Twalilileni Ukubombela Yehova No Mutima Onse

“Mwana wandi, ishiba Lesa wa kwa wiso no kumubombela no mutima onse.”—1 IMILA. 28:9.

SANGENI AMASUKO:

․․․․․

Bushe umutima wa mampalanya ni cinshi?

․․․․․

Cinshi cingatwafwa ukubebeta umutima wesu?

․․․․․

Kuti twacita shani pa kuti tutwalilile ukubombela Yehova no mutima wesu onse?

1, 2. (a) Cilundwa nshi ica mubili ico Baibolo yalandapo sana mu mampalanya? (b) Mulandu nshi cacindamina ukwishiba ifyo umutima wa mampalanya wimininako?

BAIBOLO ilingi line ilanda pa filundwa fya mubili mu mampalanya pa kulondolola ifintu fimo. Ku ca kumwenako, Yobo atile: “Mu minwe yandi tamwaba ubunkalwe.” Imfumu Solomone nayo yatile: “Ilyashi lisuma lilenga amafupa ukwina.” Yehova na o aebele Esekiele ati: “Nalenga impumi yobe ukukosa.” Umutumwa Paulo bamwebele ukuti: “Uleleta ifintu ifyeni mu matwi yesu.”—Yobo 16:17; Amapi. 15:30; Esek. 3:9; Imil. 17:20.

² Baibolo yalilanda sana pa cilundwa cimo ica mubili mu mampalanya ukucila ifilundwa fimbi. Ne ci cilundwa mutima uo Hana uwali ne citetekelo alandilepo ilyo apepele ukuti: “Umutima wandi uleangila muli Yehova.” (1 Sam. 2:1) Na kuba, bakalemba ba Baibolo balilanda pa mutima wa mampalanya imiku iingi sana. Kanshi caliwama ukwishiba ifyo umutima wimininako pantu Baibolo itila tulingile ukuusunga.—Belengeni Amapinda 4:23.

UMUTIMA WA MAMPALANYA NI CINSHI?

3. Kuti twaishiba shani ifyo ishiwi lya kuti “umutima” lipilibula mu Baibolo? Langilileni.

³ Nangu ca kuti Baibolo tailondolola ubupilibulo bwe shiwi lya “umutima” nge fyo dikishonari ilondolola, ilalenga twaishiba ifyo ishiwi lipilibula. Ilenga twaishiba shani? Natulangilile: Natulande pa cibumba icapangwa no tumabwe utwalekanalekana utwingi, utwakwata amalangi ayalekanalekana. Nga mwalolekesha icibumba, kuti mwamona ifyo utumabwe twatantama bwino bwino. Na ifwe nga twamona pa amalembo ayalekanalekana apo Baibolo yabomfya ishiwi lya kuti “umutima,” kuti  twamona ifyo ili shiwi lipilibula. Cinshi lipilibula?

4. (a) Cinshi ishiwi lya kuti “umutima” limininako? (b) Cinshi amashiwi ya kwa Yesu ayaba pali Mateo 22:37 yapilibula?

⁴ Bakalemba ba Baibolo babomfya ishiwi lya kuti “umutima” ukulondolola ifyo twaba. Ili shiwi kuti lyapilibula ne ifyo umuntu atemwa, ifyo atontonkanya, imibele yakwe, ifyo acita, ifyo apanga ukucita ne filenga ukuti acite ifyo alefwaya. (Belengeni Amalango 15:7; Amapinda 16:9; Imilimo 2:26.) Icitabo cimo citila ishiwi lya kuti umutima lipilibula “ifyo umuntu aba.” Inshita shimo ishiwi lya kuti “umutima” talipilibula ifi fyonse ifyo twalandapo. Ku ca kumwenako, Yesu atile: “Uletemwa Yehova Lesa obe no mutima obe onse, no mweo obe onse, no kutontonkanya kobe konse.” (Mat. 22:37) Muli ili lembo, ishiwi lya kuti “umutima” lilosha ku nkuntu, ifyo umuntu afwaya ukucita ne fyo ayumfwa. Yesu talumbwile umutima, umweo no muntontonkanya capamo pa mulandu wa kuti alekonkomesha ukuti tufwile ukutemwa Lesa mu fyo tutontonkanya ne fyo tucita. (Yoh. 17:3; Efes. 6:6) Lelo Baibolo nga yalanda pa mutima weka, ninshi uleimininako ifyo umuntu aba.

