Magmaan sa Pandadaya

“Mag-ingat kamo: tibaad may saro na makadara sa saindo bilang saiyang biktima paagi sa . . . basang na daya.”​—COLOSAS 2:8.

1-3. (a) Anong mga halimbawa an nagpapaheling na an pandadaya nakalaog na sa haros gabos na aspekto kan buhay sa aroaldaw? (b) Taano ta dai niato maninigong ipagngalas an pandadaya sa kinaban?

“PIRA sa saindo an nungkang nagkaigwa nin kliente na nagputik sa saindo?” Nagkapirang taon na an nakaagi, sarong propesor sa abogasiya an nagsurbey paagi sa paghapot kaiyan. An simbag? Nagpaliwanag sia: “Sa rinibong abogado, saro sana an nungkang nagkaigwa nin kliente na nagputik sa saiya.” An rason? “An abogado nagpoon pa sanang magtrabaho sa sarong dakulang kompaniya asin mayo pang nakaolay na kliente.” An eksperyensiang ini nagpapaheling nin mamondong katotoohan​—an pagputik asin pandadaya lakop sa presenteng kinaban.

² Dakol na klase an pandadaya asin nakalaog na iyan sa haros gabos na aspekto nin buhay sa presenteng aldaw. Kadakol nin halimbawa sa mga bareta sa media​—mga politiko na nagpuputik manongod sa saindang mga ginigibo, mga akauntant asin abogado na pinasosobrahan an ginaganar nin mga korporasyon, mga nagpapaanunsio na dinadaya an mga konsumidor, mga nagdedemanda na dinadaya an mga kompaniya nin seguro, sa pagsambit sana nin nagkapira. Dangan yaon an pandadaya sa relihion. Dinadaya kan klero an mga tawo paagi sa pagtokdo nin salang mga doktrina, arog kan inmortalidad kan kalag, kalayo sa impierno, asin Trinidad.​—2 Timoteo 4:​3, 4.

³ Maninigo daw niatong ipagngalas an gabos na pandadayang ini? Dai man. Mapadapit sa “huring mga aldaw,” an Biblia nagpatanid: “An mga maraot asin nandadaya orog na magraraot, na nanlalagalag asin ikinalalagalag.” (2 Timoteo 3:​1, 13) Bilang mga Kristiano, kaipuhan kitang magin listo sa mapandayang mga ideya na puede  kitang italikod sa katotoohan. Duwang hapot an natural sanang lumataw: Taano ta lakop na marhay ngonyan an pandadaya, asin paano kita makapagmamaan na dai madaya?

Taano ta Kadakol an Pandadaya Ngonyan?

4. Paano ipinaliliwanag kan Biblia kun taano ta lakop an pandadaya sa kinaban?

⁴ Malinaw na ipinaliliwanag kan Biblia an dahelan kun taano ta lakop an pandadaya sa kinaban na ini. Si apostol Juan nagsurat na “an bilog na kinaban namumugtak sa kapangyarihan kan maraot.” (1 Juan 5:19) An “maraot” na iyan iyo si Satanas na Diablo. May labot sa saiya, si Jesus nagsabi: “Dai sia nagdanay sa katotoohan, huli ta mayo sa saiya an katotoohan. Kun sia nagtataram nin putik, sia nagtataram oyon sa saiyang sadiring boot, huli ta sia sarong putikon asin iyo an ama kan kaputikan.” Kun siring, makangangalas daw na ipinababanaag kan kinaban na ini an espiritu, an mga pamantayan, asin an mapandayang mga ugale kan namamahala dian?​—Juan 8:44; 14:30; Efeso 2:1-3.

5. Paano dinagdagan ni Satanas an saiyang mapandayang mga paghihingoa sa panahon na ini kan katapusan, asin siisay an nangorognang punteriya nia?

