1, 2. (a) Finshi filanga ukuti mu cilonganino ca kubalilapo ica Bena Kristu mu Kolose mwali amafya? (b) Kufunda nshi kwayafwile bamunyinefwe mu Kolose pa kuti bengatwalilila abashangila?

MU CILONGANINO ca Bena Kristu ica kubalilapo mu Kolose mwali amafya! Bamo mu cilonganino balengele mwaba amalekano pantu balekakatila ku Mafunde ya kwa Mose. Bambi balikoselepo ukulaeba abantu ukulakonka ifisambilisho fya cisenshi, umwali ukukanafwaya ukwangalako nelyo ukucitako ifintu ifingasansamusha umubili. Pa kusuusha ifi fisambilisho fya bufi, umutumwa Paulo alilembele kalata ya kukoselesha ku cilonganino ca ku Kolose umo abasokele ati: “Cenjeleni: epali umuntu amuteka ubusha ku mano ya buntunse no bucenjeshi ukulingana ne ntambi sha bantu, ukulingana ne fintu fya fye ifya muli ici calo kabili te kulingana na Kristu.”—Kol. 2:8.

² Balya Bena Kristu basubwa ababika imitima “ku fya muli ici calo ifya fye,” nga tabaishibe amaka ya kupususha ayo Yehova akwata. (Kol. 2:20-23) Pa kuti Paulo abafwe ukusungilila bucibusa ubo bakwete na Yehova, abakonkomeshe ati: “Bikeni imitima yenu pa fya ku muulu, te pa fya pano isonde.” (Kol. 3:2) Ca cine,  bamunyina ba kwa Kristu balingile ukubika imitima pe subilo ilya kupokelela icilambu icishibola ico ‘babasungiile mu muulu.’—Kol. 1:4, 5.

3. (a) Lisubilo nshi Abena Kristu basubwa babikapo imitima yabo? (b) Fipusho nshi ifyo twalalandapo muli cino cipande?

³ Muno nshiku, Abena Kristu abasubwa babika imitima yabo pa Bufumu bwa kwa Lesa ubwa ku muulu na pe subilo ilyo bakwata ilya kuba “impyani shinankwe isha kwa Kristu.” (Rom. 8: 14-17) Inga abakwata isubilo lya kwikala pano isonde, bushe bena aya mashiwi Paulo alembele kuti yabafwa shani? Ni mu nshila nshi umo “impaanga shimbi” bengalangila ukuti balibika imitima yabo pa “fya ku muulu”? (Yoh. 10:16) Na kabili, finshi twinganonkelamo nga twapashanya abaume ba citetekelo pamo nga Abrahamu na Mose abatwalilile ukubika imitima pa fintu ifya ku muulu nangu ca kuti balikwete amafya?

4. Bushe impaanga shimbi kuti babika shani imitima pa fya ku muulu?

⁴ Nangu ca kuti ababa mu mpaanga shimbi tabakwata isubilo lya kwikala ku muulu, nabo bene kuti babika imitima yabo pa fintu fya ku muulu. Kuti bacita shani ifi? Bafwile ukubika Yehova Lesa no Ubufumu bwakwe intanshi. (Luka 10:25-27) Nga tulecita ifi ninshi tulepashanya Kristu. (1 Pet. 2:21) Nga filya fine cali kuli bamunyinefwe abali mu nshiku sha batumwa, na ifwe bene tulakwata amafya pamo nga amatontonkanyo yalubana, amano ya bantunse, no kutemwa ifyuma ifyaba mu calo ca kwa Satana. (Belengeni 2 Abena Korinti 10:5.) Apo tupashanya Yesu, tulingile ukucenjela pa kuti ifya musango uyu tafyonawile bucibusa bwesu na Lesa.

5. Kuti twaishiba shani nga ca kuti imitima yesu ilafwaisha ifyuma?

⁵ Bushe na imwe mwalitendeka ukulafwaisha ifyuma nge fyo aba muli ici calo bacita? Ifyo tutontonkanyapo ne fyo tucita e filanga ifyo twatemwa. Yesu atile: “Ukuli icuma cobe, e kuba no mutima obe.” (Mat. 6:21) Pa kuti twishibe uko umutima wesu uletutungulula, tufwile ukulaibebeta mu nshita mu nshita. Yipusheni amuti: ‘Bushe miku inga iyo ntontonkanya pa kukwata indalama? Bushe ndapoosa inshita iikalamba ndetontonkanya fye pa fya kupanga indalama, ukucita amakwebo, ne fyo ningacita pa kuti nkekale bwino? Nelyo ndesha na maka ukubika amano ku fya kwa Lesa?’ (Mat. 6:22) Yesu atile bonse abafwaisha ‘ukulailonganikila ifyuma pano isonde’ balafilwa ukubomba bwino mu fya kwa Lesa.—Mat. 6:19, 20, 24.

