Mga Hapot Hale sa mga Parabasa
Mga Hapot Hale sa mga Parabasa
Dai nasasambitan kan Biblia an pakikipag-toast, kaya taano an mga Saksi ni Jehova ta naglilikay na makikabtang sa mga pag-toast?
An pakikipag-toast nin baso nin arak (o iba pang inomon na de alkohol) haloy na asin lakop na kaugalean, minsan ngani tibaad magkalaenlaen an mga detalye segun sa lugar. Kun beses kinakaragting kan mga nakikipag-toast an saindang baso sa lambang saro. An indibiduwal na nag-aalok kan toast sa parate hinahagad o sinasabi an mga mawot na logod man na an sarong indibiduwal magkaigwa nin kaogmahan, marahay na salud, halawig na buhay, o mga kaagid kaiyan. An iba na nakikikabtang sa pag-toast tibaad magtaram nin pag-oyon o itaas an saindang baso asin uminom nin arak. Para sa dakol, ini garo sana dai nakakadanyar na kostumbre o pinong sosyal na ugale, alagad may marahay na mga dahelan kun taano an mga Saksi ni Jehova ta dai nakikikabtang sa pakikipag-toast.
Iyan bakong huli ta an mga Kristiano dai naglalaom na logod an sarong indibiduwal makanompong nin kaogmahan asin magkaigwa nin marahay na salud. Sa sarong surat sa mga kongregasyon, an namamahalang grupo kan enot na siglo nagtapos sa sarong tataramon na puedeng tradusiron na “magin logod marahay an saindong salud,” “pirme logod kamong marahay,” o “maparahay man logod kamo.” (Gibo 15:29) Asin an nagkapirang tunay na parasamba nagsabi sa mga hadeng tawo: “Mabuhay logod sa panahon na daing talaan an sakong kagurangnan” o “Mabuhay logod an hade sagkod sa panahon na daing talaan.”—1 Hade 1:31; Nehemias 2:3.
Pero, ano an ginikanan kan kostumbreng pakikipag-toast? Kinotar kan The Watchtower na Enero 1, 1968, an The Encyclopædia Britannica (1910), Tomo 13, pahina 121: “An kostumbre na pag-inom nin arak na nasa baso sa kamawotan na ‘logod magin marahay an salud’ kan ibang nabubuhay posibleng marhay na masususog sa suanoy na relihiosong ritual nin pag-inom para sa mga dios asin sa mga gadan. Durante nin mga karakanan an mga Griego asin Romano nagbububo nin dolot na inomon para sa saindang mga dios, asin sa seremonyal na mga bangkete nakikipag-toast para sa sainda asin sa mga gadan.” Idinagdag pa kan ensiklopedya: “Siertong konektadong marhay sa mga kostumbreng ini nin pag-inom bilang sarong klase nin atang an pag-inom para sa marahay na salud nin ibang nabubuhay na tawo.”
Balido pa daw iyan sagkod ngonyan? An International Handbook on Alcohol and Culture na 1995 nagsasabi: “[An pakikipag-toast] posible na sarong sekular na tada kan suanoy na pag-atang nin inomon kun saen an sagradong likido idinodolot sa mga dios: dugo o arak karibay nin kahagadan, sarong pamibi na sinumaryo sa mga tataramon na ‘halawig na buhay saimo!’ o ‘marahay na salud para sa saimo!’”
Totoo, an katunayan na an sarong bagay, disenyo, o kaugalean may pinaggikanan o pagkakaagid sa suanoy na falsong relihion dai man pirmeng nangangahulogan na an sarong tunay na parasamba pinagbabawalan kaiyan. Estudyare an granada (pomegranate). An sarong bantog na ensiklopedya sa Biblia nagsasabi: “An granada garo baga ginamit man bilang sarong banal na simbolo sa paganong mga relihion.” Minsan siring, ipinalaag nin Dios an mga granadang gibo sa torsido sa laylayan nin gubing kan halangkaw na saserdote, asin nadedekoraran nin mga granada an mga hariging tanso kan templo ni Salomon. (Exodo 28:33; 2 Hade 25:17) Apuera dian, may panahon kaidto na an singsing sa kasal may relihiosong kahulogan. Pero, dai iyan aram kan kadaklan na tawo ngonyan, na iniisip na an singsing sa kasal saro sanang patotoo na an saro may agom.
