Arogon an Saindang Pagtubod

Nanindogan Sia Para sa Banwaan nin Dios

PINAGMAMAIGOTAN ni Ester na magin kalmado mantang sia paduman sa patyo kan palasyo sa Susan. Bako idtong madali. An gabos na maheheling sa kastilyo—an laen-laen na kolor saka makintab asin gibo sa dalipay na mga eskulturang torong de pakpak, parapana, asin leon, an mga hariging gapo na may mga giringgiting asin darakulang estatuwa, dawa an lokasyon kaiyan sa ibabaw nin darakulaon na pundasyon na harani sa Kabukidan nin Zagros na natatakopan nin niebe asin hale dian natatanaw an dalisay na tubig kan salog nin Choaspes—dinisenyo tanganing ipagirumdom sa lambang madalaw dian an dakulaon na kapangyarihan kan tawo na aatubangon nia, an saro na inapod an saiyang sadiri na “an dakulang hade.” An hade man na ini agom nia.

Agom! Laen nanggad si Assuero sa klase nin agom na tibaad linalaoman nin siisay man na maimbod na Judiong babae! * Dai nia inaarog an mga halimbawa na siring baga ni Abraham, sarong lalaki na mapakumbabang inako an instruksion nin Dios na dangogon an saiyang agom, si Sara. (Genesis 21:12) Dikit sana o mayo nganing aram an hade dapit sa Dios ni Ester na si Jehova, o sa Saiyang Ley. Pero, aram ni Assuero an ley nin Persia, kaiba na an ley na nagbabawal sa mismong gigibohon na ni Ester. Ano iyan? Bueno, sinasabi sa ley na gagadanon an siisay man na magduman sa hade kan Persia na dai nia man ipinapaapod. Si Ester dai man ipinaapod, alagad maduman man giraray sia sa hade. Mantang nagrarani na sia sa patyong nasa laog kun saen maheheling sia hale sa trono kan hade, tibaad an pagmate nia pasiring na sia sa saiyang kagadanan.—Ester 4:11; 5:1.

Taano ta inatubang nia an siring na peligro? Asin ano an manonodan niato sa pagtubod kan kahangahangang babaeng ini? Enot, aramon niato kun paano si Ester nagkaigwa kan pambihirang posisyon bilang reyna kan Persia.

“Magayon” an Itsura

Si Ester mayo nang mga magurang. Dikit sana an aram niato dapit sa mga magurang nia na nagngaran sa saiya na Hadasa, sarong termino sa Hebreo para sa “mirto,” sarong magayon na palongpong na puti an burak. Kan magadan an mga magurang ni Ester kan aki pa sia, naherak sa saiya an saro sa mga paryente nia, sarong maboot na tawo na an ngaran Mardocheo. Magpinsan sinda, alagad mas matuang marhay si Mardocheo. Dinara nia sa saiyang harong si Ester asin trinato ini bilang sadiri niang aki.—Ester 2:5-7, 15.

Si Mardocheo asin si Ester namuhay bilang mga desteradong Judio sa kabiserang iyan kan Persia, na duman posibleng kinaipuhan nindang atubangon an pagmenos sa saindang relihion asin sa Ley na pinagmamaigotan nindang sunodon. Alagad siertong orog na nagin dayupot si Ester sa pinsan nia mantang tinotokdoan sia kaini manongod ki Jehova, an maheherakon na Dios na dakol na beses nang nagligtas sa Saiyang banwaan sa mga kadepisilan kan nakaagi—asin magliligtas giraray sa sainda. (Levitico 26:44, 45) Malinaw nanggad, nagin mamomoton asin maimbod si Ester asin si Mardocheo sa lambang saro.

Minalataw na nagtrabaho si Mardocheo bilang opisyal sa kastilyo sa Susan, na regular na minatukaw  sa laog kan tata kaiyan kaiba an ibang lingkod kan hade. (Ester 2:19, 21; 3:3) Dai niato aram kun ano an ginibo ni Ester kan sia hoben pa, pero masasabi niato na inasikaso nia an saiyang matuang pinsan asin an harong kaini na posibleng marhay na nasa parte kan siudad na iniistaran nin mga dukha, sa ibong kan salog hale sa kastilyo. Tibaad naoogma siang magpasiring sa saodan sa Susan, na duman maheheling nia an mga paninda kan mga platero nin bulawan saka plata asin kan iba pang negosyante. Dai naimahinar ni Ester na an siring na mga luho magigin ordinaryo na sana sa saiya; mayo siang ideya kun ano an mangyayari sa saiya.

