Icipandwa 24

Bushe Nga Nalaala Nankwe E lyo Akantemwa Sana?

Papita fye imyeshi ibili apo Mike afwaile Helen. Lelo Helen omfwa kwati kale sana aishiba Mike. Balatumishanya amameseji no kulanda inshita iikalamba pa foni kabili ukwabula ubwafya! Nomba ilyo bali muli motoka ubushiku ninshi no mweshi naubalika, Mike alefwaya na fimbi ukucila fye pa kulanshanya.

Mu myeshi ibili iyapita, Mike na Helen bekatana fye mu minwe no kufyompana fye panono. Helen tafwaya ukucita ificilile apa. Nomba talefwaya ukweba Mike pantu aletiina ati akamuleka. Mike fye e umulenga ukumfwa ukuti musuma no kuti ali-ibela. Helen na kabili aletontonkanya ati, ‘Na kuba, ine na Mike twalitemwana sana . . .’

 NAPAMO nawishiba uko ili lyashi lilelola. Lelo ico nalimo ushishibe ca kuti Mike na Helen nga balaala pamo, bucibusa bwabo teti bukose ne fingafumamo kuti fyababipila sana. Tontonkanyapo pali ici:

Cinshi cingacitika nga uli pa mutenge e lyo wasuula amaka Lesa abikako ayatintila ifintu pa nshi? Kabili cinshi cingacitika nga wasuula ifunde litila: “Muletaluka ku bulalelale?” (1 Abena Tesalonika 4:3) Baibolo itila: “Uucita ubulalelale abembukila umubili wakwe.” (1 Abena Korinti 6:18) Bushe ici cishinka? Lemba ifintu fitatu ifyabipa ififuma mu kucita ubulalelale.

  1 ․․․․․

2 ․․․․․

3 ․․․․․

Bushe pa fyo ulembele pali amalwele ya mu bulalelale, ukupula amafumo, nelyo ukonaula bucibusa na Lesa? Ifi e ficitikila abasuula ili funde lya kwa Lesa.

Na lyo line, kuti watunkwa ukucita ubulalelale. Nalimo kuti watila, ‘tapali icibi icingancitikila.’ Pantu na kuba, bonse balacita ubulalelale! Abana be sukulu na bo bene balaitakisha pa bulalelale bacita, kabili bamoneka kwati tapaba ifibi ifibacitikila. Nalimo na iwe utontonkanya nga Helen, uwalemona kwati ukulaala no mulumendo kuti kwalenga icitemwiko ukukoselako. Kabili, nani engatemwa ukulamuseka ati talaalapo no uuli onse? Bushe te kuti ciwame ukucitako ifyo bacita?

Ilyo ushilacita ifyo, tala tontonkanyapo! Ica kubalilapo, te bonse abacita ubulalelale. Nalimo walibelengapo ukuti abacaice abengi balacita ubulalelale. Ku ca kumwenako, ifyo bafwailishe mu America filanga ukuti ilyo abana be sukulu aba ku sekondari balepwisha isukulu, ninshi abengi balicitapo ubulalelale. Lelo te bonse abacita ubulalelale. Nomba cinshi cicitika ku bacita ubulalelale? Abafwailisha pali ili lyashi basanga ukuti abaice abengi abacita ubulalelale balakwata aya mafya.

UBWAFYA NAMBA 1 BALOMFWA UBUBI. Abaice abengi abacitapo ubulalelale balomfwa ububi pa numa.

UBWAFYA NAMBA 2 TABACETEKELANA. Pa numa ya kucita ubulalelale, balaipusha ukuti: ‘Nani umbi alaalapo nankwe?’

 UBWAFYA NAMBA 3 ICITEMWIKO CILAPWA. Abakashana abengi bafwaya umuntu uwingabacingilila, te wa kubabomfya fye. Kabili abalumendo abengi tabatemwa sana umukashana uwa kuti alesumina fye fyonse ifyo bamweba.

E lyo kabili, abalumendo abengi batila teti boope umukashana balaalapo nankwe. Mulandu nshi? Pantu bafwaya umuntu uushaipoosaika!

