Umulandu Uwamukuma

BUSHE mwalikwata icibusa nelyo lupwa lwenu uo mwatemwa sana? Nga ca kuti umuntu umo amubepesha ubufi ukutila icalenga mu mutemwe sana ni co alamucitilako fimo, bushe te kuti cimukalipe, nelyo fye ukupata uyo muntu? Ubu bwine e bufi Satana Kaseebanya abepesha bonse ababa ifibusa sana na Yehova Lesa.

Tontonkanyeni pa fyacitike ilyo Satana atunkile Adamu na Efa ukusuula ifunde lya kwa Lesa no kumukonka mu kupondokela Lesa. Bushe icacitike cipilibula ukuti abantu kuti baumfwila Yehova nga paliko fye ifisuma ifyo alebacitila? (Ukutendeka 3:1-6) Papitile fye imyaka nalimo 2,500 ukutula apo Adamu apondokele Lesa, Satana kabili aimishe ilyashi limo line, nomba iyi nshita alandile pali Yobo. Apo ubufi Kaseebanya alandile ilya nshita bwasokolola umulandu aimishe, kanshi natumone ifyo Baibolo ilanda pali ili lyashi.

“Te Kuti Ndeke Bumpomfu Bwandi”

Yobo “muntu wa mpomfu kabili uwatambalala, uutiina Lesa kabili uwatalukako ku bubi.” Nangu aba umuntu wa musango yu, Satana alanda ifyabipa pa bulungami bwa kwa Yobo. Aipusha Yehova ukuti: “Bushe Yobo atiinina Lesa apa fye?” Lyena, Kaseebanya abepesha Lesa na Yobo ilyo atila Yehova alishita bucishinka bwa kwa Yobo pantu alamucingilila no kumupaala. Kabili Satana atila: “Nomba, shi tambikeni ukuboko kwenu, mukumye na pa fyo akwata fyonse, mumone nga takamutuke pa menso yenu.”—Yobo 1:8-11.

Pa kuti icishinka cishibikwe, Yehova asuminisha Satana ukwesha Yobo. Apo alefwaisha Yobo ukuleka ukubombela Lesa, Kaseebanya akonkanya ukuleta ifinkunka pali uyu mwaume wa citetekelo. Satana alenga ifitekwa fya kwa Yobo fyonse ukwibwa nelyo ukufwa fye, ababomfi bakwe babepaya, na bana bakwe bonse baafwa. (Yobo 1:12-19) Bushe Satana nalesha Yobo ukulapepa Lesa? Nafilwa icine cine! Nangu ca kuti Yobo teshibe ukutila Kaseebanya e ulemuletela amafya alepitamo, alanda ukuti: “Yehova alipeele, kabili Yehova asenda; libe ilyapaalwa ishina lya kwa Yehova.”—Yobo 1:21.

Pa numa, Satana aisa ku kwiminina ku cinso ca kwa Yehova, na o atila kuli ena: “[Yobo] acili uwa cishinka, nelyo ca kuti ulentunka ukuti imonaule apabulo mulandu.” (Yobo 2:1-3, NW) Umulandu uucindeme wa bucishinka bwa kwa Yobo, ukukwata icitetekelo cakosa muli Lesa no kutwalilila ukulacita icalungama. Kanshi Yobo nacimfya muli uyu mulandu wa bucishinka. Na lyo line, Kaseebanya talekele ukwesha Yobo.

Mu kukonkapo, Satana asosa amashiwi ayalelanga ukuti aletwishika abantu bonse. Alanda kuli Yehova ukuti: “Inkanda pa nkanda, conse ico umuntu akwata kuti apeelela pa mweo wakwe. Lelo, shi tambikeni ukuboko kwenu, mukumyeko na kwi fupa lyakwe no munofu wakwe, mumone nga takamutuke pa  cinso cenu.” (Yobo 2:4, 5) Pa kubomfya ishiwi lya mu cinkumbawile ilya kuti “umuntu” mu nshita ya kulumbula fye Yobo, Kaseebanya aletwishika bucishinka bwa bantunse bonse. Ico alepilibula ca kuti: ‘Umuntu onse kuti acita ico alefwaya pa kupususha umweo wakwe. Lekeni mbeshe, kabili kuti nafumya bonse kuli Lesa.’ Bushe abantu te kuti babe aba cishinka kuli Lesa inshita yonse na lintu bali mu mafya?

Yehova asuminisha Kaseebanya ukucusha Yobo no bulwele bwabipisha. Yobo acula nga nshi ica kuti apepa ukuti engafwa. (Yobo 2:7; 14:13) Na lyo line, Yobo atila: “Nsuke ndeke umweo te kuti ndeke bumpomfu bwandi.” (Yobo 27:5) Icalenga Yobo ukulanda ifi, mulandu natemwa Lesa, kabili tapali icingafumyapo uku kutemwa. Yobo aishininkisha umwine ukuti wa cishinka. Baibolo itila: “Yehova abweseshe imiku ibili conse ico Yobo akwete kale.” (Yobo 42:10-17) Bushe kwalibako abantu aba cishinka nga Yobo? Bushe inshita yonse iyapitapo ilanga cinshi?