Hinale sa Puesto an Reyna

Sarong aldaw, napano nin tsismis an Susan manongod sa kariribokan sa harong kan hade. Sa sarong enggrandeng bangkete, nag-andam si Assuero nin maluhong kakanon asin arak para sa saiyang mga tawong ginagalangan. An hade nagdesisyon na ipaapod an saiyang magayon na reyna na si Vasthi, na may ibang bangkete man kaidto kairiba an mga babae. Alagad nagsayuma si Vasthi na magduman. Huling napasupog asin naanggot, hinapot kan hade an saiyang mga parakonseho kun ano an maninigong padusa ki Vasthi. An resulta? Hinale sia sa puesto bilang reyna. An mga lingkod kan hade nagpoon na maghanap sa bilog na imperyo nin magagayon na hoben na birhen; sa mga ini, mapili an hade nin bagong reyna.—Ester 1:1–2:4.

Maiimahinar niato na sa panapanahon maogmang minamasdan ni Mardocheo si Ester asin inoobserbaran siang may pag-orgolyo asin pagkahadit huling an sadit niang pinsan na ini dakula na—asin nagin magayonon nanggad. “Daraga siang magayon asin may marahay na tindog,” an mababasa niato. (Ester 2:7) Nakakaogmang marhay an pisikal na kagayonan, alagad kaipuhan na may kaiba iyan na kadonongan asin kapakumbabaan. Ta kun dai, iyan puedeng magresulta sa kapalangkawan, pagigin orgolyoso, asin iba pang bakong magayon na mga ugale. (Talinhaga 11:22) Napatunayan mo na daw iyan? Sa kaso ni Ester, an saiyang kagayonan daw magigin bentaha o disbentaha? Panahon sana an makakapagsabi.

Si Ester narisa kan mga lingkod kan hade. Sa saindang paghanap, kinua sia ki Mardocheo asin dinara sia pasiring sa dakulang palasyo sa ibong kan salog. (Ester 2:8) Seguradong depisil para sa sainda an pagsuwayan na ini, huling sinda garo na mag-ama. Habo ni Mardocheo na an ampon niang aki mag-agom nin siisay man na bakong kapagtubod, dawa pa hade, alagad dai nia kontrolado an mga pangyayari. Seguradong interesadong marhay si Ester mantang dinadangog nia an mga sadol ni Mardocheo bago sia kuanon! Mantang dinadara sia pasiring sa kastilyo sa Susan, pano-pano nin hapot an saiyang isip. Anong klaseng buhay an naghahalat sa saiya?

Nakua Nia an Pabor “kan Lambang Saro na Nakahiling Saiya”

Si Ester garo baga dinara sa sarong kinaban na biyong bago asin laen sa dati niang buhay. Kaiba  sia sa dakol na “daraga” na tinipon hale sa gabos na lugar sa Imperyo nin Persia. An saindang mga kostumbre, lenguahe, asin ugale seguradong magkakalaen na marhay. Sa pamamahala kan opisyal na si Hegai, an mga daraga maagi nin detalyadong sistema nin pagpagayon, na sarong taon na proseso na may kaibang pagmasahe gamit an mahamot na mga lana. (Ester 2:8, 12) An siring na kamugtakan asin estilo nin pamumuhay tibaad madali sanang nagin dahelan na an mga daraga magparaisip na sana kan saindang personal na itsura, magin mapalangkaw, asin makipagkompetensia. Ano an nagin epekto kaini ki Ester?

Mayong ibang haditon ki Ester sa bilog na daga kundi si Mardocheo. Mababasa niato na aroaldaw, minarani sia sagkod sa mapupuede sa harong kan mga babae asin naghihingoang maaraman an kamugtakan ni Ester. (Ester 2:11) Mantang may nakakaabot sa saiya na kadikit na impormasyon, tibaad paagi sa nakikikooperar na mga surugoon sa harong, seguradong nakamate sia nin siring sa ama na pag-orgolyo. Taano?