ICO TULINGILE UKUCINGILILA UMUTIMA WESU

5. Mulandu nshi tulingile ukubikilako amano ku kubombela Yehova ne mitima yesu yonse?

⁵ Imfumu Davidi yaebele Solomone aiti: “Mwana wandi, ishiba Lesa wa kwa wiso no kumubombela no mutima onse no mweo wa nsansa; pantu Yehova alafwaya mu mitima yonse, kabili aleluka na matontonkanyo yonse.” (1 Imila. 28:9) Yehova e Ubebeta imitima yonse ukubikako fye ne mitima yesu. (Amapi. 17:3; 21:2) Kabili ifyo amona mu mitima yesu kuti fyalenga twaba ifibusa fyakwe nelyo iyo, kabili kuti fyalenga tukaipakishe ubumi ku ntanshi. Kanshi tulingile ukumfwila ifyo Davidi alandile pa kuti tulebombela Yehova no mutima wesu onse.

6. Cinshi tulingile ukwishiba pa fyo twasalapo ukubombela Yehova?

⁶ Ifyo twacincila mu mulimo wa kwa Yehova e filanga ifyo tufwaisha ukubombela Lesa ne mitima yesu yonse. Na kabili twalishiba ukuti icalo cabipa ica kwa Satana no lubembu twakwata kuti fyalenga twafilwa ukubombela Lesa ne mitima yesu yonse. (Yer. 17:9; Efes. 2:2) Kanshi pa kuti tatulebwelela inuma, tulingile ukulabebeta imitima yesu lyonse. Kuti twabebeta shani imitima yesu?

7. Cinshi cilanga ifyo umutima wesu waba?

⁷ Takwaba uwingeshiba ifyo umutima wesu waba nga filya na ifwe tushimona ulukula lwa cimuti e kutila umutima wa cimuti. Lelo Yesu alandile mu lyashi lyakwe ilya pa Lupili ukuti nga filya fine imimonekele ya fisabo ilanga nampo nga icimuti cili bwino nelyo iyo, ne fyo tucita na fyo filanga ifyo umutima wesu waba. (Mat. 7:17-20) Natulande pali cimo ico tucita ico abantu bamona.

ICINGATWAFWA UKUBEBETA IMITIMA YESU

8. Ukulingana na mashiwi ya kwa Yesu ayaba pali Mateo 6:33, kuti twalanga shani ifyaba mu mitima yesu?

⁸ Mu lyashi lyakwe ilya pa Lupili, Yesu aebele abasambi bakwe na pa fyo balingile ukucita pa kuti balange ukuti balafwaya ukubombela Yehova no mutima wabo onse. Atile: “E ico, intanshi mulefwaya ubufumu no bulungami bwakwe, na fyonse ifi ifyo mukabila akamupeela.” (Mat. 6:33) Ca cine ifyo tucita intanshi, e filanga ifyo tufwaya mu bumi ne  fyo tutontonkanyapo e lyo ne fyo tupanga ukucita. Kanshi nga twaishiba ifyo tufwile ukubalilapo ukucita, kuti catwafwa ukwishiba nga tuletwalilila ukubombela Lesa ne mitima yesu yonse.

