1. De emwi ne Baibol tama ima vbekpae Jehova nọ fu ọmwa ẹko rre?

AI MIẸN ọmwa nọ hoo ne ọmwa rhọkpa ya aro gbe irẹn re, rhunmwuda nọ na fuọfua ra nọ na khuikhui, rhunmwuda vbene ugbaro ọghẹe ye hẹ, ra vbene ọ mwẹ egbe sẹ hẹ. Ọ keghi fu ima ẹko rre ne ima na rẹn wẹẹ, ẹi re ikpakpa ẹre Jehova ghee, sokpan ekhọe ẹre ọ ghee. Vbe igiemwi, vbe ẹghẹ ne Samuẹl na gha rrie owa e Jese, ẹi re emwi ne Jehova bẹghe vbe egbe ivbi e Jese ẹre Samuẹl bẹghe. E Jehova keghi tama e Samuẹl wẹẹ, ọkpa vbe emọ ikpia ọghe Jese gha rri ọba yan otọ Izrẹl. Sokpan e Samuẹl ma rẹn nọ khin vbọ. Vbe ọ ghi wa bẹghe Eliab nọ re ọmọdiọn ọghe Jese, ọ na kha wẹẹ, “Ọmwa na, nọ mudia ye odaro e Nọyaẹnmwa na, ọrọre ọmwa nọ zẹ.” Emwi nọ ya e Samuẹl kha vberriọ ọre wẹẹ, te Eliab gele wa sẹ okpia. Sokpan e Jehova keghi tama e Samuẹl wẹẹ: “Ghẹ ghee ẹre wẹẹ ọ taẹn ra wẹẹ ọ mose, mẹ hẹe nẹ.” E Jehova keghi rhie tẹ wẹẹ: “Agbọn ghee ikpakpa, sokpan, ekhọe imẹ ghee.”—1 Sam 16:1, 6, 7.

2. Zẹvbe nọ rre ebe Jọn 7:24, vbọzẹe nọ ma na khẹke ne ima gha bu ohiẹn gbe emwa, rhunmwuda emwi ne ima bẹghe vbe egbe iran?

² Zẹvbe emwa ni ma gba, ma keghi rherhe bu ohiẹn gbe emwa, rhunmwuda, ikpakpa ẹre ima bẹghe. (Tie Jọn 7:24.) Sokpan ima i khian wa sẹtin rẹn ọmwa fo, rhunmwuda emwi ne ima ya aro ima bẹghe kẹkan. Vbe igiemwi, ọbo ebo nọ fuẹro i khian wa bẹghe ọmwa, nọ wa rẹn emianmwẹ nọ rre ọre egbe. Ọ gha hoo nọ rẹn emianmwẹ nọ khuọnmwi, ọ ghi nọ rẹn vbene egbe ye ẹre hẹ kevbe aro emianmwẹ nọ he ka khuọnmwi vbe ẹghẹ nọ gberra. Ọbo ebo sẹtin vbe tama rẹn nọ ya mu X-ray ne irẹn mieke na rẹn deghẹ ọ mwẹ emianmwẹ eso vbuwe egbe. Vbe ẹi re erriọ, ọbo ebo sẹtin ya rhie ukhunmwu nọ ma khẹke nẹẹn. Erriọ vbe ye, ma i khian wa sẹtin kha wẹẹ ima rẹn etẹn ima fo nẹ, rhunmwuda emwi ne ima bẹghe vbe egbe iran kẹkan. Ọ khẹke ne ima hia, ne ima rẹn aro  emwa ne iran khin. Ẹmwata nọ rrọọ ọre wẹẹ, ma i khian sẹtin rẹn emwi nọ rre ọmwa ekhọe, nọnaghiyerriọ, ma i khian wa sẹtin rẹn ọmwa fo vbene Jehova ye. Sokpan, ma gha sẹtin ya egbe tae Jehova. Odẹ vbo?

3. De vbene okha ọghe emwa ne ima khian guan kaẹn vbe ako iruẹmwi na khian ya ru iyobọ ne ima ya ya egbe tae Jehova?

³ De obọ ne Jehova ya mu eguọmwadia ọghẹe? Ọ keghi danmwehọ iran. Iran gha ru emwi nọ ma gba, ẹi wa ya uhukpa bu ohiẹn gbe iran, rhunmwuda, ọ rẹn emwi ne iran la gberra kevbe emwi nọ ya iran ru vberriọ. E Jehova vbe mwẹ ẹnina daa iran. Vbe ako iruẹmwi na, ma gha ziro yan odẹ ne Jehova ya mwẹ amuroro dae Jona, Ẹlaija, Hega, kevbe Lọt. Zẹvbe ne ima ya ziro yan okha ọghe iran, ma gha bẹghe vbene ima khian ya ya egbe tae Jehova vbe ima ghaa gu etẹn ima loo.