⁵ Sa panahon na ini kan katapusan, dinagdagan ni Satanas an saiyang mga paghihingoa. Ihinulog na sia digdi sa daga. Aram nia na halipot na sana an saiyang panahon, asin ‘dakula an saiyang kaanggotan.’ Huling desididong manlaglag nin pinakadakol na tawong mapupuede, “ilinalagalag [nia] an bilog na ineerokan na daga.” (Kapahayagan 12:​9, 12) Si Satanas bakong abot-abot na paradaya. Imbes, sia daing ontok sa saiyang mga paghihingoa na ilagalag an katawohan. * Ginagamit nia an gabos na mapandayang paaging magagamit nia​—kabale an panloloko asin pandadaya​—tanganing butahon an isip kan mga daing pagtubod asin irayo sinda sa Dios. (2 Corinto 4:4) An eksperto sa pandadaya na ini nangorognang desidido na sibaon an mga nagsasamba sa Dios “sa espiritu asin katotoohan.” (Juan 4:24; 1 Pedro 5:8) Nungkang paglingawan na garo man sana sinabi ni Satanas na: ‘Kaya kong italikod sa Dios an siisay man.’ (Job 1:9-12) Pag-olayan niato an nagkapira sa “mapandayang mga taktika” ni Satanas asin kun paano makapagmamaan dian.​—Efeso 6:​11, Jewish New Testament.

Magmaan sa Pandadaya nin mga Apostata

6, 7. (a) Ano an tibaad hinihingako nin mga apostata? (b) Paano malinaw na ipinaheheling kan Kasuratan kun ano an gusto kan mga apostata?

⁶ Haloy nang ginagamit ni Satanas an mga apostata sa saiyang paghihingoa na tentaran an mga lingkod nin Dios. (Mateo 13:36-39) An mga apostata tibaad maghingakong nagsasamba ki Jehova asin naniniwala sa Biblia, alagad habo ninda sa naheheling na kabtang kan saiyang organisasyon. An nagkapira buminuelta pa ngani sa naglalapastangan sa Dios na mga doktrina kan “Dakulang Babilonya,” an pambilog na kinaban na imperyo nin falsong relihion. (Kapahayagan 17:5; 2 Pedro 2:19-22) Paagi sa pasabong nin Dios, an mga kagsurat kan Biblia naggamit nin mapuersang mga termino tanganing ibuyagyag an mga motibo asin pamamaagi nin mga apostata.

⁷ Ano an gusto kan mga apostata? An kadaklan bakong kontento na basta bayaan an pagtubod na kaidto tibaad sinasabi nindang totoo. Sa parate, gusto nindang darahon an iba. Imbes na maghanap asin gumibo nin sadiri nindang mga disipulo, an dakol na apostata nagmamaigot na ‘guyodon sa sainda an mga disipulo,’ an boot sabihon, mga disipulo ni Cristo. (Gibo 20:​29, 30) Mapadapit sa falsong mga paratokdo, ipinahayag ni apostol Pablo an importanteng patanid na ini: “Mag-ingat kamo: tibaad may saro na makadara sa saindo bilang saiyang biktima.” (Colosas 2:8) Bako daw na arog kaiyan an pinagmamaigotan na gibohon kan dakol na apostata? Arog nin sarong kidnaper na kinukua an daing pag-aram-aram na biktima sa pamilya kaini, binibiktima kan mga apostata an nagtitiwalang mga miembro kan kongregasyon, na naghihingoang irayo sinda sa aripompon.

8. Anong mga pamamaagi an ginagamit kan mga apostata tanganing makamit an obheto ninda?

⁸ Anong mga pamamaagi an ginagamit kan mga apostata tanganing makamit an obheto ninda? Parate sindang naggagamit nin pagbiribid, mga tataramon na bakong gabos totoo, asin direktang mga kaputikan. Aram kaidto ni Jesus na an saiyang mga parasunod bibiktimahon kan mga “nagsasabi kan gabos na klase nin maraot na kaputikan tumang” sa sainda. (Mateo 5:​11, Today’s English Version)  An may maraot na intension na mga paratumang na iyan magsasabi kan bakong totoo sa katuyohan na dayaon an iba. Si apostol Pedro nagpatanid manongod sa mga apostata na magamit nin “mga tataramon na palsipikado,” magpapalakop nin “mapandayang mga katokdoan,” asin ‘bibiribidon an Kasuratan’ tanganing makamit an katuyohan ninda. (2 Pedro 2:​3, 13; 3:16) Makamomondo, nagin mapanggana an mga apostata na ‘laglagon an pagtubod nin nagkapira.’​—2 Timoteo 2:18.

