Sarong Kapakipakinabang na Pantabang sa Pagtradusir

BOOT kan Autor kan Biblia, si Jehova Dios, na an maogmang bareta kan saiyang Kahadean ikapahayag “sa lambang nasyon asin tribo asin tataramon patin banwaan.” (Kapahayagan 14:6) Gusto nia na an saiyang nasusurat na Tataramon madaling makukua kan gabos na tawo. Sa katuyohan na iyan, an Biblia itrinadusir sa mas dakol na lenguahe kisa arin man na ibang libro sa kinaban. Rinibong paratradusir an naggamit nin dakol na panahon asin paghihingoa tanganing itradusir an kaisipan nin Dios sa ibang lenguahe.

Alagad an Biblia bako sanang itinatradusir. Sa parateng marhay, iyan mismo ginamit bilang pantabang sa pagtradusir nin ibang termino. An dakol na paratradusir pinagkokomparar an mga traduksion kan mga termino sa Biblia sa manlaenlaen na lenguahe tanganing makua an angay na traduksion nin nagkapirang termino. An mga kalidad kan Biblia bilang sarong pantabang sa pagtradusir ginagamit na man ngonyan sa pagtradusir paagi sa komputer.

Talagang depisil para sa komputer an magtradusir. Iniisip ngani nin nagkapirang eksperto na dai kaya kan komputer na magtradusir. Taano? An sarong lenguahe bako sanang mga grupo nin mga termino. An lambang lenguahe may sadiring mga kombinasyon nin termino, mga susundon, eksepsion sa mga susundon na ini, mga idioma, asin mga ipinapasentido. Daing gayo nagin mapanggana an mga paghihingoa na tokdoan an komputer kan gabos na ini. An kadaklan sa resulta kan mga itrinadusir kan komputer haros dai ngani masabotan.

Minsan siring, sinisiyasat ngonyan kan mga sientista sa komputer an bagong mga paagi. “An samong paagi naggagamit nin mga modelo sa estadistika tanganing makua an pinakaharaning traduksion,” an sabi ni Franz Josef Och, sarong pangenot na espesyalista sa pagtradusir kan komputer. Ipamugtak ta baga na gusto nindong itradusir an Hindi sa Ingles. Enot, magkua kamo nin nagkapirang yaon nang termino sa duwang lenguaheng iyan. Dangan ilaog nindo iyan sa komputer. Pagkokompararon kan komputer an mga terminong ini. Halimbawa, kun makua kan komputer an iyo man sanang termino sa Hindi sa nagkapirang lokasyon asin kada makua kaiyan sa katimbang na frase an termino sa Ingles na “house,” an komputer makonklusyon na an terminong iyan sa Hindi iyo an katimbang na termino para sa “harong.” Asin  posibleng marhay na mga adhetibo an kaharaning mga termino, siring kan “dakula,” “sadit,” “luma,” o “bago.” Huli kaini, an komputer naggigibo nin listahan nin katimbang na mga termino asin mga kombinasyon nin mga termino. Pagkatapos kan siring na “pagsasanay,” na puedeng maglawig nin pira sanang aldaw o semana, puede nang gamiton kan komputer an “nanodan” kaiyan sa bagong termino. Minsan ngani an resultang traduksion tibaad maluyang klase kun dapit sa gramatika asin estilo, sa parate masasabotan na man an kahulogan asin an importanteng mga detalye kaiyan.

An kalidad kan traduksion minadepende sa dakulang kabtang sa kadakolan asin kalidad kan termino na naenot nang ilinaog sa komputer. Asin sa aspektong ini napatunayan na mahalaga an Biblia. Iyan maingat na itrinadusir sa dakol na lenguahe, madaling makua, asin igwa nin kadakol na termino. Kaya an Biblia an enot na pinipili kan parasiyasat kun sinasanay an komputer sa sarong bagong lenguahe.