1. Finshi Yehova aacita?

 IFWE bonse Yehova alitukula. (Yoh. 6:44) Tontonkanyeni pali ici: Pa bantu abengi nga nshi ababa pano isonde, Yehova alimwenemo ifisuma muli imwe. Alimwene ukutila kuti mwamutemwa. (1 Imila. 28:9) Kanshi Yehova alimwishiba, alishiba icilenga mulecita ifintu fimo, kabili alimutemwa. Ukwishiba ifi kulatukoselesha!

2. Cilangililo nshi Yesu abomfeshe pa kulangilila ifyo Yehova abika amano kuli ifwe umo umo?

² Yehova alimubikako amano, kabili alibika amano na kuli bamunyinenwe na bankashi bonse. Pa kulangilila ici cishinka, Yesu alingenye Yehova kuli kacema. Finshi kacema engacita nga ca kuti alufya impaanga imo pa mpaanga 100? Kuti ‘asha ishili 99 mu mpili no kuya alefwaya imo iilubile.’ Kacema nga asanga impaanga taikalipila pa mulandu wa kuti yacifuma pa mukuni, lelo alasekelela. Finshi tulesambililako? Impaanga imo na imo yalicindama kuli Yehova. Yesu atile: “Tata uwaba mu muulu tafwaya ukuti umo pali aba abanono alobe.”—Mat. 18:12-14.

3. Finshi twalasambilila muli cino cipande?

³ Te kuti tutemwe ukupunwisha bamunyinefwe na bankashi. Kuti twacita shani pa kuti twilapunwisha aba bwananyina? Kabili finshi twingacita nga ca kuti uwa bwananyina atukalifya? Aya e mepusho twala-asuka muli cino cipande. Nomba natubalilepo ukusambilila na fimbi pali “aba abanono” abo Baibolo yalandapo muli Mateo icipandwa 18.

4. Bushe “aba abanono” ni bani?

⁴ “Aba abanono” basambi ba kwa Yesu aba mishinku iyalekanalekana. Te mulandu no mushinku wabo, bonse baba “nga bana abanono” pantu balafwaya ukuti Yesu alebasambilisha. (Mat. 18:3) Nangu ca kuti inkulilo, intambi, ifyo bamona ifintu, e lyo ne fifyalilwa fyabo fyalipusanapusana, bonse balicetekela muli Kristu. Kabili Kristu na o alibatemwa icine cine.—Mat. 18:6; Yoh. 1:12.

5. Bushe Yehova omfwa shani ngo muntu apunwisha nelyo akalifya umo pa babomfi bakwe?

⁵ Bonse “aba abanono” balicindama kuli Yehova. Pa kuti tumfwikishe ifyo Yehova omfwa, lekeni tulande pa fyo tumfwa pa bana. Balicindama kuli ifwe. Tulafwaya ukubacingilila pantu tabakwata amaka, tabaishiba ifingi, kabili tabatontonkanya nga bakalamba. Na kuba, tatutemwa ukumona umuntu uuli onse alecusha umuntu munankwe. Lelo tulacilanapo ukukalipa nga ca kuti umuntu alecusha umwana. Ifi fine e fyo na Yehova omfwa. Alafwaya ukutucingilila, kabili alomfwa ububi nelyo fye ukukalipa nga ca kuti umuntu apunwisha nelyo akalifya umo pa babomfi wakwe.—Esa. 63:9; Marko 9:42.

6. Ukulingana na 1 Abena Korinti 1:26-29, bushe abantu ba muli ici calo bamona shani abasambi ba kwa Yesu?

⁶ Cinshi na cimbi icalenga abasambi ba kwa Yesu babe nga ‘banono’? Ni bani abantu ba muli ici calo bamona ukuti e bacindama? Ni balya abakwata ifyuma, abalumbuka, nelyo abakwata amaka. Lelo abasambi ba kwa Yesu babamona ukuti tabacindama. (Belengeni 1 Abena Korinti 1:26-29.) Nomba ifi te fyo Yehova abamona.

