1. Finshi abafyashi Abena Kristu bafwaya ukushininkisha ilyo abana babo bashilabatishiwa?

BA Blossom Brandt batile: “Pa myeshi iingi naleeba batata na bamayo ukuti nalefwaya ukubatishiwa, kabili ilingi line twalelanshanyapo. Balefwaya ukushininkisha ukuti nalishibe ifyo ulubatisho lwacindama. Pa 31 December, 1934 nalibatishiwe kabili nali ne nsansa nga nshi pali ubu bushiku.” Muno nshiku abafyashi Abena Kristu nabo balafwaya ukwafwa abana babo ukulapingula bwino pa fintu. Ukulalikisha nelyo ukukokola ukubatishiwa apashili no mulandu wine wine kuti kwalenga umuntu alacita ifyo Lesa ashifwaya. (Yako. 4:17) Na lyo line, abafyashi balafwaya bashininkisha ukuti ilyo abana bashilabatishiwa nabafikapo ukubomba imilimo iyo Umwina Kristu alingile ukulabomba.

2. (a) Finshi fisakamika bakangalila ba muputule bamo? (b) Finshi twalasambilila muli cino cipande?

² Bakangalila ba muputule bamo balasakamana nga bamona  abana abakulila mu ndupwa sha ba Nte abali ne myaka pa kati ka 17 na 23 lelo abashabatishiwa. Ilingi line aba abana balalongana kabili balabila ne mbila nsuma. Baimona fye ukuti nabo bene ni Nte sha kwa Yehova. Lelo balashingashinga ukuipeela kuli Yehova no kubatishiwa. Cinshi cilenga? Inshita shimo abafyashi babo balabeba ukuti baloleleko ukubatishiwa. Muli cino cipande twalalanda pa fintu fine ifilenga abafyashi Abena Kristu bamo belakoselesha abana babo ukulunduluka pa kuti bakabatishiwe.

3. Finshi fyalesakamika abafyashi ba ba Blossom?

³ Abafyashi ba ba Blossom abo tulandilepo pa ntendekelo ya cino cipande balesakamana nampo nga umwana wabo alikulile uwa kuti eshibe ifyo ulubatisho lwacindama no kuti te lwa kusenda buyefya buyefya. Bushe abafyashi kuti baishiba shani nga ca kuti umwana wabo nafikapo ukuipeela?

4. Bushe ifunde Yesu apeele ilyaba pali Mateo 28:19, 20 kuti lyayafwa shani abafyashi ilyo balesambilisha abana babo?

⁴ Belengeni Mateo 28:19, 20. Nga fintu twasambilile mu cipande cafumineko, Baibolo tayalanda imyaka iyo umuntu alingile ukukwata pa kuti abatishiwe. Lelo abafyashi balingile ukutontonkanya pa fyo cipilibula ukulenga umuntu ukuba umusambi. Ishiwi lya ciGriki ilyo bapilibula ukuti “kalengeni . . . abasambi” pali Mateo 28:19 lilosha ku kusambilisha umuntu pa kuti abe umusambi. Umusambi muntu uulesambilila kabili uuleumfwikisha ifyo Yesu alesambilisha kabili uulefwaisha ukulafikonka. Kanshi abafyashi Abena Kristu balingile ukulasambilisha abana babo ilyo bacili utunya pa kuti bakabatishiwe no kuba abasambi ba kwa Kristu. Kwena akanya te kuti kafikepo ukubatishiwa. Lelo Baibolo yalilanga ukuti umwana umunono kuti aishiba icine ca mu Baibolo kabili kuti acitemwa.

5, 6. (a) Bushe ifyo Baibolo yalondolola Timote filanga ukuti abatishiwe pa mushinku nshi? (b) Finshi abafyashi abeluka bafwile ukucita pa kwafwa abana babo?

⁵ Timote ali musambi uwatemenwe icine ninshi acili fye umwaice. Umutumwa Paulo alandile ati Timote asambilile icine ca mu Malembo ukutula ku bunya. Nangu ca kuti Timote afyalilwe mu lupwa umo bawishi bashalepepa Lesa, banyina na banakulu abali abaYuda balimwafwile ukutemwa icine ca mu Malembo. Ici calengele Timote akwate icitetekelo icakosa sana. (2 Tim. 1:5; 3:14, 15) Ilyo Timote ali ne myaka pa kati ka 17 na 23 ali musambi Umwina Kristu kabili Paulo alimusalile ukuya nankwe mu kubomba bumishonari.—Imil. 16:1-3.

