Naheling Ko na Nag-ooswag Iyan sa Korea

Isinaysay ni Milton Hamilton

“Ikinakamondo ming ipaaram sa saindo na rinebokar kan gobyerno kan Republika nin Korea an gabos na visa para sa saindo na mga misyonero asin sinabi ninda na dai ninda gustong yaon kamo sa nasyon. . . . Huli sa pangyayaring ini, temporaryo kamong idinedestino sa Hapon.”

SA PAGHINANAPOS nin 1954, naresibi ming mag-agom an mensaheng iyan hale sa Brooklyn, Nueva York, E.U.A. Sa kapinonan kan taon na iyan, naggradwar kami sa ika-23 na klase kan Paadalan sa Gilead sa amihanan na Nueva York. Kan maresibi mi an surat na iyan, temporaryo kaming naglilingkod sa Indianapolis, Indiana.

Kami kan sakong agom na si Liz (dating Liz Semock), magkaklase sa haiskul. Paghaloyhaloy, kan 1948, ikinasal kami. Namomotan nia an bilog na panahon na ministeryo alagad nagduduwaduwa siang bayaan an Estados Unidos tanganing maglingkod sa ibang nasyon. Ano an nakapabago sa saiyang isip?

Uminoyon si Liz na mag-iba sa sako sa miting para sa mga gustong magin estudyante sa Gilead. An miting na iyan ginibo durante kan internasyonal na kombension sa Yankee Stadium, Nueva York, kan tig-init nin 1953. Pagkatapos kan nakakaparigon sa boot na miting na iyan, itinao niamo an samong aplikasyon para sa Gilead. Nabigla kami kan imbitaran kami na mag-atender sa sunod na klase, na mapoon sa Pebrero 1954.

Idinestino kami sa Korea, minsan ngani katatapos pa sana kan tolong taon na guerra kan tig-init nin 1953, na grabeng danyos an ibinunga sa nasyon na iyan. Arog kan sinabi sa surat na kinotar sa enotan, nagduman nguna kami sa Hapon. Pagkatapos nin 20 aldaw na pagbiahe sa kadagatan, nag-abot kami duman kan Enero 1955 kaiba an anom na kapwa misyonero na idinestino man sa Korea. Sinabat kami ni Lloyd Barry, an paraataman sa sangang opisina sa Hapon kan panahon na idto, sa pier kan alas 6 nin aga. Dai nahaloy, nagpasiring na kami sa erokan nin mga misyonero sa Yokohama. Paghaloyhaloy kan aldaw man sanang idto, nagluwas kami sa ministeryo.

Nakalaog Man Giraray Kami sa Korea

Pag-abot nin panahon, nakakua kami nin visa tanganing makalaog sa Republika nin Korea. Kan Marso 7, 1955, tolong oras kaming nagbiahe paagi sa eroplano hale sa Haneda International Airport sa Tokyo pasiring sa Yoido Airport sa Seoul. Maogma kaming inako nin labing 200 na Koreanong Saksi, asin napaluha kami huli sa kagayagayahan. Kan panahon na idto, 1,000 pa sana an Saksi sa bilog na Korea. Arog nin dakol na ibang taga Solnopan, naghohona kami na an gabos na tawo sa Oriente, ano man an pinaghalean nindang nasyon, magkakaagid an itsura asin paghiro. Dai nahaloy, naaraman mi na bakong totoo iyan. An mga Koreano bako sanang igwa nin sadiri nindang lenguahe saka alpabeto kundi igwa man sinda nin sadiring estilo nin pagluto, laen na pisikal na mga karakteristiko, asin  sadiring tradisyonal na gubing, saka iba pang bagay na sinda sana an igwa, arog kan disenyo kan saindang mga edipisyo.

An enot na nagin dakulang problema mi iyo an pag-adal kan lenguahe. Mayo kami kaidto nin makukuang libro dapit sa kun paano manonodan an lenguaheng Koreano. Dai nahaloy, naaraman mi na imposibleng arogon nin eksakto an paagi nin pagtaram sa Koreano na ginagamit sana an paagi nin pagtaram sa Ingles. An saro makakanood nin tamang pagpronunsiar paagi sana sa pag-adal kan alpabetong Koreano.