Ifyo Ifikansa Fyapwishishiwa

Mu cipandwa 11 ice buuku lya AbaHebere, umutumwa Paulo alumbula amashina ya baume na banakashi ba busumino abaikeleko pa nshita Yesu talaisa pano isonde, ukusanshako Noa, Abrahamu, Sara, na Mose. Umutumwa atila: “Inshita kuti yancepela nga nati nkonkanyepo ukushimika ulwa [bambi].” (AbaHebere 11:32) Aba ababomfi ba citetekelo aba kwa Lesa bali abengi nga nshi ica kuti Paulo abeta ukutila, ‘likumbi lya nte,’ ukubalinganya kwi kumbi ilikalamba ilifimbile ulwelele lonse fye. (AbaHebere 12:1) Ca cine, pa myaka yonse iyapita, abantu iminshipendwa balibomfya bwino amaka ya kuisalila kabili balisalapo ukuba aba cishinka kuli Yehova Lesa.—Yoshua 24:15.

Icasuko cacindamisha ku kutunga kwa kwa Satana ukwa kwalula abantu ukufuma kuli Yehova capeelwe no Mwana wa kwa Lesa wine, Yesu Kristu. Nangu fye bukali bwa kushikitika pa cimuti ca kucushiwilwapo tabwalengele Yesu ukuleka bucishinka bwakwe kuli Lesa. Ilyo Yesu ali mukuleka umweo abilikishe ati: “Mwe Tata, mu minwe yenu e mo natuula umupashi wandi.”—Luka 23:46.

Inshita yonse iyapitapo yalanga apabuuta tuutu ukuti Kaseebanya alifilwa ukufumya abantu bonse mu kubombela Lesa wa cine. Iminshipendwa ya bantu balisa mu kwishiba Yehova no ‘kumutemwa no mutima wabo onse, no mweo wabo onse, no kutontonkanya kwabo konse.’ (Mateo 22:37) Bucishinka bwabo ubwakosa kuli Yehova bwashinina ukuti Satana alilubile pa kutwishika bucishinka bwa bantu kuli Lesa. Na imwe bene kuti mwashinina Kaseebanya ukuti wa bufi nga mwaba abaume nelyo abanakashi ba cishinka.

Cinshi Mulingile Ukucita?

Ukufwaya kwa kwa Lesa kwa kuti “abantu ba misango yonse bakapusuke no kufika ku kwishiba bwino bwino icine.” (1 Timote 2:4) Kuti mwaishiba shani icine pa kuti mukapusuke? Sangeniko inshita ya kulabelenga Baibolo kabili ‘muleishiba Lesa wa cine eka no yo atumine, Yesu Kristu.’—Yohane 17:3.

Satana asonsombele bucishinka bwa bantu pa kutwishika icilenga abantu ukubombela Lesa. Nga mulefwaya ifyo mwaishiba pali Lesa fimulenge ukuti mulemubombela, lekeni uko kwishiba kumufike pa mutima. Pa kuti mukwate ukwishiba kwa musango yo, tamulingile fye ukulabelenga Baibolo. Lelo mufwile ukubelesha ukulaetetula pa fyo mulesambilila. (Amalumbo 143:5) Ilyo mulebelenga Baibolo nelyo icitabo conse icilanda pali Baibolo, mulingile ukupoosa inshita iikalamba ukulatontonkanya pa fipusho pamo nge fi: ‘Cinshi ndesambililako pali Yehova? Mibele nshi iya kwa Lesa iyo balandilepo pano? Mu bumi bwandi, ni mwi mfwile ukulanga iyi mibele? Fintu nshi ifyo Lesa asuminisha ne fyo akaanya? Bushe ifi fyalenga ndeyumfwa shani pali Lesa?’ Ukulatontonkanya pa fipusho fya musango yo kukamulenga mukatemwe Kabumba no kulamutasha pa fyo acita.

Te mu fya mapepo fye umo umuntu afwile ukuba uwa cishinka kuli Yehova Lesa. (1 Ishamfumu 9:4) Pa kutwalilila uwa cishinka kuli  Yehova Lesa mufwile ukuba ne mibele iisuma muli fyonse ifyo mucita. Kabili ukuba aba cishinka takwakamulenge ukuipusula ifisuma ifyo mufwaya. Yehova ni “Lesa wa nsansa” kabili afwaya imwe ukuipakisha ubumi. (1 Timote 1:11) Tontonkanyeni pa fibelesho fimo ifyo mulingile ukusengauka pa kuti mu kabe ne mibele isuma no kuipakisha ubumi bwa nsansa na bucibusa busuma na Lesa.

