Tinikeni pa kuti muye ku filimo

Tinikeni pa kuti mumone imitwe iilimo

ABABELENGA INO MAGAZINI BALEPUSHA UKUTI . . .

Cinshi Ukusefya Krisimasi Kwabipila?

Cinshi Ukusefya Krisimasi Kwabipila?

Abena Kristu abengi batila nga balesefya Krisimasi ninshi balesefya ukufyalwa kwa kwa Yesu. Na lyo line, ifintu ifingi ifyo bacita nga belesefya Krisimasi filalenga tuletontonkanya pa cilenga balecita ifyo fintu.

Abantu abengi tabaishiba icishinka pali Father Christmas. Muno nshiku uo batila Father Christmas aali muntu uo akampani kapanga ifya kunwa aka ku North America kabomfeshe pa kusabankanya amakwebo mu 1931, uo bafwikile ifya kufwala ifya kashika kabili uwakwete no mwefu uwabuuta. Muli ba 1950, abena Brazil balefwaya ukuleka ukubomfya Father Christmas pa kuti bapyanikishepo umuntu uwalumbwike sana mu Brazil uo baleita ati Grandpa Indian. Cinshi cacitike? Profesa, Carlos E. Fantinati alandile ukuti abantu balefwaya sana Father Christmas ukucila Grandpa Indian kabili Father Christmas “alilumbwike sana ukucila fye na Yesu uo balesefya ukufyalwa kwakwe pa 25 December.” Bushe icabipa fye pa kusefya Krisimasi ni Father Christmas? Pa kwasuka ici icipusho, lekeni tulande pa fyalecitika mu nshita sha Bena Kristu ba kubalilapo.

Icitabo ca Encyclopedia Britannica citila, “Abena Kristu abaliko mu nshita ya batumwa tabalesefya inshiku sha kufyalwa isha bantu abo baleipaya pa mulandu wa fyo basumiine, e lyo tabalesefya no bushiku bwa kufyalwa kwa kwa Yesu.” Cinshi bashalesefesha? Abena Kristu balemona ukuti ukusefya inshiku sha kufyalwa kwafumine ku bantu abalepepa tulesa twa bufi. Na kuba, Baibolo tayalanda ubushiku ubo Yesu afyelwe.

Nangu ca kuti Abena Kristu ba kubalilapo tabalesefya inshiku sha kufyalwa mu myaka ya ba 300, ba Katolika bena balitendeke ukusefya Krisimasi. Icalengele batendeke ukusefya Krisimasi ni co balefwaya abasenshi abafulile sana mu Roma baleke ukusefya imitebeto yabo pa kuti batendeke ukupepa ku Katolika. Ba Penne L. Restad balembele mu citabo icitila Christmas in America, ukuti, ukutula pa 17 December ukufika pa 1 January, “abena Roma abengi balekwata imitebeto, baleyangala, baleenda mu milongo, kabili balesefya ne mitebeto imbi pa kutasha tulesa twabo.” Pa 25 December, e po abena Roma balesefya ubushiku akasuba kakwatisha amaka kafyelwe. Ubu ubushiku ba Katolika batendeke ukusefeshapo Krisimasi, bwalengele abena Roma abengi batendeke ukusefya ukufyalwa kwa kwa Yesu mu nshita ya kulasefya ukufyalwa kwa kasuba. Icitabo icitila Santa Claus, a Biography, icalembelwe na ba Gerry Bowler citila, abena Roma “balitwalilile ukulakonka fyonse ifyo balecita nga balesefya imitebeto yabo. Kanshi balitwalilile ukulacita ifyo balecita nangu ca kuti baleti balesefya umutebeto uupya.”

Kanshi ukwatula Krisimasi e kwalenga maka maka ibipe. Ba Stephen Nissenbaum balandile pali Krisimasi mu citabo icitila The Battle for Christmas, ukuti, “Krisimasi kusefya kwa cisenshi nangu ca kuti abengi batila kusefya kwa Bena Kristu.” Kanshi abasefya Krisimasi tabakonka ifyo Lesa no Mwana wakwe Yesu Kristu bafwaya. Bushe ukusefya Krisimasi kwalibipa sana? Baibolo itila: “Bushe ubulungami na bumpulamafunde kuti fyaumfwana shani? Napamo ulubuuto ne mfifi kuti fyaikala shani pamo?” (2 Abena Korinti 6:14) Nga filya icumbu icaongama cishingololwa, e fyo na Krisimasi yaba, ‘te kuti yololoke.’—Lukala Milandu 1:15.