1, 2. (a) Londololeni icilangililo Yesu alandile ica mwine we bala lya myangashi. (b) Bushe ili lyashi lilanga shani ukuti Lesa ni kapekape kabili wa cikuuku?

UMULIMI wa myangashi aile kacelocelo ku kufwaya ababomfi aba kubomba mwi bala lyakwe ilya myangashi. Abaume abo asangile balisumine ukumubombela pa ndalama abebele ukuti e yo ali no kubalipila, kabiil baliile ku kubomba mwi bala lyakwe. Umwine we bala alefwaya ababomfi na bambi, e ico akasuba konse alebwelelamo ku kufwaya ababomfi na bambi, indalama aleumfwana nabo ukuti e yo ali no kubalipila nga babomba e yo alaile na babomfi abo aingishe incito icungulo kasuba. Ilyo cali icungulo, alilongenye ababomfi bonse pa kuti abalipile, ababombele akasuba konse e lyo na babombele fye iawala limo, bonse abapeele indalama imo ine. Ilyo abo abalilepo ukwingisha incito bamwene ifi, baliilishenye. Lyena umwine we bala abaswike ati: ‘Bushe tatwacumfwana indalama ya kumulipila? Bushe nshikwete insambu sha kulipila ababomfi bandi ukulingana ne fyo ndefwaya? Bushe ico mwabela ne linso ilibi ni co ndi muntu umusuma?’—Mat. 20:1-15.

 ² Ici icilangililo Yesu alandile cilenga twaishiba imibele ya kwa Yehova iyo Baibolo yalandapo, e kutila, “icikuuku” cakwe. (Belengeni 2 Abena Korinti 6:1.) Nalimo kuti camoneka kwati ababomfi ababombele pe awala limo tabalingile ukupoka amalipilo ayo ababomfi ababombele amaawala ayengi bapokele, lelo umwine we bala ali ne cikuuku kuli bena. Mu maBaibolo ayengi ishiwi lya kuti “icikuuku” balipilibula ukuti “uluse.” Uwasambilila sana ifya mu Baibolo alandile pali ili shiwi ati: “Ili shiwi lilosha ku kupeela umuntu icintu ico ashibombele.”

3, 4. Bushe Yehova acitile shani pa kulanga ukuti wa cikuuku ku bantunse bonse, kabili mulandu nshi acitile ifi?

³ Baibolo yalilanda pa bupe ubo Lesa atupeela pa mulandu wa ‘cikuuku cakwe.’ (Efes. 3:7) Mulandu nshi Yehova atupeelela “ubu bupe,” kabili acitile shani pa kutupeela? Nga ca kuti tulakonka amafunde ya kwa Yehova yonse ukulingana ne fyo umwine afwaya, ninshi icikuuku cakwe nga tacaba bupe. Nomba tulafilwa ukucita ifisuma lyonse. E mulandu wine Imfumu Solomone yalandile ukuti: “Pano isonde tapaba umuntu umulungami uucita icisuma lyonse kabili uushibembuka.” (Luk. Mil. 7:20) Umutumwa Paulo na o alandile ati: “Bonse babembu kabili balifilwa ukufika pa bukata bwa kwa Lesa,” e lyo “icilambu ca lubembu ni mfwa.” (Rom. 3:23; 6:23a) Kanshi imfwa e cilambu ico tulingile ukupokelela.

⁴ Lelo ifyo Yehova acitile filanga ukuti alitemwa fwe bantunse ababembu kabili wa cikuuku. Ubupe ubukalamba ubo atupeele, “Mwana wakwe uwafyalwa eka,” uo atumine pano isonde ku kutufwila. (Yoh. 3:16) E co Paulo alembele pali Yesu ati nomba “nabamufwika ubukata no mucinshi pa mulandu wa kuti aliculile ukufika na ku mfwa. Ku cikuuku ca kwa Lesa afwilile umuntu onse.” (Heb. 2:9) Ca cine “ubupe bwa kwa Lesa mweo wa muyayaya muli Kristu Yesu Shikulwifwe.”—Rom. 6:23b.

5, 6. Finshi fingacitika nga ca kuti twalatekwa (a) no lubembu? (b) ne cikuuku ca kwa Lesa?