4. De emwi eso nọ gha sẹtin ya ima gha roro ẹre wẹẹ, ọmwa nai khian sẹtin mu ẹtin yan kevbe nẹi họn ẹmwẹ ẹre Jona ghaa khin?

⁴ Ma sẹtin gha ghee Jona zẹvbe ọmwa nai khian sẹtin mu ẹtin yan kevbe ọmwa nẹi họn ẹmwẹ. E Jehova ghi tama rẹn nọ ya ya igiuhunmwu ọghe ibuohiẹn wewe vbe Nenivẹ, ọ na la okọ gha rrie ẹvbo ọvbehe. (Jona 1:1-3) Akpawẹ uwẹ ẹre ọ gie Jona uhunmwu na, u gha te dọlegbe kie ẹkpotọ ọvbehe nẹẹn nọ ya ru ẹre ra? Egbọre u ghẹ te ru vberriọ. Sokpan e Jehova keghi werriegbe gie Jona gha rrie Nenivẹ.—Jona 3:1, 2.

5. De vbene ẹmwẹ ne Jona tae vbe ebe Jona 2:1, 2, 9 ya ya ima rẹn aro ọmwa nọ gele khin?

⁵ Erhunmwu ne Jona naẹn keghi ya ima rẹn aro ọmwa nọ gele khin. (Tie Jona 2:1, 2, 9.) Ẹi re avbiẹ erhunmwu e Jona naẹn, sokpan erhunmwu nọ naẹn vbe ẹghẹ nọ na gha rre ẹko ehẹn keghi ya ima rẹn wẹẹ, ọmwa nọ mu egbe rriotọ, ọmwa nọ kpọnmwẹ ẹse kevbe ọmwa nọ hoo nọ họn ẹmwẹ ne Jehova, ẹre Jona ghaa khin. Ẹi khabe ne Jehova ma na ya emwi ne Jona ru bu ohiẹn ọnrẹn, nọghayayerriọ, e Jehova keghi họn erhunmwu ẹnrẹn, ọ na vbe kue nọ ye gha winna iwinna akhasẹ!

6. Vbọzẹe nọ na khẹke ne ima gha gbehọ kotọ danmwehọ emwa?

⁶ Adeghẹ ima na gha mwẹ imuegberriotọ kevbe izinegbe, ọ gha ru iyobọ ne ima ya gha gbehọ kotọ danmwehọ emwa ọvbehe. Emwi eha rrọọ nọ zẹe nọ na khẹke ne ima gha danmwehọ emwa ọvbehe. Nokaro, ọ gha ru iyobọ ne ima, ne ima ghẹ rherhe gha bu ohiẹn gbe emwa. Nogieva, ọ gha ru iyobọ ne ima ya rẹn vbene emwi ye etẹn ima hẹ kevbe emwi nọ ya iran ru emwi eso ne iran ru, ẹghẹ nii, ma ghi sẹtin gha mwẹ amuroro daa iran. Nogieha, ọ sẹtin ru iyobọ ne etẹn ima  ya fannọ otọ ẹko iran ma ima. Ugbẹnso, deghẹ ima ma na guan ladian, ma tobọ ima i rẹn vbene emwi gele ye ima hẹ vbe ekhọe ima. (Itan 20:5) Ọdiọn ọkpa nọ rre otọ Asia keghi kha wẹẹ: “Ọ mwẹ asẹ ọkpa ne I ya tama ọtẹn nokhuo ọkpa wẹẹ, ewanniẹn nọ zẹ vbe iko i mobọ deyọ, I na wẹẹ nọ gha hia sayọ. I ma zẹdẹ rhie ẹghẹ nẹẹn ya guan, I ke rhie adia nẹẹn. Okiekie ẹre I ghi ya rẹn wẹẹ, ebe na tie lọghọ ọtẹn nokhuo na, rhunmwuda ọni, ẹi khuẹrhẹ nẹẹn nọ ya gha zẹ ewanniẹn.” Ọ wa khẹke ne ediọn ni rre uwu iko “gha danmwehọ ẹmwẹ nẹ,” iran ke rhie adia ne ọmwa.—Itan 18:13.