Mulesengauka Ubulalelale

Yehova umwine e wabika ifunde ilisuma ilya cupo mu Cebo cakwe, Baibolo, ilitila: ‘Umwaume akasha wishi na nyina no kulambatila ku mukashi wakwe, na bo bakabo mubili umo.’ (Ukutendeka 2:21-24) Apo abaupana baba “umubili umo,” kanshi balacindika ukuteyanya kwa kwa Lesa ukwa cupo nga ca kuti ukwampana kwa mu cupo kuli fye pali aba bene babili. Umutumwa Paulo atile: “Icupo cibe ica mucinshi kuli bonse, no busanshi bwa cupo bube ubushakowela, pantu aba bulalelale na bacende Lesa akabapingula.” (AbaHebere 13:4) Amashiwi ya kuti “ubusanshi bwa cupo” yapilibula ukwampana kwa mu cupo pa mwaume no mwanakashi abaupana mwi funde. Nga ca kuti umo pali aba ayasendama no ushili umwina mwakwe ninshi acita ubucende kabili Lesa akamupingula.—Malaki 3:5.

Inga ukulaalana ukwa pa ntanshi ya cupo? Nako kwine kwalipusana na mafunde ayo Yehova aimika. Baibolo itila: “Pantu ici e co Lesa afwaya . . . ukuti mutalukeko ku bulalelale.” (1 Tesalonika 4:3) Ukulaalana kwa baume beka beka nelyo abanakashi beka beka, ukuupana kwa mu lupwa lwapalamisha, ukulungana ne finama fyonse fyaba lubembu kuli Lesa. (Ubwina Lebi 18:6, 23; Abena Roma 1:26, 27) Onse uulefwaya ukutemuna Lesa no kuba no bumi bwa nsansa talingile ukulacita ubulalelale.

Inga ifintu ifingalenga umo ukulafwaisha ukucita ubulalelale ilyo ashilaupa nelyo ukuupwa? Ukucita ifintu fya musango yo kulafulwisha Yehova. (Abena Galatia 5:19) Kanshi umuntu talingile ukulatontonkanya pa bulalelale. Yesu atile: “Onse uwatwalilila ukulolesha umwanakashi no kumukumbwa, ninshi nacita kale ubucende nankwe mu mutima wakwe.” (Mateo 5:28) Ayo mashiwi yalabomba bwino na ku kutamba ifye shiku ifya pa mapepala, pa Vidio, nelyo pa intaneti; na ku kubelenga amalyashi ya pa bulalelale; nangu fye ku kumfwa ku nyimbo ishilanda pa bulalelale. Ukusengauka ifintu fya musango yu kulatemuna Lesa kabili kulalenga ubumi bwesu ukuwaminako.

Inga ukusengasenga? Ukusengasenga kwaba “cintemwa fye ica kwangala nelyo imibele ya kulenga umo ukufwaya ukuti bacite nankwe ubulalelale.” Nga ca kuti umwaume uwaupa nelyo umwanakashi uwaupwa alafwaya ukucita ubulalelale no muntu uo bashaupana nankwe ninshi ico capusana ne fishinte fya mu Baibolo kabili kuti calanga ukuti tacindika Yehova. (Abena Efese 5:28-33) Kabili tacingaba bwino ku bashimbe ukulalanga icintemwa mu musamwe fye ilyo beshibe ukuti tabakopane! Inga ukusengasenga kwalamoneka kwati mwalafuma icupo? Tontonkanyeni pa fyo cingakalipa umo uuleenekela icupo. Icishinka cimbi icishili cakulabako ca kuti ukusengasenga kutungulula ku kucita ubucende nelyo ubulalelale. Lelo nga ca kuti mulecindika abashili balume nelyo abakashi benu, ici kuti calenga na bambi ukumupeela umucinshi.—1 Timote 5:1, 2.

Ukulatemuna Lesa mu Fintu Fimbi Ifyo Tucita

Mu fyalo ifingi ubwalwa bulasangwa sana. Bushe calibipa ukunwa ubwalwa? Baibolo tayalesha ukunwa mu kulinga umwangashi, ubwalwa, nelyo ifya kunwa fimbi ifikola. (Amalumbo 104:15; 1 Timote 5:23) Nangu cibe fyo, Lesa alipata abanwa ubwalwa ubwingi sana e lyo na bakolwa. (1 Abena Korinti 5:11-13) Ukwabula no kutwishika te kuti mutemwe ukonaula ubumi bwenu no lupwa lwenu pa mulandu fye wa kunwensha ubwalwa.—Amapinda 23:20, 21, 29-35.

