Baibolo tayalanda mu kulungatika pa mafunde yasuminisha abaume ukulaupana na baume banabo na banakashi ukulaupana na banakashi banabo. Icipusho icacindama ico abantu bafwile ukwipusha ca kuti, Finshi Baibolo yalandapo pa baume abalaala na baume banabo na banakashi abalaala na banakashi banabo?

Ukwabula no kuti bafwailishe bwino bwino ifyo Baibolo ilanda, abantu abengi batontonkanya ukutila balishiba icasuko kuli ici cipusho, lelo ifyo basuka filapusanapusana. Bamo batila Baibolo tayasuminisha abaume nelyo abanakashi ukulaalana beka beka. Bambi nabo batila apo mu Baibolo mwaliba ifunde litila “uletemwa umunobe,” ninshi ilasumininsha abantu ukulacita ifi.—Abena Roma 13:9.

Bushe mashiwi nshi ayali pe samba ayo mulemona ukuti ya cine?

1. Baibolo tayasuminisha abaume nelyo abanakashi ukulalaalana beka beka.

2. Baibolo yalisuminisha abaume nelyo abanakashi ukulalaalana beka beka.

3. Baibolo ilasuminisha abantu ukulapata abaume e lyo na banakashi abalalaana beka beka.

IFYASUKO:

1. CINE. Baibolo itila: “Abaume abalaala na baume banabo . . . tabakapyane Ubufumu bwa kwa Lesa.” (1 Abena Korinti 6:9, 10) Ifi fine e fyo cikaba na ku banakashi abalaala na banakashi banabo.—Abena Roma 1:26.

2. BUFI. Baibolo isambilisha ukuti abafwile fye ukupanga icupo, mwaume no mwanakashi abaupana.—Ukutendeka 1:27, 28; Amapinda 5:18, 19.

3. BUFI. Nangu ca kuti Baibolo tayasuminisha abaume nelyo abanakashi ukulaalana beka beka, taisuminisha abantu ukupata nelyo ukucusha abaume nelyo abanakashi abalaalana beka beka.—Abena Roma 12:18. ^[1]

Inte sha kwa Yehova basumina ukuti ifyo Baibolo ilanda e fyo bafwile ukulakonka kabili e fingalenga fye umuntu ukulaikala bwino. (Esaya 48:17) ^[2] Ici calola mu kuti Inte sha kwa Yehova tabafwaya ukulacita ubulalelale kabili tabafwaya ukulaalana na baume banabo nelyo abanakashi banabo. (1 Abena Korinti 6:18) ^[3] Ifi e fyo Inte sha kwa Yehova bafwaya ukulaikala kabili balikwata insambu sha kulaikala ifi.

Inte sha kwa Yehova na kabili ‘balabombesha ukuba aba mutende ku bantu bonse.’ (AbaHebere 12:14) Nangu ca kuti tabasuminisha abaume nelyo abanakashi ukulalaalana beka beka, Inte sha kwa Yehova tabapatikisha abantu ukulacita ifyo bamona ukuti fisuma, nelyo ukupata abaume nelyo abanakashi abalaalana beka beka. Inte sha kwa Yehova balesha na maka ukulacitila bambi ifyo na bena bengafwaya ukulabacitila.—Mateo 7:12.

Abantu bamo batila Baibolo ilasuminisha abantu ukupata abaume nelyo abanakashi abalaalana beka beka, kabili batila abantu abakonka ifyo Baibolo ilanda balapata aba bantu. Batila, ‘Baibolo bailembele ilyo abantu balemona kwati ifyo baishibe fye e fyalungama.’ Balanda no kuti, ‘Pali ino nshita tufwile ukutemwa abantu ba mitundu yonse, abafuma mu fyalo fyalekanalekana kabili tatulingile ukupata abantu pa mulandu fye wa kuti balalaala na baume banabo nelyo abanakashi banabo.’ Aba bantu bamona kwati ukupata ukulaalana kwa baume beka beka nelyo abanakashi beka beka, cimo cine no kupata abantu pa mulandu fye wa nkanda. Bushe ifi balanda fya cine? Awe. Mulandu nshi?

Pantu paliba ubupusano pa kupata ukulaalana kwa baume beka beka nelyo abanakashi beka beka no kupata abantu abalaala na baume banabo nelyo abanakashi banabo. Baibolo itila Abena Kristu balingile ukucindika abantu bonse. (1 Petro 2:17) ^[4] Nomba ici tacipilibula ukuti bafwile ukutemwa fye fyonse ifyo abantu bacita.

Natulande pa ca kumwenako: Tutile mumona ukuti ukupeepa fwaka kwalibipa, nomba kwaliba uo mubomba nankwe uupeepa. Bushe abantu kuti balatila mumona kwati ifyo mwaishiba fye e fyalungama pantu ifyo mumona ukupeepa fwaka fyalipusana ne fyo uo mubomba nankwe amona ukupeepa fwaka? Bushe kuti batila mwalimupata pa mulandu fye wa kuti alapeepa fwaka e lyo imwe tamupeepa? Nga ca kuti alafwaya mulemona kwati ukupeepa fwaka kwaliba fye bwino, bushe te kuti tutile e umona ukuti ifyo aishiba e fyalungama?