7. De emwi ne u miẹn ruẹ, vbe obọ ne Jehova ya mu Ẹlaija?

⁷ Ọ keghi lọghọ etẹn eso ne iran sẹtin gha fannọ otọ ẹko iran ma emwa, rhunmwuda vbene a ya koko iran waan, rhunmwuda emwi ne iran he miẹn vbe agbọn, ra rhunmwuda aro emwa ne iran khin. De vbene ima khian ya ru iyobọ ne etẹn vbenian, ne iran sẹtin gha fannọ otọ ẹko iran ma ima? Muẹn roro, obọ ne Jehova ya mu Ẹlaija vbe ọ lẹẹ khian rhunmwuda Jezibẹl. Ẹlaija ma rherhe fannọ otọ ẹko ẹre ma e Jehova, ikpẹdẹ eso gberra nẹ, ọ ke ru vberriọ. Ọrheyerriọ, e Jehova na ye gbehọ kotọ danmwehọ Ẹlaija. Ọ na rhie igiọdu nẹẹn, ọ na vbe waa re iwinna ne kpataki. (1 Ọba 19:1-18) Ọ sẹtin vbe gha lọghọ ne etẹn ima tama ima vbene emwi gele ye iran hẹ. Sokpan deghẹ ima na gha mwẹ izinegbe vbene Jehova vbe ye, ẹghẹ nii, iran ghi do sẹtin fannọ otọ ẹko iran ma ima. Iran gha ru vberriọ, vbọ khẹke ne ima ru? Ma ghi rhie ehọ ne iran ta yi.

8. Zẹvbe nọ rre ebe Gẹnẹsis 16:7-13, de vbene Jehova ya ru iyobọ ne Hega hẹ?

⁸ Vbe Hega ne ọguọmwadia e Serai ghi khian ọvbokhan Ebram nẹ, ọ na suẹn gha ru vbene ọ rhirhi miẹn. Vbe Hega ghi suẹn gha hanmwa nẹ, ọ na suẹn gha ghee Serai silasila, rhunmwuda nọ ma na miẹn ọmọ biẹ. Ọna keghi ya e Serai suẹn gha ru ẹre khọọ, ẹre Hega na ghi lẹẹ kpa. (Gẹn 16:4-6) Zẹvbe emwa ni ma gba, ma sẹtin gha ghee ẹre wẹẹ, ọmwa dan ẹre Hega ghaa khin kevbe wẹẹ, oya na rri ọre wa khẹke ẹre. Sokpan e Jehova ma ya aro vberriọ ghee Hega. Ọ keghi gie odibo ọkpa bu e Hega. Odibo nii ghi miẹn ọnrẹn, ọ na ru iyobọ nẹẹn ya fi iziro werriẹ, ọ na vbe gi ẹre rẹn wẹẹ, e Jehova gha ya uniẹn ọnrẹn khian agbẹnvbo nọkhua. E Hega na ghi la evba rẹn wẹẹ, aro e Jehova wa sotọ vbe egbe irẹn kevbe wẹẹ, e Jehova rẹn emwi hia ne irẹn la gberra. E Hega na ghi tie Jehova, “Osanobua nọ bẹghe.”—Tie Gẹnẹsis 16:7-13.

9. Vbọzẹe ne Osanobua na ya obọ esi mu e Hega?

⁹ De aro ne Jehova ya gha ghee Hega? Te Jehova wa rẹn emwi hia ne Hega ghaa la gberra. (Itan 15:3) Ovbi Igipt ẹre Hega ghaa khin, sokpan ọ kegha re ọviẹn vbe igiowa ọghe Ivbi e Hibru. Ẹi mwẹ ọ ma zẹdia gha roro ẹre wẹẹ, irẹn ma gua usun ro, rhunmwuda ne irẹn na re ọrriọvbe. Ọ gha kẹ, ẹmwẹ ẹgbẹe ọre vbe gha dae. Deba ọni, ọ vbe gha mwẹ ọrue, rhunmwuda irẹn ẹre ọ ghaa re okhuo nukpogieva ọghe Ebram. Vbe ẹghẹ nẹdẹ, eguọmwadia e Jehova eso ghaa rhie ikhuo eva ra nọ gberra vberriọ. Sokpan ẹi erriọ e Jehova te mwamwaẹn. (Mat 19:4-6) Ẹi khabe ne ikhẹko kevbe igbọvo i na fo vbe owa ne okpia na viọ ikhuo nibun. E Jehova rẹnrẹn wẹẹ, ẹi re emwi esi ẹre Hega ru nọ ma na rhie ọghọ ne Serai, ọrheyerriọ, e Jehova ma bu ohiẹn gbe ẹre, rhunmwuda, ọ rẹn emwi ne Hega ghaa la gberra.

