Ukufwaya Yehova no Mutima Wateyanishiwa

SHIMAPEPO Esra alilumbwike nga nshi mu Israele pa mulandu wa kusokota, ukusoma, ukulemba, no kusambilisha Ifunde. Na pali ndakai line Esra aba ca kumwenako cisuma ku Bena Kristu mu kubomba umulimo no mweo onse. Mulandu nshi? Ni pa mulandu wa kuti alitwalilile na bukapepa bwakwe nelyo cingati aleikala mu Babele, umusumba wafulilemo abalepepa tulesa twa bufi kumo fye ne fibanda.

Ukuipeelesha kwa kwa Esra ukwa bukapepa takwaitendekele ukwine kweka. Alibombeshe. Umwine atweba ukuti ‘ateyenye umutima wakwe ku kwetetula amalango ya kwa Yehova, kabili ku kuyacita.’—Esra 7:10.

Abantu ba kwa Yehova ilelo bapashanya Esra lintu bafwaya ukucita conse ico Yehova afwaya kuli bena nelyo cingati bekala mu calo umwaba abalwani ba kupepa kwa cine. E ico natubebete inshila shintu na ifwe twingateyanishishamo umutima wesu, uuli muntu wa mu kati kumo na matontonkanyo yesu, imibele, ifyo tufwaisha, ne fitulenga ukuti ‘tuleetetula amalango ya kwa Yehova, kabili ku kuyacita.’

Ukuteyanya Umutima Wesu

“Ukuteyanya” kupilibula “ukupekanishisha libela ku mifwaile imo: e kuti ukupempenkanya icintu pa kuti cingabomfiwa, cingaloshiwako, atemwa ukutantika ifintu bwino bwino.” Pamo nga fintu cilingile ukuba, nga ca kuti mwalinonka ukwishiba kwaba mu Cebo ca kwa Lesa kabili mwaliipeela kuli Yehova, ninshi cine cine umutima wenu waliteyanishiwa kabili kuti wapashanishiwa ku “mushili usuma” uo Yesu alandilepo mu mulumbe wakwe uwa katanda.—Mateo 13:18-23.

Nangu cibe fyo, umutima wesu cila nshita ulekabila ukusakamanwa no kulopololwa. Mulandu nshi? Kuliko imilandu ibili. Uwa kubalilapo, pantu buncitatubi, ukupala amankumba mwi bala, kuti bwalimba imishila, na kucilisha muli shino “nshiku sha kulekelesha” ilyo “umwela” (NW) wa kwa Satana ulecililako ukulonga imbuto sha bubifi mu mintontonkanya ya buntunse ukucila kale lyonse. (2 Timote 3:1-5; Abena Efese 2:2) Umulandu wa bubili ukumine umushili wine. Umushili nga ca kuti taulesakamanwa bwino kuti wauma, wakankantana, no kukanamesha ifilimwa. Nelyo abantu abengi kuti banyantauka mwi bala no kushindaila umushili. Umutima wesu wapashanishiwa ku mushili. Te kuti ube uwafunda nga ca kuti walekeleshiwa atemwa ukunyantaulwa ku bantu bashifwaya ukumona ifwe tulecita bwino lwa ku mupashi.

Calikatama, kanshi, kuli ifwe bonse ukucita fintu Baibolo itusoka ukuti: “Ukucishamo ku kubaka konse, lindo mutima obe, pantu muli wene e mwaba amatuntuko ya mweo.”—Amapinda 4:23.

Ifintu Filenga “Umushili” wa Mutima Wesu Ukufunda

Natulande pa fintu fimo, atemwa imibele, ingalenga “umushili” wa mutima wesu ukufunda no kumesha ifilimwa bwino. Kwena, kwaba ifintu ifingi ifingawamyako umutima wesu, lelo pano twalalanda fye pa fintu 6: ukwibukila ulwa kukabila kwesu ukwa ku mupashi, ubufuuke, bucishinka, akatiina ka kuli Lesa, icitetekelo, no kutemwa.

Yesu atile: “Ba nsansa abaibukila ulwa kukabila kwabo ukwa ku mupashi.” (Mateo 5:3, NW) Insala ya ku mubili itucinkulako ukuti tulakabila ukulya, e fintu ne nsala ya ku mupashi itucinkulako ukukabila kwesu ukwa ca kulya ca ku mupashi. Mu cifyalilwa fye, abantunse balakabila ica kulya ca musango yu pantu cilapeela ubupilibulo ne mifwaile  ya bumi. Amafya yaba muli cino calo ca kwa Satana atemwa ubunang’ani bwa kubelenga kuti fyafubalisha ukukabila kwesu ukwa ku mupashi. Na Yesu e fintu asosele, atile: “Te ku cilyo ceka umuntu ekalila no mweo, lelo ku cebo conse icifuma ku kanwa ka kwa Lesa.”—Mateo 4:4.