Nga uli mukashana, bushe ici cakupapusha napamo cakukalipa? Kanshi ufwile ukwishiba ukuti: Filya balanga abashaupana balelaala pamo mu mafilimu te citemwiko ca cine. Abapanga amafilimu balenga calamoneka kwati abaice nga balecita ubulalelale ninshi balitemwana sana kabili no kuti tamwaba ububi ubuli bonse. Nomba te kwesha ukubepwa! Abafwaya ukukubeleleka pa kuti ucite ubulalelale bafwaya fye ukuisekesha. (1 Abena Korinti 13:4, 5) Bushe umuntu nga alikutemwa sana, kuti afwaya ukukubika mu mafya no kukulenga ukuba no bulanda? (Amapinda 5:3, 4) E lyo kabili, bushe umuntu uwakutemwa sana kuti akutunka ukonaula bucibusa bobe na Lesa?—AbaHebere 13:4.

Nga uleishishanya no mukashana, ifyo twalandapo muli  cino cipandwa filingile ukukulenga ukutontonkanyapo pali bunkobekela bwenu. Ipushe ukuti, ‘Bushe ndasakamana umukashana wandi?’ Nga ulamusakamana, kuti walanga shani ifyo? Kuti wacita ifi nga naukwata amaka ya kukonka amafunde ya kwa Lesa, uleba na mano ya kutaluka amatunko, kabili nga naukwata no kutemwa ica kuti ulebika amano ku kucita ifingawamina umukashana. Nga walikwata iyi mibele, umukashana obe kuti alanda nga filya fyalandile umukashana umwina Shulamu uwali ne mibele isuma, uwatile: “Uwatemwikwa wandi, wandi na ine ndi wakwe.” (Ulwimbo lwa Nyimbo 2:16) E lyo umukashana  akalakumona ukuti uli mwaume wine wine!

Nampo nga uli mulumendo nelyo uli mukashana, nga wacita ubulalelale, ninshi uleiseebanya fye no kuyonawila icintu icacindama nga nshi. (Abena Roma 1:24) E mulandu wine abengi baisuulila pa numa ya kucita ubulalelale pantu bomfwa kwati icintu cimo icacindama sana ku mubili wabo tacilipo! Wikaleka ica musango uyu cikakucitikile. Umuntu nga akusembeleka, no kukweba ati, “Nga walintemwa, laala na ine,” kaana no kumweba ati, “Nga walintemwa, wilanjeba ifyo!”

Umubili obe walicindama sana. Wilaleka uuli onse ukukusembeleka ukucita ubulalelale. Ilyo ukoopa nelyo ukuupwa, e lyo ukalaipakisha icupo no mwina mobe. Kabili tawakatale ausakamikwapo nelyo ukulanguluka pa mafya ya mu bulalelale.—Amapinda 7:22, 23; 1 Abena Korinti 7:3.

BELENGELAPO NA FIMBI MU CIPANDWA 4 NA 5 MWI BUUKU 2

IFYO TUKALANDAPO MU CIPANDWA CIKONKELEPO

Bushe ukwikataula ifya mfwalo kwabipa shani?

ILEMBO ILIKWETE ICISHINKA ICIKALAMBA

“Fulumuka ubulalelale. . . . Uucita ubulalelale abembukila umubili wakwe.”—1 Abena Korinti 6:18.

IFYO WINGACITA

Conse ico ulefwaya ukucita no mwaume nelyo umwanakashi, ulekonka uku kupanda amano: Nga te kuti ucicite ninshi na bafyashi balemonako, ninshi taulingile ukucicita.

BUSHE WALISHIBA UKUTI . . . ?

Umulumendo nga alaala no mukashana, ilingi line alamuleka no kuyafwaya umbi.

IFYO NDEFWAYA UKUBOMBELAPO!

Nga ndi no mwanakashi nelyo umwaume, nshifwile ․․․․․

Umulumendo nelyo umukashana nga alefwaya ukumonana na ine ku ncende yafisama, nkatila ․․․․․

Ifyo ningatemwa ukwipusha abafyashi pali ili lyashi ni fi ․․․․․

AMEPUSHO YA KUTONTONKANYAPO

● Nangu ca kutila umutima kuti wafwaya ukuti ucite ubulalelale, mulandu nshi ushifwile ukucitila ifyo?

● Ukacita shani nga kwaba uwakweba ati ulaale nankwe?

[Amashiwi pe bula 176]

Apo uli Mwina Kristu, walikwata imibele isuma iingalenga bambi ukupalama kuli iwe. E co ufwile ukucenjela sana no kukaana itunko lya kucita ubulalelale. Te kwesha ukonaula imibele isuma iyo wakwata!’’—E fyalandile Joshua

[Icikope pe bula 176, 177]

Ukucita ubulalelale cimo no kubuula icikope icisuma e co wabika pa mwinshi nga pa kukuntila ulukungu