⁵ Bushe abantunse bonse bapyene shani ulubembu? Baibolo yalondolola ukuti: “Ukulufyanya kwa muntu umo [Adamu] imfwa yatekele” abana ba kwa Adamu bonse. (Rom. 5:12, 14, 17) Na lyo line, kuti twasalapo ukukanalatekwa nelyo ukukanalatungululwa no lubembu. Nga twatetekela icilubula ce lambo lya kwa Kristu ninshi twasalapo ukulatekwa ne cikuuku ca kwa Yehova. Kuti twacita shani ifi? Baibolo itila: “Uko ulubembu lwafulile, e ko icikuuku ca kwa Lesa cafulile ukucilapo. Ku bufwayo nshi? Ukuti, filya ulubembu lwatekele pamo ne mfwa, e fyo ne cikuuku ca kwa Lesa citeke pamo no bulungami ku kutwala abantu ku mweo wa muyayaya muli Yesu Kristu.”—Rom. 5:20, 21.

⁶ Nangu ca kuti tuli babembu, tatulingile ukuleka ulubembu luletutungulula. Kanshi nga twalufyanya, tufwile ukulomba ukuti Yehova atwelele. Paulo asokele Abena Kristu ati: “Ulubembu talufwile ukukwata amaka pali imwe, apo tamutekwa na mafunde lelo mwaba mu cikuuku ca kwa Lesa.” (Rom. 6:14) Mibele nshi tukwata apo tutekwa ne cikuuku ca kwa Lesa? Paulo alandile ati, mu “cikuuku ca kwa Lesa . . . e mo tusambilila ifya kukaana imikalile iishili ya bwina Lesa no lunkumbwa lwa pano calo lelo tusambililamo ifya kuba na mano, ifya kuba abalungami ne fya kuba na bukapepa muli buno bwikashi bwa nomba.”—Tito 2:11, 12.

7, 8. Ni mwi mwalola amashiwi ya kuti Yehova alanga icikuuku cakwe mu “nshila ishalekanalekana”? (Moneni icikope pa ntendekelo ya cino cipande.)

⁷ Umutumwa Petro atile: “Imwe bonse Lesa alimupeela ubupe bwaibela umo umo. Apo muli babomfi abasuma abo Lesa alanga icikuuku mu nshila shalekanalekana, mulebomfya ubupe Lesa amupeela ku kubombela abanenu.” (1 Pet. 4:10) Bushe aya mashiwi yalola mwi? Yalola mu kuti Yehova kuti atupeela amaka ya kushipikisha amesho ayali yonse ayo twingakwata.—1 Pet. 1:6.

⁸ Ukwabula no kutwishika Yehova alitulanga icikuuku cakwe mu nshila ishalekanalekana. Umutumwa Yohane alembele ukuti: “Bonse twapokelele sana icikuuku ca kwa Lesa kuli ena, pantu alifulisha icikuuku ca kwa Lesa.” (Yoh. 1:16) Ifyo Yehova alanga icikuuku mu nshila ishalekanalekana fyalenga twakwata amapaalo ayengi. Mapaalo nshi yamo ayo atupeela?

9. Bushe tunonkelamo shani mu cikuuku ca kwa Yehova, kabili finshi tulingile ukulacita pa kulanga ukuti tulatasha pa cikuuku cakwe?

⁹ Alelela imembu shesu. Apo Yehova wa cikuuku, alelela imembu shesu kulila fye twalapila, twaleka no kulakonkelela ifyo imitima yesu ifwaya. (Belengeni 1 Yohane 1:8, 9.) Tulingile ukulatasha pa cikuuku ca kwa Lesa no kulamulumbanya. Ilyo Paulo alembeele Abena Kristu banankwe abasubwa, atile: “[Yehova] alitupokololako ku maka ya mfifi no kutuleta mu bufumu bwa Mwana wakwe uo atemwa. Muli uyu e mo twamwena ukulubuka, e kutila ukwelelwa imembu shesu.” (Kol. 1:13, 14) Twalikwata amapaalo na yambi ayengi pa mulandu wa kuti Lesa alatwelela imembu.