9, 10. (a) Paano kita makapagmamaan na dai madaya nin mga apostata? (b) Taano ta dai kita nahahandal kun an satong pakasabot sa katuyohan nin Dios kinakaipuhan na mag-agi nin mga pagbabago?

⁹ Paano kita makapagmamaan na dai madaya nin mga apostata? Paagi sa paghimate sa sadol gikan sa Tataramon nin Dios, na nagsasabi: “Bantayan nindo an mga ginigikanan nin pagkabaranga asin nin mga pagkasingkog tumang sa katokdoan na nanodan nindo, asin likayan nindo sinda.” (Roma 16:17) ‘Linilikayan niato sinda’ paagi sa pagsikwal sa saindang mga pangangatanosan​—baga man berbal, inimprenta, o sa Internet. Taano ta siring kaiyan an paninindogan niato? Enot, huli ta pinagbobotan kita kan Tataramon nin Dios na gibohon iyan, asin nagtitiwala kita na pirmeng interesado si Jehova sa pinakaikararahay niato.​—Isaias 48:​17, 18.

¹⁰ Ikaduwa, namomotan niato an organisasyon na nagtokdo sa sato kan mahalagang marhay na mga katotoohan na malinaw na marhay na nagseseparar sa sato sa Dakulang Babilonya. Kadungan kaiyan, minimidbid niato na an satong kaaraman dapit sa katuyohan nin Dios bakong perpekto; an satong pakasabot nag-agi nin mga pagbabago sa nakaaging mga taon. An maimbod na mga Kristiano kontento nang maghalat ki Jehova para sa gabos na siring na pagbabago. (Talinhaga 4:18) Mientras tanto, dai niato babayaan an organisasyon na ikinaoogma nin Dios na gamiton, huli ta naheheling niato an malinaw na ebidensia na binebendisyonan nia iyan.​—Gibo 6:7; 1 Corinto 3:6.

Magmaan sa Pagdaya sa Sadiri

11. Taano ta may tendensia an bakong sangkap na mga tawo na dayaon an saindang sadiri?

¹¹ An bakong sangkap na mga tawo igwa nin mga tendensia na marikas na inaaprobetsaran ni Satanas​—an pagdaya sa sadiri. “Madaya an puso nin labi sa ano pa man na bagay asin desesperado,” an sabi sa Jeremias 17:9. Asin si Santiago nagsurat: “An lambang saro nababalo paagi sa pagkabutong asin pagkaakit sa saiya kan saiyang sadiring kamawotan.” (Santiago 1:14) Kun naaakit an satong puso, tibaad garo man sana may pan-aakit na ipinapaypay kaiyan an kasalan sa atubangan niato, na pinaluluwas na garo iyan nakakaakit asin dai nakakaano. Mapandaya an siring na pagmansay, huli ta an pagpadaog nin saro sa kasalan sa katapustapusi maresulta sa kapahamakan.​—Roma 8:6.

12. Sa anong mga paagi kita puedeng masiod nin pagdaya sa sadiri?

 ¹² Madali kitang masiod nin pagdaya sa sadiri. Tibaad ipangatanosan kan madayang puso an sarong seryosong depekto sa personalidad o ipanarahotan an sarong magabat na kasalan. (1 Samuel 15:13-15, 20, 21) An satong desesperadong puso tibaad maghanap man nin mga paagi tanganing ipangatanosan an kuestionableng paggawe. Yaon halimbawa an manongod sa aling-alingan. May aling-alingan na nakararahay asin nakagagayagaya. Minsan siring, an kadaklan sa iinaalok kan kinaban na ini​—sa mga pelikula asin programa sa telebisyon patin sa mga site sa Internet​—malalaswa asin inmoral. Pasil na kombensiron an satong sadiri na puede kitang magdalan nin marigsok na aling-alingan na dai man kita maaano. An nagkapira nangangatanosan pa ngani, “Dai man ako kinokonsensia, kaya anong problema?” Alagad an siring na mga indibiduwal ‘dinadaya an saindang sadiri nin putik na pangangatanosan.’​—Santiago 1:22.

