Bushe Kuti Mwabombesha pa Kuti Mulesoka Bambi?
Bushe Kuti Mwabombesha pa Kuti Mulesoka Bambi?
Ku kutendeka kwa ba 1900, abantu balitemenwe ukutamba filimu umushali ifiunda iyo baleita ukuti, A Trip Down Market Street umo balelangisha ifyo abantu baleikala pali ilya nshita mu San Francisco mu United States of America. Abalepanga iyi filimu pa kukopa babikile kamera kuli motoka kabili balekopa ifyo abantu balecita mu misebo umwaleba sana abantu. Muli iyi filimu balilanga bakabalwe nabasenda ifipe, imyotoka ishaliko ilya nshita e lyo na bantu baleshita ifya kushitashita na baleshitisha inyunshipepala.
Iyi filimu ilaleta sana ubulanda nga mwaitamba pantu ilyo baikopele mu April 1906, papitile fye inshiku ishinono, pa 18 April kwalicitike icinkukuma no mulilo ifyaipeye abantu abengi nga nshi no konaula incende ishingi muli uyu musumba. Bamo abo bakopele muli iyi filimu balifwile muli aka kayofi. Ba Scott Miles batile: “Ala kuti waumfwa ubulanda, aba bantu tabaishibe icali no kubacitikila, nomba tapali ifyo wingacita.”
Nga twalinganya ifyacitike ilya nshita ku filecitika pali ino nshita kuti calenga twatontonkanyapo sana no kumfwila abantu ubulanda. Abantu babika fye amano ku milimo yabo kabili tabaishiba ifili no kucitika nomba line, e kutila ukonaulwa kwa cino calo na bantu babipa. Lelo ubonaushi ubuleisa nabupusanako ne cinkukuma ico abantu bashishiba ilyo cileisa. Ifwe natukwata inshita iinono iya kusoka abantu pa bushiku bwa bupingushi ubwa kwa Yehova ubuleisa. Mufwile mulashimikila ku ng’anda ne ng’anda cila mulungu, lelo bushe kuti muleshimikila sana pa kuti mulesoka abantu abengi?
YESU ALEIPEKANYA UKUSHIMIKILA LYONSE
Yesu aleipekanya ukushimikila lyonse, ifi acitile fyalicindama sana kuli ifwe. Aleshimikila bonse abo asanga, alishimikile kuli kasonkesha wa misonko mu misebo na ku mwanakashi uwaishile pa cishima akasuba ilyo aletuusha. (Luka 19:1-5; Yoh. 4:5-10, 21-24) Nangu yali ni nshita ya kuti atuushe, Yesu aleitemenwa ukwaluka pa kuti asambilisheko bambi. Yesu aleumfwila abantu uluse e calelenga ukuti aleipeelesha ukubasambilisha. (Marko 6:30-34) Bushe bakasabankanya bapashanya shani Yesu ukulashimikila lyonse ubukombe ubo abantu bafwile ukumfwa mu kwangufyanya?
BALASHIMIKILA LYONSE ILYO ISHUKO LYAMONEKA
Ba Melika bekala mu cikuulwa icacingililwa sana umwaba imiputule iingi. Abena mupalamano babo abengi bana be sukulu abafuma ku fyalo fimbi kabili amafoni namba yabo tayaba mu citabo balemba amafoni namba ya bantu e lyo na mashina yabo
tabayalemba pa cipampa ca fyebo apo balemba amashina ya bantu bonse abekala muli ici cikuulwa. Ilyo Melika balelolela ukunina icikwepe na lintu bali mu cikwepe balashimikila kuli bonse abo bakumanya abekala muli ici cikuulwa. Ba Melika batila: “Imona ukuti ici cine e cifulo candi ica kushimikilamo.” Ba Melika balasenda impapulo mu ndimi ishalekanalekana, kabili abengi balapokako amatrakiti na magazini. Na kabili balalanga abantu ifya kubomfya adresi yesu iya pa Intaneti iya jw.org. Ba Melika balatungulula amasambililo ya Baibolo ayengi.Ba Sonia na bo balashimikila ku bali bonse ishuko nga lyamoneka. Babomba pa kiliniki, kabili bafwaya ukushimikila sana ku bo babomba nabo. Ica kubalilapo ico bacitile, balifwailikishe ifyo abo babomba nabo batemwa ne fyo bakabila. Lyena pa nshita ya kutuusha, balelandako na umo pa fya kwa Lesa. Ne ci calenga ukuti ba Sonia batendeke ukusambilila Baibolo na bantu babili abo babomba nabo. Kabili pali ino nshita balefwaya ukuti pa nshita ya kutuusha baleshimikila na ku balwele abaleisa mu kumona badokota.
MULEBOMFYA BWINO INSHITA YONSE IYO MWASHUKILA
Umwaume umo uwapuswike icinkukuma ca mu 1906 atile, “takwatala akuba akayofi kabipisha nga aka mu musumba nelyo mu citungu.” Lelo, nomba line kuli no kucitika akayofi akakacila pa tuyofi tonse, na ka kayofi, bushiku bwa bukali ubuleisa pa bantu “abashaishiba Lesa.” (2 Tes. 1:8) Yehova alefwaya sana ukuti abantu baaluke no kumfwila imbila nsuma ya kusoka iyo Inte shakwe shilebila.—2 Pet. 3:9; Ukus. 14:6, 7.
Mwalikwata ishuko lya kwafwa abantu ukwishiba ukuti tuleikala mu nshiku sha kulekelesha. Abantu bafwile ukuleka ukulaifwaila fye ifyo balefwaya no kutendeka ukufwaya Yehova. (Sefa. 2:2, 3) Bushe kuti mwabomfya inshita yonse iyo mwashukila ukushimikila ku bo mubomba nabo, abena mupalamano benu, na bantu mukumanya cila bushiku? Bushe kuti mwabombesha pa kuti mulesoka bambi?
[Icikope pe bula 31]
Ukwabula ukwenekela, mu 1906, icinkukuma no mulilo fyalyonawile incende ishingi mu San Francisco
[Abatusuminishe]
U.S. National Archives photo
[Icikope pe bula 32]
Bushe kuti mwashukila ishuko lya kushimikila ilyo mulebomba imilimo yalekanalekana?