10. Finshi tuipakisha pa mulandu wa cikuuku ca kwa Lesa?

¹⁰ Twaliba na bucibusa busuma na Lesa. Apo tatwapwililika, tufyalwa fye abalwani ba kwa Lesa. Paulo alilandile pali ici cishinka ilyo atile: “Twabwelele kuli Lesa mu mfwa ya Mwana wakwe ilyo twali abalwani.” (Rom. 5:10) Ifi Yesu atubwesesha kuli Lesa calenga twaba ifibusa fya kwa Yehova. Paulo alandile ati, icikuuku ca kwa Yehova e calenga tubwelele kuli Lesa, atile: “Apo nomba twalungamikilwa ku citetekelo, natube [bamunyina ba kwa Kristu abasubwa] no mutende na Lesa muli Shikulwifwe Yesu Kristu, muli uyu wine e mo twatetekela no kuba na maka ya kupalama kuli Lesa no kupokelela icikuuku cakwe umo nomba twaiminina.” (Rom. 5:1, 2) Ala ili lipaalo ilikalamba nga nshi!

11. Bushe abasubwa balenga shani aba mu “mpaanga shimbi” ukuba abalungami?

¹¹ Nomba twaliba abalungami. Bonse tufyalwa abashalungama. Na lyo line kasesema Daniele asobele ukuti mu nshita ya ku mpela “abashilimuka,” e kutila abasubwa, bakaleta “abengi ku bulungami.” (Belengeni Daniele 12:3.) Apo abasubwa balabila imbila nsuma no kusambilisha abantu, balileta aba mu “mpaanga shimbi” ku bulungami. (Yoh. 10:16) Icikuuku ca kwa Yehova e calenga ukuti abasubwa baleleta abantu ku bulungami. Paulo alandile ati: “Ni ku luse fye balelungamikilwa ku cikuuku cakwe [Lesa] mu cilubula ca kwa Kristu Yesu.”—Rom. 3:23, 24.

12. Bushe ipepo lyayampana shani ne cikuuku ca kwa Lesa?

¹² Tulapalama ku cipuna ca Bufumu ica kwa Lesa ukupitila mwi pepo. Pa mulandu wa cikuuku cakwe, Yehova alitupeela ishuko lya kupalama ku cipuna cakwe ica Bufumu mwi pepo. Na kuba Paulo alandile pa cipuna ca Bufumu  ica kwa Yehova ukuti “cipuna ca bufumu ica cikuuku ca kwa Lesa,” kabili atile, kuti twapalama ku cipuna ca Bufumu “ukwabula umwenso.” (Heb. 4:16a) Yehova alitupeela shuko lya kupepa kuli ena ukupitila mu Mwana wakwe, pantu “muli uyu wine e mo twabela no kushipa kabili e mo tupalamina kuli Lesa pa kucetekela ena.” (Efes. 3:12) Yehova alilanga ukuti wa cikuuku kuli ifwe pantu alitupeela ishuko lya kupepa kuli ena.

13. Bushe Lesa mu cikuuku cakwe atwafwa shani “pa nshita tulekabila ubwafwilisho”?

¹³ Lesa alatwafwa pa nshita tulekabila ubwafwilisho. Paulo atukoseleshe ukulalanda na Yehova mwi pepo ukwabula umwenso “pa kuti tupokelele uluse no kusanga icikuuku ca kwa Lesa pa kuti atwafwe pa nshita tulekabila ubwafwilisho.” (Heb. 4:16b) Lyonse nga twakwata amesho nelyo nga twasakamana sana, kuti twapepa kuli Yehova pa kuti atwafwe. Nangu ca kuti tatwapwililika, Yehova alasuka amapepo yesu kabili ilingi line abomfya aba bwananyina pa kuti ‘twingaba abashipa no kusosa atuti: “Yehova e kaafwa wandi; nshakatiine. Cinshi ico umuntu engancita?”’—Heb. 13:6.

14. Bushe tunonkelamo shani mu icikuuku ca kwa Yehova?

¹⁴ Alatusansamusha. Yehova alatusansamusha nga tuli no bulanda, kabili ili lipaalo ilyo atupeela pa mulandu wa cikuuku cakwe. (Amalu. 51:17) Paulo alembeele Abena Kristu abaleikala mu Tesalonika abo balecusha ati: “Shikulwifwe Yesu Kristu umwine na Lesa Shifwe, uwatutemenwe no kutupeela icisansamushi ca muyayaya ne subilo ilisuma mu cikuuku ca kwa Lesa, basansamushe imitima yenu no kumukosha.” (2 Tes. 2:16, 17) Ala twaliba aba nsansa ukwishiba ukuti Yehova alatusakamana pa mulandu wa cikuuku cakwe!

