Twalilileni Ukubomba no Mutima Umo
Twalilileni Ukubomba no Mutima Umo
“Nkaalulo lulimi lwa bantu na bantu ukubo lulimi lwine lwine, ukuti bonse bene balilile kwi shina lya kwa Yehova, no kumubombela no mutima umo.”—SEFANIA 3:9.
1. Cinshi cilecitika ku kufishapo Sefania 3:9?
MWI sonde lyonse lelo mwaba indimi ishilandwa mupepi na 6,000. Ukulunda pali ishi, kwaba indimi shinono ishingi. Lelo, nampo nga bantu balanda indimi ishapusaninina pamo nge fyapusana iciArabic ne ciZulu, Lesa alicita icintu ca kupapa icine cine. Alilenga ukuti abantunse konse konse basambilile no kulanda ululimi lumo mpo ulwaba ulwine lwine. Ici cilecitika ku kufishapo ubulayo alaile muli kasesema Sefania ubwa kuti: “[Ine Yehova Lesa] nkaalulo lulimi lwa bantu na bantu ukubo lulimi lwine lwine, ukuti bonse bene balilile kwi shina lya kwa Yehova, no kumubombela no mutima umo.”—Sefania 3:9.
2. Bushe “ululimi lwine lwine” cinshi, kabili lwalenga kwaba cinshi?
2 “Ululimi lwine lwine” lwaba cine ca kwa Lesa icaba mu Cebo cakwe, Baibolo. Ukucilisha caba cine pa lwa Bufumu bwa kwa Lesa, ubuli no kushisha ishina lya kwa Yehova, ukwebela bumulopwe bwakwe, no kuletela abantunse amapaalo. (Mateo 6:9, 10) Apo mwi sonde lyonse ululimi lwine lwine lweka fye e lwasanguluka lwa ku mupashi, lulalandwa ku bantunse ba mu nko shonse ne mishobo. Lulenga babombele Yehova “no mutima umo.” E ico bamubombela mu kwikatana.
Takufwile Ukuba Akapaatulula
3. Cinshi cilenga tulebombela Yehova mu kwikatana?
3 Pamo nga Bena Kristu, tulatasha pa kwikatana kwa ba ndimi ishingi ukwaba pa kati kesu. Nangula tushimikila imbila nsuma ya Bufumu mu ndimi sha bantunse ishingi, tubombela Lesa mu kwikatana. (Amalumbo 133:1) Cabe fyo pa mulandu wa kuti konse uko twikala pe sonde, tulanda ululimi lwine lwine lumo ku kulumbanya Yehova.
4. Mulandu nshi pa bantu ba kwa Lesa pashifwile ukubela akapaatulula?
4 Pa bantu ba kwa Lesa tapafwile ukuba akapaatulula. Umutumwa Petro alondolwele ci bwino bwino ilyo aleshimikila mu ng’anda ya kwa mushika wa fita Umwina fyalo Korneli mu 36 C.E. kabili camufikile pa mutima ica kuti atile: “Cine cine ninkutuluka ukuti Lesa taba na kapaatulula ka bantu, lelo uwa mu luko lonse uwamutiina no kubombo kulungama asekelelwa kuli wene.” (Imilimo 10:34, 35) Apo cabe fyo, mu cilonganino ca Bwina Kristu tamufwile ukuba akapaatulula, utumabumba, nelyo ukuba no musobololo.
5. Mulandu nshi calubanina ukusangwilako ku kuleta utumabumba mu cilonganino?
5 Umusambi umo umwanakashi uwa ku koleji alandile pa fyo amwene ilyo aile ku Ng’anda ya Bufumu ati: “Ilingi line, amacalici yongola abantu ba mushobo umo nelyo aba mutundu umo. . . . Inte sha kwa Yehova shaikele pamo ukwabula akapaatulula.” Lelo, bamo aba mu cilonganino ca ku Korinti wa pa kale baleletamo amalekano. Pa kuleta amalekano muli yo nshila, balelwisha imibombele ya mupashi wa mushilo uwa kwa Lesa, pantu wena utungilila ukwikatana no mutende. (Abena Galatia 5:22) Nga ca kuti tuleletamo utumabumba mu cilonganino, ninshi tulelwisha ukutungulula kwa mupashi. E ico, natuleibukisha amashiwi ya mutumwa Paulo ku bena Korinti aya kuti: “Mwe bamunyinane, ndemupaapaatila mwi shina lya kwa Shikulwifwe Yesu Kristu, musose bonse akanwa kamo kene, peba na malekano pali imwe; lelo mulundikane mu mucetekanya umo wine na mu kulinga kumo kwine.” (1 Abena Korinti 1:10) Paulo akomaila pa kwikatana na muli kalata wakwe ku bena Efese.—Abena Efese 4:1-6, 16.
