“Ifyebo Mutucinkulako Nalifitemwisha”

“Fyonse ifyalembelwe libeela fyalembeelwe ku kutufunda.”—ABENA ROMA 15:4.

1. Bushe Yehova atupeela shani ifyebo fya kutucinkulako, kabili mulandu nshi fyacindamina?

YEHOVA alapeela abantu bakwe ifyebo fya kubacinkulako pa kuti bengaba na maka ya kupwisha nelyo ukushipikisha amafya ya muli shino nshiku. Abapeela ifyebo fya kubacinkulako lintu baleibelengela Baibolo, e lyo na lintu bakutika ku malyashi no kwasukapo kwa bamunyinabo pa kulongana. Ifingi ifyo tubelenga mu Baibolo ne fyo tumfwa pa kulongana fintu twaumfwapo kale. Nalimo inshita imo twalisambililepo ifyo fyebo. Apo fwe bantu tuli ba cilafi, kanshi lyonse kano baletucinkulako pa kufwaya kwa kwa Yehova, amafunde yakwe, ne fipope fyakwe. Kanshi tulingile ukulatasha pa kutupeela ifyebo fya kutucinkulako ifya kwa Lesa. Filatulenga ukulaibukisha umulandu twasalilepo ukulacita ukufwaya kwakwe. E mulandu wine kemba wa malumbo aimbile ukuti: “Ifyebo mutucinkulako nalifitemwisha.”—Amalumbo 119:24.

2, 3. (a) Mulandu nshi Yehova asungilile amalyashi ya bantu balekanalekana ayaba mu Baibolo ukufika na ino nshita? (b) Malyashi nshi aya mu Baibolo ayo twalalandapo muli cino cipande?

² Nangu ca kuti calembelwe kale, Icebo ca kwa Lesa ca maka. (AbaHebere 4:12) Calikwata amalyashi ayasuma aya bantu abaikeleko kale. Nangu ca kuti intambi ne fyo abantu baletontonkanya ilyo balelemba Baibolo fyalyaluka sana, ilingi line amafya tupitamo yalipalana na yo balepitamo pali ilya nshita. Amalyashi ayengi yalilembwa mu Baibolo pa kuti twingasambililako. Muli ifi fyalembwa mwaba ilyashi ilisuma ilya bantu abatemenwe Yehova kabili abali aba cishinka kuli wena te mulandu na mafya balepitamo. Ifyalembwa fimbi filanda pa misango iyo Lesa apata. Yehova ateyenye ukuti aya malyashi, ayasuma na yabipa, bayalembe mu Baibolo pa kuti yaletucinkulako pa masambililo yacindama. Caba fye kwati ni filya umutumwa Paulo alembele ukuti: “Fyonse ifyalembelwe libeela fyalembeelwe ku kutufunda, ukuti mu kushipikisha kwesu na mu kusansamusha ukufuma mu Malembo tube ne subilo.”—Abena Roma 15:4.

³ Natulande pa malyashi yatatu ayalembwa mu Baibolo, ilyashi lilanda pali Davidi na Shauli, ilya kwa Anania na Safira, ne lya kwa Yosefe na muka Potifari. Muli aya malyashi mwaliba amasambililo ayacindama nga nshi.

Ukuba ne Cishinka ku Kuteyanya kwa kwa Lesa

4, 5. (a) Bushe finshi fyalecitika muli ili lyashi lya Mfumu Shauli na Davidi? (b) Bushe Davidi acitilepo shani pa fyo Shauli amupatile?

⁴ Imfumu Shauli tayali ne cishinka kuli Yehova, e co tayalingile ukulateka abantu ba kwa Lesa. E ico, Lesa ali-ikeene kabili aebele kasesema Samwele ukusuba Davidi pa kuti akabe imfumu mu Israele. Lintu abantu batendeke ukulalumbanya Davidi ico ali umushilika uwashipa kabili uwakampuka, Shauli atampile ukumona Davidi ngo mulwani. Imiku iingi, Shauli aeseshe ukumwipaya, lelo Davidi alipuswike pantu Yehova ali na wena.—1 Samwele 18:6-12, 25; 19:10, 11.

