Tukekala Umutende pa Myaka Ikana Limo no Kucilapo!
Tukekala Umutende pa Myaka Ikana Limo no Kucilapo!
“Pa kuti Lesa akabe fyonse kuli bonse.”—1 KOR. 15:28.
BUSHE KUTI MWALONDOLOLA?
Bushe ukufikilishiwa kwa aya malembo kukapilibula cinshi kuli imwe?
1. Fintu nshi ifisuma ifyo “ibumba likalamba” benekela?
BALENI tontonkanyeni pa fintu ifisuma ifyo ubuteko ubusuma, ubwakwata na kateka wa mulinganya kabili uwa luse bwingacitila abantu mu myaka ikana limo! Ubuteko bwa musango yu e bo “ibumba likalamba” abakapusuka “ubucushi bukalamba” benekela. Ubu buteko bukafumyapo cino calo cabipa.—Ukus. 7:9, 14.
2. Fintu nshi ifyabipa ifyacitika mu myaka 6,000 iyapita?
2 Pa myaka 6,000 iyo abantu baiteeka, ifintu tafyawama, mwalifuma amafya na macushi ayengi. Baibolo yalilanda ukuti: “Umuntu atekela umuntu munankwe ku kumucusha.” (Luk. Mil. 8:9) Bushe finshi ifyo tumona muno nshiku? Ni nkondo ne fimfulunganya, e lyo kwaliba na mafya ayakalamba nga nshi pamo nga ubupiina, amalwele, ukonaula isonde, ukwaluka kwa miceele e lyo na fimbipo. Abalashi ba buteko balisoka abantu ukuti, ifintu fikabipa sana nga ca kuti tatulekele imisango ya bukaitemwe iyonaula isonde.
3. Finshi fikacitika mu Kuteka kwa Myaka Ikana Limo?
3 Ilyo Mesia kabili Imfumu Yesu Kristu akalateka pamo na ba 144,000, Ubufumu bwa kwa Lesa bukafumyapo ifyabipa ificusha abantu kabili bukawamya ne sonde. Muli uku Ukuteka kwa Myaka Ikana Limo e mo Yehova Lesa akafikilisha amashiwi alandile aya kuti: “Ndepanga imyulu ipya ne sonde lipya; ne fya kale fikalabwa, kabili tafyakese na mu mutima.” (Esa. 65:17) Fintu nshi ifisuma ifyo tushilamona ifikacitika ku ntanshi? Ubusesemo bwa mu Baibolo bwalatwafwa ukwishiba ifi fintu ‘ifishilamoneka’ ifikacitika ku ntanshi.—2 Kor. 4:18.
‘BAKAKUULA AMAYANDA NO KULIMA AMABALA YA MYANGASHI’
4. Bwafya nshi ubo abantu abengi bakwata muno nshiku pa lwa mayanda?
4 Ifwe bonse tulafwaya ukukwata ing’anda ya kwikalamo no lupwa lwesu, umo twingekala umutende kabili abacingililwa. Lelo muno nshiku calyafya ukukwata ing’anda iisuma. Abengi mu misumba bekala fye mu tumayanda utwatitikana utushimoneka na bwino. Tabakwata ne subilo lya kuti bushiku bumo bakakwatapo ing’anda.
5, 6. (a) Bushe amashiwi yaba pali Esaya 65:21 na Mika 4:4 yakafikilishiwa shani? (b) Cinshi tulingile ukucita pa kuti tukakwate aya mapaalo?
5 Mu Bufumu bwa kwa Lesa, abantu bonse bakakwata amayanda, nga filya fine ubusesemo bwa kwa Esaya bwalanda, ukuti: “Bakakuula amayanda no kwikalamo; bakalima na mabala ya myangashi no kulya ifisabo fya yako.” (Esa. 65:21) Ifyo abantu bafwaisha te kukwata fye amayanda epela, pantu bamo kale kale balikwata amayanda, bamo bekala na mu fimayanda ifikalamba kabili balikwata incende iikalamba sana. Lelo lyonse balasakamana ukuti bushiku bumo tabakakwate ifi fintu pantu nalimo tabakatwalilile ukukwata indalama, e lyo limbi balatiina ukuti abapuupu kuti babengilila. Nomba ifi te fyo cikaba mu Bufumu bwa kwa Lesa! Kasesema Mika alembele ati: “Bakekala umuntu onse mwi samba lya mwangashi wakwe, na mwi samba lya mukunyu wakwe, tapakabe no wa kubatiinya.”—Mika 4:4.
