Baibolo Ilaalula Abantu

CINSHI calengele umwanakashi uwalebomba mu cikuulwa ca bwalwa, uwaletukana insele, ukukolwa sana, no kubomfya imiti ikola aleke imisango yabipa? Cinshi calengele ukuti uwali kale politishani, uwapatile no kupepa abe Umwina Kristu? Mafya nshi umwaume wa ku Russia uwalekansha bakapokola abalwisha ifimfulunganya acimfishe pa kuti abe Inte ya kwa Yehova? Yumfwileni ifyo abene balondolola.

“Twalitendeka Ukumfwana na Bamayo na Kabili.”—NATALIE HAM

UMWAKA BAFYELWE: 1965

ICALO: AUSTRALIA

IFYO BALI: BALEBOMFYA IMITI IKOLA

INKULILO YANDI: Nakuliile mwi tauni ilinono ilya Robe, ku South Australia. Muli ili itauni balepayamo sana isabi. Ku ncende bepaya isabi, kwaliba ne hotela uko abantu batemwa sana ukuya mu kwangala. Abafyashi bapoosa inshita iikalamba ku hotela, kanshi abana bakushiwa na bafyashi bacakolwa, abatukana insele, kabili abapeepa na fwaka.

Ilyo nalefisha imyaka 12, ninshi ndapeepa fwaka, ndatukana insele, kabili nalepusana sana na bamayo. Ilyo nali ne myaka 15, abafyashi bandi balipatukeene, kabili pa numa ya myeshi 18, nalifumine pa ng’anda. Nalenwesha ubwalwa, ukubomfya imiti ikola, kabili nali ne mibele yabipa. Nali umukali kabili nali fye cimbi cimbi. Ilyo nasambilile karate pa myaka isano, ne fya kuicingilila ku bengansansa, nalemona kwati kuti naisakamana ne mwine. Nangu cali ifi, limo nga ndi neka ndetontonkanya, naleba sana no bulanda kabili nalepepa kuli Lesa pa kuti angafwe. Lelo ilyo nalepepa nalelomba ukuti: “Cikulu fye mwikanjeba ukuti nkaleya ku calici mu kupepa.”

Ilyo papitile inshita, umunandi uwatemenwe ifya kwa Lesa, lelo uushalepepa ukuli konse alimpeele Baibolo. Uyu munandi na o alebomfya imiti ikola nge fyo na banensu bambi balecita. Lelo aletila alisumine muli Lesa kabili ankoseleshe ukuti imbatishiwe. Ansendele kuli bemba yali mupepi no kumbatisha. Ukufuma iyi nshita, natendeke ukumfwa ukuti nali na bucibusa bwaibela na Lesa. Lelo nshalekwata inshita ya kubelenga Baibolo.

IFYO BAIBOLO YA-ALWILE UBUMI BWANDI: Mu 1988, ba Nte babili baishile pa ng’anda yandi. Umo anjipwishe ati, “Bushe Lesa mwalimwishiba ishina?” Uyu Nte abelengele pa Amalumbo 83:18 muli Baibolo yakwe, apatila: “Pa kuti abantu beshibe ukuti imwe mweka, mwe bakwata ishina lya kuti Yehova, ni mwe Mwapulamo pano isonde ponse.” Nalipapile ukwishiba ukuti Lesa alikwata ishina! Ilyo baile fye, naile  kwi shitolo bashitisha amabuuku, apali amakilomita 56, mu kumona nga mu maBaibolo yambi mwaliba ili ishina, e lyo pa numa nalimwene ifyo lipilibula muli dikishonari. Ilyo nashininkishe ukuti ishina lya kwa Lesa ni Yehova, nailwike ukuti kwali na fimbi ifyo nshaishibe.

Bamayo banjebele ukuti Inte sha kwa Yehova te batuntulu. Ifyo naishibepo fye pa Nte sha kwa Yehova fya kuti, bashala mu fya kale kabili tabafwaya no kwangalako. Ilyo nabamwene baleisa nalefwaya ukubelama pa kuti bamone kwati nshilipo, lelo ilyo bapaleme nalicinjishe amano. Nalibengishe mu ng’anda, kabili lilya line fye twalitendeke ukusambilila Baibolo.