⁶ Kwena abana balipusana, bamo balakula bwangu e lyo bambi tabakula bwangu. Abana bamo baleshiba bwangu icine, balapingula bwino pa fintu, kabili balafwaya ukubatishiwa ninshi bacili fye abaice. Abana bambi tabafikapo bwangu ukubatishiwa mpaka bakulako. E ico abafyashi abeluka tabapatikisha abana babo ukubatishiwa. Lelo bafwaya ukwafwa cila mwana ukulunduluka ukulingana na maka akwata. Abafyashi kuti basekelela umwana nga alecita ifilelanga ukuti wa mano nga fintu Amapinda 27:11 yalanda. (Belengeni.) Na lyo line, tabalingile ukulaba ico baleyafwila abana, e kutila ukubafwa ukuba Abena Kristu. Ilyo baletontonkanya pa co baleyafwila umwana wabo, balayipusha abati, ‘Bushe umwana wandi naishiba ifingi ica kutila kuti aipeela kuli Lesa no kubatishiwa?’

7. Bushe umuntu alingile ukwishiba fyonse pa kuti afikepo ukubatishiwa? Londololeni.

⁷ Apo abafyashi e basambilisha abana,  bafwaya ukubafwa ukwishiba bwino icine icingalenga baipeela kuli Yehova. Lelo ici tacilepilibula ukuti umuntu alingile ukwishiba fye fyonse pa kuti afikepo ukuipeela kuli Lesa no kubatishiwa. Abasambi bonse balingile ukulaishibilako icine na pa numa ya kubatishiwa. (Belengeni Abena Kolose 1:9, 10.) Nomba finshi umuntu afwile ukubalilapo ukwishiba?

8, 9. Finshi tulesambilila ku lyashi lya kwa Paulo na kalinda wa cifungo?

⁸ Ifyacitikile ulupwa lumo mu nshita ya batumwa kuti fyayafwa abafyashi. (Imil. 16:25-33) Paulo aliile ku Filipi ilyo ali pa bulendo bwa bumishonari ubwalenga bubili nalimo mu mwaka wa 50 ninshi Yesu alibwelelamo ku muulu. Ilyo ena na Sila bali mu Filipi balibabepeshe no kubekata babapoosa na mu cifungo. Mu nshita ya bushiku, icinkukuma catenseshe icifungo kabili ifiibi fyonse fyaliswike. Kalinda wa cifungo alitiinine, alemona kwati abafungwa balibutwike kabili alefwaya ukuipaya, lelo Paulo alimukenye. Paulo na Sila balishimikile uyu mwaume no lupwa lwakwe icine. Apo balitemenwe icine ico basambilile pali Yesu, finshi bacitile? Ukwabula no kupoosa inshita balibatishiwe. Finshi tulesambilila kuli ili lyashi?

⁹ Cimoneka kwati kalinda wa cifungo kale ali mushilika umwina Roma. Taishibe Amalembo. Kanshi pa kuti eshibe bwino Amalembo, alingile ukusambilila icine ca kutendekelapo ica mu Baibolo, alingile ukwishiba ifyo cipilibula ukuba umubomfi wa kwa Lesa, kabili alingile ukulafwaisha ukukonka ifyo Yesu asambilishe. Mu nshita fye iinono alitemenwe icine ca kutendekelapo ica mu Malembo ico asambilile kabili alefwaya ukubatishiwa. Ukwabula no kutwishika na pa numa ya kubatishiwa alitwalilile ukusambililapo na fimbi. Ilyo muletontonkanya pali ili lyashi, finshi mulingile ukucita nga ca kuti umwana wenu atemwa sana icine ca kutendekelapo ica mu Malembo, kabili naishiba ifyo cipilibula ukuipeela no kubatishiwa ne fyo fyacindama? Mwe bafyashi Abena Kristu nalimo kuti mwapingulapo ukuti umwana aye kuli baeluda pa kuti bamone nga nafikapo ukubatishiwa. * Umwana wenu na o wine akatwalilila ukusambilila pa bufwayo bwa kwa Yehova ubumi bwakwe bonse na ku ciyayaya nga fintu caba na ku basambi bambi ababatishiwa.—Rom. 11:33, 34.