6, 7. Kufunda nshi Yakobo afundile pa lwa kusobolola abantu, kabili bushe amashiwi yakwe yabomba shani?
6 Abena Kristu lyonse tabafwile ukuba na kapaatulula. (Abena Roma 2:11) Pa mulandu wa kuti mu cilonganino ca kubalilapo bamo bali no musobololo no kubisha abakankaala, umusambi Yakobo alembele ati: “Mwe bamunyinane, mwikwatila icitetekelo ca kwa Shikulwifwe Yesu Kristu, uwa bukata, mu kusobolola abantu. Pantu mwi sunagoge lyenu nga mwaisamo umuntu uwafwale nindaminwe ya golde ne fya kufwala fisuma, na kabili mwaisamo umubusu uufwele ifya fiko; kabili mwalolesha pa ufwele ifya kufwala fisuma, no kutila, Imwe mwikale pano apawama, na ku mubusu amuti, Iwe iminina uko, napamo, Ikala mwi samba lya kapuna kandi ka makasa; bushe tamwaba na muncishanya muli mwe bene, no kuba bakapingula abali na matontonkanyo ya bubifi?”—Yakobo 2:1-4.
7 Nga ca kuti abashasumina abakankaala abafwele inindaminwe sha golde ne fya kufwala fya mutengo baingila mu kulongana kwa Bwina Kristu pamo na bapiina abashasumina abafwele ifya fiko, abakankaala balebatembatemba. Balepeelwa ukwikala “apawama,” ilyo abapiina balebeba ukwiminina nelyo ukwikala pa nshi mwi samba lya makasa ya umo. Lelo Lesa ukwabula akapaatulula apeele icilubula ca kwa Yesu ku bakankaala na bapiina bene. (Yobo 34:19; 2 Abena Korinti 5:14) E ico nga tuli no kutemuna Yehova no kumubombela no mutima umo, tatufwile ukuba na kapaatulula nelyo “ukutasha [abantu] muli bubumbimunda ku kumwenamo ububile.”—Yuda 4, 16.
Talukeni ku Kung’winta
8. Cinshi cacitikile abena Israele pa mulandu wa kung’winta?
8 Pa kuti tubakilile ukwikatana kwesu no kutwalilila ukuba no bubile bwa kwa Lesa, tufwile ukuumfwila ukufunda kwa kwa Paulo ukwa kuti: “Citeni fyonse ukwabulo kung’winta.” (Abena Filipi 2:14, 15) Abena Israele babulwe citetekelo abalubwilwe mu busha mu Egupti baling’wintiile Mose na Aarone, ne co capilibwile ukuti bang’wintiile na Yehova Lesa wine. Pa mulandu wa ici, abaume bonse abali ne myaka 20 ukuya pa muulu, tabaingile mu Calo Calaiwe lelo bafwile mu lwendo lwa myaka 40 ulwa bena Israele mu matololo, ukufumyako fye Yoshua wa busumino na Kalebu na bena Lebi. (Impendwa 14:2, 3, 26-30; 1 Abena Korinti 10:10) Mwandini ukung’winta kwalibaletelele!
9. Cinshi cacitikile Miriamu pa mulandu wa kung’winta?
9 Ici cilangilila icingacitikila uluko lonse ulwa bang’winta. Ni shani pa lwa bantu umo umo abang’winta? Inkashi ya kwa Mose Miriamu, capamo na munyina Aarone, baling’wintile abati: “Bushe ni kuli Mose eka fye e ko Yehova asosa? Bushe tasosa na kuli ifwe?” Ifyalembwa filundapo no kuti: “Yehova alyumfwile.” (Impendwa 12:1-3) Cinshi cafuminemo? Miriamu, uo cimoneka kwati e wali solwesolwe muli uku kung’winta, aliseebanishiwe kuli Lesa. Aseebanishiwe shani? Apuminwe ku fibashi kabili aali no kwikala ku nse ya nkambi pa nshiku 7 mpaka ilyo asangulwilwe.—Impendwa 12:9-15.
10, 11. Nga ca kuti umo talamine, ukung’winta kuti kwatwala kuli finshi? Peeleni icilangililo.