Lyonse nga bansambilisha, naleshimikilako Craig, umulumendo naleangala nankwe. Bushiku bumo asukile ampoka fye icitabo twalesambililamo no kutendeka ukucibelenga. Mu milungu itatu iyo abelengele ici citabo, asondwelele ukuti alisangile icine pali Lesa. Ine na Craig twasukile twaleka ukubomfya imiti ikola no kunwesha ubwalwa, kabili nalekele no kubomba mu cikuulwa ca bwalwa. Pa kuti tulekonka ifyo Baibolo ilanda, twapingwilepo ukuupana bwino bwino.

IFYO NANONKELAMO: Ilyo ine na ba Craig twatampile ukusambilila Baibolo ne Nte sha kwa Yehova, ninshi twali fye mupepi no kupwisha bucibusa bwesu. Pali ino nshita, abena mwandi ba Craig baliba bwino sana, kabili twalikwata na bana babili abasuma. Kabili twalitemwa sana pa kukwata ifibusa ifyasumina mu fyo na ifwe twasuminamo.

Pa kubala, bamayo balifulilwe ilyo baishibe ukuti nalesambilila Baibolo na ba Nte. Lelo icalengele ni co baishibe ifya bufi pali ba Nte. Lelo ino nshita twalitendeka ukumfwana na bamayo na kabili. Naliba ne nsansa, nalishiba ne co nabela pa calo, kabili Lesa ni cibusa wandi.—Mateo 5:3.

“Nalisambilile Ifingi Muli Baibolo Ifyo Nshaishibe.”—ISAKALA PAENIU

UMWAKA BAFYELWE: 1939

ICALO: TUVALU

IFYO BALI: BALI NI BAPOLITISHANI

INKULILO YANDI: Nafyalilwe pa cishi ca Nukulaelae icimoneka bwino sana, icaba nomba pa fishi fyapanga icalo ca Tuvalu. Pali ifi fishi, bashimapepo abalesambilila ifya mapepo pe sukulu lya mu Samoa e bakwete sana amaka pa bantu. Abaleikala pa fishi e baleliisha bashimapepo ne ndupwa shabo cila bushiku, ukubapekanishisha amayanda ya kwikalamo, no kubapeela fyonse ifyo balekabila. Nangu abantu tabakwete ifya kulya, bashimapepo bena balingile ukubafwaila.

Shimapepo uwali pa cishi naleikala alikwete isukulu kabili alesambilisha ifya mapepo, insamushi, e lyo na geography. Ndebukisha ifyo shimapepo aleuma abana be sukulu icabipa ica kuti baleba fye umulopa weka weka. Lelo takwali nangu umo uwalecitapo icili conse, nangu fye bafyashi ba bana. Shimapepo balimucindike sana kwati fye ni Lesa.

Ilyo nali ne myaka 10, nalifumine pa ng’anda no kuya mu kusambilila pe sukulu lya  buteko, ilyali pa cishi cimbi. Ili e sukulu fye ilya buteko ilyaliko. Ilyo napwishishe isukulu, natampile ukubomba mu buteko. Pali iyi nshita, icalo ca Britain e cakwete amaka pali ifi fishi ifyo baleita ukuti Gilbert and Ellice Islands. Nalibombele mu madipartimenti ayengi ilyo nshilaba kalemba wa nyunshipepala ya buteko iyalefuma cila mulungu. Ifintu fyale-enda fye bwino mpaka ilyo nasabankenye kalata ya muntu umo uwalesuusha ifyo ubuteko bwalebomfya indalama ilyo bwalepekanishisha ukutandala kwa mwana wa Mfumu uwa ku Wales. Uwalembele iyi kalata abomfeshe ishina lya bufi, lelo umukalamba pa ncito alefwaya ukwishiba ishina lya cine ilya uyu muntu. Nalikeene ukumweba, kabili abengi balishibe ifyo twakansene no mukalamba wa ncito.