Dakol na beses kaming nasala. Halimbawa, hinapot ni Liz an sarong kagharong kun igwa ini nin Biblia. Maheheling sa lalawgon kan kagharong an pagngalas mantang ini naghale asin nagbalik na may darang kahon nin posporo. An hinagad ni Liz iyo an sungnyang (mga posporo) imbes na sungkyung, an tataramon para sa “Biblia.”

Pakalihis nin pirang bulan, inasignaran kami na mag-establisar nin erokan nin mga misyonero sa Pusan, na mayor na duongan na siudad sa timog. Nag-arkila kami nin tolong sadit na kuarto para sa samong duwa asin sa duwang tugang na babae na idinestino duman kaiba mi. An mga kuarto mayo nin gripo asin mayo nin inodoro na may flush. Kun banggi sana makosog an bolos nin tubig kaya nakakasakat iyan sa ikaduwang iskalon paagi sa hose. Kaya nagsasarosalida kami sa pagmata nin amay na aga tanganing magtipon nin tubig sa mga lalagan. Kaipuhan niamong pakalakagaon an tubig o lagan iyan nin klorin tanganing magin ligtas iyan na inomon.

May iba pang problema. Maluyahon an suplay nin kuryente kaya dai kami puedeng maggamit nin washing machine o nin plantsa. An samong kusina iyo an pasilyo, asin an solamenteng kasangkapan dian iyo an sarong kalan na de gas. Dai nahaloy, nakanood an lambang saro sa samo na mag-andam nin pagkakan sa inasignar sa samo na aldaw nin pagluto. Tolong taon pagkaabot mi, pareho kami ni Liz na nagkahelang nin hepatitis. Kan mga taon na idto, an kadaklan na misyonero nagkahelang kaini. Naglihis an mga bulan bago kami narahay, asin naeksperyensiahan niamo an iba pang mga problema sa salud.

Natabangan na Mapangganahan an mga Olang

Sa nakaaging 55 taon, an peninsula nin Korea saro sa mga may mainit na labanan sa politika sa Asia. An DMZ (demilitarized zone), o sona na mayo nin puersa militar, iyo an nagbabanga sa peninsula. Iyan nasa 55 kilometros sa timog kan Seoul, an kabisera kan Republika nin Korea. Kan 1971, nagdalaw si Frederick Franz hale sa opisina prinsipal sa Brooklyn. Inibanan ko sia sa DMZ, an pinakanakukutaan na linderos sa daga. Sa nag-aging mga taon, duman parateng nagmimiting an mga opisyal kan Naciones Unidas asin an mga representante kan duwang gobyerno.

 Siempre, nagdadanay kaming neutral mapadapit sa politika kan kinaban na ini, kaiba na an situwasyon sa peninsula nin Korea. (Juan 17:14) Huli sa pagsayuma nin Koreanong mga Saksi na makipaglaban sa saindang kapwa, labing 13,000 sa sainda an nabilanggo sa laog nin total na 26,000 na taon. (2 Cor. 10:3, 4) Aram kan gabos na hoben na tugang na lalaki sa lugar na iyan na mapapaatubang sinda sa isyung ini, alagad dai sinda makompromiso huli sa takot. Makamomondo na inaapod kan gobyerno na “mga kriminal” an Kristianong mga ministro na an “krimen” sana iyo an pagsayuma ninda na ikompromiso an saindang Kristianong neutralidad.

Kaidtong 1944, durante kan Guerra Mundial II, nagsayuma man ako na maglaog sa serbisyo militar asin huli kaini nabilanggo ako nin duwa may kabangang taon sa bilibid nin E.U.A. sa Lewisburg, Pennsylvania. Kaya minsan ngani mas masakit an inaatubang kan samong Koreanong mga tugang na lalaki sa bilanggoan, pamilyar ako sa inaagihan kan hoben na mga Saksing ini. Nakaparigon sa boot nin dakol na maaraman na an nagkapira sa samo na mga misyonero sa Korea nag-agi man nin kaagid na eksperyensia.​—Isa. 2:4.

Napaatubang Kami sa Sarong Kadepisilan

Kalabot an samo mismong neutralidad sa sarong isyu na naglataw kan 1977. Inisip nin mga opisyal na inimpluwensiahan mi an hoben na mga Koreano na magsayumang lumaog sa serbisyo sa hukbo asin magsayumang gumamit nin armas. Kaya nagdesisyon an gobyerno na dai tawan nin permiso na makabalik giraray an mga misyonero na naghale sa nasyon sa ano man na dahelan. An restriksion na ini nagpadagos poon 1977 sagkod 1987. Kun naghale kami sa Korea durante kan mga taon na idto, dai na kutana kami totogotan na makabalik. Huli kaini, nungka kaming nagpuli dawa tanganing magdalaw sana durante kan mga taon na idto.