13, 14. (a) Anong halimbawa sa Kasuratan an nagpapaheling na an satong konsensia bakong pirmeng masasarigan na giya? (b) Paano kita makapagmamaan sa pagdaya sa satong sadiri?

¹³ Paano kita makapagmamaan sa pagdaya sa satong  sadiri? Primero, kaipuhan niatong girumdomon na an konsensia nin tawo dai pirmeng masasarigan. Isipon nindo an halimbawa ni apostol Pablo. Bago nagin Kristiano, linamag nia an mga parasunod ni Cristo. (Gibo 9:​1, 2) Tibaad dai man sia kinokonsensia kan panahon na idto. Pero malinaw na nasala iyan. “Ako daing pakaaram asin naghiro sa kakulangan nin pagtubod,” an sabi ni Pablo. (1 Timoteo 1:13) Kaya an mismong bagay na dai kita nakokonsensia sa sarong klase nin aling-alingan bako nanggad garantiya na tama an satong ginigibo. Solamente an marahay na konsensia na sinanay nin tama kan Tataramon nin Dios an puedeng magin masasarigan na giya.

¹⁴ Tanganing malikayan niato na dayaon an satong sadiri, may nagkapirang nakatatabang na suhestion na kaipuhan niatong girumdomon. Mapagngayongayong analisaron an saindong sadiri. (Salmo 26:2; 2 Corinto 13:5) An onestong pag-analisar sa sadiri tibaad magbukas kan saindong mga mata sa pangangaipo na gumibo nin nagkapirang pagbabago sa saindong punto de vista o paggawe. Magdangog sa iba. (Santiago 1:19) Huling an pagsiyasat sa sadiri may tendensiang magin basado sa personal na opinyon, madonong na magdangog sa basado sa katunayan na mga tataramon nin maygurang na mga kapwa Kristiano. Kun madiskobre nindo na an paagi nin mga pagdesisyon o paghiro nindo kuestionable sa pagheling nin balanse asin eksperyensiadong mga kapagtubod, puede nindong ihapot sa saindong sadiri, ‘Posible daw na an sakong konsensia dai nasanay nin tama o na dinadaya ako kan sakong puso?’ Kumakan nin regular sa Biblia asin sa mga publikasyon na basado sa Biblia. (Salmo 1:2) An paggibo kaiyan matabang sa saindo na papagdanayon an saindong kaisipan, aktitud, asin saboot na kaoyon kan diosnon na mga prinsipyo.

Magmaan sa mga Kaputikan ni Satanas

15, 16. (a) Sa saiyang mga paghihingoa na dayaon kita, anong mga kaputikan an ginagamit ni Satanas? (b) Paano kita makalilikay na madaya kan siring na mga kaputikan?

¹⁵ Naggagamit si Satanas nin laen-laen na kaputikan sa saiyang mga paghihingoa na dayaon kita. Hinihingoa niang kombensiron kita na an materyal na mga rogaring nagtatao nin kaogmahan asin satispaksion, pero an kabaliktaran an parateng totoo. (Eclesiastes 5:10-12) Gusto nia kitang papaniwalaon na an maraot na kinaban na ini magpapadagos sagkod lamang, minsan ngani may malinaw na ebidensia na kita nabubuhay na sa “huring mga aldaw.” (2 Timoteo 3:1-5) Pinalalakop ni Satanas an ideya na mayo man nin maraot sa inmoral na estilo nin pamumuhay, minsan ngani an mga mahilig sa kasingawan parateng nag-aani nin mapait na mga resulta. (Galacia 6:7) Paano kita makalilikay na madaya kan siring na mga kaputikan?