Tapakokwele, nalilekele ukubomba mu buteko kabili naingile mu mapolitiki. Mu Nukulaelae, balinsalile ukuba cilolo uulolekesha pa fya makwebo ne filengwa na Lesa. Pa numa, ilyo aba pa cishi ca Kiribati (ico baleita kale ati Gilbert) na ba pa cishi ca Tuvalu (ico baleita kale ati Ellice) balepoka ubuntungwa ku bena Britain, kateka ansontele ukuba intungulushi pa cishi ca Tuvalu. Lelo nshalefwaya abantu balemona kwati nalebombela pamo na bena Britain. E ico nalikeene kabili ilyo kwali ukusala cilolo mukalamba uwa buteko, naliminine pa kuti abantu abene e bo bansale, lelo nshawinine. Pa numa, nalilekele amapolitiki kabili ine no mukashi wandi twabwelele ku cishi nafyalilwe.

IFYO BAIBOLO YA-ALWILE UBUMI BWANDI: Ubushiku bwa pa Mulungu bwaleba Lisabata kabili bonse pa fishi balebumona ukuti bwa mushilo ukufumyako fye ine. Ubu e bushiku naleya mu kwipaya isabi. Nshalefwaya abantu ukulamona kwati na ine nalitemenwe ifya mapepo. Batata na bantu bambi tabatemenwe. Na lyo line, nshalefwaya ukulacitako ifya mapepo.

Bushiku bumo ilyo naile pa cishi ca Funafuti, apaba umusumba ukalamba uwa Tuvalu, umwaice wandi anjebele ati tuye nankwe mu kulongana kwa Nte sha kwa Yehova. Ilyo papitile inshita, mishonari umo Nte ampeele umwiina wa magazini ya Ulupungu lwa kwa Kalinda na Loleni! Ampeele ne citabo icalelanda pa fyo ifisumino fya bufi fyatendeke ifyo abengi abatila Bena Kristu basambilisha. Nalibelengele ici icitabo imiku iingi. Nalisambilile ifintu ifingi ifyo Baibolo isambilisha ifyo nshaishibe, ukubikako ne cishinka ca kuti Abena Kristu tabalingile ukulasunga Isabata lya cila mulungu. * Nalyebeleko umukashi wandi ifyo nasambilile, kabili apo pene alilekele ukuya ku calici alepepa.

Lelo ine nalilapile ukuti nshakalecitako ifya mapepo. Imyaka mupepi na ibili yalipwile, lelo lyonse naleibukisha ifyo nasambilile. Nasukile nalembela mishonari uwaleikala pa cishi ca Funafuti, ukumweba ukuti nomba ndefwaya ukwaluka. Apo pene aninine ubwato no kwisa mu kunsambilisha na fimbi ifya mu Baibolo. Batata balikalipe sana ilyo baumfwile ukuti ndi no kuba Inte ya kwa Yehova. Lelo nalibebele ukuti nalisambilile ifya mu Baibolo ifingi sana kuli ba Nte ica kuti nalipingwilepo kale ifya kucita.

IFYO NANONKELAMO: Mu 1986, nalibatishiwe no kuba Inte ya kwa Yehova, kabili umukashi wandi na o alibatishiwe umwaka wakonkelepo. Abana besu babili abanakashi nabo balisambilile ifyo Baibolo isambilisha kabili basalilepo ukuba Inte sha kwa Yehova.

Nomba nalitemwa sana ukuba mu cilonganino umushaba amalekano nge fyo Abena Kristu ba kubalilapo bali, abashalelekanya ukuti aba ni bashimapepo e lyo aba bantu yaweyawe. (Mateo 23:8-12) Na kabili balakonka ifyo Yesu alecita no kushimikilako bambi pa Bufumu bwa kwa Lesa. (Mateo 4:17) Ala ndatasha sana Yehova Lesa pa kunenga ukwishiba icine pali ena na pa bantu bakwe!