10, 11. (a) Finshi abafyashi bamo basalapo ukucita? (b) Finshi abafyashi balingile ukubika intanshi?

¹⁰ Abafyashi bamo batontonkanya ukutila abana babo balingile ukubalilapo ukusambilila sana no kwingila incito iisuma e lyo pa numa bakabatishiwe. Abafyashi ba musango uyu nalimo bafwaya abana babo bakekale bwino, lelo bushe aya amasambililo ya pa muulu yakalenga umwana akatunguluke sana? Ne fipusho fyacindamisha ifyo balingile ukuyipusha fya kuti, bushe ifi e fyo Amalembo yalanda? Finshi Icebo ca kwa Yehova citukoselesha ukucita?—Belengeni Lukala Milandu 12:1.

¹¹ Tulingile ukulaibukisha ukuti cino calo na fyonse ifyabamo fyalipusana ne fyo Yehova afwaya ne fyo amona ifintu. (Yako. 4:7, 8; 1 Yoh. 2:15-17; 5:19) Umwana nga apalama sana kuli Yehova ninshi aleicingilila kuli Satana, ku calo cakwe e lyo na ku fyo aba muli cino calo bamona ifintu. Abafyashi nga balekoselesha sana umwana ukulabika amano ku kusambilila  sana na ku kubomba incito sha pa muulu, umwana kuti apelenganishiwa kabili akalamona kwati ifi fine e fyacindama ukucila ukuba cibusa wa kwa Lesa. Bushe abafyashi abatemwa umwana wabo kuti bafwaya cino calo casambilisha umwana wabo ifyo alingile ukucita pa kuti atunguluke? Icishinka ca kuti, nga twabika Yehova intanshi mu bumi bwesu e lyo fye twingaba ne nsansa kabili e lyo twingatunguluka.—Belengeni Amalumbo 1:2, 3.

12. Mulandu nshi abafyashi bamo bafwaila ukuti abana babo balolelako ukubatishiwa?

¹² Ilyo umufyashi umo umwanakashi alandile pa calelenga alekaanya umwana wakwe umukashana ukubatishiwa, atile: “Icikalamba icalelenga ndemukaanya ni co naletiina ukutila kuti atamfiwa nga abembuka.” Abafyashi bamo batontonkanya nga uyu nkashi, bamona kwati kuti cawama umwana nga tabatishiwe bwangu mpaka ubwaice bwafuma mu mutwe. (Ukute. 8:21; Amapi. 22:15) Kuti balamona kwati, ‘Umwana wandi nga tabatishiwe, te kuti atamfiwe.’ Mulandu nshi ukutontonkanya kwa musango uyu kwabela kuibepa fye?—Yako. 1:22.

13. Bushe umuntu nga aleshingashinga ukubatishiwa ninshi takalubulule kuli Yehova? Londololeni.

¹³ Kwena abafyashi Abena Kristu te kuti bafwaye umwana wabo abatishiwa ilyo ashilafikapo ukuipeela kuli Lesa. Nomba, tatulingile ukulatontonkanya ukuti umwana nga tabatishiwe ninshi takalubulule kuli Yehova pa fyo acita. Cinshi twalandila ifi? Pantu Yehova takalubulwishe fye ababatishiwa beka. Lelo umwana nga alishiba ifyo Yehova amona ukuti fyalilungama ne fyo amona ukuti fyalibipa, akalubulula. (Belengeni Yakobo 4:17.) Kanshi mu nshita ya kulakaanya umwana ukubatishiwa, abafyashi ababa na mano balabombesha pa kuti abana balebapashanya. Abafyashi ba musango uyu bafwaisha ukusambilisha umwana wabo ukutemwa amafunde ya kwa Yehova ayalanda pa mibele iisuma ilyo acili akanya. (Luka 6:40) Umwana nga atemwa amafunde ya kwa Yehova akacingililwa sana pantu akalafwaisha ukulakonka inshila sha kwa Yehova ishalungama.—Esa. 35:8.

