Bushe Lesa Alishibe Ukuti Adamu na Efa Bakabembuka?

ABANTU abengi balafwaya sana ukwishiba icasuko kuli ici cipusho. Abantu nga batendeka ukulanda pa mulandu Lesa asuminishisha ifyabipa ukulacitika, balanda pa lubembu ulo abafyashi ba kubalilapo bacitile mwi bala lya Edeni. Bamo batontonkanya ukuti apo ‘Lesa alishiba fyonse,’ afwile alishibile kabela ukuti Adamu na Efa bakabembuka.

Nga Lesa alishibile kabela ukuti Adamu na Efa bali no kubembuka, ninshi kuti twatila taba bwino, mubi. Nga camoneke kwati takwata ukutemwa no mulinganya kabili wa bufi. Bamo kuti batila bunkalwe sana ukukaanya abantu ba kubalilapo ukucita ifintu ifyo aishibile kabela ukuti bakacita kabili mukafuma ifyabipa. Kuti camoneka kwati Lesa e walenga ukuti ifyabipa na macushi filecitika nelyo ukuti alisangwilako ukuti filecitika. Kuli bamo kuti camoneka kwati Kabumba wesu takwata na mano.

Bushe ifi abantu batontonkanya pali Yehova Lesa e fyo na Baibolo yamulondolola? Pa kwasuka ici cipusho, natumone ifyo Baibolo yalanda pa fyo Yehova abumba na pa mibele yakwe.

“Nafiwama Nga Nshi”

Ilyo ibuuku lya Ukutendeka lilanda pa fyo Lesa abumba, ukubikako na bantu, litila: “Lesa amwene ifyo apangile kabili moneni! nafiwama nga nshi.” (Ukutendeka 1:31) Adamu na Efa balibumbilwe bwino sana, kabili balilingile ukwikala mwi sonde Lesa abapangiile. Tapali ifyalubene mu mipangilwe yabo. Apo imipangilwe yabo ‘yaliweme nga nshi,’ bali na maka ya kucita ifisuma ifyo Lesa alebenekela ukulacita. Bapangilwe mu “cipasho cakwe.” (Ukutendeka 1:27) Kanshi bali na maka ya kuba ne mibele ya kwa Lesa pamo nga amano, ukutemwa, icishinka, umulinganya, no busuma. Ukukwata imibele ya musango yu kwali no kulenga balepingula bwino ifya kucita ifyali no kubanonsha no kulenga Shibo wa ku muulu ukusekelela.

Yehova alipeele aba bantu bapwililika ubuntungwa ubwa kuisalila ifya kucita. Kanshi tabali nga maroboti aya kulacita fye fyonse ifyo Lesa alefwaya pa kuti balemusekesha, lelo baleitontonkanishisha. Baleni tontonkanyeni pali ici. Bupe bwa musango nshi mwingatasha sana nga bamupeela, ubwa kuti bamupelela fye ico cine, nelyo ubwa kufuma pa nshi ya mutima? Icasuko cintu cayeba. E fyo cali na kuli Adamu na Efa, abasalapo ukumfwila Lesa, Yehova nga alitemenwe nga nshi. Amaka ya kuisalila ifya kucita yali no kulenga abantu ba kubalilapo ukulanga ukuti baleumfwila Yehova mu kuitemenwa fye.—Amalango 30:19, 20.

Alilungama, wa Mulinganya, Kabili Musuma

Baibolo yalitweba imibele Yehova akwata. Imibele akwata te kuti ilenge atekeleshe ulubembu. Amalumbo 33:5 yatila, Yehova “atemwa ubulungami no mulinganya.” E mulandu wine Yakobo 1:13 ilandila ukuti: “Takuli uwingatunka Lesa ukucita ifyabipa, kabili umwine tatunka umuntu iyo.” Pa mulandu wa kuti Lesa wa mulinganya kabili alalangulukilako, alisokele Adamu ukuti: “Ku muti onse uwa mwi bala ukulya ulelyako no kwikuta. Lelo ku muti wa kulenga ukwishiba ubusuma no bubi kwena wilalyako, pantu mu bushiku ukalyako ukufwa ukafwa.” (Ukutendeka 2:16, 17) Lesa alipeele Adamu na Efa ishuko lya kusalapo ico balefwaya, umweo wa muyayaya nelyo imfwa. Bushe nga tacali bumbimunda Lesa abasoka pa cintu ico aishibile kabela ukuti mwali no  kufuma ifyabipa? Yehova ‘uwatemwa ubulungami no mulinganya’ eshibila kabela ukuti Adamu na Efa bali no kubembuka, nga tabebele ukusalapo ico balefwaya pa mweo ne mfwa.