 “Ba Nte Tabalempatikisha Ukusumina mu fyo Balensambilisha.”—ALEXANDER SOSKOV

UMWAKA BAFYELWE: 1971

ICALO: RUSSIA

IFYO BALI: BALEKANSHA BAKAPOKOLA

INKULILO YANDI: Nafyalilwe mu musumba wa Moscow uwali umusumba ukalamba uwa calo ca Soviet Union pali ilya nshita. Twaleikala mu cikuulwa icikalamba umwali amayanda ayengi, kabili abena mupalamano besu abengi balebomba mu fakitare imo ine. Ndebukisha ifyo baleilishanya ukuti nshaleumfwa, kabili baletila nga nshakafwe bwangu ninshi bakankaka mu cifungo. Na kabushe, ilyo nali fye ne myaka 10 ninshi nalicitapo umulandu.

Ilyo nakumenye imyaka 18, balinembele ubushilika kabili nalebombela mu mipaka ya calo. Pa numa ya myaka ibili nalilekele ubushilika no kubwelela ku Moscow uko natampile ukubomba mu fakitare, lelo incito yalentendusha. E co nalingile incito mu kapokola kabili natendeke ukulasambilisha bakapokola ifya kulwisha ifimfulunganya. Naleafwilisha ukwikata ifipondo mu Moscow kabili naleya ku ncende shalekanalekana mu Russia ukwaleba ifimfulunganya. Ubushiku nalelota ifiloto ifibi ica kuti naletulumuka sana. Nga nabwelela ku ng’anda, limo nalelaala neka, naletiina ukutila kuti nacena umukashi wandi ku tulo.

IFYO BAIBOLO YA-ALWILE UBUMI BWANDI: Ilyo natendeke ukusambilila Baibolo ne Nte sha kwa Yehova, naishileiluka ukuti imikalile yandi tayaleumfwana na mafunde ya mu Baibolo pantu nalitemenwe sana ulubuli. Kabili nalimwene ukuti mfwile ukuleka ukupeepa fwaka no kunwesha ubwalwa. Lelo, naletontonkanya ukuti teti ndeke iyi ncito pantu nshaishibe incito imbi iyo nali no kulabomba pa kusunga ulupwa. Kabili nalemona kwati teti ndeshimikila, nge fyo ba Nte bacita.

Na lyo line, mu kuya kwa nshita, nalishininkishe ukuti ifyo Baibolo isambilisha fya cine. Kabili amashiwi yaba pali Esekiele 18:21, 22 yalinsansamwishe. Ili lembo litila: “Umubifi nga aleka imembu shakwe shonse isho acita . . . , takapingwilwe pa membu shonse isho acita.”

Nalitemenwe pantu ba Nte tabalempatikisha ukusumina mu fyo balensambilisha lelo balengafwa fye pa kuti njimwene ne mwine ukuti ifyo nalesambilila fya cine. Nabulile bamagazini babo 40 nelyo ukucilapo no kubabelenga mu milungu fye itatu. Ifyo nasambilile fyalengele nshininkishe ukuti ninsanga ukupepa kwa cine.

IFYO NANONKELAMO: Ilyo nshilatendeka ukusambilila Baibolo, ine no mukashi wandi twali fye mupepi no kulekana. Nomba mu cupo cesu mwaliba insansa. Ilyo natampile ukusambilila Baibolo, umukashi wandi na o alitendeke ukusambilila, kabili twapingwilepo ukulabombela Yehova pamo. Pali ino nshita twaliba ne nsansa mu lupwa lwesu. Kabili nalisangile ne ncito isuma iishilwishanya na mafunde ya mu Baibolo.

Ilyo natendeke fye ukushimikila ku ng’anda ne ng’anda, nalesakamana sana pantu naleumfwa kwati ni filya naleumfwa ilyo nshilatendeka ukulwisha ifimfulunganya. Pali ino nshita nshisakamana pantu nalishiba ukutila kuti nailama, nangu ni lintu umuntu engankalifya. Nomba nalisambilila ukuba uwatekanya. Naliba ne nsansa, ico njisekako fye ca kuti nalyonawile inshita iikalamba ku fintu ifishacindama. Ndatemwa nga nshi ilyo momfya amaka yandi mu kubombela Yehova Lesa na mu kwafwa bambi ukumwishiba.

[Futunoti]