Mga Hapot Hale sa mga Parabasa

Tumang sa anong tolong peligro nagtatao nin patanid si Jesus sa Mateo 5:22?

Sa saiyang Sermon sa Bukid, pinatanidan ni Jesu-Cristo an saiyang mga parasunod: “Sinasabi ko sa saindo na an lambang tawo na nagpapadagos na anggot nin grabe sa saiyang tugang maninimbag sa korte nin hustisya; alagad an siisay man na nagtataram sa saiyang tugang nin dai ikataram na tataramon nin pagduhagi maninimbag sa Korte Suprema; mantang an siisay man na nagsasabi, ‘Ika na makababaldeng tonto!’ mapapasa nagkakalayong Gehenna.”​—Mateo 5:22.

Naggamit si Jesus nin mga bagay na pamilyar sa mga Judio​—an korte nin hustisya, Korte Suprema, asin nagkakalayong Gehenna​—​tanganing ipasabot sa sainda na minagabat an padusa kun minagabat an mga kasalan.

Enot, sinabi ni Jesus na an lambang tawo na nagpapadagos na anggot nin grabe sa saiyang tugang maninimbag sa “korte nin hustisya,” an lokal na korte. Segun sa tradisyon, an mga korteng ini ibinugtak sa mga siudad na igwa nin 120 o labi pa na nasa edad nang lalaki. (Mateo 10:17; Marcos 13:9) An mga hokom sa siring kaiyan na korte may autoridad na maghokom, dawa sa mga kaso nin paggadan. (Deuteronomio 16:18; 19:12; 21:​1, 2) Sa siring, ipinapaheling ni Jesus na an tawong nagbabalonbalon nin grabeng kaanggotan sa saiyang tugang nakakakomiter nin magabat na kasalan.

Sunod sinabi ni Jesus na an tawong “nagtataram sa saiyang tugang nin dai ikataram na tataramon nin pagduhagi maninimbag sa Korte Suprema.” An Griegong termino na rha·kaʹ (nota sa ibaba) na trinadusir na “dai ikataram na tataramon nin pagduhagi” nangangahulogan “daing laog” o “daing isip.” Oyon sa The New Thayer’s Greek-English Lexicon of the New Testament, an terminong iyan “sarong pananaram nin pag-olog-olog na ginamit kan mga Judio kan panahon ni Cristo.” Sa siring, nagpapatanid si Jesus na seryoso an pagpahayag nin pagkaongis sa sarong kahimanwa paagi sa paggamit nin mapanraot na tataramon nin pagduhagi. Garo man sana sinasabi ni Jesus na an tawong naggagamit nin siring kaiyan na tataramon hohokoman bako sanang nin lokal na korte kundi kan Korte Suprema, an bilog na Sanhedrin​—an hudisyal na grupo sa Jerusalem na kompuesto kan halangkaw na saserdote asin 70 gurang na lalaki saka mga eskriba.​—Marcos 15:1.

Sa katapustapusi, ipinaliwanag ni Jesus na kun an saro magsabi sa iba, “Ika na makababaldeng tonto!” sia mapapasa nagkakalayong Gehenna. An terminong “Gehenna” hale sa Hebreong mga tataramon na geh hin·nomʹ, na nangangahulogan “kababan nin Hinnom,” na nasa solnopan asin timog kan suanoy na Jerusalem. Kan kaaldawan ni Jesus, an kababan na iyan nagin soloan nin basura, kaiba an mga hawak kan marigsok na mga kriminal na ibinibilang na dai maninigo sa sarong disenteng paglobong. Kaya an terminong “Gehenna” angay na simbolo nin biyong pagkalaglag.

Kun siring, ano an kahulogan kan ekspresyon na “makababaldeng tonto”? An terminong ginamit digdi garo kaagid nin sarong termino sa Hebreo na nangangahulogan “rebelde,” o “suwayan.” Sinasabi kaiyan na an sarong tawo daing kamanungdanan sa moral, sarong apostata asin rebelde sa Dios. Kaya an nag-aapod sa saiyang kapwa na “makababaldeng tonto” garo man sana nagsasabi na an saiyang tugang maninigong mag-ako nin padusa na angay sa sarong rebelde sa Dios, an daing katapusan sa pagkalaglag. Sa punto de vista nin Dios, an saro na nagtataram nin siring na pagkondenar tumang sa iba magigin angay na mag-ako mismo kan magabat na sentensiang iyan​—an daing katapusan na pagkalaglag.​—Deuteronomio 19:17-19.

Bilang resulta, si Jesus nagbubugtak para sa saiyang mga parasunod nin pamantayan na mas halangkaw kisa kan yaon sa mga prinsipyo sa Ley ni Moises. Minsan ngani naniniwala kaidto an mga tawo na an sarong paragadan “maninimbag sa korte nin hustisya,” labi pa dian an sinabi ni Jesus. Itinokdo nia na maninigong likayan kan saiyang mga parasunod maski an magbalonbalon nin kaanggotan tumang sa saindang mga tugang.​—Mateo 5:​21, 22.