Na kabili, Yehova musuma nga nshi. (Amalumbo 31:19) Ilyo Yesu alelondolola ubusuma bwa kwa Lesa, atile: “Muntu nshi pali imwe uo umwana wakwe nga alomba umukate, engamupeela ilibwe? Nangu nga alomba isabi, bushe kuti amupeela insoka? E ico, imwe nangu ca kutila muli babembu, mwalishiba ukupeela abana benu ifya bupe ifisuma, kanshi Shinwe wa mu muulu ena akacilapo nga nshi ukupeela ifisuma ku bamulomba!” (Mateo 7:9-11) Lesa apeela “ifisuma” ku fibumbwa fyakwe. Ifyo apangile abantu na Paradaise iyo ababikilemo filanga ukuti Lesa musuma icine cine. Kabumba wa musango yu te kuti abe umunkalwe uwa kuti apekanishishe abantu ibala ilisuma ilyo eshibe ukuti tabakatwalilile ukwikalamo. Kanshi tatulingile ukupeela Kabumba wesu uwalungama kabili umusuma umulandu wa kuti e walengele abantu ukubembuka.

“Uwa Mano Eka”

Baibolo na kabili itila Yehova e “wa mano eka.” (Abena Roma 16:27) Bamalaika balimwene ifintu ifingi ifyalelanga ukuti Lesa wa mano nga nshi. Ilyo Yehova apangile ifintu pa calo, bamalaika ‘baliweleshe.’ (Yobo 38:4-7) Ukwabula no kutwishika, bamalaika balitemenwe ukutamba ifyalecitika mwi bala lya Edeni. Nomba bushe kuti calolamo kuli Lesa uwa mano ukupanga ifya mu muulu ifya kutiinya nga nshi, icalo icisuma icine cine, ne fintu fyayemba ifyabamo, e lyo pa numa abikamo abantu babili, abo bamalaika batemenwe ukutamba, abo aishibile kabela ukuti bali no kupondoka? Ukwabula no kutwishika, ukucite ca musango yo te kuti kubemo amano.

Lelo bambi kuti batila, ‘Bushe Lesa uwakwatisha amano kuti akaana shani ukwishiba ukuti ica musango yu cikacitika?’ Cishinka ukuti amano Yehova akwata kuti yalenga aishiba “pa kutendeka ifikacitika ku mpela.” (Esaya 46:9, 10) Lelo tabomfya aya mano muli iyi nshila, nga filya fine lyonse ashibomfya amaka yakwe yonse. Yehova umwine alishiba ilyo abomfya aya mano ku kwishibila libela ifikacitika ku ntanshi. Ayabomfya fye ilyo cilingile kabili ukulingana ne fyo ifintu fili.

Kuti twalangilila ifyo Lesa abomfya amano yakwe aya kwishibila libela ifya ku ntanshi ukubomfya ifyo abasambilila bapanga. Umuntu uuletamba bola iyo bakopeele pa tepu nga alefwaya kuti asalapo ukutamba ifyo yacipwa pa kuti eshibe abawinine. Lelo ifi te fyo tucita ilingi line. Takuli nangu umo uwingamulengulula nga asalapo ukutamba bola ukufuma fye ku ntendekelo. E fyo na Kabumba acitile, asalilepo ukukanaishibila kabela ifyali no kucitika ku ntanshi. Asalilepo ukulolela no kumona ifyo ifintu fyali no kuba, ne fyo abana bakwe aba pe sonde bali no kucita.

Nga filya tulandilepo kale, apo Yehova alikwatisha amano, tapangile abantu ba kubalilapo kwati maroboti. Lelo, abapangile no buntungwa bwa kuisalila ifya kucita. Abasalapo ukucita icisuma, nga balangile ukuti balitemwa Lesa, balatasha pa fyo abacitile, kabili balamumfwila. Ici nga calengele ukuti ifintu fibawamine kabili nga balengele Shibo wa ku muulu Yehova ukusekelela.—Amapinda 27:11; Esaya 48:18.