Naghangang marhay si Hegai ki Ester kaya trinato nia ini nin may dakulang mamomoton na kabootan asin tinawan nin pitong surugoon na babae saka kan pinakamarahay na lugar sa harong kan mga babae. An pagkasaysay nagsasabi pa: “Nawilihan si [Ester] kan lambang saro na nakahiling saiya.” (Ester 2:9, 15, BPV) * An kagayonan sana daw an nakapahangang marhay sa gabos? Bako, orog pa nanggad dian an yaon ki Ester.

Halimbawa, mababasa niato: “Dai ipinagpahayag ni Ester an saiyang banuaan minsan si saiyang pagkamondag; huli ta pinagbotan sia ni Mardocheo na dai nia idto ipagpahayag.” (Ester 2:10) Ininstruksionan ni Mardocheo si Ester na magin maingat manongod sa pagigin Judio kaini; daing duwa-duwa na aram nia na grabe an diskriminasyon kan mga may katongdan sa kahadean nin Persia tumang sa mga Judio. Ogmahon nanggad sia na maaraman na dawa ngani dai na nia naheheling si Ester, madonong pa man giraray ini saka makinuyog!

An mga hoben ngonyan puede man na makapaogma sa mga magurang asin sa mga nag-aataman sa sainda. Kun dai naheheling kan mga magurang ninda—dawa pa nakapalibot an mga tawong hababaw an isip, imoral, o maraot—malalabanan ninda an maraot na mga impluwensia asin makakapangapot sa mga pamantayan na aram nindang tama. Kun ginigibo ninda iyan, arog ni Ester, pinapaogma ninda an puso kan saindang Ama sa langit.—Talinhaga 27:11.

 Kan ipepresentar na si Ester sa hade, pinapili sia nin ano man na mga bagay na sa heling nia kakaipuhanon nia, tibaad tanganing mas gumayon pa sia. Pero, bilang pagsunod sa sadol ni Hegai, sia may kababaan nin boot na dai naghagad nin ano man apuera sana sa iinalok sa saiya. (Ester 2:15) Posibleng narealisar nia na bakong igo an kagayonan sana tanganing makua an puso kan hade; an kabinian asin kapakumbabaan orog nanggad na hahangaan sa palasyong idto. Tama daw sia?

An pagkasaysay nagsimbag: “Nagustohan siya kan hade orog ki sa arin man sa mga babae; nawilihan siya asin namotan kan hade orog ki sa arin sainda. Kaya kinoronahan siya kan hade saka ginibong reyna bilang kasalihid ni [Vasthi].” (Ester 2:17, BPV) Siertong nasakitan an mapakumbabang Judiong ini na makibagay sa pagbabagong ini sa saiyang buhay—sia na an bagong reyna, an agom kan pinakamakapangyarihan na hade sa daga kan panahon na idto! Nagdakula daw an payo nia, na nagigin orgolyoso huli sa bago niang posisyon?

Dai nanggad! Nagdanay na makinuyog si Ester sa saiyang kag-ampon na ama, si Mardocheo. Pinagdanay niang sekreto an saiyang koneksion sa mga Judio. Dugang pa, kan maaraman ni Mardocheo an sarong pakana na gadanon si Assuero, makinuyog na sinabi ni Ester sa hade an patanid ni Mardocheo, kaya naolang an mga nagpakana. (Ester 2:20-23) Ipinahayag nia pa man giraray an pagtubod nia sa saiyang Dios paagi sa pagigin mapakumbaba asin makinuyog. Ngonyan, bihira nang pahalagahan bilang karahayan an pagkuyog; imbes, ordinaryo na sana an pagsuway asin pagrebelde. Alagad an pagkuyog pinapahalagahan kan mga tawong may tunay na pagtubod, siring kan ginibo ni Ester.

