Bushe Inshita Yaba Shani?
MUCITA shani nga mulefwaya ukwishiba ifyo inshita yaba? Mufwile mulalolesha pa nkoloko. Bushe kuti mwayasuka shani umuntu nga amwipusha ifyo inshita yaba? Kwaliba inshila ishalekanalekana isha kupundilamo inshita. Cinshi twalandila ifi?
Tutile ukutula pa 12 koloko papita iawala limo na mamineti 30, kuti mwapunda shani inshita? Kuti mwatila 1:30. Ukulingana fye ne fyo mupunda inshita uko mwikala, nalimo kuti mwatila yaba 13:30. Abapunda inshita muli iyi nshila bapunda ukulingana na maawala 24 ayaba mu bushiku bumo. Mu fyalo fimo kuti bapunda iyi nshita abati hafu 2, e kutila kwashala amamineti 30 pa kuti 2 koloko ilile.
Apo mulabelenga Baibolo nalimo kuti mwalatontonkanya ifyo abantu balepunda inshita ilyo Baibolo yalelembwa. Tabalepunda mu nshila imo ine. Amalembo ya ciHebere yalanda pa “lucelo,” “akasuba,” “akasuba kali pa kati,” ne “cungulo.” (Ukute. 8:11; 19:27; 43:16; Amala. 28:29; 1 Isha. 18:26) Lelo inshita shimo balepunda inshita ukulingana fye na apo yafika.
Mu nshita balelemba Baibolo caliseekele sana ukukwata abalinshi. Balebabomfya maka maka ubushiku. Imyaka iingi ilyo Yesu ashilafyalwa, abena Israele bayakenye ubushiku mu fiputulwa fitatu ifyo baleita abati ubulinde. (Amalu. 63:6) Pa Abapingushi 7:19 patila “ubulinde bwa pa kati ka bushiku.” Ilyo Yesu alefyalwa ninshi abaYuda balitendeka kale ukukonka ifyo abaGriki na bena Roma balekonka abayakenye ubushiku mu fiputulwa fine.
Mu Mabuuku ya Mbila Nsuma balilumbula ubulinde imiku iingi. Ku ca kumwenako, Yesu aendele pa menshi no kuya ku bwato umwali abasambi bakwe “mu bulinde bwalenga bune.” (Mat. 14:25) Mu cilangililo Yesu atile: “Umwine wa ng’anda nga naishiba inshita umupuupu aleishilapo, kuti alalola kabili te kuti aleke bamwingilile mu ng’anda.”—Mat. 24:43.
Yesu alelanda pa bulinde bonse bune ilyo aebele abasambi bakwe ati: “E ico mulelola, pantu tamwishibe ilyo umwine wa ng’anda akesa, nampo nga cungulo nelyo ni pa kati ka bushiku nelyo pa kulila kwa kwa mukolwe nelyo ku macaca.” (Marko 13:35) Ubulinde bwa kubalilapo ubo baleita abati “icungulo” bwaletendeka ilyo akasuba kawa kabili bwalepwa ku ma 21:00. Ubulinde bwalenga bubili ubo baleita abati “pa kati ka bushiku” bwaletendeka ku ma 21:00 kabili bwalepwa pa kati ka bushiku. Ubulinde bwalenga butatu ubo baleita ukuti, “pa kulila kwa kwa mukolwe,” bwaletendeka pa kati ka bushiku kabili bwalepwa ku ma 3 koloko ya ku macaca. Nalimo ni muli ubu bwine bulinde mukolwe alilile pa bushiku Yesu bamwikete. (Marko 14:72) Ubulinde bwalenga bune ubo baleita ukuti, “ku macaca” bwaletampa ku ma 3 koloko kabili bwalepwa ilyo akasuba katula.
Kanshi nangu ca kuti ilyo balelemba Baibolo abantu tabalepunda inshita nge fi tupunda muno nshiku, balishibe ifya kupunda inshita, akasuba no bushiku.