Baibolo ilanga ukuti ilingi line Lesa talebomfya amaka akwata aya kwishibila kabela ifya ku ntanshi. Ku ca kumwenako, ilyo Abrahamu ali mupepi no kutuula umwana wakwe ilambo, Yehova atile: “Nomba naishiba ukuti ulatiina Lesa pantu taukene ukumpeela umwana obe, umo fye mpo.” (Ukutendeka 22:12) E lyo kabili kwali inshita shimbi ilyo abantu ‘balelungulusha’ Lesa pa mulandu ne fyabipa ifyo balecita. Bushe Lesa nga alikalipwe umutima eshibila kabela ifyo bali no kucita?—Amalumbo 78:40, 41; 1 Ishamfumu 11:9, 10.

 Kanshi kuti twasondwelela ukuti Lesa uwakwatisha amano tabomfeshe amaka yakwe aya kwishibila kabela ukuti abafyashi besu aba kubalilapo bali no kubembuka. Lesa te kuti apange abantunse abo aishibile kabela ukuti bali no kucita ifyabipa. Ico te kuti cibemo amano.

“Lesa Kutemwa”

Satana umulwani wa kwa Lesa, e walengele ukuti abantu bali mu Edeni bapondoke. Mu kupondoka mwine e mwafumine ifyabipa, ukubikako no lubembu ne mfwa. Kanshi Satana ni “kepaya.” E lyo ifyo acitile fyalangile ukuti “wa bufi kabili e wishi wa bufi.” (Yohane 8:44) Pa mulandu wa kufwaya ifintu ifishamulinga, alabepesha ubufi Kabumba wesu uwakwata ukutemwa. Afwaya abantu balepeela Yehova umulandu wa kuti e walengele ukuti abantunse babembuke.

Ukutemwa e kwalengele ukuti Yehova asalepo ukukanaishibila kabela ukuti Adamu na Efa bali no kubembuka. Ukutemwa e mibele iyapulamo sana iya kwa Lesa. Pali 1 Yohane 4:8 patila: “Lesa kutemwa.” Ukutemwa takulenga umuntu ukucita ifyabipa, kabili takulenga umuntu ukulafwailisha ifilubo muli bambi. Ifi fine e fyo cali na kuli Yehova Lesa. Pa mulandu wa kutemwa kwakwe, alefwaya ukuti Adamu na Efa baleikala bwino.

Lesa wesu uwatutemwa taletwishika nelyo ukutunganya abana bakwe abapwililika abali pano isonde, nangu ca kutila bena basalilepo ukucita icalubana. Alibapeele fyonse ifyo balekabila mu bumi kabili alibebele na fyonse ifyo balingile ukwishiba. Kanshi Lesa tale-enekela ukuti bali no kumupondokela, ale-enekela ukuti bali no kulamumfwila. Alishibe ukuti Adamu na Efa bali na maka ya kuba ne cishinka, nge fyo abantu bamo abashali abapwililika bacitile pa numa, pamo nga Abrahamu, Yobo, Daniele, na bambi abengi.

Yesu atile: “Lesa kuti acita ifintu fyonse.” (Mateo 19:26) Aya mashiwi yalatusansamusha nga nshi. Ukutemwa kwa kwa Yehova ne mibele imbi pamo nga umulinganya, amano, na maka, filenga twashininkisha ukuti pa nshita yalinga, kuti afumyapo amacushi yonse ayo ulubembu lwaleta ukubikako ne mfwa, kabili ifi fine e fyo akacita.—Ukusokolola 21:3-5.

Kanshi twamona ukuti Yehova taishibile kabela ukuti Adamu na Efa bali no kubembuka. Nangu ca kuti Lesa alikalipwe umutima pa mulandu wa bucipondoka bwa bantu na macushi yafuminemo, alishibe ukuti ici tacali nakumulesha ukufikilisha ukufwaya kwakwe ukwa kulenga isonde ukuba paradaise umo abantunse bali no kwikala umuyayaya. Bushe te kuti mutemwe ukwishibilapo na fimbi pali uku kufwaya kwa kwa Lesa na pa fyo mukanonkelamo ilyo kukafikilishiwa? *

[Futunoti]

[Amashiwi pe bula 14]

Yehova tapangile abantu ba kubalilapo kwati maroboti

[Amashiwi pe bula 15]

Lesa alishibe ukuti Adamu na Efa bali na maka ya kuba ne cishinka