Finshi Baibolo Yasobele pa Ifinkukuma Ifikalamba?
Cila mwaka, ifinkukuma ifingi nga nshi filacitika. Nangu ca kuti ifinkukuma fimo fiba ifinono, ifinkukuma ifikalamba kuti fyaonaula ifintu sana, ubucushi, e lyo ne mfwa. Inshita shimo, ifinkukuma filalenga amenshi ya muli bemba yaisa ku mulundu no konaula ifintu kuli iyo ncende kabili aya menshi yalepaya abantu abekala mupepi na babemba. Finshi Baibolo yasobele pali ifi finkukuma fikalamba?
Muli cino cipande
Bushe Baibolo yalisobele pa finkukuma?
Baibolo yalilanda pa finkukuma mu busesemo Yesu alandile. Ifyo Yesu alandile pa finkukuma fyalembwa mu mabuuku yatatu aya mu Baibolo ayakonkapo:
“Uluko lukemina uluko lubiye no buteko bukemina ubuteko bubiye, kabili kukaba ifipowe ne finkukuma mu ncende shimo shimo.”—Mateo 24:7.
“Uluko lukemina uluko lubiye no bufumu bukemina ubufumu bubiye, kukaba ifinkukuma mumo mumo, kukaba ne fipowe.”—Marko 13:8.
“Kukaba ifinkukuma ifikalamba, na mu ncende shimo shimo mukaba ifikuko.”—Luka 21:11.
Na kabili Yesu asobele ukuti “ifinkukuma ifikalamba” fya kulacitika mu “ncende shimo shimo” kabili pa nshita imo ine kukalaba ne nkondo, ifipowe ne fikuko. Ilyo ifi fyonse nga fyatendeka ukucitika, fyalelangilila ukuti “icalo cili ku mpela,” nelyo inshita iitwa ukuti “inshiku sha kulekelesha.” (Mateo 24:3; 2 Timote 3:1) Nga twapenda ukulingana ne fyo Baibolo ilanda, “inshiku sha kulekelesha” shatendeke mu 1914 kabili tashilapwa.
Bushe ifinkukuma ifilecitika muno nshiku filefikilisha amasesemo ya mu Baibolo?
Ee. Amasesemo Yesu alandilepo, ukubikako fye ne fyo alandila pa finkukuma, tulemona uko filecitika muno nshiku. Ukutula mu 1914, ifinkukuma ifikalamba ukucila pali 1,950 fyalicitika, kabili fyalilenga abantu ukucila pa mamilioni yabili ukufwa. a Moneni ifya kumwenako fyakonkapo.
Bemba wa India Ocean—mu 2004. Icinkukuma icikalamba icakulile ukufika kuli 9.1-magnitude calengele amenshi ya muli bemba yafumina ku mulundu kabili yasalanganine mu fyalo 12 ifyabela ku lulamba lwa bemba kabili yaipeye abantu nalimo 225,000.
Ku China—mu 2008. Icinkukuma icakulile ukufika kuli 7.9-magnitude calyonawile imishi ne misumba, kabili batila calipeye abantu 90,000, calicenene abantu 375,000, kabili calengele abantu abengi ukushala ukwabula amayanda.
Ku Haiti—mu 2010. Icinkukuma icikalamba icakulile 7.0-magnitude ne finkukuma ifinono ifyakonkene na fyo fyalipeye abantu ukucila pali 300,000 kabili fyalengele abantu abengi nga nshi ukushala ukwabula amayanda.
Ku Japan—mu 2011. Icinkukuma ica kulile ukufika kuli 9.0-magnitude icalengele amenshi ya muli bemba yafumina ku mulundu calipeye abantu nalimo 18,500 no kulenga abantu abengi ukufulumuka. Ilyo cimashini icikalamba icipanga amalaiti icaba pa Fukushima calilengele kwaba ubusanso ubukalamba nga nshi. Pa numa ya myaka 10, abantu abali nalimo 40,000 tababwelelemo ku mayanda yabo ayali mupepi napo balepanga amalaiti pantu pali imyengelele iyabipa.
Bushe ifinkukuma ifilecitika ifyo Baibolo yasobele fyatukuma shani?
Amasesemo yaba mu Baibolo ayalanda pa finkukuma yalenga twaba abalola ku fili no kucitika nomba line. Yesu atile: “Ilyo mwamona ifi filecitika, mwishibe ukuti ubufumu bwa kwa Lesa buli mupepi.”—Luka 21:31.
Baibolo ilanda ukuti Ubufumu bwa kwa Lesa buteko bwa cine cine ubwa ku muulu kabili Yesu Kristu e Mfumu. Ubu Bufumu, ebo Yesu asambilishe abasambi bakwe ukulapepela.—Mateo 6:10.
Ilyo Ubufumu bwa kwa Lesa bukalateeka isonde, Lesa akafumyapo amasanso ayacitika ukufuma ku fyabumbwa ayepaya abantu, pamo nge finkukuma. (Esaya 32:18) Na kabili, akondapa imibili ya bantu iyaonaika pa mulandu ne finkukuma. (Esaya 65:17; Ukusokolola 21:3, 4) Pa kuti mwishibilepo na fimbi, belengeni icipande citila “Finshi Ubufumu bwa kwa Lesa Bukacita?”
a Ifipendo filelanda pa masanso fifumine kuli ba Global Significant Earthquake Database abafumya ifyebo kuli ba United States National Geophysical Data Center.