“Magin Mapag-istimar sa Lambang Saro”
“Magin Mapag-istimar sa Lambang Saro”
SI Febe, na sarong Kristiana kan enot na siglo, may problema. Sia nagbibiahe hale sa Cencrea, sa Grecia, pasiring sa Roma, alagad dai nia personal na midbid an mga kapagtubod sa siudad na iyan. (Roma 16:1, 2) “An Romanong kinaban [kan kaaldawan na idto] maraot asin maringis na kinaban,” an sabi kan paratradusir sa Biblia na si Edgar Goodspeed, “asin an mga harong na dadagosan posibleng marhay na bantog sa pagigin dai angay na lugar para sa sarong disenteng babae, partikularmente sa sarong Kristiana.” Kaya saen madagos si Febe?
An mga tawo kaidtong mga panahon kan Biblia nagbibiahe sa dakol na lugar. Ginibo iyan ni Jesu-Cristo asin kan saiyang mga disipulo tanganing maghulit kan maogmang bareta sa bilog na Judea asin Galilea. Dai nahaloy pakatapos kaiyan, dinara kan Kristianong mga misyonero arog ni Pablo an mensahe sa manlaenlaen na lugar sa palibot kan dagat Mediterraneo, kaiba an Roma, an kabisera kan Imperyo nin Roma. Kun nagbibiahe an mga Kristiano kan enot na siglo, baga man sa laog o luwas kan Judiong teritoryo, saen sinda minadagos? Sa paghanap nin mga dadagosan, anong mga problema an napapaatubang sa sainda? Ano an manonodan niato sa sainda manongod sa pag-istimar?
“Ngonyan Kaipuhan Kong Magdagos sa Harong Mo”
An pagkamapag-istimar tinatawan nin kahulogan na pagigin “buka an palad asin makikatood na pag-ako sa mga bisita,” asin haloy nang karakteristiko iyan kan tunay na mga parasamba ki Jehova. Halimbawa, si Abraham, Lot, asin Rebeca nagpaheling kaiyan. (Genesis 18:1-8; 19:1-3; 24:17-20) Isinasaysay an saiyang aktitud sa mga estranghero, an patriarkang si Job nagsabi: “Mayo nin nakikihimanwa na matorog sa luwas; an sakong mga pinto pinapagdanay kong bukas sa dalan.”—Job 31:32.
Tanganing istimaron an mga parabiahe kaidto kan kapwa ninda mga Israelita, sa parate kaipuhan sana nindang tumukaw sa plasang pampubliko nin sarong siudad asin maghalat nin imbitasyon. (Hokom 19:15-21) Sa parate hinahanawan kan kag-imbitar an mga bitis kan mga bisita asin inaalokan an mga bisita nin kakanon asin inomon, patin tinatawan nin sakati an mga hayop ninda. (Genesis 18:4, 5; 19:2; 24:32, 33) An mga parabiahe na habong magpagabat sa mga kag-imbitar sa sainda nagbabalon kan mga kinakaipuhan ninda—tinapay asin arak para sa sadiri ninda asin dagami patin sakati para sa mga asno ninda. Kaipuhan sana ninda nin dagosan para sa banggi.
Minsan ngani bihirang isabi nin eksakto kan Biblia kun paano nakakakua nin dagosan si Jesus durante kan saiyang mga biahe sa paghuhulit, sia asin an saiyang mga disipulo kaipuhan na may matorogan. (Lucas 9:58) Kan nagdadalaw sa Jerico, sinabihan sana ni Jesus si Zaqueo: “Ngonyan kaipuhan kong magdagos sa harong mo.” Inako ni Zaqueo an saiyang bisita “na may paggayagaya.” (Lucas 19:5, 6) Parateng bisita si Jesus kan saiyang mga katood na si Marta, Maria, asin Lazaro sa Betania. (Lucas 10:38; Juan 11:1, 5, 18) Asin garo baga sa Capernaum, si Jesus nagdagos ki Simon Pedro.—Marcos 1:21, 29-35.
An mga instruksion ni Jesus sa 12 apostol nia dapit sa ministeryo dakol an ihinahayag kun anong pag-ako an puede nindang laoman sa Israel. Sinabihan sinda ni Jesus: “Dai kamo kumua nin bulawan o pirak o tanso para sa saindong mga panhagkos na portamoneda, o nin supot nin kakanon para sa pagbaklay, o duwang pan-irarom na gubing, o sandalyas o sogkod; huli ta an trabahador maninigo sa saiyang kakanon. Sa ano man na siudad o baryo kamo lumaog, hanapon nindo kun siisay dian an maninigo, asin magdanay kamo dian sagkod na kamo humale.” (Mateo 10:9-11) Aram nia na aakoon kan mga indibiduwal na may tamang kamugtakan nin puso an saiyang mga disipulo, na matao sainda nin kakanon, dagosan, asin iba pang kinakaipuhan.
