An Mapakumbabang si Josias Nagkamit kan Pabor ni Jehova

AN SINGKO anyos na si Prinsipe Josias kan Juda seguradong nasisindak. An saiyang ina, si Jedida, nananangis. May dahelan si Jedida na maghibi huli ta an lolo ni Josias, si Hadeng Manases, nagadan.—2 Hade 21:18.

Ngonyan an ama ni Josias, si Amon, iyo an magigin hade kan Juda. (2 Cronica 33:20) Pakalihis nin duwang taon (659 B.C.E.), si Amon ginadan kan saiyang mga lingkod. Ginaradan kan banwaan an magkakasapakat asin ginibong hade an hoben na si Josias. (2 Hade 21:24; 2 Cronica 33:25) Durante kan pagreynar ni Amon, si Josias natuod na sa parong nin insenso na lakop sa Jerusalem huli sa dakol na mga altar sa atop na sa atubangan kaiyan an mga tawo nagraralaob sa falsong mga dios. An paganong mga saserdote maheheling na nagpoprosisyon, asin an mga deboto—dawa an nagkapira na naghihingakong nagsasamba ki Jehova—nanunumpa sa ngaran kan dios na si Malcam.—Sofonias 1:1, 5.

Aram ni Josias na si Amon naggibo nin maraot huli sa pagsamba sa falsong mga dios. An hoben na hade kan Juda nagkaigwa man nin orog na pakasabot sa mga proklamasyon kan propeta nin Dios na si Sofonias. Kan si Josias umedad na nin 15 anyos (652 B.C.E.), sia nasa ikawalong taon kan saiyang pagreynar asin nagdesisyon na himateon an mga tataramon ni Sofonias. Mantang sia aki pa, pinonan ni Josias na hanapon si Jehova.—2 Cronica 33:21, 22; 34:3.

Si Josias Uminaksion!

Naglihis an apat na taon asin pinonan ni Josias na haleon an falsong relihion sa Juda asin Jerusalem (648 B.C.E.). Linaglag nia an mga idolo, sagradong palo, asin altar nin insenso na ginagamit sa pagsamba ki Baal. An mga imahen kan falsong mga dios pinolbos dangan iwinarak sa lolobngan kan mga nag-atang sa sainda. An mga altar na ginamit sa maating pagsamba linapastangan dangan linaglag.—2 Hade 23:8-14.

Nasa kasagsagan an paghale ni Josias kan mga raot kan si Jeremias, na aki nin sarong saserdoteng Levita, nagdatong sa Jerusalem (647 B.C.E.). Ninombrahan ni Jehova Dios an hoben na si Jeremias bilang saiyang propeta, asin kanigoan kamapuersa na ipinahahayag nia an mensahe ni Jehova tumang sa falsong relihion! Si Josias haros kaedad ni Jeremias. Pero, sa ibong kan mapusong paghale ni Josias kan mga raot asin kan daing takot na mga proklamasyon ni Jeremias, an banwaan madaling nagbuelta sa falsong pagsamba.—Jeremias 1:1-10.

Sarong Nadiskobre na Daing Kaagid sa Halaga!

Nag-agi an mga limang taon. An 25 anyos na si Josias namamahala na kaidto sa laog nin mga 18 taon. Ipinaapod nia si Safan, an sekretaryo; si Maaseias, an namomoon kan siudad; asin an rehistrador na si Joa. Pinagbotan kan hade si Safan: ‘Sabihi si Hilcias, an halangkaw na saserdote, na kuanon an kuarta na tinipon kan mga parabantay sa tata kan templo hale sa banwaan asin itao iyan sa mga trabahador tangani na mahirahay ninda an harong ni Jehova.’—2 Hade 22:3-6; 2 Cronica 34:8.

Poon sa amay na aga, an mga naghihirahay kan templo mahigos na nagtatrabaho. Daing duwa-duwa na nagpapasalamat si Josias ki Jehova na hinahale kan mga trabahador an danyos na ginibo sa harong nin Dios kan nagkapira sa saiyang maraot na mga apoon. Mantang nagpapadagos an trabaho, si Safan nagdatong sa pagpaabot nin bareta. Alagad ano ini? Tara,  sia may darang sarong balumbon! Ipinaliliwanag nia na nanompongan ni Halangkaw na Saserdote Hilcias “an libro kan ley ni Jehova paagi sa kamot ni Moises.” (2 Cronica 34:12-18) Abaa karahay kan nadiskobreng ini—daing duwa-duwa na an orihinal na kopya kan Ley!