10. De vbene ima khian ya rẹn etẹn ima sayọ hẹ?

¹⁰ Adeghẹ ima na gha hia ne ima rẹn vbene emwi ye etẹn ima hẹ, te ima ya egbe tae Jehova. Hia ne u rẹn iran sayọ. Odẹ ne u khian ya ru ọna ọre ne u gha gu iran guan vbene iko te suẹn kevbe a gha zobọ nẹ, u ghi vbe gha lele iran winna vbe ikporhu. U sẹtin vbe tie iran ne iran do deba ruẹ rri evbare vbe owa. Ẹghẹ nii, u ghi do rẹn iran sayọ. Vbe igiemwi, u sẹtin do bẹghe ẹre wẹẹ,  ọtẹn ne u te roro wẹẹ ẹi gbegbe ọmwa, ekhue ẹre ọ muẹn, ọtẹn ne u te kha wẹẹ, ọ mu ẹfe agbọn na yan uhunmwu, ọmwa ne obọ ẹse tọlọ ẹre nọ, ẹgbẹe ne u te vbe kha wẹẹ, iran i rherhe sẹ iko, ọ mwẹ emwi eso ne iran la gberra. (Job 6:29) Ẹmwata nọ wẹẹ, ọ ma khẹke ne ima gha fi “ukpẹ ye ẹmwẹ nọ ma khẹke” ima. (1 Tim 5:13) Sokpan, ọ khẹke ne ima hia, ne ima rẹn etẹn ima sayọ, ma ghi hia ne ima rẹn emwi ne iran la gberra kevbe emwi ne iran he vbe miẹn vbe agbọn. Ọna gha ru iyobọ ne ima ya rẹn evbọsiẹ ne iran na ru emwi eso ne iran ru.

11. Vbọzẹe nọ na khẹke ne ediọn rẹn etẹn ni rre uwu iko sẹ owa?

¹¹ Ọ wa khẹke ne ediọn rẹn etẹn ni rre uwu iko sẹ owa. Gia guan kaẹn igiemwi ọghe ọtẹn nokpia ọkpa na tiẹre Artur nọ ghaa re ọgbaroghe ọghe otako. Irẹn vbe ọdiọn ọvbehe keghi mu otuẹ gie ọtẹn nokhuo ọkpa vbe owa. Iran te ka gha roro ẹre wẹẹ, ọmwa nẹi gbegbe ọmwa ẹre ọtẹn nokhuo na khin. Ọtẹn Nokpia Artur keghi kha wẹẹ, “Ẹdẹrriọ ẹre ima ghi rẹn wẹẹ, ọdafẹn okhuo na rherhe wu sẹ ọre rae. Iran ghaa mwẹ emọ ikhuo eva, irẹn ọkpa ẹre ọ ghi koko iran waan vbe otu ọghe Jehova, agharhemiẹn wẹẹ, ọ ma gha khuẹrhẹ nẹẹn. Nia, ọtẹn nokhuo na i ghi vbe bẹghe ẹse, ọ vbe gha mwẹ ẹghẹ ne iro ya han rẹn. Ọrheyerriọ, ahoẹmwọmwa kevbe amuẹtinyan nọ mwẹ dae Jehova wa ye wegbe. Ma na do bẹghe ẹre wẹẹ, emwi bun ne ima gha miẹn ruẹ vbe igiemwi esi ọghe ọtẹn nokhuo na.” (Fil 2:3) Igiemwi ọghe Jehova ẹre ọgbaroghe ọghe otako na lele. Te Jehova wa rẹn eguọmwadia ọghẹe hia, ọ wa vbe rẹn oya ne iran re. (Ẹks 3:7) Ediọn gha rẹn etẹn ni rre uwu iko sẹ owa, ẹre iran khian na rẹn vbene iran khian ya ru iyobọ ne iran hẹ.