7. Bushe Yehova afwaya tulemona shani bamunyinefwe na bankashi?

⁷ Yehova alitemwa ababomfi bakwe bonse, nampo nga balimubombela pa myaka iingi nelyo e lyo batendeke fye ukumubombela. Yehova amona ukuti bamunyinefwe na bankashi bonse balicindama. Kanshi na ifwe bene tufwile ukulabamona ukuti balicindama. Tufwile ‘ukutemwa aba bwananyina bonse,’ te kutemwapo fye bamo. (1 Pet. 2:17) Tufwile ukuitemenwa no kwesha apo twingapesha ukubacingilila no kubasakamana. Nga twailuka ukuti natukalifya uwa bwananyina, tatufwile ukulabako fye no kutontonkanya ukuti alakalipa fye bwangu, kabili nga papita inshita akalabako. Cinshi nalimo cingalenga abantu bamo bapunwishiwa? Ifyo bamunyinefwe na bankashi bamo bakula, fyalilenga balamona kwati abantu bamo balicindama ukubacila. Bambi nabo e lyo batendeke fye ukubombela Yehova. Kanshi tabalaishiba ukuti balingile ukwelela bamunyinabo nga babalufyanya. Nampo nga e batukalifye nelyo ni fwe tubakalifye, tufwile ukwesha na maka ukutendeka ukumfwana nabo na kabili. Na lyo line, nga ca kuti umuntu ilingi line alapunwishiwa na pa tuntu fye utunono, afwile ukwishiba ukuti iyi te mibele iisuma kabili alingile ukwaluka. Nga ayaluka, akalaba ne nsansa kabili akalaumfwana bwino na bantu.

8. Finshi abantu mu nshiku sha kwa Yesu babikileko sana amano?

⁸ Cinshi calengele Yesu alande pali “aba abanono”? Ni co abasambi bakwe bamwipwishe ukuti: “Nani kanshi umukalamba mu bufumu bwa mu muulu?” (Mat. 18:1) AbaYuda abengi pali ilya nshita balemona ukuti ukukwata ififulo fya pa muulu kwalicindeme sana. Uwasambilila sana umo atile: “Ico babikileko sana amano kucindikwa ku bantu no kulumbuka.”

9. Finshi abasambi ba kwa Yesu balingile ukucita?

⁹ Yesu alishibe ukuti abasambi bakwe balingile ukwesha na maka pa kuti baleke  ukutontonkanya ukutila balingile ukukwata ififulo fya pa muulu nelyo ukulumbuka, nga fintu abaYuda abengi baletontonkanya. Abebele ukuti: “Umukalamba pali imwe abe ngo mwaice, no uleteka abe ngo ulebombela imwe.” (Luka 22:26) Tulanga ukuti twaba nga ‘baice’ nga ‘tulemona bambi ukuti balitucila.’ (Fil. 2:3) Nga tulecita ifi, tatwakalepunwisha abantu bambi.

10. Finshi Paulo aebele abena Korinti ifyo tulingile ukulakonka?

¹⁰ Bamunyinefwe na bankashi bonse balitucila muli fimo. Nga twabika sana amano ku mibele yabo iisuma, te kuti citukosele ukulamona ukuti balitucila muli fimo. Tufwile ukulakonka ifyo umutumwa Paulo aebele abena Korinti, abebele ukuti: “Nani amupusanya? Nga kanshi cinshi ukwete ico ushapokelele? Lelo, nga cine cine walicipokelele, cinshi ico uitakishisha ngo ushacipokelele?” (1 Kor. 4:7) Kanshi tatufwile ukulafwaya ukuti abantu bambi baletukumbwa nelyo ukulamona kwati twalibacila. Nga ca kuti munyinefwe alalanda bwino amalyashi nelyo nkashi nga alishiba bwino ukutendeka amasambililo ya Baibolo, alingile ukulatasha Yehova pa ca bupe cintu amupeela.