Nabalo an Pagtubod ni Ester

An sarong lalaki na an ngaran Aman nagin prominente sa palasyo ni Assuero. Ninombrahan sia kan hade bilang primer ministro, asin ginibo si Aman na pangenot niang parakonseho asin ikaduwa sa may pinakahalangkaw na posisyon sa imperyo. Ipinagboot pa ngani kan hade na an gabos na makakaheling sa opisyal na ini dapat na magduko sa saiya. (Ester 3:1-4) Para ki Mardocheo, nagtao nin problema an pagboot na iyan. Naniniwala sia na dapat sunodon an hade alagad bakong sagkod sa punto na dai na igagalang an Dios. Sarong “Agageo” si Aman. Malinaw na ipinapaheling kaiyan na gikan sia ki Agag, an Amalecitang hade na ginadan ni Samuel na propeta nin Dios. (1 Samuel 15:33) Maraoton an mga Amalecita mala ngani ta ginibo ninda an saindang sadiri na mga kaiwal ni Jehova asin kan Israel. Bilang sarong banwaan, an mga Amalecita kinondenar nin Dios. * (Deuteronomio 25:19) Paano magigibo nin sarong maimbod na Judio na magduko sa Amalecitang opisyal kan hade? Dai iyan magigibo ni Mardocheo. Nanindogan sia. Sagkod sa panahon niato ngonyan, isinasapeligro kan mga may pagtubod na lalaki asin babae an saindang buhay tanganing sunodon an prinsipyong ini: “Kami kaipuhan na magkuyog nin orog sa Dios ki sa magña tauo.”—Guibo 5:29.

Anggoton si Aman. Alagad para sa saiya bakong igo na si Mardocheo sana an gadanon. Mawot niang gadanon an gabos na Judio! Pinakaraot ni Aman an mga Judio sa hade. Dai siang sinambit na ngaran pero pinaluwas nia na bako sindang mahalaga, mga tawo na “wararak asin laen sa mga banwaan.” An mas maraot pa, sinabi nia na dai ninda sinusunod an mga ley kan hade; huli kaini, sinda peligrosong mga rebelde. Sinabi nia na madonar sia nin dakulang kantidad sa kaban nin yaman kan hade tanganing mataparan an gastos sa paggadan sa gabos na Judio sa imperyo. * Itinao ni Assuero ki Aman an singsing na pantatak kan hade tanganing tatakan an ano man na pagboot na nasa isip nia.—Ester 3:5-10, An Banal na Biblia.

Dai nahaloy, an mga mensahero na nangangabayo marikas na nagpasiring sa gabos na lugar kan mahiwason na imperyo, tanganing ipaabot an sentensiang kagadanan sa mga Judio. Imahinara an epekto kan siring na proklamasyon kan iyan makaabot sa harayong Jerusalem, na duman an natatadang mga Judio na nagbalik hale sa pagkadistiero sa Babilonya nagmamaigot na magtogdok liwat  nin siudad na mayo pang lanob na maprotehir dian. Tibaad naisip sinda ni Mardocheo, siring man an saiyang mga amigo asin paryente sa Susan, kan madangog nia an teribleng bareta. Huli sa pagkapurisaw, pinakit nia an saiyang bado, nagsulot nin telang sako asin naglaag nin abo sa saiyang payo, dangan nag-agrangay sa tahaw kan siudad. Minsan siring, si Aman nag-iinom kaiba an hade asin dai naapektaran kan grabeng kamondoan na pinamate nia sa dakol na Judio asin sa saindang mga amigo sa Susan.—Ester 3:12–4:1.

Aram ni Mardocheo na kaipuhan niang humiro. Alagad ano an magigibo nia? Nabaretaan ni Ester an manongod sa kapurisawan ni Mardocheo asin pinadarahan nia ini nin mga bado, alagad nagsayuma ini na magparanga. Tibaad haloy nia nang iniisip-isip kun taano ta tinogotan kan saiyang Dios na si Jehova na kuanon sa saiya an namomotan niang si Ester asin gibohon ining reyna nin paganong hade. Ngonyan garo baga nahahayag na an dahelan. Nagpadara nin mensahe si Mardocheo sa reyna, na nakikimaherak ki Ester na mangoltanan sa hade asin manindogan “para sa saiyang banwaan.”—Ester 4:4-8, BPV.

Seguradong grabe an nerbios ni Ester kan madangog nia an mensaheng idto. Mapapaatubang sia sa pinakamasakit na pagbalo sa saiyang pagtubod. Natakot sia, siring kan ihinayag nia sa simbag nia ki Mardocheo. Ipinagirumdom nia sa saiya an ley kan hade. Sesentensiahan nin kagadanan an magduman sa hade na dai man ipinaapod. Papaligtason sana an nagkasala kun iunat kan hade an saiyang setrong bulawan. Asin igwa daw nin ano man na dahelan si Ester na maglaom na kaheherakan sia, nangorogna kun iisipon an kinaabtan ni Vasthi kan ini magsayumang dumuman kan ipaapod kan hade? Sinabi nia ki Mardocheo na 30 aldaw na siang dai iniimbitaran kan hade tanganing maheling sia! Huli sa siring na dai pag-intindi sa saiya, natural sanang maisip nia kun baga mayo na sa saiya  an pabor kan hadeng pabarobago an isip. *—Ester 4:9-11, An Banal na Biblia.

