IMIPEPELE yalekanalekana mwi sonde lyonse pamo nga ba Katolika, ba Orthodox, abaBudda e lyo na ba mu mipepele imbi, balibika ifunde lya kuti intungulushi shabo isha mapepo tabafwile ukuupa nelyo ukuupwa. Na lyo line, abantu abengi bamona kwati ifi aba mu mipepele yalekanalekana bakaanya intungulushi sha mapepo ukuupa nelyo ukuupwa, e filenga abengi balecita ubulalelale.

Kanshi nacilinga ukwipusha ukuti, bushe Baibolo ilanda ukuti intungulushi sha mapepo Abena Kristu tabafwile ukuupa nelyo ukuupwa? Pa kwasuka ici cipusho, lekeni tulande pa fyo ukukaanya ukuupa kwatendeke, ifyo kwaishileseeka e lyo ne fyo Lesa amona abakaanya ukuupa nelyo ukuupwa.

Icitabo ca Encyclopædia Britannica calanda ukuti intungulushi sha mapepo abashilingile ukuupa nelyo ukuupwa tabafwile no kulaala no muntu umbi, pantu ifi e fyo cifwile ukuba ku muntu uwatemwa sana ifya mapepo. Mu 2006, Benedict XVI uwali papa pali ilya nshita, alandile ukuti ifunde lya kuti onse uulefwaya ukuba intungulushi ya mapepo tafwile ukuupa nelyo ukuupwa lyafumine ku “lutambi ulwaliko ilyo papitile fye imyaka iinono ukutula pa nshita ya batumwa.”

Na lyo line, Abena Kristu ba mu nshita ya batumwa tabalekaanya umuntu ukuupa nelyo ukuupwa. Na kuba, umutumwa Paulo, uwaliko mu nshita ya batumwa, alisokele Abena Kristu ukuti baalingile ukucenjela ku bantu abaali no kulalanda “amashiwi ya kulufya” e lyo no ‘kukaanya ukuupa.’—1 Timote 4:1-3.

Mu myaka ya ba 100 e mo aba mu macalici ya batila “Bena Kristu” aba ku Bulaya batendeke ukukaanya intungulushi sha mapepo ukulaupa nelyo ukuupwa. Icitabo ca Celibacy and Religious Traditions cilanda ukuti icalengele bacite ifi ni co “tabalefwaya intungulushi  sha mapepo balelaala no muntu uuli onse nga filya cali mu Buteko bwa Bena Roma.”

Mu myaka yakonkelepo, abakalamba ba mu macalici e lyo na bashimapepo balitendeke ukutungilila ifunde lya kuti intungulushi sha mapepo tashifwile ukuupa nelyo ukuupwa. Balemona kwati ukulaala no mwaume nelyo umwanakashi kulakowesha, kabili shimapepo talingile ukucita ifyo pa mulandu ne milimo yakwe. Na lyo line, icitabo ca Encyclopædia Britannica calanda ukuti “mu myaka ya ba 900, bashimapepo abengi e lyo na bashikofu bamo balyupile.”

Ifunde lya kuti intungulushi sha mapepo tashilingile ukuupa nelyo ukuupwa, balikoseshe ilyo kwali ukukumana kwa bakalamba ba mu Katolika ukwa Lateran Councils ukwaliko mu Rome mu 1123 na mu 1139, kabili ili ifunde lyalitwalilila na muno nshiku mwine mwi calici ca ba Katolika. Ico bacitiile ifi, ni co tabalefwaya indalama she calici shileonaika pantu bashimapepo abaupile kabili abakwete abana baleshiila ifyuma fye calici ku bana nga bafwa.

Lesa alilanda mu kulungatika mu Cebo cakwe ifyo amona ukukaanya ukuupa nelyo ukuupwa. Muli Baibolo mwaliba amashiwi ayo Yesu alandile pa bantu abashaupile nelyo ukuupwa nga fintu aali, “pa mulandu wa Bufumu bwa mu muulu.” (Mateo 19:12) Ifi fine e fyo no mutumwa Paulo aebele Abena Kristu abalefwaya ukumupashanya ukuba abashimbe pa mulandu wa kubila “imbila nsuma.”—1 Abena Korinti 7:37, 38; 9:23.

Na lyo line, Yesu na Paulo tabalelosha mu kuti ababomfi ba kwa Lesa tabalingile ukuupa nelyo ukuupwa. Yesu alandile ukuti te bantu bonse abakwata ica “bupe” ca bushimbe. Ilyo Paulo alandile pa “bashimbe,” alandile mu bufumacumi ukuti “ifunde ilyafuma kuli Shikulu nshikwete, lelo . . . nalamupandako amano.”—Mateo 19:11; 1 Abena Korinti 7:25.

Na kabili, Baibolo ilanda ukuti intungulushi sha mu cilonganino ca Bena Kristu abengi abaliko mu nshita ya batumwa, ukubikako fye na Petro, balyupile. (Mateo 8:14; Marko 1:29-31; 1 Abena Korinti 9:5) Na kuba, apo mu fyalo ifyo abena Roma baleteka mwalifulile sana ubulalelale pali ilya nshita, Paulo alandile ukuti nga ca kuti kangalila Umwina Kristu alyupa, alingile ukuba “umulume wa mukashi umo” kabili alingile ukuba na “bana abanakila.”—1 Timote 3:2, 4.

Ifi tafyali fyupo umo umulume no mukashi bashilingile ukupanga icupo, pantu Baibolo ilanda mu kulungatika ukuti “umulume apeele umukashi ico afwile ukumupeela” no kuti abaupana tabalingile ‘ukutanana’ ukupanga icupo. (1 Abena Korinti 7:3-5) Ukwabula no kutwishika, Lesa takaanya ukuupa nelyo ukuupwa, kabili Umwina Kristu nga alefwaya ukuupa nelyo ukuupwa ninshi talufyenye.

Nga ca kuti takwaba ifunde ilikaanya ukuupa nelyo ukuupwa, cinshi Yesu na Paulo balandiile ifisuma pa bushimbe? Ni co ukuba umushimbe kulalenga umuntu akwata sana inshita ya kushimikilako bambi imbila nsuma. Abashimbe tabakwata sana amasakamika ayo abaupana bakwata, kanshi ici cilalenga balebombesha sana.—1 Abena Korinti 7:32-35.

Lekeni tulande pali ba David abalekele ukubomba incito iyo balefola indalama ishingi mu musumba wa Mexico, no kuya ku cifulo ca ku mushi ku Costa Rica, mu kusambilisha abantu Baibolo. Bushe ba David bamona ukuti ukuba umushimbe e kwabafwile ukucita ifi? Batile: “Ca cine ukuba umushimbe e kwangafwile sana. Calingafishe ukubelela intambi ne mikalile imbi. Na lyo line apo nshakwete umuntu umbi uwa kusakamana, tapapitile inshita nalibeleele.”

Ba Claudia, Abena Kristu abashimbe ababombela ku fifulo uko bakabila ba mbila nsuma bacepa, batile: “Ndomfwa bwino ukubombela Lesa. Nga namona ifyo Lesa ansakamana, icitetekelo candi e lyo na bucibusa bwandi na ena filakoselako.”

Ukuba umushimbe takufwile kwaba cisendo. Ba Claudia balandile no kuti: “Nampo nga mwalyupa nelyo ukuupwa nelyo muli bashimbe, kuti mwaba ne nsansa nga ca kuti mulebombela Yehova Lesa no mutima wenu onse.”—Amalumbo 119:1, 2.