11. Finshi twingasambililako ku cilangililo ico Yesu alandile pa mfumu no musha?

¹¹ Ilyo Yesu apwishishe ukusambilisha abasambi bakwe pa fyo bashalingile ukupunwisha abantu bambi, abebele icilangililo ca mfumu no musha. Imfumu yalisuulileko ku nkongole ishingi isho umusha akwete, isho afililwe ukubwesha. Pa numa uyu musha ena alikeene ukusuulako ku nkongole ishinono isho umusha munankwe amukongwele. Ici calengele imfumu imupoose mu cifungo, pantu tabelele umunankwe uluse. Finshi twingasambililako? Yesu atile: “E fyo na Tata wa mu muulu akamucita nga tamubelela bamunyinenwe uluse ne mitima yenu yonse.”—Mat. 18:21-35.

12. Kuti twakalifya shani uwa bwananyina e lyo na aba mu cilonganino nga twakaana ukumweleela?

¹² Ifyo umusha acitile fyalimuletelele kabili fyalikalifye na bantu bambi. Ica kubalilapo, uyu musha tabelele umusha munankwe uluse pantu “ailemukakisha mu cifungo mpaka akabweshe inkongole akwete.” Icalenga bubili, abasha bambi abamweneko ifyacitike balyumfwile ububi. Baibolo itila: “Ilyo abasha banankwe bamwene ifyacitike, baumfwile ubulanda nga nshi.” Ifi fine e fyo caba na kuli ifwe. Ifyo tucita filakuma abantu bambi. Finshi fingacitika nga ca kuti umuntu atulufyanya e lyo twakaana ukumwelela? Ica kubalilapo, kuti twalenga aba no bulanda pantu ninshi natukaana ukumwelela, twalanga ukuti tatumubikileko amano, kabili tatwamutemwa. Icalenga bubili, nga ca kuti aba mu cilonganino baishiba ukuti twalipusana no wa bwananyina balomfwa ububi.

13. Finshi twingasambililako ku fyacitikile ba Crystal?

¹³ Nga ca kuti twaelela bamunyinefwe na bankashi tulomfwa bwino, kabili tulalenga na bantu bambi baumfwa bwino. Ifi e fyacitike kuli nkashi Crystal painiya wa nshita yonse. Nkashi umo mu cilonganino alimukalifye. Nkashi Crystal atile: “Amashiwi ayo alelanda inshita shimo yalenkalifya sana, ica kuti naleumfwa kwati andasa umwele. Nshalefwaya no kubomba nankwe mu mulimo wa kubila imbila nsuma. Nalilekele ukuba uwacincila mu mulimo wa kubila imbila nsuma kabili nshaleba ne nsansa.” Ba Crystal balemona ukuti balikwete insambu sha kukalipa. Nomba tabale-enda ne cikonko ku mukoshi nelyo ukubika fye amano ku fyo baleumfwa. Lelo balinkonkele ifyaba mu cipande citila “Lekeleleni no Mutima Wenu Onse” icaba mu Ulupungu lwa kwa Kalinda ulwa October 15, 1999. Ba Crystal balibelele nkashi  uwa bakalifye uluse. Batile: “Nomba nalishiba ukuti bonse fye tulesha apo twingapesha ukwalukako muli fimo, kabili Yehova ali-iteyanya ukutwelela cila bushiku. Ifi naelela ulya nkashi ng’umfwa kwati nalituula icafina pa mutwe wandi, kabili naliba ne nsansa na kabili.”

14. Ukulingana ne lembo lya kwa Mateo 18:21, 22, bwafya nshi umutumwa Petro akwete, kabili finshi twingasambilila ku fyo Yesu alandile?