Marigon na nagsimbag si Mardocheo tanganing pakosogon an pagtubod ni Ester. Sinierto nia ki Ester na kun dai ini mahiro, sa iba magikan an pagliligtas sa mga Judio. Alagad makakalaom daw si Ester na makakaligtas sia kun grumabe na an persekusyon? Ipinaheling digdi ni Mardocheo an saiyang hararom na pagtubod ki Jehova, na dai matogot na mapara an Saiyang banwaan asin dai maotob an Saiyang mga panuga. (Josue 23:14) Dangan, hinapot ni Mardocheo si Ester: “Siisay an nakakaaram na tibaad nagin reyna ka para sa panahon na ini?” (Ester 4:12-14, BPV) Lubos na nagtiwala si Mardocheo sa saiyang Dios na si Jehova. Iyo man daw kita?—Talinhaga 3:5, 6.

Pagtubod na Mas Makosog Kisa sa Pagkatakot sa Kagadanan

Nag-abot na an kritikal na panahon para ki Ester. Pinakiolayan nia si Mardocheo na sabihan an saiyang mga kahimanwa na makiayon sa saiya sa tolong aldaw na pag-ayuno, na tinatapos an mensahe nia paagi sa mga tataramon na ini na dakol nang siglo na nagigirumdoman huling kapahayagan ini nin lubos na pagtubod asin kosog nin boot: “Kun kaipuhan magadan ako sa paggibo kaini, mapagadan ako.” (Ester 4:15-17, BPV) Seguradong sa laog kan tolong aldaw na idto, sia odok sa pusong namibi nin orog kisa kasuarin man. Sa katapustapusi, uminabot na an oras. Isinulot nia an pinakamagayon niang bado na pangreyna, na ginigibo an bilog niang makakaya tanganing magin kaakit-akit sa hade. Dangan, nagduman na sia.

Siring kan ilinadawan sa kapinonan kan artikulong ini, nagpasiring si Ester sa palasyo kan hade. Maiimahinar sana niato an kahaditan asin an odok sa pusong mga pamibi na yaon nanggad sa isip asin puso nia. Nagpasiring sia sa patyo, na duman maheheling nia si Assuero na nakatukaw sa saiyang trono. Tibaad hiningoa niang basahon an ekspresyon kan lalawgon kaini—an lalawgon na napapalibotan nin buhok asin pakuadradong barabas na parehong parantay an pagkakurong asin inaasikasong marhay. Kun kaipuhan niang maghalat, seguradong an pagmate nia garo mayo idtong katapusan. Alagad naheling na sia kan agom nia. Siertong nangalas an hade, pero nagin maboot an ekspresyon kan lalawgon nia. Inunat nia an saiyang setrong bulawan!—Ester 5:1, 2.

Tinogotan si Ester na umatubang sa hade tanganing dangogon kaini an sasabihon nia. Nanindogan sia para sa saiyang Dios saka sa saiyang banwaan asin nagin marahay na halimbawa nin pagtubod para sa gabos na lingkod nin Dios sa paglihis nin panahon. Alagad mapoon pa sana sia sa saiyang gigibohon. Paano nia kokombensiron an hade na an paboritong parakonseho kaini, si Aman, may maraot na pinapakana? Paano sia makakatabang na iligtas an saiyang banwaan? Sisimbagon niato an mga hapot na iyan sa sarong maabot na isyu kan magasin na ini.

[Mga Nota sa Ibaba]

[Ritrato sa pahina 19]

May marahay na dahelan si Mardocheo na ipag-orgolyo an saiyang ampon

[Ritrato sa pahina 20]

Aram ni Ester na mas mahalaga nanggad an kapakumbabaan asin kadonongan kisa sa pisikal na itsura

[Ritrato sa pahina 22, 23]

Isinapeligro ni Ester an saiyang buhay tanganing protehiran an banwaan nin Dios