Si Josias galagang dangogon an gabos na tataramon kan libro. Mantang nagbabasa si Safan, hinihingoa kan hade na masabotan kun paano minaaplikar sa saiya asin sa banwaan an lambang pagboot. Nangorogna siang nagulat sa pagdodoon kan libro sa tunay na pagsamba asin sa paghula kan mga damat asin pagkadistiero na maabot kun an banwaan mapalabot sa falsong relihion. Narealisar ngonyan na bakong gabos na pagboot nin Dios naotob, pinasing ni Josias an saiyang mga gubing asin pinagbotan si Hilcias, Safan, asin iba pa: ‘Hapota nindo si Jehova manongod sa mga tataramon kan librong ini; huli ta dakula an kabangisan ni Jehova na luminaad tumang sa sato huli ta an satong mga apoon dai naghinanyog sa mga tataramon kan librong ini.’—2 Hade 22:11-13; 2 Cronica 34:19-21.

Ipinaabot an Tataramon ni Jehova

An mga mensahero ni Josias dinumanan si Hulda na propetisa sa Jerusalem asin nagbalik dara an sarong bareta. Ipinaabot ni Hulda an tataramon ni Jehova, na nagpaparisa na an mga kalamidad na nasusurat sa libro na bagong makua mangyayari sa apostatang nasyon. Minsan siring, huli sa pagpakumbaba nia mismo sa atubangan ni Jehova Dios, dai maeeksperyensiahan ni Josias an kalamidad. Isasaro sia sa saiyang mga apoon asin dadarahon sa saiyang lolobngan sa katoninongan.—2 Hade 22:14-20; 2 Cronica 34:22-28.

An hula daw ni Hulda eksakto, mantang si Josias nagadan sa ralaban? (2 Hade 23:28-30) Iyo, huli ta an “katoninongan” kan sia isaro sa saiyang lolobngan kabaliktaran kan “kalamidad” na mangyayari sa Juda. (2 Hade 22:20; 2 Cronica 34:28) Si Josias nagadan bago an kalamidad kan 609-607 B.C.E. kan salikopan asin laglagon kan mga Babilonyo an Jerusalem. Asin an ‘pagigin isinaro sa mga apoon’ dai man pirmeng ipinupuera an pagkagadan sa madahas na paagi. An kaagid na pananaram ginagamit manonongod sa madahas sagkod sa bakong madahas na mga pagkagadan.—Deuteronomio 31:16; 1 Hade 2:10; 22:34, 40.

An Tunay na Pagsamba Nag-ooswag

Tinipon ni Josias an mga taga Jerusalem sa templo asin binasa sa sainda “an gabos na tataramon kan libro kan tipan” na nakua sa harong ni Jehova. Dangan naggibo sia nin tipan na “magsunod ki Jehova asin magkuyog sa saiyang mga togon asin sa saiyang mga pagpatotoo patin sa saiyang mga reglamento sa bilog na puso asin sa bilog na kalag paagi sa pag-otob kan mga tataramon kan tipan na ini na nasusurat sa librong ini.” An bilog na banwaan nanindogan sa tipan.—2 Hade 23:1-3.

Si Hadeng Josias naglansar ngonyan nin saro pa asin malinaw na mas sigidong kampanya tumang sa idolatriya. An mga saserdote sa Juda kan mga dios nin ibang nasyon hinalean nin trabaho. An mga saserdoteng Levita na napalabot sa maating pagsamba nawaran kan saindang pribilehio na maglingkod sa altar ni Jehova, asin an haralangkaw na lugar nin pagsamba na itinogdok durante kan pagreynar ni Hadeng Salomon ginibong dai angay para sa pagsamba. Iiniba man sa paghale kan mga raot an teritoryo kan dating sampulong tribong kahadean kan Israel, na mas naenot nang ibinagsak kan mga Asirio (740 B.C.E.).