6 Finshi tulingile ukucita pa kuti tukapokelele aya amapaalo? Bonse fye tulafwaya ukukwata ing’anda iisuma. Lelo mu nshita ya kuti tuleipoosa mu nkongole pa kuti tukwate ing’anda, kuti cawama twabika sana amano ku fyo Yehova atulaya. Ibukisheni ifyo Yesu alandile inshita imo pa fyo aleikala, atile: “Bamumbwe balikwata ifilindi umo bekala ne fyuni fya mu muulu fyalikwata ifisansala, lelo Umwana wa muntu takwata apa kusaisha umutwe.” (Luka 9:58) Yesu alishibe ukukuula ing’anda, kanshi afwaya, nga alikuulile nelyo ukukwata ing’anda iisuma sana ukucila na pa yo uuli onse engakwata. Nomba mulandu nshi ashakwatile? Ni co talefwaya ukucita ifintu ifyali no kumupumfyanya no kumulenga afilwa ukubika Ubufumu bwa kwa Lesa pa ntanshi. Bushe te kuti ciwame ukumupashanya ukukanafwaya sana ifyuma ifingatulenga twaba na masakamika?—Mat. 6:33, 34.
“UMUMBULU NO MWANA WA MPAANGA FIKALIILA PAMO”
7. Mulimo nshi Yehova apeele umuntu?
7 Ilyo Yehova alebumba ifintu, umuntu e o alekelesheko ukubumba. Alandile ku Mwana wakwe ibeli uwaishibisha imilimo ukuti: “Natubumbe umuntu mu cipasho cesu, uwaba nga ifwe, kabili aleteka isonde lyonse kumo ne sabi lya muli bemba ne fyuni fya mu lwelele ne fitekwa ne fikulika fyonse ifikulika pe sonde.” (Ukute. 1:26) Kanshi Adamu na Efa, e lyo na pa numa abantu fye bonse bali no kulateka inama.
8. Bushe inama shaba shani?
8 Bushe cine cine abantu kuti bateka inama ica kuti paba no mutende pa nama na bantu? Abantu abengi balitemwa sana ukuteka inama pamo nge mbwa na bapuushi. Inga ifinama fya mpanga fyena, bushe na fyo kuti fyaikala na bantu? Lipoti imo yatile: “Basayantisti abasambilila sana pa finama, basanga ukuti ifinama filomfwa bwino nelyo ububi.” Twalimona uko ifinama fyumfwa umwenso nangu ukukalipa nga bafitiinya, lelo bushe kwaliba ne nshita shiba ne cikuuku? Lipoti imo ine yatile: “Nga mwamona ifyo inama shisunga utwana kuti mwamona ukuti ca cine shaliba ne cikuuku.”
9. Bushe inama shikaba shani ku ntanshi?
9 Kanshi tatufwile ukupapa filya Baibolo ilanda ukuti pakaba umutende pa nama na bantu. (Belengeni Esaya 11:6-9; 65:25.) Mulandu nshi te kuti tupapile? Ibukisheni ukuti ilyo Noa no lupwa lwakwe bafumine mu cibwato pa numa ya Lyeshi, Yehova abebele ati: ‘Ifya mweo fyonse ifya pe sonde . . . fikatwalilila ukuba no mwenso kuli imwe kabili fyakulamutiina.’ Ico acitile fi ni co alefwaya ukuti inama shicingililwe. (Ukute. 9:2, 3) Bushe Yehova te kuti alenge inama shileke ukutiina sana abantu pa kuti shaba nga filya alefwaya pa kutendeka? (Hos. 2:18) Kanshi bonse abakapusuka no kwikala pe sonde bakaipakisha ifintu ifisuma ifingi!
“AKAFUUTA IFILAMBA FYONSE”
10. Cinshi cilenga ukuti tulelila?
10 Ilyo Solomone amwene “ifya mutitikisha fyonse ificitwa mwi samba lya kasuba,” atile: “Moneni! ifilamba fya batitikishiwa, lelo tabakwete uwa kubasansamusha.” (Luk. Mil. 4:1) Muno nshiku ifintu nafibipisha ukucila ne fyo fyali mu nshiku sha kwa Solomone. Nani pali ifwe uushalukushapo ifilamba? Ca cine, inshita shimo tulalukusha ifilamba pa mulandu wa nsansa. Lelo ilingi line tulila pa mulandu wa bulanda.