Minsan siring, maabot an panahon na an nagbibiaheng mga ebanghelisador kaipuhan nang magbalon asin bayadan an sadiri nindang mga gastos. Huli sa mangyayaring pagtumang sa mga parasunod nia sa ngapit asin paghiwas kan paghuhulit sa mga teritoryo sa luwas nin Israel, si Jesus nagsabi: “An may portamoneda kuanon iyan, siring man an supot nin kakanon.” (Lucas 22:36) An pagbiahe asin dadagosan kakaipuhanon nanggad sa pagpalakop kan maogmang bareta.
“Sundan Nindo an Dalan nin Pagkamapag-istimar”
An medyo matoninong na kamugtakan asin dakol na magkakakonektar na kongkretong tinampo sa bilog na Imperyo nin Roma kan enot na siglo nagresulta sa sarong sosyedad na dakol na tawo an parateng nagbibiahe. * Huli kan kadakol na biahero nagkaigwa nin dakulang pangangaipo sa dagosan. Nagdagos sinda sa mga harong na dagosan na sarong aldaw na biahe an pag-oltanan sa may gilid kan mayor na mga tinampo. Minsan siring, an The Book of Acts in Its Graeco-Roman Setting nagsasabi: “An sinasabi sa mga isinurat manongod sa siring na mga pasilidad nagtatao nin medyo mamondong ladawan. An makukuang literaryo asin arkeolohikong mga reperensia sa pankagabsan nagpapatotoo sa rapak asin maating mga pasilidad, haros mayo nin mga kasangkapan, mga surot, maluyang klaseng kakanon asin inomon, dai mapagtitiwalaan na mga kagsadiri asin tawohan, maraot an dangog na mga kliente, asin sa pankagabsan malaswang gawe-gawe.” Natural sana na lilikayan nin sarong parabiahe na tanos sa moral an siring na mga dagosan sagkod na mapupuede.
Kun siring, bakong makangangalas na paorootrong sinadol kan Kasuratan an mga Kristiano na magpaheling nin pag-istimar sa iba. Sinadol ni Pablo an mga Kristiano sa Roma: “Hirasan nindo an mga banal sono sa saindang mga pangangaipo. Sundan nindo an dalan nin pagkamapag-istimar.” (Roma 12:13) Ipinagirumdom nia sa mga Kristianong Judio: “Dai nindo paglingawan an pagkamapag-istimar, huli ta paagi kaiyan an nagkapira, na dai ninda aram, nag-asikaso sa mga anghel.” (Hebreo 13:2) Pinakasadol ni Pedro an saiyang mga kapwa parasamba na “magin mapag-istimar sa lambang saro na daing paggumodgumod.”—1 Pedro 4:9.
Minsan siring, may mga situwasyon na bakong maninigo an pagpaheling nin pag-istimar. Mapadapit sa “gabos na nangengenotan asin dai nagdadanay sa katokdoan kan Cristo,” si apostol Juan nagsabi: “Nungka na padagoson sia sa saindong harong o taratarahon sia. Huli ta an minataratara sa saiya nakikikabtang sa saiyang maraot na mga gibo.” (2 Juan 9-11) May labot sa mga parakasala na habong magsolsol, si Pablo nagsurat: “Umontok sa pakikiiba sa siisay man na inaapod na tugang na parapakisaro o tawong mahanab o parasamba sa idolo o paramuda o paraburat o parakikil, na dai ngani magkakan kaiba nin siring na tawo.”—1 Corinto 5:11.