6. Kuti twacita shani pa kuti tucimfye ififwaya imitima yesu?

⁶ Pa mulandu wa kuti tatwapwililika tulafwaya ukucita ifyo imitima yesu ifwaya. (Belengeni Abena Roma 7:21-25.) Nga tatulebomfya umupashi wa kwa Lesa, nalimo kuti twatunkwa ukucita “imilimo ya mfifi,” pamo nga “ukuba ne ciwowo, ukulakolwa . . . ukucita bucilende nangu ukuba ne mibele ya kuilekelesha.” (Rom. 13:12, 13) Pa kuti tucimfye “ifintu ifya pano isonde,” e kutila, ifintu ifyo imitima yesu ifwaya, tufwile ukubika imitima yesu pa fintu fya ku muulu. Kwena pa kuti tucite ifi, tulingile ukukosapo sana. E mulandu wine umutumwa Paulo alandile ati: “Ntuutaula umubili wandi no ku-uteka ubusha.” (1 Kor. 9:27) Ca cine, pa kuti tutwalilile mu lubilo lwesu ulwa ku mweo, tulingile ukuteka imibili yesu ubusha! Natulande pa fyo abaume ba cishinka babili aba kale bacitile pa kuti ‘balesekesha Lesa.’—Heb. 11:6.

7, 8. (a) Mafya nshi ayo Abrahamu na Sara bakwete? (b) Finshi Abrahamu abikileko amano?

⁷ Ilyo Yehova aebele Abrahamu no lupwa lwakwe ukukuukila ku Kanaani, aliitemenwe ukukonka ifyo bamwebele. Pa mulandu wa kuti Abrahamu alikwete citetekelo ne cumfwila, Yehova apangene nankwe icipangano ilyo asosele ukuti: “Nkakulenga ukuba uluko ulukalamba kabili nkakupaala.” (Ukute. 12:2) Na lyo line, palipitile imyaka iingi, ukwabula ukuti Abrahamu na Sara bakwatepo umwana. Bushe Yehova alilabile ifyo alaile Abrahamu? Na kuba, imikalile mu Kanaani yalyafishe sana. Abrahamu no lupwa lwakwe balishile ing’anda na ba lupwa lwakwe ku Uri, umusumba uwali uukankaala mu Mesopotamia. Baendele amakilomita 1,600 pa kuyafika ku Kanaani, uko baleikala mu matenti, no kushipikisha amafya ya kusanswa ne fipondo ne cipowe. (Ukute. 12:5, 10; 13:18; 14:10-16) Lelo tabalefwaya ukubwelela ku fyo bashile ku Uri!—Belengeni AbaHebere 11:8-12, 15.

⁸ Mu nshita ya kubika amano ku “fintu ifya pano isonde,” Abrahamu “atetekele Yehova.” (Ukute. 15:6) Ca cine, abikile fye umutima ku fintu fya ku muulu pantu amano yakwe yonse yali fye ku malayo ayo Lesa amulaile. E ico, Lesa Wapulamo alilambwile Abrahamu pa citetekelo cakwe, kabili amwebele ati: “‘Lolesha mu muulu, no kupenda intanda tumone nga kuti washipenda.’ Lyena amwebele ati: ‘E fyo na bana bobe bakafula.’” (Ukute. 15:5) Aya mashiwi yalengele Abrahamu elatwishika amalayo ayo Lesa amulaile! Lyonse ilyo Abrahamu alelolesha mu muulu umwaisula intanda, aleibukisha ifyo Yehova amulaile ukuti akafusha abana bakwe. Kabili ilyo Lesa amwene ukuti nacilinga, Abrahamu alikwete umwana nga filya fine Lesa amulaile.—Ukute. 21:1, 2.