10 Ukung’winta te kuilishanya fye pa cilubo cimo. Abatwalilila ukung’winta bangwa sana ku fyo baleyumfwa nelyo icifulo bakwata, ukufwaya abantu ukubapoosako amano ukucila ukupoosa mano kuli Lesa. Nga ca kuti umo tailamine, ici cileta amalekano pali bamunyina ba ku mupashi no kushinshibika ukufwaya kwabo ukwa kubombela Yehova no mutima umo. Cibe fyo pa mulandu wa kuti abang’winta lyonse balanda pa fyo baleilishanya, ne co basubila ukwabula no kutwishika ca kuti bambi babomfwile uluse.
11 Ku ca kumwenako, bamo kuti balengulula inshila eluda umo alandilamo amalyashi yakwe mu cilonganino nelyo inshila abombelamo imilimo yakwe. Nga twakutika kuli uyo uleilishanya, na ifwe kuti twalatontonkanya nga wene. Ilyo ulu lubuto lwa kutwishika lwabyalwa mu matontonkanyo yesu, ifyo uyo eluda alecita kuti fyatendeka ukutukalifya, nangula tafyaletukalifya kale. Kwi pele pele, fyonse ifikalacita uyo eluda fikamoneka ifyalubana, na ifwe bene kuti twatampa ukuilishanya pali wene. Iyi mibele tayalinga ukuba mu cilonganino ca bantu ba kwa Yehova.
12. Bushe ukung’winta kuti kwacita nshi kuli bucibusa bwesu na Lesa?
12 Ukung’wintila abaume abakwata umulimo wa kucema umukuni wa kwa Lesa kuti kwatungulula ku kubatuka. Uko kung’winta abacemi nelyo ukubatuka ku mbali kuti kwaonaula bucibusa bwesu na Yehova. (Ukufuma 22:28) Abatukana nga tabalapile tabakapyane Ubufumu bwa kwa Lesa. (1 Abena Korinti 5:11; 6:10) Umusambi Yuda alembele pa lwa bang’winta ‘abalesuula bukateka no kupontela bamalaika bakata,’ e kutila abaume baletungulula mu filonganino. (Yuda 8) Balya baleng’winta tabasenaminwe kuli Lesa, kabili mano mano tulataluka ku mibele yabo iya bubifi.
13. Mulandu nshi te konse ukuilishanya kwabipa?
13 Kwena, te konse ukuilishanya ukufulwisha Lesa. Lesa tasuulileko fye ku “kukuutila” Sodomu na Gomora lelo aonawile ilya misumba ibifi. (Ukutendeka 18:20, 21; 19:24, 25) Pa numa fye ya Pentekoste wa mu 33 C.E., mu Yerusalemu, “[abaYuda] aba ciHela batendeke ukung’winta aba ciHebere, ico bamukamfwilwa babo balecililwa mu kupyunga kwa bushiku no bushiku.” E ico, “abe kumi na babili (12)” balibombelepo no kusonta “abaume cinelubali (7)” ukuti balesakamana “umulimo uyu” wa kwakanya ifilyo. (Imilimo 6:1-6) Baeluda ba muno nshiku tabafwile ‘ukukomeka amatwi’ ku kuilishanya kwine kwine. (Amapinda 21:13) Kabili ukucila ukulengulula bakapepa banabo, baeluda balingile ukuba abakoselesha kabili abakuulilila.—1 Abena Korinti 8:1.
14. Nga tatulefwaya ukulang’winta, mibele nshi sana sana tukabila?
14 Ifwe bonse tatufwile kung’winta, pantu ukuilishanya kulonaula bumupashi. Imibele ya musango yo kuti yapasa ukwikatana kwesu. Lelo, lyonse natuleleka umupashi wa mushilo uletulenga ukuba no kutemwa. (Abena Galatia 5:22) Nga tuleumfwila ‘amalango ya pa kutemwa’ cikatwafwa ukulabombela Yehova no mutima umo.—Yakobo 2:8; 1 Abena Korinti 13:4-8; 1 Petro 4:8.
Ibakeni ku Bukwakwa
15. Bupusano nshi bwaba pa mulomo no bukwakwa?
15 Apo ukung’winta kuti kwalenga umo ukuba no mulomo, tufwile ukwangwa ifyo tusosa. Ukuba uwa mulomo e kulanda fye pa bantu ne fibakumine. Lelo ubukwakwa, bwaba lyashi lya bufi ilyaiminina pa konawila umuntu umbi ishina. Imilandile ya musango yo ilonaula kabili te ya bukapepa. E co Lesa aebele abena Israele ati: “Wilaendauka nkwakwa mu bantu bobe; kabili wilaiminina ku kushinino bufi umulopa wa munobe; ni ne Yehova.”—Ubwina Lebi 19:16.