Kumusta man an paggamit nin arak may koneksion sa relihiosong mga gibo? Halimbawa, may panahon kaidto na an mga tawo sa Siquem na nagsasamba ki Baal ‘naglaog sa harong kan saindang dios asin nagkakan saka nag-inom asin isinumpa si Abimelec,’ na aking lalaki ni Gedeon. (Hokom 9:22-28) Sa paghona daw nindo makikikabtang an saro na maimbod ki Jehova sa irinoman na iyan, na tibaad nag-aarang sa impluwensia nin dios tumang ki Abimelec? Ilinaladawan an panahon kan dakol sa Israel an nagrebelde tumang ki Jehova, si Amos nagsabi: “Naghihirigda sinda sa kataed kan lambang altar; asin an arak kan mga pinamulta iniinom ninda sa harong kan saindang mga dios.” (Amos 2:8) Makikikabtang daw an tunay na mga parasamba dian, baga man an arak ibububo bilang dolot sa mga dios o iinomon sana sa siring na mga kamugtakan? (Jeremias 7:18) O iiitaas daw nin sarong tunay na parasamba an sarong baso nin arak asin aarangon an impluwensia nin sarong dios para sa sarong indibiduwal o na magin maogma man logod an ngapit nia?
Interesante nanggad, an mga parasamba ki Jehova kun beses iiniitaas an saindang mga kamot asin naghahagad nin marahay na resulta. Iinitaas ninda an saindang mga kamot sa tunay na Dios. Mababasa niato: “Si Salomon nagpoon na tumindog sa atubangan kan altar ni Jehova . . . asin ibinuka nia ngonyan an saiyang mga palad pasiring sa kalangitan; asin sinabi nia: ‘O Jehova na Dios nin Israel, mayo nin Dios na arog saimo . . . asin logod na dangogon mo mismo sa saimong ineerokan, sa kalangitan, asin dangogon mo asin magpatawad ka.’” (1 Hade 8:22, 23, 30) Kaagid kaiyan, “inomaw ni Esdras si Jehova . . . na dian nagsimbag an bilog na banwaan, ‘Amen! Amen!’ na iiniitaas an saindang mga kamot. Dangan sinda nagduruko asin nagralaob ki Jehova.” (Nehemias 8:6; 1 Timoteo 2:8) Malinaw nanggad, an mga maimbod na idto dai iiniitaas an saindang mga kamot sa direksion kan langit sa paghagad nin bendisyon sa sarong dios nin kapaladan.—Isaias 65:11.
An dakol na tawo ngonyan na nakikikabtang sa mga pag-toast tibaad dai mag-iisip na sinda naghahagad nin simbag o bendisyon sa sarong dios, alagad dai man ninda ikakapaliwanag kun taano ta iiniitaas ninda an saindang baso sa direksion kan langit. Minsan siring, an bagay na dai ninda iniisip iyan bakong rason para sa tunay na mga Kristiano na maobligar na arogon an saindang mga akto.
Aram kan gabos na sa ibang mga bagay man, an mga Saksi ni Jehova naglilikay sa mga mustra na ginigibo kan kadaklan na tawo. Halimbawa, an dakol na tawo may ginigibong mustra para sa nasyonal na mga emblema, o bandera; dai ninda ibinibilang na mga akto nin pagsamba an siring na mga mustra. An tunay na mga Kristiano dai nakikiaram sa siring na mga kumpas, alagad dai sinda personalmenteng nakikikabtang. Huling aram kun noarin ginigibo an seremonyang iyan, an dakol na Saksi mapagmansay na minahiro tanganing dai mapaanggot an iba. Sa paano man, sinda determinado na dai gumibo nin patriotikong mga mustra, na bakong kaoyon kan Biblia. (Exodo 20:4, 5; 1 Juan 5:21) An pakikipag-toast ngonyan tibaad dai man ibinibilang nin dakol na sarong relihiosong akto. Pero, may balidong mga dahelan kun taano an mga Kristiano ta dai nakikikabtang sa pakikipag-toast, na igwa nin relihiosong pinaghalean asin dawa ngonyan puedeng mansayon bilang paghagad nin bendisyon sa ‘langit,’ na garo baga naghahagad nin tabang sa sarong puersa na nakakalabi sa tawo.—Exodo 23:2.