Siertong prinobaran kan mga impostor asin kan iba pa na aprobetsaran an kabootan kan tunay na mga Kristiano. An bakong sa Bibliang isinurat kan ikaduwang siglo C.E. manongod sa Kristianong pagtubod na inaapod na The Didache, o Teaching of the Twelve Apostles, nagrerekomendar na an nagbibiaheng parahulit dapat na istimaron nin “sarong aldaw, o kun kaipuhan sagkod sa masunod na aldaw.” Pagkatapos kaiyan, kun sia humale, “mag-ako sana sia nin tinapay . . . Kun maghagad sia nin kuarta, sia sarong falsong propeta.” An isinurat na iyan nagpapadagos: “Kun gusto niang magdanay sa saindo asin sia may hanap-buhay, papagtrabahoon sia nindo para sa saiyang tinapay. Alagad
kun mayo sia nin hanap-buhay tawan sia nindo kan saiyang kinakaipuhan oyon sa saindong pakasabot, tanganing mayo nin siisay man na mag-istar sa tahaw nindo na daing pakinabang huli ta sia sarong Kristiano. Alagad kun dai nia iyan gigibohon, ginagamit nia si Cristo sa personal niang bentaha; mag-ingat sa mga siring.”Nag-ingat si apostol Pablo na dai magpagabat na marhay sa mga kag-imbitar sa saiya durante kan saiyang halawig na pagdanay sa nagkapirang siudad. Nagtrabaho sia bilang paragibo nin tolda tanganing sustentohan an sadiri nia. (Gibo 18:1-3; 2 Tesalonica 3:7-12) Tanganing matabangan an maninigo na mga biahero na kaiba ninda, minalataw na naggamit an enot na mga Kristiano nin mga surat nin rekomendasyon, siring kan pagpamidbid ni Pablo ki Febe. “Irinerekomendar ko saindo si Febe na satong tugang na babae,” an isinurat ni Pablo, “tanganing sia akoon nindo dian sa Kagurangnan . . . asin na tabangan sia nindo sa ano man na bagay na tibaad kaipuhan nia kamo.”—Roma 16:1, 2.
Mga Bendisyon sa Pagigin Mapag-istimar
An Kristianong mga misyonero kan enot na siglo nagtiwala ki Jehova na matao kan gabos nindang pangangaipo. Alagad makakalaom daw sinda na iistimaron kan mga kapagtubod? Pinadagos ni Lidia si Pablo asin an iba pa sa saiyang harong. An apostol nagdagos ki Aquila asin Priscila sa Corinto. An sarong bantay sa bilanggoan sa Filipos nagpuesto nin pagkakan para ki Pablo asin Silas. Si Pablo mapag-istimar na inako ni Jason sa Tesalonica, ni Felipe sa Cesarea, asin ni Mnason kan paduman sia sa Jerusalem hale sa Cesarea. Sa pagpasiring sa Roma, inistimar si Pablo kan mga tugang sa Puteoli. Seguradong nagin kapakipakinabang nanggad sa espirituwal an mga okasyon na ini para sa mga nag-istimar sa saiya!—Gibo 16:33, 34; 17:7; 18:1-3; 21:8, 16; 28:13, 14.
An iskolar na si Frederick F. Bruce nagkokomento: “An mga katood asin katrabahong ini, mga nag-istimar, mayo nin ibang motibo sa pagigin matinabang na marhay kundi pagkamoot ki Pablo asin pagkamoot sa Kagurangnan na pinaglilingkodan nia. Aram ninda na kun pinaglilingkodan ninda [si Pablo] pinaglilingkodan man ninda an [Kagurangnan].” Saro ining marahayon na motibo sa pagigin mapag-istimar.
Kaipuhan pa man giraray an pagpaheling nin pag-istimar. Rinibong nagbibiaheng representante kan Mga Saksi ni Jehova an iniistimar kan mga kapagtubod. An nagkapirang parabalangibog kan Kahadean nagbibiahe na sadiri ninda an gastos tanganing maghulit sa mga lugar na bihirang mapaabotan nin maogmang bareta. Makikinabang kita nin dakula kun aakoon niato sinda sa satong harong, gurano man iyan kasimple. An maogmang pag-istimar na puedeng pag-andam sana nin simpleng pagkakan nagtatao nin marahayon na oportunidad para sa “pagparinigonan sa boot” asin sa pagpaheling nin pagkamoot sa satong mga tugang asin sa satong Dios. (Roma 1:11, 12) An siring na mga okasyon partikularmenteng kapakipakinabang sa mga nag-iistimar, huli ta “igwang orog na kaogmahan sa pagtao kisa pag-ako.”—Gibo 20:35.
[Nota sa Ibaba]
^ par. 11 Kinakalkulo na pag-abot kan taon 100 C.E., igwa nin mga 80,000 kilometros na kongkretong mga tinampo sa Roma.
[Ritrato sa pahina 23]
‘Sinusunod kan mga Kristiano an dalan nin pagkamapag-istimar’