12. De ere ne Yip Yee miẹn, rhunmwuda nọ na hia nọ rẹn ọtẹn nokhuo ọkpa vbe iko ọghẹe sayọ?

¹² Adeghẹ ọ mwẹ ọtẹn ne ẹmwẹ ọnrẹn sọnnọ ruẹ, rhunmwuda vbene ọ ya ru emwi, hia ne u sikẹ ọre sayọ. Ẹghẹ nii, ẹi ghi lọghọ ruẹ ne u ya gha mwẹ amuroro daa re. Vbe igiemwi, ọtẹn nokhuo ọkpa nọ rre otọ Asia na tiẹre Yip Yee keghi kha wẹẹ, “Ọ mwẹ ọtẹn nokhuo ọkpa vbe iko mwẹ, ne urhu ẹre wa la gboo vbe ọ ghaa guan. I na gha roro ẹre wẹẹ, ẹi mwẹ uyinmwẹ. Sokpan vbe imẹ vbe ọre ghi koko winna vbe ikporhu, ọ na tama mwẹ wẹẹ, irẹn ka gha gu evbibiẹ irẹn khiẹn ehẹn vbe ẹki. Ọ na wẹẹ, ọmwa ma na ya urhu nọ lae tie ekhẹn, ẹi miẹn ọmwa nọ khian do gu ẹre dẹ emwi.” Ọna ẹre ọ ghi ya ọtẹn ima na rẹn evbọzẹe ne ọtẹn nokhuo nii na guan gboo. E Yip Yee na ghi kha wẹẹ: “Ma ghaa hoo ne ima rẹn etẹn sayọ, ọ khẹke ne ima kakabọ sikẹ iran.” Na do rẹn etẹn sẹ owa i re emwi nọ khuẹrhẹ. Ọrheyerriọ, ma ghaa rhan obọ miẹn etẹn yi, te ima ya egbe  tae Jehova nọ re Osa nọ hoẹmwẹ “emwa hia.”—1 Tim 2:3, 4; 2 Kọr 6:11-13.

13. Zẹvbe nọ rre ebe Gẹnẹsis 19:15, 16, de emwi ne avbe odibosa ru vbe ẹghẹ ne lọt na gha si egbe? Vbọzẹe ne iran na ru vberriọ?

¹³ Vbe asẹ ọkpa, e Lọt ma rherhe lele adia nọ ke obọ e Jehova rre. Odibosa eva keghi tama e Lọt wẹẹ, ne irẹn vbe ẹgbẹe ọre kpa hin e Sodọm rre, rhunmwuda te iran khian “do fuẹn Sodọm rua.” (Gẹn 19:12, 13) Sokpan vbe ẹdẹ ghi gbe, e Lọt vbe ẹgbẹe ọre na ye gha rre owa, iran ma kpa. Ẹre avbe odibosa nii, na ya ya obọ sekhae ne iran, sokpan e Lọt na ye gha si egbe. Ma sẹtin gha roro ẹre wẹẹ, ọmwa nẹi ka emwi yọ ra ọmwa nẹi họn ẹmwẹ ẹre Lọt ghaa khin. Sokpan, e Jehova ma gi egbe Lọt wọọ re. E Jehova keghi tohan rẹn, avbe odibosa nii “keghi rhie ẹre obọ kevbe amwẹ ọnrẹn kevbe ivbi ẹre nikhuo eva,” iran keghi viọ iran ladian hin ẹvbo nii rre.—Tie Gẹnẹsis 19:15, 16.

14. De emwi eso ne ima yayi wẹẹ ọ ye Jehova tohan e Lọt?

¹⁴ Ọ gha kẹ, ọ mwẹ emwi eso nọ ya e Jehova tohan e Lọt. Egbọre te Lọt ghaa si egbe rhunmwuda ọ mu ohan wẹẹ, emwa ne irẹn khian dekun, vbe irẹn gha kpa hin e Sodọm rre sẹtin rhie ikuanegbe ne irẹn. Emwi ọvbehe vbe gha rrọọ nọ ya ohan gha mu e Lọt. Uvun ne ọdan vuọn wa gha bun vbe iya nọ rre ọkpẹn e Sodọm. Ọ gha kẹ, e Lọt họn vbekpae ọba eva ni dele ye egbe uvun vberriọ. (Gẹn 14:8-12) Zẹvbe uhunmwuta ẹgbẹe, ẹi mwẹ e Lọt ma gha si osi vbekpa ọvbokhan rẹn kevbe ivbi ẹre. Deba ọni, okpia nọ fe ẹre Lọt wa gha khin, egbọre ọ ghaa mwẹ owa ne mose mose vbe Sodọm. (Gẹn 13:5, 6) Ẹi re te ima ya ọna kha wẹẹ, emwi esi ẹre Lọt ru, nọ ma na rherhe họn ẹmwẹ ne Jehova. Sokpan, e Jehova ma rhie aro tua abakuru ọghe Lọt, nọghayayerriọ, ọ kegha ghee Lọt zẹvbe “ọmwata.”—2 Pit 2:7, 8.