11. Lyashi nshi ilya mu Baibolo ilimufika sana pa mutima?
11 Ibukisheni amalyashi ayengi ayo tubelenga muli Baibolo ayaleta sana ubulanda. Ilyo Sara afwile ninshi ali ne myaka 127, “Abrahamu aingile mu kati ku kuloosha Sara no kumulila.” (Ukute. 23:1, 2) Ilyo Naomi alayene na banafyala bakwe babili abafwililwe, “basanswile amashiwi yabo no kulila” kabili “bapuminepo ne misowa balalila na kabili.” (Ruti 1:9, 14) Ilyo Imfumu Hisekia nayo yalwele ubulwele bwa mfwa, yalipepele kuli Lesa kabili ‘yalilile nga nshi,’ ica kuti Yehova aliyumfwilile uluse. (2 Isha. 20:1-5) Kabili bushe tatumfwa uluse nga twabelenga ilyashi pa fyo Petro akene Yesu? Ilyo Petro aumfwile mukolwe alila, “afumiine pa nse no kulila nga nshi.”—Mat. 26:75.
12. Bushe Ubufumu bwa kwa Lesa bukalubula shani abantu?
12 Fwe bantu tulafwaya sana ukusansamushiwa pa mulandu wa tuyofi utukalamba no tunono utucitika. Kanshi mu Kuteka kwa Myaka Ikana Limo tukasansamuka nga nshi pantu Baibolo itila: “[Lesa] akafuuta ifilamba fyonse ku menso yabo, ne mfwa tayakabeko na kabili, takwakabe no kuloosha nangu ukuteta nangu ukukalipwa na kabili.” (Ukus. 21:4) Caliwama sana pantu Lesa akafumyapo ukuloosha, ukuteta no kukalipwa, e lyo alilaya no kuti akafumyapo ne mfwa, umulwani wesu umukalamba. Akafumyapo shani imfwa?
“BONSE ABABA MU NSHIISHI BAKEBUKISHIWA . . . NO KUFUMAMO”
13. Bushe imfwa yalenga abantu ukuba shani ukutula apo Adamu abembukile?
13 Ukutula apo Adamu abembukile, imfwa yalituteeka ubusha. Mulwani uo tushingacimfya, kabili bonse fye tuli bena kufwa ica kuti cilatuletela sana ubulanda no kushikitika. (Rom. 5:12, 14) Na kuba, “pa mulandu wa kutiina imfwa” abantu iminshipendwa ‘balitekwa ubusha ubumi bwabo bonse.’—Heb. 2:15.
14. Cikaba shani ilyo Lesa akafumyapo imfwa?
14 Baibolo ilanda pa nshita ilyo takwakabe imfwa ukuti: “Umulwani wa kulekelesha ukonaulwa ni mfwa.” (1 Kor. 15:26) Ili lembo likafikilishiwa ku mabumba yabili. Ibumba lya kubalilapo, “libumba likalamba,” abali no mweo pali ino nshita bakapusuka no kwingila mu calo cipya ico Lesa atulaya, kabili bakekala umuyayaya. E lyo ibumba lyalenga bubili, bantu iminshipendwa abafwa bakabuuka. Baleni tontonkanyeni, bushe tacakawame nga nshi ukusengela abafwa? Nga twatontonkanya sana pa malyashi ya mu Baibolo ayalanda pa bantu abo babushishe ku bafwa, kuti twatampa no kwelenganya ifyo cikaba ku ntanshi.—Belengeni Marko 5:38-42; Luka 7:11-17.
15. Kuti mwaumfwa shani nga mwamwene umuntu wenu uwafwa abuuka?
15 Tontonkanyeni pa mashiwi ya kuti, “bapeshiwe amano no kusekelela nga nshi” kabili “balacindika Lesa.” Nalimo na imwe bene ifi fine nge fyo mwacitile amubako. Ukwabula no kutwishika tukatemwa icine cine ilyo tukalamona abantu besu abafwa balebuuka. Yesu atile: “Inshita ileisa ilyo bonse ababa mu nshiishi bakebukishiwa kabili bakomfwa ishiwi lyakwe no kufumamo.” (Yoh. 5:28, 29) Takwaba nangu umo uwamonapo ica musango yu; ilyo cikacitika cikawama nga nshi.
LESA AKABA “FYONSE KULI BONSE”
16. (a) Cinshi tulingile ukubela abacincimuka ilyo tulelanda pa mapaalo ya ku ntanshi? (b) Finshi Paulo alandile ku kukoselesha Abena Kristu ba mu Korinti?