¹⁶ Makinabang sa mga halimbawa sa Biblia. May mga panalmingan sa Biblia kan mga indibiduwal na nadaya kan mga kaputikan ni Satanas. Namotan ninda an materyal na mga bagay, nalingawan ninda an mga panahon na kinabubuhayan ninda, o nagpadara sinda sa inmoralidad​—na gabos maraot an ibinunga. (Mateo 19:16-22; 24:36-42; Lucas 16:14; 1 Corinto 10:8-11) Makanood sa mga halimbawa sa presenteng aldaw. Makamomondo, kun minsan may mga Kristiano na nawawaran kan saindang pakamate nin pag-apura asin sa katapustapusi naniniwala na may nalilipasan sinda dahel sa paglilingkod sa Dios. Tibaad bayaan ninda an katotoohan tanganing hanapon an masiram daang buhay. Minsan siring, an siring na mga indibiduwal namumugtak sa “dagang mahalnas,” ta sa dai mahahaloy sisingilon sinda kan saindang maraot na paggawe. (Salmo 73:​18, 19) Madonong na makanood kita sa mga sala nin iba.​—Talinhaga 22:3.

17. Taano ta pinalakop ni Satanas an kaputikan na kita dai namomotan ni Jehova ni may halaga kita sa saiya?

¹⁷ May saro pang kaputikan na nag-aser an paggamit ni Satanas​—an kaputikan na kita dai namomotan ni Jehova ni may halaga kita sa saiya. Rinibong taon nang napag-adalan ni Satanas an bakong sangkap na mga tawo. Aram niang marhay na puede kitang manluya huli sa pagkadesganar. (Talinhaga 24:10) Huli kaini, pinalalakop nia an kaputikan na kita daing halaga sa pagheling nin Dios. Kun kita “ilinalampog” asin nakokombensir na si Jehova mayo nin pagmakolog sa sato, tibaad masugotan kitang sumuko. (2 Corinto 4:9) Iyan mismo an gusto kan dakulang Paradaya! Kun siring, paano kita makapagmamaan na dai madaya kan satanikong kaputikan na ini?

18. Paano sinisierto sa sato kan Biblia an pagkamoot ni Jehova?

¹⁸ Personal na isapuso an sinasabi kan Biblia manongod sa pagkamoot nin Dios sa sato. An Tataramon nin Dios naggagamit nin nagkapirang  nakapupukaw sa boot na mga ilustrasyon tanganing aseguraron kita na may pagmangno si Jehova sa sato asin kita namomotan nia bilang mga indibiduwal. Ibinubugtak nia an mga luha nindo sa saiyang “supot na anit,” na an boot sabihon naheheling asin ginigirumdom nia an mga luhang pinabolos nindo dahel sa saindong maigot na paghihingoa na magdanay na fiel. (Salmo 56:8) Aram nia kun “laglag an puso” nindo asin sia harani sa saindo sa siring na mga panahon. (Salmo 34:18) Aram nia an gabos na detalye manongod sa saindo, kabale an kabilangan kan “mismong buhok kan saindong payo.” (Mateo 10:29-31) Orog sa gabos, “itinao [nin Dios] an saiyang Aking bugtong” para sa saindo. (Juan 3:16; Galacia 2:20) Kun beses, tibaad depisil para sa saindo na maniwala na an siring na mga teksto personalmenteng aplikado sa saindo. Minsan siring, dapat niatong tubodon an sinasabi ni Jehova. Gusto niang maniwala kita na namomotan nia kita bako sanang bilang grupo kundi bilang mga indibiduwal.

19, 20. (a) Taano ta mahalaga na rekonoseron asin isikwal an satanikong kaputikan na kamo dai namomotan ni Jehova? (b) Paano tinabangan nin sarong nagbibiaheng paraataman an mga pinanluluyahan nin boot?