9. Finshi Yesu aebele abaume bamo abo akumenye, kabili ifyo bayaswike fyalangile cinshi?

⁹ Pa numa fye lintu Yesu akonkomeshe abasambi bakwe ukuti bafwile ‘intanshi ukulafwaya ubufumu,’ icintu cimo calicitike icilangilila ifyo umuntu abika pa ntanshi mu bumi bwakwe fingalanga ifyo umutima wakwe waba. Luka uwalembeleko amabuuku ya Mbila Nsuma alandile pa cacitike ukuti, Yesu ‘alibikile umutima wakwe pa kuya ku Yerusalemu’ nangu ca kuti Yesu alishibe ifyali no kuyamucitikila. Ilyo ena na batumwa bakwe “baleya mu musebo,” Yesu akumenye abaume bamo abo aebele ukuti ‘Nkonkeni mube abasambi bandi.’ Balya baume mu bufumacumi balefwaya ukukonka Yesu lelo kwali ifyo balefwaya ukucita intanshi. Umwaume umo ayaswike ati: “Lekeni ntale njeshiika batata.” Umbi na o ayaswike ati: “Nakulamukonka, mwe Shikulu; lelo lekeni ntale njeshalikapo aba mu ng’anda yandi.” (Luka 9:51, 57-61) Ukwabula no kutwishika, kuti twamona ubupusano ubukalamba pa fyo Yesu abikile umutima wakwe onse ku kucita ukufwaya kwa kwa Lesa e lyo ne fyo imitima ya balya abaume yali iyanaka. Pa kufwaya ukucita ifyabo intanshi, balangile fye ukuti tabalefwaya ukubombela Lesa ne mitima yabo yonse.

10. (a) Bushe abasambi ba kwa Kristu ba-ankulako shani ku bwite bwakwe? (b) Cilangililo nshi Yesu apeele?

¹⁰ Ukupusanako na balya baume abali no kuba abasambi ba kwa Yesu, ifwe twalisumina ukuba abasambi bakwe kabili tulabombela Yehova cila bushiku. Ukucita ifi, kulanga fye ifyo twatemwa Yehova ne mitima yesu yonse. Nangu ca kuti twaliba abacincila ukubombela Lesa, tufwile ukulaibukisha ukuti imitima yesu kuti yaba no bwafya. Bwafya nshi ubo bwine? Mu lyashi limo line ilyo Yesu alelanda na balya abaume, alisokolwele ubu bwafya ilyo atile: “Takuli uwikata kuli plao no kulolesha ku fya ku numa uwalinga ukwingila mu bufumu bwa kwa Lesa.” (Luka 9:62) Cinshi twingasambilila kuli ci cilangililo?

BUSHE ‘TULEKATISHA ICISUMA’?

11. Finshi fyacitike ku mubomfi mu cilangililo ca kwa Yesu, kabili mulandu nshi?

¹¹ Lekeni tulande pa fintu na fimbi ifingatwafwa ukumfwikisha icilangililo ca kwa Yesu pa kuti tusambilileko fimo. Tutile umubomfi alelima, ilyo alelima te kuti aleke ukutontonkanya pa fya ku ng’anda, pa lupwa lwakwe, pa fibusa, ifya kulya, inyimbo, pa fyo baseka pa ng’anda e lyo kuti afwaya no kuba mu cintelelwe. Nga alima sana, alafwaisha ifi fintu ica kutila kuti atendeka no “kulolesha ku fya ku numa.” Nga acili ne milimo iingi ukubikako fye no kubyala, umubomfi nga aletontonkanya pa fya ku ng’anda, ninshi napumbulwa kale ne milimo ninshi yalaala. Ukwabula no kutwishika umwine we bala kuti aumfwa sana ububi pa fyo umubomfi alekela imilimo pa kati.

12. Bushe ifyo umubomfi mu cilangililo ca kwa Yesu acitile fyapalana shani ne ficita Abena Kristu bamo muno nshiku?

¹² Nomba natulande umo ici cilangililo cingalola muno nshiku. Umulimi emininako Umwina Kristu onse uubomba bwino mu fya kwa Lesa lelo uo umutima wakwe wakwata ubwafya. Ku ca kumwenako, natulande pali munyinefwe uwacincila mu kushimikila. Nangu ca kuti alalongana no kushimikila lyonse, te kuti aleke ukutontonkanya pa mikalile ya mu  calo imo iyo amona ukuti isuma sana. Nangu nga alibombela Lesa pa myaka iingi, umutima wakwe nga ucili ulefwaisha fimo ifya mu calo, kuti apilibuka no “kulolesha ku fya ku numa.” Nangu cingati kucili ifingi ifya kucita mu mulimo wa kushimikila, kuti aleka “ukwikatisha icebo ca mweo,” kabili kuti aleka no kubombela Lesa nge fyo alecita kale. (Fil. 2:16) Yehova, “Umwine wa kulobolola,” alomfwa ububi nga umubomfi wakwe afilwa ukushipikisha.—Luka 10:2.