16 Bonse abakatwalilila ukuba aba cishinka muli shino nshiku shayafya nga nshi e bakapaalwa! Nangu ca kuti aya amapaalo ayakalamba yali ku ntanshi, ukulatontonkanyapo kukatwafwa ukulatontonkanya pa fintu ifyacindama no kukanapumbulwa ne fintu fya muli cino calo. (Luka 21:34; 1 Tim. 6:17-19) Nga tuli pa mapepo ya lupwa, ilyo tulelanshanya na ba bwananyina nabo tusambilisha Baibolo e lyo na bantu fye bambi abafwaya ukusambilila Baibolo, tulingile ukuba abacincimuka pa kulanda pe subilo ilishaiwamina ilyo twakwata. Ukucita ifi kuti kwalenga isubilo lyesu ukukoselako. Ifi e fyo umutumwa Paulo acitile ilyo alekoselesha Abena Kristu banankwe. Alilondolwele bwino bwino ifikacitika mpaka fye na ku mpela ya kuteka kwa Myaka Ikana Limo Ukwa kwa Kristu. Elenganyeni ifyo amashiwi Paulo alandile yapilibula ayaba pali 1 Abena Korinti 15:24, 25, 28.—Belengeni.
17, 18. (a) Pa ntendekelo ya bantunse, ni muli finshi umo Yehova ali “fyonse kuli bonse”? (b) Finshi Yesu akacita pa kuti kukabe na kabili umutende no kwikatana?
17 Amashiwi ya kuti “Lesa akaba fyonse kuli bonse” mashiwi ayasuma nga nshi ayalondolola bwino ifyo ubumi bukaba pa mpela ya myaka ikana limo. Bushe aya mashiwi yalola mwi? Ibukisheni ukuti ilyo Adamu na Efa bali mu Edeni bali abapwililika kabili bali mu lupwa lwa kwa Yehova ulukalamba ulwa mutende kabili ulwaikatana. Yehova Mulopwe uwabumbile ifintu fyonse aleteka ifibumbwa fyakwe fyonse, bamalaika e lyo na bantu. Balelanda nankwe no kumupepa kabili na o alebapaala, kanshi ali “fyonse kuli bonse.”
18 Yehova Mulopwe aleumfwana sana ne fibumbwa fyakwe, nomba pa numa Satana alisongele abantunse ukupondokela Yehova. Lelo ukutula mu 1914 Ubufumu bwa buMesia bwalitendeke ukucitapo fimo pa kuti na kabili kukabe ukwikatana. (Efes. 1:9, 10) Mu Kuteka kwa Myaka Ikana Limo, ifintu ifisuma ‘ifishilamoneka’ fikacitika. Lyena “impela” ikesa, e kutila Ukuteka kwa Myaka Ikana Limo Ukwa kwa Kristu kukapwa. Cinshi cikacitika pa numa? Nangu ca kuti Yesu ‘alipeelwa amaka . . . mu muulu na pano isonde,’ tafwaya ukupoka Yehova Ubufumu. Lelo akaicefya kabili “akalubwila ubufumu kuli Lesa kabili Wishi.” Yesu akabomfya amaka ne cifulo cakwe icaibela ‘pa kuti Lesa Shifwe akacindikwe.’—Mat. 28:18; Fil. 2:9-11.
19, 20. (a) Bushe abakalatekwa no Bufumu bwa kwa Lesa bafwile ukulanga shani ukuti Yehova e Mfumu yabo? (b) Fintu nshi ifisuma ifyo tukaipakisha ku ntanshi?
19 Pali iyi nshita abakalatekwa no Bufumu bwa kwa Lesa bakaba abapwililika. Bakalapashanya Yesu kabili pa mulandu wa kuti bali-icefya, bakaitemenwa fye ukulatekwa na Yehova. Bakalanga ukuti balefwaisha ukutekwa na Yehova ilyo bakacimfya ubwesho bwa kulekeleshako. (Ukus. 20:7-10) Lyena bacipondoka bonse, e kutila abantunse na bamalaika bakonaulwa umupwilapo. Ala cikawama icine cine ilyo ici cikacitika! Ulupwa lwa kwa Lesa lonse lukalalumbanya Yehova ne nsansa ilyo akaba “fyonse kuli bonse.”—Belengeni Amalumbo 99:1-3.
20 Bushe ifisuma ifikacitika mu Bufumu bwa kwa Lesa filalenga mwabika amano ku kucita ifyo Lesa afwaya? Bushe mwakulaesha na maka ukukanapumbulwa ne fintu fya kwa Satana ifya muli cino calo ifishacindama? Bushe mukatwalilila ukutungilila bumulopwe bwa kwa Yehova? Mu fyo mwakulacita mulelanga lyonse ukuti mutungilila ukuteka kwa kwa Yehova. Nga mwatwalilila ukucita ifi, mukakwata ishuko lya kwikala umutende kabili mukapaalwa pa myaka ikana limo no kucilapo!
[Ifipusho]
[Icikope pe bula 11]
Apo Yesu ali-icefya, ilyo akapwisha ukuteka, akalubwila Ubufumu kuli Wishi