¹⁴ Twalishiba ukuti tulingile ukwelela, pantu e cintu icisuma ico tulingile ukucita. Nomba inshita shimo kuti catukosela. Nalimo umutumwa Petro na o inshita shimo calemukosela ukwelela. (Belengeni Mateo 18:21, 22.) Finshi fingatwafwa ukulaeleela? Ica kubalilapo, tufwile ukulatontonkanya sana pa fyo Yehova atwelela. (Mat. 18:32, 33) Nangu twingacita imembu ishikalamba, Yehova alaitemenwa ukutwelela. (Amalu. 103:8-10) Kanshi “na ifwe tufwile ukutemwana.” E ico tatufwile ukusalapo nampo nga kwelela bamunyinefwe na bankashi nelyo iyo. Tufwile fye ukubelela. (1 Yoh. 4:11) Icalenga bubili, tufwile ukulatontonkanya sana pa ficitika nga ca kuti twaelela umuntu. Nga twaelela uwatukalifye kuti twamwafwa, kuti twalenga aba mu cilonganino baikatana, kuti twacingilila bucibusa bwesu na Yehova, kabili cikaba kwati twatuula icafina. (2 Kor. 2:7; Kol. 3:14) Ica kulekelesha, tulingile ukulapepa kuli Yehova uwatweba ukuti tule-elela. Kabili tatufwile ukuleka Satana alenga twaleka ukumfwana bwino na ba bwananyina. (Efes. 4:26, 27) Tulingile ukulomba Yehova ukuti aletwafwa pa kuti tatwiketwe mu citeyo ca kwa Satana.

15. Nga fintu Baibolo ilanda pa Abena Kolose 3:13, finshi twingacita nga ca kuti ifyo munyinefwe nelyo nkashi acita fyatukalifya?

¹⁵ Finshi mulingile ukucita nga ca kuti Umwina Kristu munenu acita ifyamukalifya? Mule-esha na maka ukucita ifingalenga mwatendeka  ukumfwana. Mulepepa kuli Yehova no kumweba ifyo muleumfwa. Mulemulomba ukuti afwe uumukalifye, no kuti amwafwe ukumona imibele iisuma muli ena iyalenga ukuti Yehova amutemwe. (Luka 6:28) Nga ca kuti te kuti musuuleko ku fyo uwa bwananyina amukalifye, mulingile ukufwaya inshila iisuma iyo mwingalanshanishishanyamo nankwe. Lyonse muleibukisha ukuti uwa bwananyina te kuti atemwe ukumukalifya ku mufulo fye. (Mat. 5:23, 24; 1 Kor. 13:7) Kanshi ilyo mulelanshanya nankwe, mulemona ukuti na o wine alefwaya mutendeke ukumfwana. Inga nga ca kuti talefwaya ukuti mutendeke ukumfwana? Mufwile ukutwalilila ‘ukumubelela uluse’ no kumutekanishisha. (Belengeni Abena Kolose 3:13.) Ne cacilapo ukucindama, tamufwile ukulaenda ne cikonko ku mukoshi, pantu ici kuti calenga bucibusa bwenu na Yehova bwapwa. Tamufwile ukuleka icili conse camupunwisha. Nga mulecita ifi ninshi mulelanga ukuti Yehova e o mwatemwisha pa fintu fyonse.—Amalu. 119:165.

16. Finshi ifwe bonse tufwile ukulacita?

¹⁶ Twalitemwa ifi tubombela Yehova pamo na ba bwananyina ngo “mukuni umo” uutungululwa na “kacema umo”! (Yoh. 10:16) Icitabo citila Abateyanishiwa ku Kucita Ukufwaya kwa kwa Yehova pe bula 165 cilanda ukuti: “Na imwe mulingile ukulacita ifingalenga mwatwalilila ukwikatana na bonse aba mu cilonganino.” Kanshi tulingile ‘ukulamona bamunyinefwe na bankashi nge fyo Yehova abamona.’ Ifwe bonse Yehova atumona ukuti twalicindama icine cine. Bushe ifi e fyo na imwe mumona bamunyinenwe na bankashi? Yehova alamona kabili alatasha pali fyonse ifyo mucita pa kuti mwafwe no kusakamana bamunyinenwe.—Mat. 10:42.

17. Cinshi tushifwaya ukucita?

¹⁷ Twalitemwa bakapepa banensu. Kanshi ‘tatwiminina pa kubikila bamunyinefwe ica kupunwisha nangu ica kuipununako mu citetekelo.’ (Rom. 14:13) Tumona bamunyinefwe na bankashi ukuti balitucila, kabili tulafwaya ukubelela ukufuma pa nshi ya mutima. Tatufwile ukuleka uuli onse atupunwisha, lelo “natulecita ifingaleta umutende kabili ifingatukuula.”—Rom. 14:19.