14. Finshi baeluda bafwile ukucita pa kwafwa abafyashi ilyo balesambilisha abana babo ukufikapo ukubatishiwa?

¹⁴ Apo baeluda ni bakacema mu cilonganino, kuti bayafwako abafyashi nga ca kuti balelanda ifisuma pa milimo ya kwa Lesa. Nkashi umo uwabombele bupainiya ukucila pa myaka 70 aleibukisha ifyo munyinefwe Charles T. Russell amwebele ilyo ali ne myaka 6 fyamwafwile. Atile: “Pa mamineti 15 munyinefwe alilanshenye na ine pa fyo nalepanga ukucita mu mulimo wa kwa Lesa.” Ukwabula no kutwishika amashiwi ayasuma kabili aya kukoselesha yalafwa sana. (Amapi. 25:11) Na kabili baeluda kuti balakoselesha abafyashi na bana babo ukulabombako imilimo pa Ng’anda ya Bufumu, kabili kuti balapeela abana imilimo ukulingana no mushinku wabo.

15. Finshi bambi mu cilonganino bafwile ukulacita pa kukoselesha abacaice?

¹⁵ Aba bwananyina nabo kuti bayafwako abafyashi nga ca kuti balebika sana amano ku bana abanono. Kuti balabika amano ku kumona ifilelanga ukuti uwacaice alelunduluka mu fya kwa Lesa. Nalimo uwacaice aliyasuka bwino pa kulongana nelyo alilanda ilyashi mu kulongana kwa Mikalile ya Bwina Kristu no Mulimo Tubomba. Nelyo uwacaice alitwalilila uwa cishinka ilyo aeshiwe ku sukulu nangu alibilile  imbila nsuma ku banankwe pa sukulu. Muleyangufyanya ukubatasha. Mulelandako no wacaice ilyo mushilatendeka ukulongana na lintu mwapwisha ukulongana, no kulanga ukuti mwalimubikako amano. Nga ca kuti mulecita ifi nelyo ifintu fimbi, abacaice bakeluka ukuti nabo bene baba mu “lukuta ulukalamba.”—Amalu. 35:18.

16, 17. (a) Mulandu nshi abacaice balingile ukubatishiwilwa? (b) Finshi abafyashi bafwaisha ifilenga balesekelela? (Moneni icikope pa ntendekelo ya cino cipande.)

¹⁶ Ukukusha umwana “ukulingana no kusalapula kwa kwa Yehova” lishuko ilikalamba nga nshi ilyo umufyashi Umwina Kristu akwata. (Efes. 6:4; Amalu. 127:3) Kale abana ba bena Israele balefyalwa fye abaipeela kuli Yehova, lelo ifi te fyo caba ku bana besu. Na kabili abafyashi nga balitemwa Lesa ne cine tacipilibula ukuti abana nabo bakafyalwa fye ninshi balitemwa Lesa ne cine. Ilyo umwana afyalwa fye abafyashi bafwile ukulamusambilisha pa kuti akabe umusambi, ukumwafwa ukufikapo ukuipeela no kubatishiwa pa kuti abe umubomfi wa kwa Yehova. Takwaba icacindama ukucila pali ifi! Na kuba, icikalenga umuntu akashilwe akashilwa ka kupusuka ubucushi bukalamba ubuleisa, kuipeela, ukubatishiwa, no kubombela Lesa ne cishinka.—Mat. 24:13.

¹⁷ Ilyo ba Blossom Brandt basalilepo ukubatishiwa, abafyashi babo abatemenwe Lesa balefwaya ukushininkisha nga ca kuti umwana wabo alifikilepo ukubatishiwa. Ilyo bashininkishe ukuti alifikilepo, balimutungilile. Mu nshita ya bushiku ninshi ba Blossom bali no kubatishiwa ubushiku bwali no kukonkapo, bashibo balicitile icintu icisuma nga nshi. Ba Blossom batile: “Bonse batwebele ukufukama, kabili balipepele. Mwi pepo baebele Yehova ukuti balitemenwe nga nshi pa fyo akana kabo akakashana kasalilepo ukuipeela kuli ena.” Ilyo papitile imyaka ukucila pali 60 ba Blossom batile: “Nangu pakapite imyaka iingi nga nshi nshakabale ndaba bulya bushiku!” Mwe bafyashi na imwe mulesekelela kabili muleba ne nsansa abana benu nga baipeela kabili babatishiwa pa kuti babe ababomfi ba kwa Yehova.