Nabagong mga Pamantayan, Naraot na Pagtitiwala

Kan kaaldawan ni Hadeng Enrique I kan Inglaterra (1100-​1135), sarong yarda an kinakalkulo na “distansia magpoon sa poro kan dongo kan Hade sagkod sa poro kan saiyang nakaunat na tanggurangan.” Gurano kaeksakto an sarong yardang bala na pansokol kan mga sakop ni Hadeng Enrique? Posibleng marhay na an personal na pakipag-olay sa monarka an solamenteng paagi tanganing makasierto.

AN MGA sokol ngonyan mas eksaktong tinatawan nin kahulogan paagi sa mga pamantayan. Sa siring, an metro tinatawan nin kahulogan na an distansia nin pagdalagan kan liwanag sa sarong vacuum sa laog nin sarong segundo na binanga sa 299,792,458. Tanganing magin eksakto, an liwanag na ini may dai naliliwat na distansia nin mga alon-alon asin ilinuluwas paagi sa sarong espesyal na klase nin laser. Kun may kasangkapan sinda na rinereprodusir an pamantayan na iyan, saen man na lugar puedeng berepikaron kan mga tawo na an saindang sokol nin laba kapareho man kan sa iba.

An mga pagbabago sa mga pamantayan nin sokol, gurano man kasadit, puedeng magin dahelan nin kadaihan nin kasegurohan, asin dakulang paghihingoa an ginigibo tanganing maprotehiran an mga pamantayan. Halimbawa, sa Britania an pamantayan para sa pagsokol nin gabat iyo an sarong bara nin salak na platino asin iridio na may timbang na sarong kilogramo. An barang ini nakasaray sa National Physical Laboratory. Aroaldaw nadudugangan an timbang kan pamantayan na iyan sa kilogramo dahel sa polusyon sa aire hale sa trapik asin nag-aaging eroplano. Minsan siring, an metal na bara o silindrong ini sarong kopya kan pamantayan sa kinaban na nakasaray sa irarom nin tolong suon-suon na garo bagtingan na garapon na yaon sa kaha de yero sa irarom kan daga sa Internasyonal na Opisina sa Pagtimbang Asin Pagsokol sa Sevres, Pransia. Alagad dawa an timbang kaini pabarobago bilang resulta kan mikroskopikong kontaminasyon. Sagkod ngonyan, an mga metrologo sa kinaban dai pa nakakaimbento nin mas masasarigan na pamantayan.

Minsan ngani an sadit-sadit na mga pagbabago garo baga bakong importante para sa sarong ordinaryong tawo, an biyong pagbabago kan pamantayan puedeng magbunga nin pagkaribaraw. Sa Britania, an pagbago hale sa opisyal na sokol nin timbang (libra asin onsa) pasiring sa metriko (kilogramo asin gramo) nagbunga nin dakulaon na pagdeskompiar​—asin ini may balidong rason. An nagkapirang madayang paratinda inaprobetsaran an pankagabsan na pagkabakong pamilyar sa bagong sistema tanganing dayaon an saindang mga parokyano.

Mga Pamantayan sa Pamilya Asin sa Moral

Kumusta man an mga pagbabago sa mga pamantayan sa pamilya asin sa moral? An epekto kan siring na mga pagbabago puedeng mas nakadadanyar nanggad. An presenteng mga bareta nin pagkalaglag nin pamilya, pakikidorog minsan kiisay, asin lakop na pagmaltrato sa aki ikinahahadit nin dakol asin kinokompirmar na kita nabubuhay na sa panahon na an mga pamantayan nagrururo. An mga pamilyang sasaro an magurang, mga aki na pinadakula nin mga “magurang” na magkasekso, asin an makatatakot na seksuwal na pagmaltrato sa mga aki na inaataman kan lokal na mga autoridad gabos resulta kan paghabo kan mga tawo sa rekonosidong mga pamantayan. Paorog nang paorog, an mga tawo nagigin “mga  mamomoton sa sainda man sana, . . . mga dai nin natural na kapadangatan, . . . mga mayong pagkamoot sa karahayan, . . . mga mamomoton sa kasingawan imbes na mga mamomoton sa Dios,” siring sa ihinula kan Biblia kaidtong mga dos mil na taon na an nakaagi.​—2 Timoteo 3:​1-4.

An pagruro kan moral na mga pamantayan konektadong marhay sa daing simpatiyang pagraot sa pagtitiwala. Kasuarin pa sana, an heling-heling na pagsuway sa halangkaw na mga pamantayan kan propesyon sa medisina an nabuyagyag sa Hyde, sarong banwaan sa amihanan kan Inglaterra, kun saen an mga residente nagkokompiar sa saindang “respetado asin tinitiwalaan” na mga doktor kan pamilya. Alagad ta an saindang pagtitiwala makamomondong naraot. Paano? Ihinayag nin mga report sa pagbista na sarong doktor an sa katunayan nagin dahelan nin pagkagadan kan kisuerra 15 kan saiyang mga pasyenteng babae. Sa katunayan, kinaipuhan na eksaminon liwat kan mga pulis an labing 130 iba pang pagkagadan na kalabot an doktor na ini. Kun sagkod saen an pagkaraot kan pagtitiwala idinoon kan napatunayan na nagkasala an doktor asin nasentensiahan na mapreso. Tinawan nin ibang trabaho an duwang opisyal sa presohan na an mga ina tibaad ginadan kan doktor na ini tanganing bako sinda an mag-asikaso sa labi-labi karaot na preso. Bakong makangangalas na an sarong report kan kaso sa The Daily Telegraph inapod an may salang doktor na “‘Diablong doktor.’”

Huli sa pagliwatliwat asin pagruro kan mga pamantayan sa kadakol na langtad nin buhay, kiisay kamo may kompiansang makapagtitiwala? Saen kamo puedeng makakua nin daing liwat-liwat na mga pamantayan, na suportado nin sarong autoridad na igwa kan kapangyarihan na suportaran iyan? Tinatratar kan masunod na artikulo an mga hapot na ini.