Mga Hapot Hale sa mga Parabasa
Mga Hapot Hale sa mga Parabasa
Taano ta magkalaen an pag-asignar nin mga numero sa libro nin Salmo sa manlaenlaen na traduksion nin Biblia?
An enot na kompletong Biblia na may binarangabangang kapitulo asin bersikulo iyo an sarong traduksion sa Pranses na ipinublikar ni Robert Estienne kan 1553. Minsan siring, an libro nin Salmo minalataw na binarangabanga na haloy pa bago kaiyan, huli ta kompilasyon iyan nin indibiduwal na mga salmo, o awit, na kinomponer nin dakol na tawo.
Minalataw na pinagbotan nguna ni Jehova si David na magkompilar nin sarong koleksion nin mga salmo na gagamiton sa pampublikong pagsamba. (1 Cronica 15:16-24) Sinasabi na si Esdras, sarong saserdote asin “sarong matibay na parakopya,” an sa huri responsable sa pagkompilar kan enterong libro nin Salmo sa presenteng porma kaiyan. (Esdras 7:6) Kaya bilang resulta, an libro nin Salmo kompuesto nin indibiduwal na mga salmo kan ikompilar iyan.
Sa sarong pahayag na itinao ni apostol Pablo sa sinagoga sa Antioquia (Pisidia) sa enot niang pagbiahe sa pagmimisyonero, sia nagkotar sa libro nin Salmo asin nagsabi: “Kun paanong iyan nasusurat sa ikaduwang salmo, ‘Ika an sakong aki, ako nagin saimong Ama sa aldaw na ini.’” (Gibo 13:33) Sa mga Biblia ngonyan, an mga tataramon na iyan yaon pa man giraray sa ikaduwang salmo, bersikulo 7. Minsan siring, igwa nin mga pagkakalaen sa pag-asignar nin mga numero sa dakol na salmo sa manlaenlaen na traduksion nin Biblia. Ini huli ta an nagkapirang traduksion basado sa Hebreong tekstong Masoretiko, mantang an iba basado sa Griegong Septuaginta, na sarong traduksion kan Hebreong teksto na natapos kan ikaduwang siglo B.C.E. Halimbawa, an Vulgata Latina, na pinaghalean kan dakol na Bibliang Katoliko, ginagamit an pag-asignar nin numero kan mga salmo na manonompongan sa Septuaginta, mantang an New World Translation asin an iba pa sinusunod an yaon sa tekstong Hebreo.
Ano an espesipikong mga pagkakalaen? An tekstong Hebreo may total na 150 salmo. Minsan siring, pinagsaro kan Septuaginta an Salmo 9 asin 10 patin an Salmo 114 asin 115. Apuera kaini, binanga kaiyan an Salmo 116 asin 147 sa duwang salmo. Minsan ngani an total na kabilangan pareho pa man giraray, an pag-asignar nin numero poon sa Salmo 10 sagkod Salmo 146 sa Septuaginta kulang nin saro kisa sa tekstong Hebreo. Huli kaini, an pamilyar na ika-23 na Salmo minalataw na Salmo 22 sa Douay Version, na nagsusunod sa pag-asignar nin numero kan Vulgata Latina, na nagsusunod man sa Septuaginta.
Sa katapustapusi, an numero kan mga bersikulo sa nagkapirang salmo tibaad magkalaen man sa lambang traduksion. Taano? Ini huli ta an nagkapirang traduksion sinusog “an ginigibo kan mga Judio na binibilang na enot na bersikulo an nota sa itaas,” an sabi kan Cyclopedia ni McClintock asin Strong, alagad an iba dai. Sa katunayan, kun halaba an titulo o nota sa itaas, sa parate binibilang iyan na duwang bersikulo, asin huli kaiyan an bilang kan mga bersikulo sa salmo nagdudugang.