9. Bushe ukupashanya ifyo Abrahamu alecita, kuti kwatukoselesha shani ukutwalilila ukubombesha mu mulimo wa kwa Lesa?

⁹ Nga filya fine cali kuli Abrahamu, na ifwe bene tulolela ukufikilishiwa kwa malayo ayo Lesa alaya. (2 Pet. 3:13) Nga ca kuti tatubikile imitima yesu ku fya ku muulu, kuti twalatontonkanya ukuti aya malayo yalekokola kabili kuti twabwelela na pa nshi mu fya kwa Lesa. Ku ca kumwenako, bushe mwalilekelepo ukucita fimo pa kuti mutendeke bupainiya nelyo umulimo umbi uwa nshita yonse? Nga e fyo mwacitile, tulemutasha. Inga pali ino nshita, finshi mulecita? Ibukisheni ukuti Abrahamu abikile umutima wakwe pa “musumba uwakwata imifula ine ine iya kukuulapo.” (Heb. 11:10) Abrahamu “atetekele Yehova, kabili Lesa amumwene ukuti mulungami.”—Rom. 4:3.

10. Bushe ifintu fyali shani kuli Mose ilyo aali umwaice?

¹⁰ Umwaume na umbi uwabikile umutima ku fintu fya ku muulu ni Mose. Ilyo aali umwaice, “asambilishiwe amano yonse aya bena Egupti.” Aya yali masambililo ya pa muulu. Pali iyi nshita, Egupti e calo cakwete amaka kabili Mose aleikala kwi sano lya kwa Farao. Aya yene masambililo e yalengele ukuti Mose ‘abe na maka mu fyo alelanda na mu fyo alecita.’ (Imil. 7:22) Taleni tontonkanyeni ifyo aya masambililo yali no kwafwa Mose ukulunduluka! Lelo Mose abikile amano ku kucita ifyo Lesa afwaya.

11, 12. Masambililo nshi ayo Mose acindike sana, kabili twaishiba shani?

¹¹ Banyina ba kwa Mose, ba Yokebede, bafwile balimusambilishe pali Lesa wa baHebere. Mose alicindike sana ifyo asambilile pali Yehova ukucila ifyuma. E calengele ukuti  asuule amashuko ne fintu fimbi ifisuma ifyo ali no kukwata mu ng’anda ya kwa Farao umo aleikala. (Belengeni AbaHebere 11:24-27.) Cine cine, ifyo Mose asambilile pali Lesa ne fyo atetekele Yehova fyalimwafwile ukubika umutima pa fya ku muulu.

¹² Mose alisambilile sana nga kulingana na masambililo ayaliko pali ilya nshita. Lelo bushe alibomfeshe yalya masambililo pa kuti alunduluke muli cilya calo, nelyo pa kuti aipangile ishina no kukwata ifyuma? Awe. Acita ifi, nga calimukosele ‘ukukaana ukwitwa umwana wa mwana mwanakashi uwa kwa Farao, no kusalapo ukuculila pamo na bantu ba kwa Lesa ukucila ukuipakisha ubusuma bwa pa kashita fye ubwa lubembu.’ Ukwabula no kutwishika, Mose alibomfeshe ifyo asambilile pali Yehova pa kuti acite ifyo Yehova alefwaya.

13, 14. (a) Finshi fyayafwile Mose ukufikapo ukubomba umulimo uo Yehova ali no kumupeela? (b) Finshi ifyo Mose acitile ifyo na ifwe tulingile ukucita?

¹³ Mose alitemenwe sana Yehova na bantu bakwe. Ilyo Mose aali ne myaka 40 alemona kwati alifikilepo ukulubula abantu ba kwa Lesa mu busha mu Egupti. (Imil. 7:23-25) Lelo ilyo Yehova talamupeela uyu mulimo, Mose alekabila ukusambilila na fimbi. Alingile ukusambilila imibele pamo nga ukuiceefya, ukutekanya, ukufuuka, no kuilama. (Amapi. 15:33) Mose alekabila ukusambilila ifyali no kumwafwa ukushipikisha amesho na mafya ayo aali no kukwata ku ntanshi. Ifyo asambilile pa myaka abombele bukacema fyalimwafwile ukukwata iyi mibele ya bulesa.

¹⁴ Bushe Mose alisambilileko fimo ku ncito abombele iya bukacema? Ee, alisambilileko! Icebo ca kwa Lesa citila, Mose “aali uwafuukisha pa bantu bonse abali pano isonde.” (Impe. 12:3) Alisambilile ukuiceefya, ne ci calengele abe uwatekanya ilyo alepingula imilandu iyakosa iyo abantu abalekanalekana baletwala kuli ena. (Ukufu. 18:26) Na ifwe bene nalimo tulingile ukusambilila imibele ya bulesa iikatwafwa ukupusuka “ubucushi bukalamba” no kwingila mu calo cipya icalungama. (Ukus. 7:14) Bushe tulomfwana na bantu ukubikako fye na balya abo tumona ukuti balyafya nelyo balafulwa bwangu? Kuti cawama twakonka ifyo umutumwa Petro afundile Abena Kristu banankwe ilyo alebakoselesha ukuti: “Mulecindika abantu aba misango yonse, muletemwa aba bwananyina bonse.”—1 Pet. 2:17.