Bilang kaotoban kan mga tataramon na itinaram 300 na taon bago kaidto kan dai nginaranan na “lalaki kan tunay na Dios,” sinolo ni Josias an mga tolang kan mga saserdote ni Baal sa altar na itinogdok ni Hadeng Jeroboam I sa Betel. Hinale duman an haralangkaw na lugar nin pagsamba asin sa iba pang siudad, asin an idolatrosong mga saserdote iinatang sa mismong altar na duman sinda nangenot sa seremonya.—1 Hade 13:1-4; 2 Hade 23:4-20.

Sinelebrar an Sarong Engrandeng Paskua

An mga ginibo ni Josias sa pagpalakop kan dalisay na pagsamba aprobado nin Dios. Sagkod na sia nabubuhay, an hade mapasalamat sa Dios na an banwaan “dai . . . suminiblag sa pagsunod ki Jehova na Dios kan saindang mga apoon.” (2 Cronica 34:33) Asin paano malilingawan ni Josias an sarong marahayon na pangyayari kaidtong ika-18 taon kan saiyang pagreynar?

Pinagbotan kan hade an banwaan: “Selebraron nindo an sarong paskua para ki Jehova na saindong Dios segun sa nasusurat sa [nakua kasuarin pa sana na] librong ini kan tipan.” (2 Hade 23:21) Si Josias naggayagaya na maheling an marahayon na reaksion. Para sa selebrasyon na ini, sia mismo nagkontribwir nin 30,000 na hayop para sa Paskua asin 3,000 na baka. Kanigoan na Paskua! Sa mga dolot kaiyan, plinanong marhay na mga areglo, asin kabilangan nin mga nagsasamba, nalabihan kaiyan an arin man na Paskua na sinelebrar poon kan kaaldawan ni propeta Samuel.—2 Hade 23:22, 23; 2 Cronica 35:1-19.

 Tinangisan na Marhay kan Magadan

Sa natatada pa sa 31 taon kan saiyang pagreynar (659-629 B.C.E.), si Josias namahala bilang marahay na hade. Sa paghinanapos kan saiyang pamamahala, naaraman nia na si Faraon Neko nagpaplanong umagi sa Juda sa pagpasiring nia sa pag-abat sa mga hukbo nin Babilonya asin sa siring tabangan an hade kan Asiria sa Carquenais sa Salog nin Eufrates. Sa dai sinabing dahelan, si Josias nagluwas tanganing makipaglaban sa Egipcio. Si Neko nagsugo nin mga mensahero sa saiya, na nagsasabi: “Magpogol ka para sa saimo man sana huli sa Dios, na nasa kaibanan ko, asin dai mo pabayaan na ika saiyang laglagon.” Alagad ta si Josias nagbalatkayo asin naghingoang paatrason an mga Egipcio duman sa Megido.—2 Cronica 35:20-22.

Herak man kan hade kan Juda! Tinamaan sia kan mga parapana kan kaiwal, asin sinabihan nia an saiyang mga lingkod: “Ibaba nindo ako, huli ta nalugadan ako nin grabe.” Hinale ninda si Josias sa saiyang karro de guerra, ibinalyo sia sa saro pa, asin nagpasiring sa Jerusalem. Duman o mantang pasiring sa siudad, si Josias nautsan. “Sa siring sia nagadan asin ilinobong sa lolobngan kan saiyang mga apoon,” an sabi kan ipinasabong na pagkasaysay, “asin an bilog na Juda asin Jerusalem nagmondo huli ki Josias.” Si Jeremias nagkantada para sa saiya, asin an hade nagin tema nin mga panambitan sa espesyal na mga okasyon pakatapos kaiyan.—2 Cronica 35:23-25.

Iyo, si Hadeng Josias nakaginibo nin makamomondong sala kan sia makipaglaban sa mga Egipcio. (Salmo 130:3) Minsan siring, an saiyang kapakumbabaan asin an saiyang karigonan para sa tunay na pagsamba nagbunga kan pag-aprobar sa saiya nin Dios. Marahayon na iiniilustrar kan buhay ni Josias na si Jehova nagpapaheling nin pabor sa saiyang debotong mga lingkod na may mapakumbabang puso!—Talinhaga 3:34; Santiago 4:6.

[Ritrato sa pahina 29]

An hoben na si Hadeng Josias maigot na naghanap ki Jehova

[Ritrato sa pahina 31]

Linaglag ni Josias an haralangkaw na lugar nin pagsamba asin pinalakop an tunay na pagsamba