¹⁹ Rekonoseron asin isikwal an kaputikan. Kun aram nindo na nagpuputik an sarong tawo, puede nindong protehiran an saindong sadiri na dai madaya. Kaya puedeng magin makosog nang tabang man mismo an pakaaram na gusto ni Satanas na paniwalaan nindo an kaputikan na kamo dai namomotan ni Jehova. Bilang reaksion sa sarong artikulo sa Torrengbantayan na nagpatanid manongod sa mga taktika ni Satanas, an sarong Kristiano nagsabi: “Nungka kong naisip na hinihingoa palan ni Satanas na gamiton an sakong mga saboot tanganing paluyahon an boot ko. An pakaaram kaini nagmotibar sa sako na labanan an mga saboot na ini.”

²⁰ Isipon nindo an eksperyensia nin sarong nagbibiaheng paraataman sa sarong nasyon sa Amerika del Sur. Kun nagsosongko sa pagpastor sa mga kapagtubod na pinanluluyahan nin boot, parate niang ihinahapot sa sainda, ‘Naniniwala ka sa Trinidad?’ An parateng simbag kan pinanluluyahan nin boot, ‘Siempre dai,’ ta aram niang saro ini sa mga kaputikan ni Satanas. Dangan ihinahapot kan nagbibiaheng magurang, ‘Naniniwala ka sa kalayo sa impierno?’ An simbag giraray, ‘Siempre dai!’ Dangan sinasabi sa sainda kan nagbibiaheng magurang na igwa nin saro pang satanikong kaputikan na parateng dai rinerekonoser bilang kaputikan. Itinotokdo nia sinda sa pahina 249, parapo 21, kan librong Rumani ki Jehova, * na nagbubuyagyag kan kaputikan na kita dai namomotan ni Jehova bilang mga indibiduwal. An nagbibiaheng paraataman nagreport nin positibong mga resulta kan siring na pagtabang sa mga nanluluya an boot na rekonoseron asin isikwal an satanikong kaputikan na ini.

Magmaan Kamo sa Pandadaya

21, 22. Taano ta bako kitang mayo nin aram mapadapit sa mapandayang mga taktika ni Satanas, asin ano an maninigo na magin determinasyon niato?

²¹ Durante kan huring kabtang na ini kan huring mga aldaw, inaasahan na si Satanas padagos na mapabaha nin kaputikan asin pandadaya. Marahay sana ta dai kita binayaan ni Jehova na daing aram mapadapit sa mapandayang mga taktika ni Satanas. An maraot na mga pamamaagi kan Diablo ibinubuyagyag nin malinaw kan Biblia asin kan basado sa Biblia na mga publikasyon kan “fiel asin may diskresion na oripon.” (Mateo 24:45) Huling antemano pa napatanidan na kita, makapangangandam kita.​—2 Corinto 2:11.

²² Kun siring, padagos kitang magmaan sa mga pangangatanosan nin mga apostata. Logod na magin determinado kita na likayan an tusong siod nin pagdaya sa sadiri. Saka rekonoseron asin isikwal niato an gabos na kaputikan ni Satanas. Sa paggibo kaiyan, maiingatan niato an satong relasyon sa “Dios nin katotoohan,” na naoongis nin makuri sa pandadaya.​—Salmo 31:5; Talinhaga 3:32.

[Mga Nota sa Ibaba]

Nagigirumdoman daw Nindo?

• Taano ta kadakol an pandadaya sa kinaban ngonyan?

• Paano kita makapagmamaan na dai madaya nin mga apostata?

• Paano kita makapagmamaan sa ano man na tendensia na dayaon an satong sadiri?

• Paano kita makalilikay na madaya kan satanikong mga kaputikan?

[Mga Hapot Para sa Pag-adal]

[Ritrato sa pahina 17]

Dai pagdayaon an saindong sadiri mapadapit sa aling-alingan

[Mga Ritrato sa pahina 18]

Sa pagmamaan sa pagdaya sa sadiri, mapagngayongayong analisaron an saindong sadiri, magdangog sa iba, asin basahon nin regular an Tataramon nin Dios