Altar Para sa Daing Ngaran na Dios

DINALAW ni apostol Pablo an Atenas, Grecia, kaidtong mga 50 C.E. Naheling nia duman an sarong altar na idinusay sa sarong dios na dai midbid asin sa huri sinambit iyan mantang nagtatao nin marahay na patotoo mapadapit ki Jehova.

Sa pagpoon kan saiyang diskurso sa Bulod ni Marte, o sa Areopago, si Pablo nagsabi: “Mga lalaki nin Atenas, naririsa ko na sa gabos na bagay garo kamo orog na natatakot sa mga dios kisa iba. Halimbawa, mantang minaagi ako asin maingat na pinagmamasdan an mga sinasamba nindo nanompongan ko man an sarong altar na nasusuratan nin ‘Sa Dios na Dai Midbid.’ Kun siring an sa daing pakaaram tinatawan nindo nin diosnon na debosyon, iyo ini an ibinabareta ko sa saindo.”​—Gibo 17:22-31.

Maski ngani an altar na iyan sa Atenas nungkang nanompongan, igwa nin kaparehong mga altar sa ibang parte nin Grecia. Halimbawa, an Griegong geograpo kan ikaduwang siglo na si Pausanias nagsambit sa mga altar nin “mga dios na Dai Midbid an Ngaran” sa Phaleron, harani sa Atenas. (Description of Greece, Attica I, 4) Oyon sa iyo man sanang babasahon, igwa sa Olimpia nin “altar kan Dai Midbid na mga dios.”​​—Eleia I, XIV, 8.

Sa saiyang isinurat na The Life of Apollonius of Tyana (VI, III), an Griegong parasurat na si Philostratus (mga 170-​mga 245 C.E.) nagsabi na sa Atenas “may itinindog na mga altar sa pagtaong onra dawa sa dai midbid na mga dios.” Asin sa Lives of Philosophers (1.110), isinurat ni Diogenes Laertius (mga 200-​250 C.E.) na an “daing ngaran na mga altar” maheheling sa manlaenlaen na parte nin Atenas.

An mga Romano nagpatindog man nin mga altar para sa daing ngaran na mga dios. Maheheling digdi an saro na kaidto pang enot o ikaduwang siglo B.C.E. asin prineserbar sa Palatine Antiquarium sa Roma, Italia. An inskripsion kaiyan sa Latin nagsasabi na an altar na ini kinonsagrar magsalang para sa “sarong dios o diosa”​​—sarong frase na “parateng nanonompongan sa mga pamibi o kapahayagan sa pagkonsagrar sa mga inskripsion sagkod sa mga isinurat.”

Dai pa man giraray midbid kan dakol “an Dios na naggibo kan kinaban asin kan gabos na yaon dian.” Alagad siring sa sinabi ni Pablo sa mga taga Atenas, an Dios na ini​​—si Jehova​​—“bakong harayo sa lambang saro sa sato.”​—Gibo 17:​24, 27.

[Picture Credit Line sa pahina 32]

Altar: Soprintendenza Archeologica di Roma