Dakol na beses kaming nakipag-olay sa mga opisyal nin gobyerno asin nagpaliwanag kan samong neutral na paninindogan bilang mga parasunod ni Cristo. Sa kahurihurihi, narealisar ninda na dai kami makompromiso huli sa takot, kaya sa katapustapusi hinale an restriksion na iyan​—pakalihis nin sampulong taon. Durante kan mga taon na idto, may pirang misyonero na kinaipuhan na maghale sa nasyon huli sa mga dahelan na arog baga nin problema sa salud, alagad kami nagdanay, asin ikinaogma mi na ginibo mi iyan.

Durante kan kabangaan kan dekada nin 1980, putik na inakusaran nin mga paratumang sa samong ministeryo an mga direktor kan samong legal na korporasyon, na sinasabing tinotokdoan kan mga ini an hoben na mga lalaki na dai magsoldados. Sa dahelan na iyan, an lambang saro sa samo ipinaapod kan gobyerno tanganing usisaon. Kan Enero 22, 1987, napatunayan kan piskalia na daing basehan an mga sahot. Nakatabang ini na linawon an ano man na salang pakasabot na posibleng lumataw sa ngapit.

Binendisyonan nin Dios an Samuyang Gibohon

Sa Korea, an pagtumang sa samong paghuhulit nag-orog sa paglihis nin mga taon huli sa neutralidad niamo. Huli kaini, orog pang nagin depisil na makahanap nin angay na mga lugar para sa samong darakulang asamblea. Sa dahelan na iyan, an mga Saksi nagsadiring boot asin nagtogdok nin sarong Assembly Hall sa Pusan, an pinakaenot sa Oriente. Nagkapribilehio ako na itao an pahayag sa dedikasyon kan Abril 5, 1976, sa 1,300 na nagdadangog.

Poon kan 1950, manampulong ribong militar hale sa Estados Unidos an idinestino sa Korea. Pagkabalik sa  Estados Unidos, dakol sa sainda an nagin aktibong mga Saksi. Parate kaming nakakaresibi nin mga surat hale sa sainda, asin ibinibilang mi na bendisyon na kami nakatabang sa sainda sa espirituwal.

Makamomondo, nagadan an sakong namomotan na kaibaiba, si Liz, kan Setyembre 26, 2006. Napupungaw akong marhay sa saiya. Durante kan saiyang 51 taon digdi, maogma niang inako an ano man na asignasyon asin nungka siang nagreklamo. Nungka niang isinuherir o ipinarisa man lamang an manongod sa pagbalik sa Estados Unidos, an nasyon na sinabi nia kaidto na habo niang bayaan noarin man!

Padagos akong naglilingkod bilang miembro kan pamilyang Bethel sa Korea. An pamilyang iyan duminakol poon sa nagkapira sana kan enot na mga taon sagkod sa mga 250 na ngonyan. Pribilehio ko na mapabilang sa pitong miembro kan Komite kan Sangang Opisina na nagdidirehir sa gibohon digdi.

Kun kaidtong pag-abot mi an Korea pobrehon, ngonyan saro na iyan sa pinakamaoswag na mga nasyon sa kinaban. Labi nang 95,000 an Saksi sa Korea, asin haros 40 porsiento sa sainda an naglilingkod magsalang bilang regular o auxiliary payunir. An gabos na ini nakakadagdag sa mga dahelan kun taano ta inaapresyar ko na mapaglingkodan digdi an Dios asin maheling na nag-ooswag an aripompon nin Dios.

[Ritrato sa pahina 24]

Pag-abot mi sa Korea kaiba an mga kapwa misyonero

[Ritrato sa pahina 24, 25]

Paglilingkod sa Pusan

[Ritrato sa pahina 25]

Kaiba ko si Tugang na Franz sa DMZ, kan 1971

[Ritrato sa pahina 26]

Kaiba ko si Liz kan madali na siang magadan

[Ritrato sa pahina 26]

Sangang opisina sa Korea, na dian padagos akong naglilingkod bilang miembro kan pamilyang Bethel