15, 16. (a) Mulandu nshi cacindamina ukubika imitima yesu pa fintu ifisuma?(b) Mulandu nshi Abena Kristu balingile ukubela ne myendele isuma?

¹⁵ Tuleikala “mu nshita ishayafya nga nshi.” (2 Tim. 3:1) Kanshi pa kuti tutwalilile ukuba abalola, tufwile ukubika amano pa fintu ifisuma. (1 Tes. 5:6-9) Natusambilile ifintu fitatu ifingatwafwa ukutwalilila abalola.

¹⁶ Imyendele: Petro alishibe ifyo cacindamina ukuba ne myendele isuma. Atile: “Mube ne myendele iisuma mu bena fyalo e pa kuti . . . bakesecindika Lesa . . . pa kumona imilimo yenu iisuma.” (1 Pet. 2:12) Konse uko tuli, nampo nga ni pa ng’anda, ku ncito, ku sukulu, ilyo tuleyangala, nelyo nga tuli mu butumikishi, tufwile ukubombesha ukuba ne myendele iisuma pa kuti tucindike Yehova. Ca cine, bonse fye tulalufyanya pantu tatwapwililika. (Rom. 3:23) Lelo, nga ca kuti twatwalilila ‘ukulwa ubulwi ubusuma ubwa citetekelo,’ tukacimfya muli ubu bulwi bwa kulwishanya no mubili wesu uwa lubembu.—1 Tim. 6:12.

17. Kuti twakwata shani umutima uo Yesu akwete? (Moneni icikope icili pa ntendekelo ya cino cipande)

¹⁷ Imibele yesu: Ukuba ne mibele iisuma  kwalyampana sana no kuba ne myendele iisuma. Umutumwa Paulo atile: “Mube no mutima uyu wine uwali na muli Kristu Yesu.” (Fil. 2:5) Mibele nshi iyo Yesu akwete? Aali uwaiceefya. Ukuiceefya e kwamwafwile ukuipeelesha mu butumikishi. Ico Yesu abikileko sana amano kushimikila abantu imbila nsuma iya Bufumu bwa kwa Lesa. (Marko 1:38; 13:10) Yesu alicindike sana Icebo ca kwa Lesa. (Yoh. 7:16; 8:28) Aleisambilisha bwino Amalembo ya Mushilo pa kuti aleyambula, aleyacingilila, no ku yalondolola. Nga tuli abaiceefya kabili abacincila mu kushimikila imbila nsuma na mu kuisambilisha Baibolo, tukalatontonkanya nga Yesu.

18. Kuti twatungilila shani umulimo wa kwa Yehova?

¹⁸ Ifyo tubomba umulimo wa kushimikila: Yehova afwaya ukuti ‘mwi shina lya kwa Yesu ikufi lyonse likafukame, ilya ba mu muulu ne lya ba pano isonde.’ (Fil. 2:9-11) Nangu ca kuti Yesu akakwata sana amaka, akaiceefya pa kuti ifyo Wishi afwaya fikacitike, na ifwe bene e fyo tulingile ukuba. (1 Kor. 15:28) Kuti twapashanya shani Yesu? Nga tulebomba no mweo onse umulimo uo twapeelwa, e kutila, umulimo wa ‘kulenga aba nko shonse ukuba abasambi.’ (Mat. 28:19) Na kabili, tulingile ‘ukucita ifisuma kuli bonse,’ no kucita ifisuma ku bena mupalamano na kuli bamunyinefwe.—Gal. 6:10.

19. Finshi ifyo tulingile ukulafwaisha ukucita?

¹⁹ Ala mwandini twalipaalwa nga nshi pantu Yehova alatweba ifyo tufwile ukucita pa kubika imitima pa fintu fya ku muulu! Kanshi ‘natulebutuka no kushipikisha ulubilo ulwabikwa pa ntanshi yesu.’ (Heb. 12:1) E ico, ifwe bonse, ‘natulebomba no mweo onse kwati tulebombela Yehova.’—Kol. 3:23, 24.