15. Ne ima gha te ya gha zaan emwa ọvbehe rhunmwuda emwi ne iran ru, vbọ khẹke ne ima ru?

¹⁵ Ghẹ gha zaan emwa ọvbehe, rhunmwuda emwi ne iran ru, nọghayayerriọ, hia ne u rẹn vbene emwi ye iran hẹ. Gia ghee igiemwi ọghe ọtẹn nokhuo ọkpa na tiẹre Veronica nọ rre otọ Europe. Ọ keghi kha wẹẹ, “Ọ mwẹ ọtẹn nokhuo ọkpa nọ mobọ zẹ egbe hin usun rre, ẹi vbe mwẹ ẹghẹ ne aro ẹre ya maan vbe uhunmwu.  Ugbẹnso, I te gha hoo ne I gu ẹre guan, sokpan ọ ghi gha kọn mwẹ aro. Ẹre I na ghi tama egbe mwẹ wẹẹ, ‘Akpawẹ imẹ ọre ọtẹn nokhuo na, I gha te gha hoo ne I gha mwẹ ọmwa ne I sẹtin gu guan.’ I na ghi nọ rẹn vbene emwi ye ẹre hẹ. Ẹre ọ na ghi fannọ otọ ẹko ẹre ma mwẹ. Nia, te imẹ vbe ọre ghi gu obọ egbe.”

16. Vbọzẹe nọ na khẹke ne ima rinmwian e Jehova nọ ru iyobọ ne ima ya gha mwẹ amuroro?

¹⁶ E Jehova ọkpa ẹre ọ gele rẹn ọmwa sẹ otọ ẹko. (Itan 15:11) Rhunmwuda ọni, rinmwiaẹn nọ ru iyobọ nuẹn ne u sẹtin gha ghee emwa zẹvbe ne irẹn ghee iran kevbe ne u sẹtin gha mwẹ ẹnina daa iran. Erhunmwu ẹre ọ ru iyobọ ne ọtẹn ima nokhuo ọkpa na tiẹre Anzhela nọ ya sẹtin gha mwẹ amuroro daa etẹn. Ọ mwẹ ọtẹn nokhuo ọkpa vbe iko ọghẹe ne ẹmwẹ ọnrẹn wa gha lọghọ. Anzhela keghi kha wẹẹ: “Egbe emwi vberriọ ẹre ọ ya ọmwa lẹẹ ne ọmwa, ọ sẹtin vbe ya ọmwa gha ya unu kpamisikan ku ọmwa vberriọ. Ẹre I na ghi rinmwian e Jehova nọ ru iyobọ mẹ ya sẹtin gha mwẹ amuroro daa ọtẹn na.” E Jehova họn erhunmwu ọghe Anzhela ra? Anzhela keghi kha wẹẹ: “Mẹ vbe ọre keghi koko winna vbe ikporhu vbe ẹdẹ ọkpa, ma wa guan kpẹẹ vbe ẹdẹrriọ. Vbe ọ ghi gu mwẹ guan, I na wa rhie ehọ nẹẹn ta yi. Nia, te ẹmwẹ ọnrẹn ghi wa yẹẹ mwẹ, I wa vbe muegbe ne I ya ru iyobọ nẹẹn.”

17. Vbọ ghi khẹke ne ima ru nia?

¹⁷ Ọ ma khẹke ne ima gha hannọ etẹn ne ima khian gha mwẹ ẹnina daa. Vbe na ghee Jona, Ẹlaija, Hega kevbe Lọt, a sẹtin miẹn wẹẹ etẹn ima eso ẹre ọ ya obọ si ọlọghọmwa ne iran ye, ọrheyerriọ, ọ khẹke ne ima ye gha mwẹ ẹnina daa iran. Ẹmwata nọ rrọọ ọre wẹẹ, ẹghẹ eso, ma tobọ ima vbe si ọlọghọmwa gie egbe ima. Ẹi khabe ne Jehova na hoo ne ima gha mwẹ amuroro daa etẹn ima. (1 Pit 3:8) Ma gha gele gha mwẹ amuroro daa etẹn, akugbe ne ima mwẹ vbe otu ọghe Jehova ghi gha wegbe yọ. Nọnaghiyerriọ, ọ khẹke ne ima gha mwẹ amuroro kevbe ẹnina daa etẹn ima.