⁵ Pa myaka iingi, Davidi alelubanta fye. Ilyo ishuko lya kwipaya Shauli lyamoneke, abanankwe bacincishe Davidi ukuti amwipaye, baleti Yehova napeela umulwani wakwe mu  minwe yakwe. Lelo, Davidi alikeene. Icalengele ukuti Davidi akaane ukwipaya Shauli ni co ali ne cishinka ku kuteyanya kwa kwa Yehova kabili ali no mucinshi kuli Shauli uo Lesa asubile ukuba imfumu pa bantu Bwakwe. Na kabushe, Yehova e wasontele Shauli ukuba imfumu mu Israele, kanshi e wali no kumufumya pa bufumu pa nshita yalinga. Davidi ailwike ukuti takwete insambu sha kufumya Shauli pa bufumu. Ilyo Davidi aeseshe na maka ukupwisha ulupato imfumu Shauli yamupatile, asondwelele ukuti: “Yehova akamupuma, napamo bukeso bushiku bwa kufwa, napamo ni mu kulwa e mo akatentemukila no kuloba. Kutali fye kuli ine ukutambalikilo kuboko kwandi pa wasubwa wa kwa Yehova!”—1 Samwele 24:3-15; 26:7-20.

6. Mulandu nshi cacindamina ukutontonkanya pa lyashi lya kwa Davidi na Shauli?

⁶ Muli ili lyashi mwaba isambililo ilyacindama. Bushe mwalitala amuipushapo icilenga amafya yamo mu cilonganino? Nalimo icingalenga ca kuti umuntu umo talecita ifintu ukulingana no kufwaya kwa kwa Lesa. Nangu ca kuti ifyo alecita te kuti fibe lubembu lwine lwine, limbi kuti filemufulwisha. Bushe cinshi mwingacita? Pa mulandu wa kuba ne cishinka kuli Yehova na pa kulangulukilako munyinenwe, limbi kuti mwapingulapo ukulanda na ena pa kuti mwingapwisha ubwafya. Nomba tutile ubwafya bwatwalilila, bushe kuti mwacita shani? Nga namwesha ukufika apo mwingapesha, nalimo kuti mwashila umulandu mu minwe ya kwa Yehova. Ifi fine e fyo na Davidi acitile.

7. Bushe kuti twacita shani ifyo Davidi acitile nga ca kuti batufyenga nelyo batupata apabula umulandu?

⁷ Nelyo limbi kuti bamufyengelesha nangu abantu kuti bamupata pa mulandu wa ko mupepa. Limbi teti mupwishe ubwafya pali iyo ine nshita kabili tapali ico mwingacita pali ubo bwafya. Kwena kuti cayafya ukushipikisha ubwafya bwa musango yo, lelo ifyo Davidi acitile ilyo bamufyengeleshe filatusambilishako cimo. Amalumbo Davidi alembele yalatufika pa mutima, te pa mulandu fye wa kuti mwaba amapepo ayalefuma pa nshi ya mutima ayo alepepa ukuti Yehova amucingilile kuli Shauli, lelo na pa mulandu wa fyo ali ne cishinka kuli Yehova ne fyo alefwaisha ukuti ishina lya kwa Lesa licindikwe. (Amalumbo 18:1-6, 25-27, 30-32, 48-50; 57:1-11) Nangu ca kuti Shauli alitwalilile ukufyengelesha Davidi pa myaka iingi, Davidi ena atwalilile ukuba ne cishinka kuli Yehova. Kanshi na ifwe tufwile ukutwalilila ukuba ne cishinka kuli Yehova na ku kuteyanya kwakwe te mulandu ne fyo bengatufyengelesha nangu ifyo bambi bengacita. Tulingile fye ukushininkisha ukuti Yehova alishiba ifyo tulepitamo.—Amalumbo 86:2.