Ukulingana na fintu cifwile ukuba, umuntu nga ca kuti lyonse alelya ifya kulya ifisuma, ifyabamo umulyo ubumi bwakwe kuti bwaba ubusuma, kabili umubili wakwe lyonse kuti ulefwaisha ukulya ifi fine fya kulya pa nshita yalinga iya kuliilapo. Na lwa ku mupashi kwine e fyo caba. Napamo kuti mwatontonkanya ukuti tamubelenga, lelo nga ca kuti cila bushiku mwabelesha ukubelenga Icebo ca kwa Lesa ne mpapulo shilanda pa fintu fya mu Baibolo, mukamona ukuti ukufwaisha kwenu ukwa kulabelenga kwakulilako. Na kuba, mukalafwaisha inshita mubelengelapo Baibolo ukufika bwangu. E ico, mwileka; bombesheni na maka lundululeni ukufwaisha kusuma ukwa fintu fya ku mupashi.

Ubufuuke Bulanasha Umutima

Ubufuuke bulakabilwa sana lintu tulefwaya ukuba no mutima wateyanishiwa pantu cikatwangukila ukusambilishiwa no kupokelela ukulungikwa kwabamo ukutemwa. Tontonkanyeni pa ca kumwenako cishaiwamina ica Mfumu Yoshia. Ilyo ali pa bufumu, ibuuku lya Malango Lesa apeele ukupitila muli Mose lyalisangilwe. Ilyo Yoshia aumfwile ifyebo fyali mu Malango no kumona fintu bashibo bapumbwike ku kupepa kwasanguluka, alepwile amalaya yakwe no kulilila ku cinso ca kwa Yehova. Mulandu nshi Icebo ca kwa Lesa caingilile mu kati na nkati ka mutima wa mfumu? Ilyashi litila ni pa mulandu wa kuti umutima wakwe wali “uteku,” e calengele no kuti abe uwafuuka lintu aumfwile amashiwi ya kwa Yehova. Yehova alimwene ukufuuka kwa kwa Yoshia, no mutima wa cumfwila kabili alimupaalile ukulingana ne mibele yakwe.—2 Ishamfumu 22:11, 18-20.

Ubufuuke bwalengele abasambi ba kwa Yesu ‘abashasambilile kabili abatuutu’ ukutesekesha no kubomfya ifintu fya ku mupashi ifyo “aba mano na ba mucetekanya” wa “buntunse” bashaumfwile. (Imilimo 4:13; Luka 10:21; 1 Abena Korinti 1:26) Aba mano tabaiteyenye ukupokelela icebo ca kwa Yehova pantu imitima yabo yaleituumika. E mulandu wine kanshi Yehova apatila abaituumika!—Amapinda 8:13; Daniele 5:20.

Bucishinka na Katiina ka Kuli Lesa

Kasesema Yeremia alembele ukuti “Umutima wa kufutika ukucile fintu fyonse, kabili walilwalisha; nani engawishiba?” (Yeremia 17:9) Ukufutika kumonekela mu nshila ishingi, pamo nga ukuilungamika fwe bene ilyo twalufyanya. Kabili kulamoneka lintu twayangusha ifilubo fyesu ifyo tucita pa mulandu wa cifyalilwa. Nangu cibe fyo, bucishinka, bukatwafwa ukucimfya umutima wa kufutika kabili no kwishiba icishinka pa fyo twaba lyena ukubombelapo. Kemba wa malumbo alangilile bucishinka bwa musango yu lintu apepele ukuti: “Nenguleni, mwe Yehova, no kunjesha; lenguleni imfyo shandi no mutima wandi.” Ukwabula ukutwishika, kemba wa malumbo aliteyenye umutima wakwe pa kuti wingalopololwa no kweshiwa na Yehova, nelyo cingati pambi capilibwile ukwishiba ukuti alikwete imibele yaba nga bamunyela, cali icakabilwa pa kuti ingacimfiwa.—Amalumbo 17:3; 26:2.

Ukutiina Lesa, ukubimbamo “kupato bubi,” kulafwa sana muli uku kulopolola. (Amapinda 8:13) Ilyo umuntu wa katiina aletasha Yehova pa luse lwakwe ulwapulamo no busuma bwakwe, alingile lyonse ukulaibukisha ukuti Yehova alikwata amaka ya kukanda, nangu fye ukwipaya, abashimumfwila. Yehova alangilile ukuti ababa na katiina kuli wene balingile ukumumfwila lintu alandile pa lwa bena Israele ukuti: “Iye! nga kwabo mutima uyu kuli bene, ku kuntiina no kubaka amafunde yandi yonse inshiku shonse, ku kuleka kuwame kuli bene na ku bana babo umuyayaya!”—Amalango 5:29.

Umulandu tulingile ukubela na katiina ka bukapepa naumfwika, te kweba ati tube no mwenso pa kuti twingaba abainashisha, lelo ni pa kuti tube ne cumfwila kuli Shifwe wa kutemwa, uo twaishiba ukuti alitutemwisha. Na kuba, aka keene akatiina ka kuli Lesa kalatusumbula no kutuletela ubuseko, nga fintu Yesu Kristu alangishe bwino bwino.—Esaya 11:3; Luka 12:5.