16. Cinshi Paulo alandile pa ba mulomo bamo, kabili ukufunda kwakwe kulingile ukutukuma shani?
16 Apo ilyashi fye kuti lyatungulula ku bukwakwa, Paulo akalipile bamo bamo aba mulomo. Pa numa ya kulanda pali bamukamfwilwa abalingile ukwafwilishiwa ku cilonganino, alandile pali bamukamfwilwa abali ‘banamwelepete, abaleseuluka ku ng’anda ne ng’anda; awe tabali fye banamwelepete, lelo aba mulomo kabili abakwakwa, abalande ifyo bashifwile kulanda.’ (1 Timote 5:11-15) Nga ca kuti umwanakashi wa Bwina Kristu asanga ukuti aba no bunake bwa kuti imilandile yakwe kuti yatwala ku bukwakwa, afwile ukuumfwila ukufunda kwa kwa Paulo ukwa kuba ‘uwa mushiye; te wa lwambo.’ (1 Timote 3:11) Kwena, na baume ba Bwina Kristu na bo bafwile ukuibaka ku bukwakwa.—Amapinda 10:19.
Mwilapingula Bambi!
17, 18. (a) Cinshi Yesu asosele pa lwa kupingula munyinefwe? (b) Kuti twakonka shani amashiwi ya kwa Yesu pa lwa kupingula?
17 Nangula tatulecito bukwakwa, tufwile ukuibikilishako pa kuti twilapingula bambi. Yesu asuushishe iyo mibele ilyo atile: “Mwipingula, ukuti mwipingulwa: pantu ku bupingushi ubo mupingula mukapingwilwako; kabili mu cilingilo ico mulingilamo e mo mukalingilwa. Nga cinshi ulolesesha aka kutobola akali mu linso lya kwa munonko, lelo icipampa icili mu linso lyobe taucimona? Napamo wingatila shani kuli munonko, auti, Leka mfumye aka kutobola akali mu linso lyobe; kabili mona, mu linso lyobe muli icipampa. We wa bumbimunda we, ubale ufumye icipampa mu linso lyobe, e lyo walamwensekesha ukufumya aka kutobola mu linso lya kwa munonko.”—Mateo 7:1-5.
18 Tatufwile ukuibililika no kufwaya ukufumya “aka kutobola” mu linso lya kwa munyinefwe ku kumwafwa ilyo amaka yesu aya kupingula bwino nayacilinganishiwa ku “cipampa” ca mampalanya. Na kuba, nga cine cine twatesekesha ifyaba inkumbu sha kwa Lesa, tatwalepingula bamunyinefwe ba ku mupashi na bankashi. Bushe kuti twabeshiba bwino nga fintu Shifwe wa ku muulu abeshiba? E mulandu wine kanshi Yesu atusokele ati “mwipingula, ukuti mwipingulwa”! Ukuishiba bwino fwe bene no kukanapwililika kwesu kulingile ukutulesha ukucito bupingushi ubo Lesa engamona ngo bwapondama.
Abashakosesha Lelo Aba Mucinshi
19. Bushe tulingile ukumona shani abasumina banensu?
19 Nga twapampamina pa kubombela Lesa no mutima umo na basumina banensu, tatwakataluke fye ku kupingula bambi, lelo tuli no kuba pa ntanshi ku kubacindika. (Abena Roma 12:10) Na kuba, tuli no kufwaya ifya kubawamina, te fya kutuwamina iyo, kabili tuli no kubabombela imilimo ya pa nshi mu nsansa. (Yohane 13:12-17; 1 Abena Korinti 10:24) Kuti twabakilila shani imibele yawama nge yo? Ni pa kulaibukisha ukuti uwasumina onse wa mutengo mu menso ya kwa Yehova no kuti tulakabila umo no munankwe, nga fintu fye ifilundwa fya mubili wa buntunse fyashintilila pali cimo ne cinankwe.—1 Abena Korinti 12:14-27.
20, 21. Bushe amashiwi ya pali 2 Timote 2:20, 21 yapilibula nshi kuli ifwe?