8. Bushe Inte sha kwa Yehova aba ku Mozambique bacitile shani ilyo baeshiwe?

⁸ Abena Kristu ba ku Mozambique baba ica kumwenako cisuma ica muno nshiku ica bantu abatwalilile ukuba ne cishinka kuli Yehova ilyo baleeshiwa. Mu 1984, imishi bekalamo baleisansa libili libili ku fipondo ifyalepokolola  ifipe, ukoca amayanda, no kwipaya abantu. Tapali nangu cimo ico balya Bena Kristu ba cine bali no kucita ku kuipokolola. Abekashi ba muli ilya mishi balebapatikisha ukuba mwi bumba lya filya fipondo nelyo ukulafitungilila mu nshila shalekanalekana. Inte sha kwa Yehova bamwene ukuti ukucite fyo kwali no kupusana ne fyo basambilila ukuti tabalingile ukuipoosa mu milandu ya calo. Ilyo bakeene ukucita ifi fyonse ifipondo fyalikalipe nga nshi. Muli ilya ine nshita baNte ukufika kuli 30 balibepeye, na lyo line, ukutiina imfwa takwalengele abantu ba kwa Lesa ukubulwa icishinka kuli Wena. * Nga Davidi, balishipikishe ulufyengo ne cafuminemo ca kuti balicimfishe.

Ifya Kutucinkulako Ifitusoka

9, 10. (a) Bushe ifya kumwenako fimo ifya mu Malembo kuti fyatunonsha shani? (b) Cinshi calubene ku fyo Anania na Safira bacitile?

⁹ Amalyashi yamo ayaba mu Baibolo yaba fya kutucinkulako ifitusoka pa misango iyo tufwile ukutaluka. Mu Baibolo mwaba amalyashi ayengi aya bantu, ukusanshako fye na bali abantu ba kwa Lesa, abacitile ifyabipa kabili abaculile ku fyafuminemo. (1 Abena Korinti 10:11) Ilyashi limo ni lilya lilanda pali Anania na Safira, abaupana abali mu cilonganino ca kubalilapo ica Bena Kristu mu Yerusalemu.

¹⁰ Pa numa ya Pentekoste mu 33 C.E., Abena Kristu abapya balishele mu Yerusalemu. Balefwaya ukulayampana na batumwa pa kuti icitetekelo cabo cingakosa. Kanshi aba Bena Kristu bapya balekabila ubwafwilisho. Aba mu cilonganino bamo bashitishe ifyo bakwete pa kuti bengasangamo indalama shakwakana pa kuti tapali nangu bamo abali mu kukabila. (Imilimo 2:41-45) Anania na Safira balishitishe ibala no kuleta fye indalama ishinono ku batumwa, lelo babepele ukuti baletele shonse isho bashitishemo ibala. Kwena, Anania na Safira baleenekelwa ukupeela ukulingana na papelele amaka yabo, lelo imitima yabo tayali ne cishinka kabili mu co bacitile tamwali ubufumacumi. Balefwaya cimoneke kwati ifyo bacitile fyalicilile pa fyo balingile ukucita. Ilyo umutumwa Petro apuutilwemo no mupashi wa mushilo, alisokolwele ubumbimunda bwabo, kabili Yehova alibakandile ica kuti balifwile no kufwa.—Imilimo 5:1-10.

11, 12. (a) Peeleni ifya kumwenako ifilanga ukuti Amalembo yatukonkomesha ukuba abafumacumi. (b) Mapaalo nshi yaba mu kuba abafumacumi?

¹¹ Nga ca kuti twatunkwa ukuti twalule ilyashi mumo mumo pa kuti abantu bamone kwati ifwe twali fye bwino, tulingile ukulaibukisha ilyashi lya kwa Anania na Safira pantu lilatusoka pa fyo tushilingile ukucita. Kuti  twabepa ku bantu banensu, lelo teti tubepe Yehova. (AbaHebere 4:13) Libili libili Amalembo yatukonkomesha ukulanda icishinka kuli bambi pantu ababufi tabakengile mu calo umukaba ubulungami. (Amapinda 14:2; Ukusokolola 21:8; 22:15) No mulandu bashakabelemo walishibikwa bwino bwino. Pantu uutungilila ubufi bonse ni Satana Kaseebanya.—Yohane 8:44.