Umutima Wateyanishiwa Ulatetekela Nga Nshi

Umutima wa citetekelo cakosa walishiba ukuti conse ico Yehova afwaya nelyo atweba ukucita  ukupitila mu Cebo cakwe lyonse calilungama kabili afwaya ukuti tumwenemo. (Esaya 48:17, 18) Onse uwaba no mutima wa musango yu alekushiwa nga nshi kabili alasekelela ilyo alebomfya ukukonkomesha kwaba pa Amapinda 3:5, 6, ukwa kuti: “Tetekela Yehova umutima obe onse, na ku kwiluka kobe we mwine wishintililako; uko konse wenda umwishibe, na o akatambalike nshila shobe.” Nangu cibe fyo, umutima wabula icitetekelo te kuti utetekele Yehova, na kucilisha nga ca kuti ukucita ifyo kubimbilemo ukupusulwako fimo, pamo nga ukwangushako imikalile pa kuti umuntu engalolenkana fye ne fya Bufumu. (Mateo 6:33) E mulandu wine, Yehova amwena umutima wabulwa icitetekelo ukuti wa “bubifi.”—AbaHebere 3:12.

Icitetekelo cesu muli Yehova cimonekela mu fintu ifingi, kumo ne fyo tucita mu bumfisolo mu mayanda yesu. Ku ca kumwenako, natulande pa cishinte caba pa Abena Galatia 6:7 apatila: “Mwilufiwa; Lesa tasentekwa; pantu ico umuntu abyala, e co akalobolola.” Muli ici cishinte icitetekelo cesu cikamonekela mu musango wa mafilimu tutamba, amabuuku tubelenga, imiku tusambilila Baibolo pa lwesu, na mu mapepo yesu. Cine cine, icitetekelo cakosa icitulenga ukubyala “ku Mupashi” e cingatwafwa sana nga ca kuti tulefwaya ukukwata umutima wapekanishiwa ku kupokelela Icebo ca kwa Yehova no kucumfwila.—Abena Galatia 6:8.

Ukutemwa E Mibele Yacilapo

Ukutemwa kwalicila pa mibele yimbi, kabili e kulenga no mushili wa mutima wesu ukupokelela Icebo ca kwa Yehova. E ico, lintu umutumwa Paulo alingenye ukutemwa, ukutetekela no kucetekela, atile “icacilapo pali ifi fyonse kutemwa.” (1 Abena Korinti 13:13) Umutima watemwa Lesa ulaba uwaikushiwa no kusekelela ilyo ulemumfwila, kabili taukalifiwa ku fintu Lesa afwaya. Umutumwa Yohane atile: “Uku e kutemwa Lesa, ukuti tunakile amafunde yakwe. Kabili amafunde yakwe tayayafisha.” (1 Yohane 5:3) Ni mu mano yamo yene, Yesu asosele ukuti: “Ngo muntu antemwa, kuti abake cebo candi, na Tata akamutemwa.” (Yohane 14:23) Ishibeni ukuti uku kutemwa kulalenga Lesa na o ukututemwa. Cine cine, Yehova atemwisha bonse abamutemwa no kupalamina kuli wene.

Yehova alishiba ukuti tatwapwililika kabili cila nshita tulamubembukila. Nalyo line, tatutaluka. Ico Yehova afwaya ku babomfi bakwe “mutima wa cishinka,” uulenga ukumubombela “no mweo wa kuitemenwa.” (1 Imilandu 28:9) Ukwabula ukutwishika, Yehova alishiba ukuti inshita no kubombesha filakabilwa pa kuti twingakwata imibele isuma mu mitima yesu na muli fyo ukulundulula ifisabo fya mupashi. (Abena Galatia 5:22, 23) E ico, alatutekanishisha, “pantu wene aliishibe mibumbilwe yesu, aibukisho kuti tuli lukungu.” (Amalumbo 103:14) Yesu alangishe imibele imo ine, tacishishemo ukusuusha ifilubo fya basambi bakwe lelo mu kutekanya alibafwile no kubakoselesha. Bushe imibele ya kwa Yehova na Yesu iya musango yu, pamo nga ukutemwa uluse, no kutekanya te kuti imulenge ukulundako ukubatemwa?—Luka 7:47; 2 Petro 3:9.

Nga ca kuti inshita shimo shimo cilamukosela ukunukula imishila yashikama, imibele yapala amankumba atemwa ukutoba ifibungulubwe fyakosa, imibele yapala ibumba, mwinenuka atemwa ukufuupulwa. Lelo “ku kupepa mube aba mukoosha,” kabili lyonse mulelomba umupashi kuli Yehova. (Abena Roma 12:12) Ukupitila mu kwafwa kwakwe, mukaba no mutima wateyanishiwa ukupala uwa kwa Esra “ku kwetetula amalango ya kwa Yehova, kabili ku kuyacita.”

[Icikope pe bula 31]

Nelyo ni mu Babele mwine Esra alitwalilile na bukapepa bwakwe

[Abatusuminishe Ukubomfya Icikope pe bula 29]

Garo Nalbandian