20 Ca cine ukuti Abena Kristu baba fipe fye bumba ifishakosesha ifyaseekeshiwa icuma ca bukata ica butumikishi. (2 Abena Korinti 4:7) Nga tuli no kubomba uyu mulimo washila pa kuti Yehova alumbanishiwe, tufwile ukuba ifipe fya mucinshi pa ntanshi yakwe na pa ntanshi ya Mwana wakwe. Kuti twaba ifipe fya mucinshi ifya kubomfiwa kuli Lesa nga twaikalilila abasanguluka mu mibele na lwa ku mupashi. Paulo alembele pali ci ati: “Awe mu ng’anda nkalamba tamwaba fye ifipe fya golde ne fya silfere, lelo mwabamo ne fya fimuti ne fye bumba; fimo fya mulimo wa mucinshi na fimo fya mulimo uwabulo mucinshi. E ico umuntu nga aisangulula ukufuma pali ifi ifyabulo mucinshi akabe cipe ca mucinshi, icashishiwa, kabili ica mulimo kuli Cibinda wa ng’anda, icapekanishiwa ku kubombo mulimo onse uusuma.”—2 Timote 2:20, 21.
21 Abantu abashiisunga ukulingana ne fifwaya Lesa baba ‘fipe fyabulo mucinshi.’ Lelo, nga tulesupila inshila ya bukapepa, tukaba ‘ifipe fya mucinshi, ifyashishiwa, kabili ifya mulimo kuli Yehova, kabili ifyapekanishiwa ku kubombo mulimo onse uusuma.’ E ico kuti twaipusha fwe bene atuti: ‘Bushe ndi cipe ca “mucinshi”? Bushe imibele yandi ilambukila bwino abasumina banandi? Bushe ndabomba no mutima umo na bakapepa banandi mu cilonganino?’
Twalilileni Ukubomba no Mutima Umo
22. Bushe icilonganino ca Bwina Kristu kuti calinganishiwa kuli cinshi?
22 Icilonganino ca Bwina Kristu caba ngo lupwa. Mu lupwa mulaba ukutemwana, ukwafwana, ne mibele isuma nga ca kuti aba mu lupwa bonse balepepa Yehova. Mu lupwa kuti mwaba aba buntu bwapusanapusana, lelo onse akwata icifulo ca mucinshi. E fyo caba na mu cilonganino. Nangula ifwe bonse twalipusana—kabili tatwapwililika—Lesa alitukulila ku mwine ukupitila muli Kristu. (Yohane 6:44; 14:6) Yehova na Yesu balitutemwa, kabili ifwe pamo ngo lupwa lwaikatana, cine cine tulingile ukutemwana.—1 Yohane 4:7-11.
23. Cinshi tufwile ukulaibukisha no kupampaminapo ukucita?
23 Mu cilonganino ca Bwina Kristu icaba ngo lupwa e mo fye tufwile no kwenekela ukusanga bucishinka. Umutumwa Paulo alembele ati: “E ico ndefwaya abaume ukupepa mu ncende shonse, baleimya amaboko ya mushilo [“ya bucishinka,” NW], ababulo bukali ne fikansa.” (1 Timote 2:8) Kanshi Paulo ayampenye bucishinka ku kupepa “mu ncende shonse” umo Abena Kristu balongana pamo. Baume fye ba bucishinka e bafwile ukwimininako icilonganino mwi pepo lya pa cintubwingi. Kwena, Lesa enekela ifwe bonse ukuba aba cishinka kuli wene no kuba aba cishinka kuli umo no munankwe. (Lukala Milandu 12:13, 14) E ico natupampamine pa kubomba mu kwikatana, kwati filundwa fya mubili wa buntunse. Kabili shi natubombe mu kwikatana apo twaba mu lupwa lwa bakapepa ba kwa Yehova. Ne cacilapo, lekeni tuleibukisha ukuti tulakabila umo no munankwe kabili Lesa akatusenamina no kutupaala nga twatwalilila ukumubombela no mutima umo.
Kuti Mwayasuka Shani?
• Cinshi cilenga abantu ba kwa Yehova ukumubombela no mutima umo?
• Mulandu nshi Abena Kristu batalukila ku kapaatulula?
• Kabi nshi kaba mu kung’winta?
• Mulandu nshi tulingile ukucindikila abasumina banensu?
[Amepusho]
[Icikope pe bula 15]
Petro alikutulwike ukuti “Lesa taba na kapaatulula ka bantu”
[Icikope pe bula 16]
Bushe mwalishiba umulandu Lesa aseebanishishe Miriamu?
[Icikope pe bula 18]
Abena Kristu ba bucishinka babombela Yehova no mutima umo