¹² Ukuba abafumacumi kulaleta amapaalo ayengi nga nshi. Yamo pali aya mapaalo, kuba na kampingu wasanguluka no kucetekelwa na bantu bambi. Ilingi line, Abena Kristu balabengisha incito nelyo ukukanabafumya incito pa mulandu wa bufumacumi bwabo. Nomba icacindamisha ca kuti ukuba abafumacumi kulalenga twaba bacibusa ba kwa Lesa Wa maka yonse.—Amalumbo 15:1, 2.

Beni Abasanguluka

13. Cinshi cacitikile Yosefe, kabili acitile shani?

¹³ Yosefe, mwana Yakobo, bamushitishe mu busha ilyo ali ne myaka 17. Mu kuya kwa nshita, atendeke ukubomba mu ng’anda ya kwa Potifari, umwina Egypti uwalebomba kwi sano, kabili muka Potifari atampile ukumukumbwa. Apo Yosefe ali mulumendo uwayemba, muka Potifari alefwaisha ukuulungana nankwe, kabili cila bushiku alemupatikisha ukuti: “Sendama na ine.” Yosefe ali ukutali no lupwa lwakwe kabili uko aleikala takwali nangu umo uwamwishibe. Nga alefwaya nga alisendeme no yu mwanakashi kabili abantu bambi nga tabaishibe. Lelo, lintu muka Potifari amwikete ukuti engasendama nankwe, Yosefe alifulumwike.—Ukutendeka 37:2, 18-28; 39:1-12, NW.

14, 15. (a) Mulandu nshi cawamina ukulatontonkanya pa lyashi lya kwa Yosefe muno nshiku? (b) Mulandu nshi ulya mwanakashi Umwina Kristu atemenwe sana ilyo aumfwilile ifyebo fya kucinkulako ifyaba mu Baibolo?

¹⁴ Abafyashi ba kwa Yosefe baletiina Lesa, kabili Yosefe alishibe ukuti calilubene ku mwaume no mwanakashi abashaupana ukusendama pamo. Atile: “Kuti nacita shani ububi bwakule fyo no kubembukila Lesa?” Nalimo icalengele ukuti asose ifyo ni co alishibe ifunde ilyo Lesa apeele abantunse mu Edeni ilya kuupa nelyo ukuupwa ku muntu umo fye. (Ukutendeka 2:24) Abantu ba kwa Lesa aba muno nshiku kuti banonkelamo sana nga ca kuti baletontonkanya pa fyo Yosefe acitile. Mu fyalo fimo bamona kwati ukusendama pamo ukwa bashaupana kwaliba fye bwino ica kuti abacaice abakaana ubulalelale balabapumya. Na baupa nelyo ukuupwa nabo balasha abena mwabo no kuyaulungana na bantu bambi. Kanshi mu lyashi lya kwa Yosefe mwaba ifya kutucinkulako ifyacindama sana muno nshiku. Na lelo line, amafunde ya kwa Lesa pa bulalelale  no bucende taya-aluka. (AbaHebere 13:4) Abengi abanakiileko ilyo babapatikishe ukucita ubulalelale balasumina ukuti calicindama ukukaana ubulalelale. Pa fyabipa ififuma mu bulalelale paba ukuseebana, ukulayumfwa uwa mulandu, akalumwa, ukupula ifumo, no kwambula amalwele ya mu bulalelale. Amalembo yatucinkulako ukuti, umuntu uucita ubulalelale “abembukilo mubili wakwe wine.”—1 Abena Korinti 5:9-12; 6:18; Amapinda 6:23-29, 32.