13. Bushe calola mwi ukubombela Yehova no mutima wesu onse?

¹³ Isambililo nalyumfwika. Kanshi cisuma ukulabomba imilimo ya kwa Lesa pamo nga ukulaya lyonse mu kulongana na mu kushimikila. Lelo ukubombela Yehova ne mitima yesu yonse, te kushimikila fye no kulongana. (2 Imila. 25:1, 2, 27) Nga ca kuti Umwina Kristu atwalilila ukutemwa sana “ifya ku numa” e kutila ukutemwa fimo ifya mu calo, ninshi bucibusa bwakwe na Lesa kuti bwapwa. (Luka 17:32) Kuti twaba fye ‘abalinga ukwingila mu bufumu bwa kwa Lesa’ nga ‘twapatisha icabipa, [no] kwikatisha icisuma.’ (Rom. 12:9; Luka 9:62) Nangu ca kuti fimo mu calo ca kwa Satana fingamoneka shani ifisuma, tatulingile ukuleka nangu cimo ukutulesha ukubombela Yehova no mutima wesu onse.—2 Kor. 11:14; belengeni Abena Filipi 3:13, 14.

TWALILILENI UKUBA ABALOLA!

14, 15. (a) Bushe Satana atusonga shani? (b) Langilileni ifyo inshila Satana abomfya shabipila sana.

¹⁴ Ukutemwa Yehova e kwalengele ukuti tuipeele kuli ena. Ukutula iyo nshita fwe bengi twalilanga ukuti tulafwaisha ukutwalilila ukubombela Yehova no mutima wesu onse. Lelo Satana taleka ukutwesha, acili alafwaya ukonaula imitima yesu. (Efes. 6:12) Kwena alishiba ukuti tatwakaleke ukubombela Yehova apo pene fye. E mulandu wine abomfesha inshila sha bucenjeshi isha “cino calo” ukunasha icitetekelo cesu panono panono. (Belengeni Marko 4:18, 19.) Mulandu nshi inshila Satana abomfya shibombela?

¹⁵ Pa kwasuka ici cipusho elenganyeni ukuti mulebelenga icitabo ukubomfya  ilampi ilyakile sana, lelo ilampi lyashima. Apo mwafiita, mwaishiba ukuti amafuta nayapwa kabili mwabikamo yambi, awe no kubuuta mwabuuta. Ubushiku bwakonkapo mwatwalilila ukubelengela kwi lampi limo line. Lelo umuntu nga nafumyamo amafuta ayanono, bushe kuti mwaishiba? Nalimo te kuti mwishibe. Inga ca kuti ubushiku bwakonkapo afumyamo na yambi ayanono? Nalyo line, nalimo te kuti mwishibe. Cinshi te kuti mwishibile? Pantu ninshi ulubuuto lwile lulecepelako fye panono panono. E fyo ne calo ca kwa Satana caba, cilatusonga ica kuti panono panono twabwelela pa nshi. Ica musango yu nga cacitika ninshi Satana atunasha ica kuti twaleka no kubomba no mweo onse. Nga tatucenjele te kuti twishibe no kuti natubwelela inuma.—Mat. 24:42; 1 Pet. 5:8.

TUFWILE UKULAPEPA

16. Kuti twaicingilila shani ku micenjelo ya kwa Satana?

¹⁶ Kuti twaicingilila shani ku micenjelo ya kwa Satana no kutwalilila ukubombela Yehova no mutima wesu onse? (2 Kor. 2:11) Ukupepa kusuma sana. Paulo akoseleshe Abena Kristu banankwe “ukwiminina ndi ku kulwisha imicenjelo ya kwa Satana Kaseebanya.” Lyena abakonkomeshe “ukulapepa lyonse kuli Lesa mu mupashi, ukupepa umusango onse uwa mapepo ne mipapaatile.”—Efes. 6:11, 18; 1 Pet. 4:7.

