Kuti Twakoselesha Shani aba Bwananyina abo Baleka ku Bena Mwabo?
Ukulekana na kuseeka sana muno nshiku. Nalimo mwalishibako bamo nelyo abengi abo baleka ku bena mwabo. Ifyo bafwailishe mu calo ca Poland filanga ukuti abalekana sana bantu bali ne myaka 30, aba kuti baikala mu cupo imyaka ukufuma pali itatu ukufika pali 6; kabili na ba mishinku imbi nabo bene balalekana.
Na kuba, lipoti yaba Institute for Family Policy in Spain yalanda ukutila, “hafu ya bantu aboopana [mu Bulaya] balalekana.” Ifi fine e fyo caba na mu fyalo ifikankaala.
BALOMFWA SANA UBUBI
Cinshi cilenga ukuti abantu balelekana sana? Impanda mano pa fyupo ku Bulaya yatile: “Ukulekana e cintu ca kulekelesha icicitika icilanga ukuti abaupana balepusana no kupaatukana.” Alundilepo no kutila: “Ukulekana kulaleta sana ubulanda, kulalenga umuntu ukukalipa, no kulaumfwa kwati naseebana.” Limo kulenga umuntu ukulatontonkanya na pa kuipaya. “Nga ca kutila icilye caputula icupo, ifintu filaaluka sana. Umuntu uo baleka alomfwa sana ububi, aimona ukuti tacindama, kabili kuti atendeka ukutontonkanya ukuti: ‘Ifi bandeka ku mwina mwandi tapali ifyo ndi, tapali ne fyo ningacita pa calo.’”
Ba Ewa abo balekele ku balume babo, batile: “Ilyo bandekele naleumfwa sana ububi ne nsoni, nalemona ukuti ninseebana ku banandi na bena mupalamano. Nalifulilwe icine cine. Ilyo abena mwandi bandekele nashele na bana babili abanono, kanshi nali nine nyinabo e lyo pa nshita imo ine nali kwati nine shibo.” Ba Adam, * ababombelepo bueluda pa myaka 12, batile: “Naliseebana icine cine, ici cilenga limo ndefulwa sana, ica kuti inshita shimo mfwaya fye ukulaaba neka.”
CILAFYA PA KUTI BABE NGE FYO BALI KALE
Bamo balasakamana sana pa fyo ifintu fikaba ku ntanshi ica kuti palapita inshita iikalamba nelyo fye imyaka iingi pa kuti babe nge fyo bali kale. Nalimo kuti balamona ukuti bambi tabababikako amano. Uulemba inyunshipepala umo asosele ukuti umuntu uo baleka “alaaluka mu fyo alecita ifintu kale kabili atendeka ukusambilila ifya kupwisha amafya pa lwakwe.”
Ba Stanisław batile: “Ilyo twalekene, uwali umwina mwandi alendesha ukumona abana bandi babili abanakashi. Ici calengele ndetontonkanya ukuti takwali uwambikileko amano, nalemona kwati na Yehova wine alindekeleshe. Nalefwaya fye no kufwa. Mu kuya kwa nshita, nalilwike ukuti ifyo naletontonkanya tafyali bwino.” Ba Wanda abo balekele ku balume babo nabo balesakamana pa fyo ifintu fyali no kuba ku ntanshi, batile: “Nalemona kwati mu kuya kwa nshita, abantu ukubikako na ba bwananyina bene, bali no kuleka ukubika amano kuli ine na ku bana bandi. Lelo aba bwananyina balitubikileko amano icine cine kabili balingafwile ukukusha abana bandi ukuba Inte sha kwa Yehova.”
Ifi twaumfwa bamo balanda, filanga ukuti umuntu nga bamuleka, alomfwa sana ububi no bulanda. Kuti atendeka ukumona ukuti alisuulwa, na bantu tabafwile ukulamubikako amano. E lyo kabili kuti balasuusha na bantu banabo. Ici kuti calenga balamona ukuti na ba mu cilonganino bene tabababika amano kabili tababalangulukilako. Lelo nga filya twacumfwa kuli ba Stanisław na ba Wanda, abo baleka ku bena mwabo balesa mu kushininkisha ukuti aba bwananyina balibabikako sana amano. Na kuba, Abena Kristu balaafwa sana abanabo, lelo abo bafwa nalimo te kuti bamone ukuti nababafwa.
NGA MWATENDEKA UKUMFWA UBULANDA NO KUMONA KWATI NABAMULEKELESHA
Tufwile ukwishiba ukuti nangu twingesha shani ukwafwa no kusansamusha abo baleka, inshita shimo kuti baleba aba nkumbabulili. Bankashi ilingi line e bamona kwati abantu nababalekelesha. Ba Alicja batile: “Napapita imyaka 8 ukutula apo bandekela. Lelo limo limo mona ukuti nshacindama. Ici cilenga limo ndeba sana no bulanda, ukuitalusha ku bantu no kulila sana.”
Nangu ca kutila abengi abo baleka limo balaitalusha ku banabo, Baibolo yalanda ukuti ukucita ifi takwawama. Ukukanakonka uku ukufunda kuti kwalenga umuntu ‘ukukanapandwa amano.’ (Amapi. 18:1) Abatalalilwa sana, balingile no kwishiba ukuti nga mwanakashi te cisuma ukulaya lyonse mu kupandwa amano nelyo ukusansamushiwa ku mwaume, e lyo nga baume ukulaya ku mwanakashi. Pantu nga balecita ifi, kuti calenga batendeka ukutemwana mu nshila iishalinga.
Aba bwananyina abo baleka, nalimo kuti baleumfwa sana ububi pa cabacitikila, ukusakamana sana pa fyo ifintu fikaba ku ntanshi, e lyo limbi kuti baletalalilwa sana nelyo ukulamona kwati abantu balebakankamba. Apo twalishiba ukuti ifi e fyo ciba ilingi kubo baleka, kabili palapita inshita pa kuti ubulanda bucepeko, tufwile ukulatungilila aba musango yu nge fyo Yehova acita. (Amalu. 55:22; 1 Pet. 5:6, 7) Nga tulecita ifi, tukabafwa nga nshi, kabili bakamona ukuti balikwata ifibusa fya cine cine mu cilonganino!—Amapi. 17:17; 18:24.
^ par. 6 Bamo te mashiwi yabo.