¹⁵ Jenny, * Umwina Kristu umushimbe, alatasha sana Yehova pa fyo amucinkwileko ukucita. Umulumendo uwayemba nga nshi uo abomba nankwe ku ncito atendeke ukuba ne citemwishi kuli ena. Jenny tacitilepo icili conse, lelo uyu mulumendo alicilileko ukulanga icitemwiko kuli ena. Jenny atile: “Nalishupikwe sana pa kuisungilila uwasanguluka pantu cilomfwika bwino nga ca kuti umwaume alekutasha.” Lelo, ailwike ukuti ulya mwaume alefwaya fye ukusendama nankwe nge fyo acitile ku banakashi bambi. Ilyo Jenny amwene ukuti alanakilako, alipepele kuli Yehova ukuti amwafwe ukutwalilila ukuba uwa cishinka kuli Wena. Jenny asangile ukuti ifyo asambilile ilyo alebelenga Baibolo ne mpapulo shilanda pali Baibolo fyali kwati fya kumucinkulako ifyamwafwile ukuba uwacenjela. Ilyashi limo ilyamwafwile sana ni lilya ilya kwa Yosefe na muka Potifari. Jenny asondwelela ukuti: “Ukulatontonkanya pa fyo natemwa Yehova, kulangafwa ukushipa ica kuti te kuti ncite ububi ubukalamba ngo bu no kubembukila Yehova.”

Muleumfwila Ifyebo fya Kucinkulako Ifyaba mu Baibolo!

16. Bushe kuti twanonkelamo shani mu kupituluka no kulatontonkanya pa malyashi ya bantu abalandwapo mu Baibolo?

¹⁶ Nga ca kuti tulebikako amano ukwishiba umulandu Yehova asungila amalyashi yalembwa mu Baibolo ukufika na ino nshita, tukalatasha sana Yehova pa kutupeela amafunde yakwe. Finshi yatusambilisha? Mibele nshi nelyo imisango iyo abantu balandwapo mu Baibolo bakwete iyo tulingile ukupashanya nelyo ukusengauka? Kwena, Icebo ca kwa Lesa calilanda pa bantu abengi sana. Bonse fwe batemwa amafunde ya kwa Lesa kuti twanonkelamo nga ca kuti twaishiba amano ayengatulenga ukuba no mweo, ukusanshako na masambililo twingasambilila ku malyashi ayo Yehova asungilila ukufika na muno nshiku. Ilingi line muli ino magazini mulaba amalyashi ya bantu ba musango yo ayengatusambilisha ifingi. Kanshi tulingile ukulabelenga aya malyashi libili libili.

17. Bushe mumona shani ifyebo fya kucinkulako ifyo Yehova atupeela, kabili mulandu nshi?

¹⁷ Ala tulatasha sana pa fyo Yehova asakamana bonse abafwaisha ukucita ukufwaya kwakwe! Tatwapwililika kwati fye ni filya abaume na banakashi balandwapo mu Baibolo bali abashapwililika. Lelo, ifyalembwa ifilanda pa fyo bacitile fyalicindama sana kuli ifwe. Nga tuleumfwila ifyebo fya kutucinkulako ifyo Yehova atupeela, tukasengauka ukucita ifilubo fyabipisha, kabili tukapashanya imibele isuma iya bantu abalecita ubulungami. Nga tulecite fyo ninshi na ifwe tukembako ulwimbo lwaimbile kemba wa malumbo ulutila: “Balipaalwa ababaka ifyebo ifyo [Yehova] atucinkulako; bamufwaya no mutima onse. Ndakonka ifyebo mutucinkulako, kabili nalifitemwisha.”—Amalumbo 119:2, 167.

[Amafutunoti]

Bushe Kuti Mwayasuka Shani?

• Finshi twingasambililako ku fyo Davidi alemona Shauli?

• Cinshi tusambililako ku lyashi lya kwa Anania na Safira?

• Mulandu nshi ilyashi lya kwa Yosefe lyacindamina sana kuli ifwe?

[Amepusho]

[Icikope pe bula 26]

Mulandu nshi Davidi akaanine ukwipaya Shauli?

[Icikope pe bula 27]

Finshi tusambilila ku lyashi lya kwa Anania na Safira?

[Icikope pe bula 28]

Cinshi calengele ukuti Yosefe akaane ukucita ubulalelale?