17. Cinshi twasambililako ku mapepo ya kwa Yesu?

¹⁷ Pa kulwisha imicenjelo ya kwa Satana, tufwile ukulapepa lyonse nga filya Yesu alecita. Ifyo alecita fyalelanga ukuti alefwaya ukutwalilila ukubombela Yehova no mutima wakwe onse. Ku ca kumwenako, Luka alembele pa fyo Yesu apepele ubushiku bonse ilyo ashilafwa. Atile: “Aliculile nga nshi, kabili atwalilile ukupepa no mukoosha.” (Luka 22:44) Lyonse Yesu alepepa sana, lelo pali iyi nshita, apo alepita mu bwesho ubo ashatalile apitamo pe sonde, e co apepele “no mukoosha” kabili Yehova alyaswike ipepo lyakwe. Kanshi ifyo Yesu acitile fyatulanga ukuti amapepo yalapusanapusana, kwaliba inshita ilyo twingapepa sana no mukoosha ukucila inshita shimbi. Nga tulepita mu mesho ayakalamba e lyo Satana acilamo ukubomfya imicenjelo yakwe, kanshi na ifwe e lyo tufwile ukupepa “no mukoosha” pa kuti Yehova atucingilile.

18. (a) Finshi tufwile ukuipusha pe pepo, kabili mulandu nshi? (b) Fintu nshi ifingawamya imitima yesu, kabili mu nshila nshi? (Moneni  akabokoshi pe bula 16.)

¹⁸ Bushe ukupepo no mukoosha kutwafwa shani? Paulo atile: “Muli fyonse lekeni ifyo mulelomba fishibikwe kuli Lesa mu kupepa no kupapaata pamo no kutootela; no mutende wa kwa Lesa uwacila amatontonkanyo yonse ukalinda imitima yenu.” (Fil. 4:6, 7) Ca cine ukupepa no mukoosha kusuma sana pa kuti tutwalilile ukubombela Yehova no mutima wesu onse. (Luka 6:12) Yipusheni amuti, ‘Bushe ndapepa no mukoosha?’ (Mat. 7:7; Rom. 12:12) Icasuko cenu calalanga ifyo mufwaisha ukubombela Lesa no mutima wenu onse.

19. Finshi mulingile ukucita pa kuti mutwalilile ukubombela Yehova no mutima wenu onse?

¹⁹ Nge fyo twasambilila, ifyo tubalilapo ukucita mu bumi bwesu e filanga ifyo umutima wesu waba. Tatulingile ukuleka ifintu ifyo twasha ku numa nelyo imicenjelo ya kwa Satana ukutulenga ukuleka ukubombela Yehova no mutima wesu onse. (Belengeni Luka 21:19, 34-36.) Nga filya Davidi acitile, natutwalilile ukupapata Yehova ukuti: “Nengeni ukuba no mutima umo.”—Amalu. 86:11.

[Ifipusho]

[Akabokoshi pe bula 16]

 IFINTU FITATU IFINGAWAMYA IMITIMA YESU

Nga fintu fye twingafwaya ifintu ifingalenga imitima yesu ukubomba bwino, e fyo twingacita na ku mitima yesu iya mampalanya. Tontonkanyeni pali ifi fintu fitatu ifyacindama.

1 Ifya kulya: Imitima yesu ilakabila ifya kulya ifisuma ifyalinga. E co naifwe tulingile ukushininkisha ukuti tulelya ica kulya ca ku mupashi icakumanina ukupitila mu kuisambilisha lyonse, ukulatontonkanya pa fyo twasambilila, no kulaya lyonse mu kulongana.—Amalu. 1:1, 2; Amapi. 15:28; Heb 10:24, 25.

2 Ukutukusha umubili: Pa kuti twingaba no bumi ubusuma, limo imitima yesu ilingile ukulapompa sana umulopa. E cimo cine ne mitima yesu iya mampalanya, pa kuti ingalabomba bwino kano tuli abacincila mu kushimikila no kulabombesha.—Luka 13:24; Fil. 3:12.

3 Ubwikashi: Apo mu bwikashi umo twikala no kubomba mwaba abantu abashipepa, imitima yesu ne mitima ya mampalanya kuti yaba mu bwafya. Lelo kuti twacefyako ubwafya nga ca kuti tuleampana sana na babwananyina abatubikako amano kabili abatiina Lesa.—Amalu. 119:63; Amapi. 13:20.