Kalata Ukufuma ku Norway

Ifyo Twashimikile mu Matololo Ayakalamba

BUSHIKU bumo ulucelo, twalelengela pa nse pa kuti tumone ifyo bwaceele pantu e lyo fye inshita ya mpepo yatendeke. Bwalicele bwino nga nshi, takwali na makumbi! Twali pa kuya ku ncende ya Finnmarksvidda, ulupili ulukalamba ulwabatama ulwabela ku kapinda ku kuso aka Arctic Circle. Twali no kuyaikalako inshiku shitatu.

Mu nshita ya mpepo, ku calo ca Norway kulatalala sana, kanshi twaletiina ukuya kuli aya matololo. Lelo icaweme ca kuti, twali no kuya na ba Nte banensu batatu abekala kuli iyi yine ncende, abaishibe ifyo kwaba kabili balitupandileko amano ifya kucita.

Kuli iyi ncende takwafula imisebo. Pa kuti mwende bwino no kuyamona abantu bekalako kamo mwabomfya kamotoka akanono akenda pa menshi makaasa. Twalongele ifya kufwala, ifya kulya, na mafuta muli tumotoka, na mu co twakulikeko. Ilyo twafikile, twamwene ulupili ulwabatama ulwaya fye iciyeyeye. Kabili ubungululu bwa mfula yabuuta bwalebeeka kwati ni diamonde. Ala kwalemoneka bwino icine cine!

Muli aya matololo ya Finnmarksvidda mwaliba sana inama ishapala insebula isho beta ukuti reindeer, na bamumbwe, bakalulu, imimbuulu, babere e lyo ne nama shimbi. Lelo ico twalefwaisha, kumonana na bantu abekala kuli iyi ncende yabela ukutali. Twalefwaisha ukumonana na ba Sami. Pa kusanga umwa kuliila, aba bantu bateka inama ishapala insebula nelyo ukubomba mu mayanda umufikila abatandashi.

Pa nse ya ng’anda ya batandashi iya kubalilapo, twakumene na bana be sukulu abengi abaishile mu kushelela pa menshi makaasa. Balitwipwishe ifyo twaile mu kucita kuli ilya ncende, kabili twalibalondolwelele. Ilyo twalekene na bo, umulumendo umo atwebele ati: “Mushimikile bwino mukwai!” Twabweleele uko twashiile tumotoka, kabili twalalenye pali bemba ninshi ili fye amenshi makaasa, twapita na mu mpanga umushamena sana ifintu. Twaletontonkanya ukuti, bushe twalafumako fye ukwabula ukumona ama reindeer?

Ilyo twapalamine ku kayanda kamo ifi, umwaume umo alituposeshe ne nsansa. Ekala kuli iyi yine ncende ukwaba fye abantu abanono. Ilyo amwene ukuti ico twakulike kuli kamotoka naconaika, alitendeke ukutulungishisha ukwabula no kuti tumulombe. Pa kulungisha, alitekele no mutima; abantu ba kuno bacita ifintu panono panono. Ifyo atupokelele fyalengele ukuti twangukilwe. Pa numa ya kutulungishisha ica kukulika kuli kamotoka, twalimutashishe kabili twalanshenye nankwe amashiwi  ya mu Baibolo pa mulandu Lesa asuminishisha ukucula. Ilyo twalelondolola, alekutikisha. Twalimushiliile icitabo citila Bushe Cinshi Baibolo Isambilisha? na Ulupungu lwa kwa Kalinda na Loleni! Alimwentwile kabili atile: “Natasha sana pa kuntandalila.”

Pa numa ya kutandalila abantu na bambi, palyambile ukufiita, kabili twabwelele ku kayanda uko twali no kusendama. Ukwabula no kwenekela, twamwene mumbwe. Amasako yakwe ayakashikila yalemoneka bwino sana maka maka filya kwali ubungululu bwa mfula yabuuta. Mumbwe aliminine, alituloleshe, lyena atwalilile ukwenda. Ubungululu bwa mfula yabuuta bwalitendeke ukupona, kabili ici calengele ukuti twilamona bwino uko twaleya. Ala twalyumfwile bwino ilyo twamwene akayanda twaleyako! Ilyo twafikile, twakoseshe umulilo kabili mu kayanda mwasukile mwakaba. Nangu ca kutila twalinakile nga nshi ukwenda akasuba konse mu misebo iibi, twalitemenwe pa fyo twabombele.

Pa mulandu wa kunaka, twalubile ne fyo bwacele. Twalilongele na kabili ifintu muli tumotoka, twatentemwike ulupili, no kupita pa mumana, kabili twafikile ku kayanda na kambi aka batandashi. Twasangile umulumendo umo ifi, kabili twalanshenye nankwe amalyashi ayalekanalekana aya mu Baibolo. Pa numa, alitulangile inshila iisuma iya kubwelela uko twafumine.

Awe ubushiku bwa kulekeleshako bwasukile bwafika. Twaile ku parka ya Stabbursdalen National Park. Ilyo twaingile fye muli iyi parka, ala kuti watemwa ifyo imoneka bwino, kwali impili ishalemoneka bwino sana akatalamukila ninshi nashikupwa no bungululu bwa mfula yabuuta. Kabili ku ntanshi, twamwene umukuni wa ma reindeer! Shalelya utumenwa uto shaleshula panshi ukubomfya amabondo. Akatalamukila, kwali umwaume uulanda iciSami uwaikele pali kamotoka kakwe. Alecema umukuni kabili aali ne mbwa iyalemwafwa pa kucema. Imbwa yatalile yaiminina yalatununsha. Lelo tapakokwele yabwelele ku mukuni. Twashimikile uyu mwaume uwalecema umukuni. Alekutika sana ilyo twalelanda nankwe kabili alemoneka ukuba no mutima uusuma.

Ilyo twalebwelelamo ku mwesu, twaletontonkanya fye pa bantu abo twalanshenye na bo muli lulya lwendo ulwalepele amakilomita 300. Twalitemenwe nga nshi pa kuba ne shuko lya kushimikila ku bantu abekala kuli iyi ncende ya matololo ayakalamba, ukwaba sana ubungululu bwa mfula yabuuta.

[Abatusuminishe ukubomfya icikope pe bula 15]

© Norway Post