Inte sha kwa Yehova balacita ifyo Baibolo ilanda. Tabafwaya abantu ukulacita ifyo Baibolo yalanda ukuti fyalibipa. Na lyo line, tabapumya nelyo ukucusha abacita ifyo bena bamona ukuti fyalibipa.

Bushe abafwaya ukulaala na baume banabo nelyo abanakashi banabo e fyo bafyelwe fye? Nga ca kuti e fyo bafyelwe fye, bushe kuti caba bwino ukulanda ukuti calibipa ukucita ifyo umubili wabo ufwaya?

Baibolo tayalondolola icilenga abantu balefwaya ukulaala na baume banabo nelyo abanakashi banabo, lelo itila ifyo abantu bamo bacita filabafya sana ukuleka. Na lyo line, Baibolo itila nga tulefwaya ukuba ifibusa fya kwa Lesa, tatufwile ukulalaala na baume banensu nelyo abanakashi banensu.—2 Abena Korinti 10:4, 5.

Abantu bamo kuti batila ifyo Baibolo yalanda tafyawama. Nomba icilenga balelanda ifi, ni co batontonkanya ukuti umuntu afwile ukucita fyonse ifyo alefwaya kabili talingile fye no kuilama nga alefwaya maka maka ukulaala no mwaume munankwe nelyo umwanakashi munankwe. Na lyo line, Baibolo itila abantu kuti bacita ifyalungama nangu ca kuti umubili wabo ulefwaya bacite ifyabipa. Abantu tabaaba nge nama pantu bena kuti  bacita ifyo umubili ulefwaya nangu ukukanaficita.—Abena Kolose 3:5. ^[5]

Natulande pa ca kumwenako: Abantu bamo abasambilila sana balanda ukuti imibele imo pamo nga ubukali, tufyalwa fye nayo. Baibolo tayalandapo ukuti abantu bafyalwa fye abakali, lelo yalilanda ukuti bamo ‘balafulwa bwangu’ kabili balikwata “icipyu.” (Amapinda 22:24; 29:22) Na lyo line, yalilanda no ukuti: “Leka ubukali kabili taluka ku cipyu.”—Amalumbo 37:8; Abena Efese 4:31.

Bantu abanono abengalanda ukuti ifyo Baibolo yalanda pa kuba ne cipyu fyalibipa. Na kuba, nangu fye bantu abasumina ukuti abantu bamo bafyalwa fye ne cipyu, balabombesha pa kuti baafwe abantu ukuleka ukuba ne cipyu.

Inte sha kwa Yehova tabafwaya ukucita ifili fyonse ifyo Baibolo yalanda ukuti fyalibipa. Tabamona fye ukuti calibipa ku baume nelyo abanakashi ukulaalana beka beka, lelo bamona no kuti calibipa na ku baume na banakashi abashaupana ukulalaala pamo. Baibolo itila: “Onse uwa muli imwe eshibe ifya kusunga umubili wakwe mu mushilo kabili mu mucinshi, te mu nsuuna yalubana.”—1 Abena Tesalonika 4:4, 5.

Abantu abalefwaya ukuba Abena Kristu mu nshiku sha batumwa balecita ifintu ifingi ifyabipa, lelo balyalwike. Ku ca kumwenako, Baibolo yalilanda pa bantu ‘aba bulalelale, abapepa utulubi, abacende, abaume abasuminisha abaume banabo ukulaala na bo, na abaume abalaala na baume banabo,’ e lyo yalanda ukuti: “Imwe bamo e fyo mwali.”—1 Abena Korinti 6:9-11.

Bushe ifi Baibolo itila “imwe bamo e fyo mwali,” ilosha mu kuti abaume nelyo abanakashi abalelaalana beka beka balilekele ukumfwa insuna ya kucita ifyo? Kwena ifyo te fyo cali pantu Baibolo ilanda no kuti: “Muletungululwa no mupashi, nga mwacita ifyo ninshi tamwakalekonka ififwaya imitima yenu.”—Abena Galatia 5:16.

Tufwile ukwishiba ukuti Baibolo tailanda ukuti Abena Kristu te kuti bafwaye ukucita ifyabipa. Lelo itila, umuntu umwine kuti asalapo ukukanacita ifyo alefwaya ukucita. Abena Kristu baleshiba ifya kucita nga batendeka ukufwaya ukucita ifyabipa, kanshi tabatontonkanya sana pa fyabipa ica kuti baficita.—Yakobo 1:14, 15. ^[6]

Baibolo ilanda ukuti ukufwaya ukucita ifyabipa kwalipusana no kucita ifyabipa. (Abena Roma 7:16-25) Umuntu ufwaya ukulaala na baume banankwe nelyo abanakashi banankwe kuti ailama kwati fye ni filya engailama nga afwaya ukukalipa, ukucita ubucende, nelyo ukuba no bufunushi.—1 Abena Korinti 9:27; 2 Petro 2:14, 15.

Apo Inte sha kwa Yehova basumina ukuti ifyo Baibolo ilanda efyawamisha ukucita, tabapatikisha bambi ukucita ifyo bena bacita nelyo ukufwaya ukwalula amafunde ayatungilila abantu abacita ifyo bena bashicitako. Imbila iyo Inte sha kwa Yehova babila ni mbila iisuma, kabili balebako bonse abalefwaya ukumfwa.—Imilimo 20:20.