15. Lisubilo nshi twakwata pa mulandu wa cikuuku ca kwa Lesa?

¹⁵ Twalikwata isubilo lya kuba no bumi bwa  muyayaya. Apo bonse tatwapwililika, takwali umuntu nangu umo uwali no kutulubula. (Belengeni Amalumbo 49:7, 8.) Lelo pali ino nshita Yehova alitupeela isubilo ilisuma nga nshi. Yesu alaile abasambi bakwe ati: “Uku e kufwaya kwa kwa Tata, ukuti onse uwamona Umwana no kumutetekela abe no mweo wa muyayaya.” (Yoh. 6:40) Ukwabula no kutwishika, isubilo lya kwikala umweo wa muyayaya bupe fye ubo Lesa atupeela pa mulandu wa cikuuku cakwe. Paulo uwaumfwikishe ici icishinka atile: “Icikuuku ca kwa Lesa icilepususha abantu abalekanalekana calimoneka.”—Tito 2:11.

16. Bushe Abena Kristu bamo aba mu nshiku sha batumwa balemona shani icikuuku ca kwa Lesa?

¹⁶ Nangu ca kuti Yehova alitupeela amapaalo ayengi pa mulandu wa cikuuku cakwe, tatulingile ukulatontonkanya ukuti alatekelesha fyonse ifyabipa ifyo tucita. Mu nshiku sha batumwa, kwali Abena Kristu bamo abalefwaya ‘ukusangula icikuuku ca kwa Lesa wesu ukuba akabepesho ka kucitilamo ifya nsoni.’ (Yuda 4) Aba Abena Kristu abashali ne cishinka, baletontonkanya ukutila kuti bacita ulubembu ululi lonse kabili Yehova kuti abelela. Ne cabipishe ca kuti balebeleleka na ba bwananyina bambi ukulacitako ifyabipa ifyo balecita. Na muno nshiku mwine, onse uucita ifi ninshi ‘asaalula umupashi wa cikuuku ca kwa Lesa.’—Heb. 10:29.

17. Finshi Petro atufundile?

¹⁷ Muno nshiku Satana alilenga Abena Kristu bamo balatontonkanya ukutila nangu bacita imembu, Lesa kuti ababelela uluse, te kuti abakande. Nangu ca kuti Yehova alelela ababembu abalapila, afwaya ukuti tulelwisha na maka pa kuti twilacita fye ifyo imitima yesu ifwaya. Lesa alengele Petro ukulemba ati: “E ico, mwe batemwikwa, pa kwishibila libela ifi fintu, mulecenjela pa kuti mwikasendelwa pamo na bo mu filubo fya aba bantu bampulamafunde no kufuma ku citetekelo cenu. Lelo mulekulilako mu cikuuku na mu mano ya kwishiba Shikulwifwe kabili Umupusushi wesu Yesu Kristu.”—2 Pet. 3:17, 18.

18. Milimo nshi twakwata pa mulandu wa cikuuku ca kwa Yehova?

¹⁸ Pa kulanga ukuti tulatasha pa cikuuku ico Lesa atulanga, tulingile ukulabomfya ifya bupe ifyo twakwata ku kucindika Lesa na ku kwafwa abantu banensu. Kuti twacita shani ifi? Paulo alembele ati: “Apo tuli ne fya bupe fyapusanapusana ukulingana ne cikuuku ca kwa Lesa ico twapeelwe, . . . nga bupe bwa kubombela bambi, natubike umutima pali uyu wine mulimo. Nga umuntu apeelwa ubupe bwa kusambilisha, nabike umutima pa kusambilisha kwakwe; nangu nga apeelwa ubupe bwa kukonkomesha, nabike umutima pa kukonkomesha kwakwe; . . . uubelela uluse, nacite co ne nsansa.” (Rom. 12:6-8) Apo Yehova alitulanga icikuuku cakwe, tulingile ukulabombesha mu milimo ya Bwina Kristu, ukulasambilisha abantu Baibolo, ukulakoselesha Abena Kristu banensu no kulaelela bambi.

19. Mulimo nshi twakwata uo tukalandapo mu cipande cikonkelepo?

¹⁹ Pa kulanga ukuti tulatasha pa fyo Lesa atutemwa, tulingile “ukubila sana imbila nsuma iya cikuuku ca kwa Lesa.” (Imil. 20:24) Mu cipande cikonkelepo tukalanda pali uyu umulimo.