Yehova ni “Lesa wa cishinka.” (Amalumbo 31:5) Baibolo itila: ‘Lesa te kuti abepe.’ (AbaHebere 6:18) Nga mulefwaya Lesa ukuti alemupaala, mwilabepa ubufi. (Amapinda 6:16-19;  Kolose 3:9, 10) Baibolo ikonkomesha Abena Kristu ukuti: “Lanshanyeni icine umuntu onse no munankwe.”—Abena Efese 4:25.

Kwalibako ne fyangalo fya kushitikapo indalama. Nangu ca kuti abengi balateya fyene, ifyangalo fya kushitikapo indalama musango na umbi uwa bufunushi, pantu fyaba ni nshila ya kukwatilamo indalama isho bambi balelusa. Yehova alipata bonse “abafunukila ubunonshi bwa bufumfuntungu.” (1 Timote 3:8) Nga mulefwaya ukutemuna Yehova, ninshi, mulingile ukuleka ukuteya ifyangalo fya kushitikapo indalama, ukubikapo fye na lotari, bingo, no kushitika indalama pali bakabalwe abalecimfyanya. Nga mwaleka ukuteya ifi fyangalo, kuti mwakwata ne ndalama ishingi sana isha kushitamo ifyo ulupwa lwenu lulekabila.

Ubupuupu, icipilibula ukubula icintu icishili cenu, nabo bufunushi. Baibolo itila: “Wilaiba.” (Ukufuma 20:15) Te cisuma ukushita icintu ico twishibe ukuti ca kwiba e lyo no kusenda ifintu ukwabula ukulomba. Baibolo ilanda ukuti: “Uwibile eiba kabili, lelo abombeshe, ukubomba umulimo usuma ku minwe yakwe, ukuti akwate ica kupeelako uubulilwe.” (Abena Efese 4:28) Ukucila ukulaonaula inshita ya babengisha incito, abatemwa Yehova balabomba mu bufumacumi kabili balabombesha. Bena ‘bafwaya ukwenda no bufumacumi muli fyonse.’ (AbaHebere 13:18) Kabili kampingu musuma alalenga tube ne nsansa ishingi mu bumi.

Bushe Lesa amona shani umuntu uwa cipyu? Baibolo itusoka ukuti: “Wibikana icibusa no ufulwa bwangu; kabili wilapalama ku muntu wa cipyu.” (Amapinda 22:24, NW) Ukufulwa nga kwacilamo ilingi line kufumamo ulukaakala. (Ukutendeka 4:5-8) Nga ni pa kulandula pena, Baibolo yatila: “Mwiba ababwesesho muntu nangu umo ububi pa bubi. Citeni ifisuma mu menso ya bantu bonse. Nga cingacitwa, ilyo cili mu maka yenu, mube aba mutende ku bantu bonse. Mwilalandula, lelo shiileni ubukali bwa kwa Lesa incende; pantu calembwa aciti: ‘Icilandushi candi; ine nkabweseshapo, e fyasosa Yehova.’” (Abena Roma 12:17-19) Nga twakonka uku kufunda, tukaba no mutende uwingi, kabili tukaipakisha insansa ishingi nga nshi.

Kuti Mwaba aba Cishinka

Bushe kuti mwatwalilila aba cishinka kuli Lesa te mulandu na matunko? Ukwabula no kutwishika kuti mwacite fyo. Ibukisheni ukuti Lesa alafwaya imwe ukuba aba cishinka kuli ena pa kuti mushinine Satana mu mulandu aimishe uwa bucishinka, pantu Icebo Cakwe citila: “We mwana wandi, ube uwa mano, ulenge umutima wandi ukusamwa, ukuti njasuke ku ulenseebanya.”—Amapinda 27:11.

Kuti mwapepa kuli Yehova ukuti amukoshe ukulacita icawama mu menso yakwe. (Abena Filipi 4:6, 7, 13) Kanshi mulekabila ukubika amano ku kwishibilapo ifingi pali Baibolo, Icebo ca kwa Lesa. Nga tuletontonkanya pa fyo tulebelenga muli Baibolo, cikatwafwa ukutemwa Lesa sana kabili tukalafwaya lyonse ukulamuletela insansa. Pali 1 Yohane 5:3 patila: “Uku e kutemwa Lesa, ukuti tubake amafunde yakwe; kabili amafunde yakwe tayaba cisendo.” Inte sha kwa Yehova ku ncende mwikala bakatemwa ukumwafwa ukusambilila Baibolo. Tulemulomba ukuti mu bafwaye, nelyo kuti mwalembela ku basabankanya ino magazini.

[Icikope pe bula 4]

Yobo atwalilile ne citetekelo ilyo ali mu bwesho

[Icikope pe bula 7]

Ukwishiba bwino Icebo ca kwa Lesa ku kamulenga ukutwalilila abakosa mu kucita icalungama