“KOYỌ! Vbọ ye hẹ?”

Ẹi mwẹ u ma he tuẹ ọmwa vbenian ẹdẹ. Ugbẹnso, a gha tuẹ ọmwa nẹ, a ghi so ọre obọ, a sẹtin vbe muẹn dede. Odẹ ughughan ẹre a ya tuẹ vbe ehe ughughan. Vbọrhirhighayehẹ, otuẹ ọre otuẹ. Vbe ihe eso, emwa i ya aro nọ maan ghee ọmwa ne ẹi tuẹ ọmwa ra ne ẹi khuẹnniẹn vbe a gha tuẹ ọre. Ọmwa ne ẹi mwẹ uyinmwẹ ra ne ẹi zẹ ye ọmwa re ẹre a tie ọmwa vberriọ.

Sokpan, ẹi re emwa hia ẹre ọ gua tuẹ. Ekhue ẹre ọ si ẹre ne emwa eso i na tuẹ ọmwa. Rhunmwuda ekhue, ọ keghi lọghọ emwa eso ne iran tuẹ emwa ni ke otọ ẹvbo ọvbehe rre, emwa ni diẹn iran, ra emwa ni mwẹ ukpo nọ yo. Ekhue i vbe gi ikpia eso tuẹ ikhuo, erriọ vbe ye ne ikhuo eso. Vbọrhirhighayehẹ, otuẹ sẹtin biẹ ọmọ esi.

U sẹtin nọ egbuẹ ọta vbenian: ‘De vbene otuẹ ya biẹ ọmọ esi hẹ? De emwi ne I gha miẹn ruẹ vbekpae otuẹ vbuwe Ẹmwẹ Osanobua?’

E Kọniliọs ọre ọmwa nokaro ne ẹi re ovbi e Ju nọ do deba iko ọghe Ivbiotu e Kristi. Vbe Pita gbe ọbokhian nẹẹn, ọ keghi kha wẹẹ: “Aro ọkpa ọre Osanobua ya ghee emwa hia.” (Iwinna 10:34) Ẹghẹ eso ghi gberra nẹ, e Pita na vbe kha wẹẹ, Osanobua “hoo ne emwa hia fiwerriẹ hin orukhọ iran rre.” (2 Pita 3:⁠9) Ma sẹtin gha roro ẹre wẹẹ emwa ni da miẹn odẹ ọghe emwata yi ẹre Pita guan kaẹn mwa, sokpan e Pita ẹre ọ ye vbe rhie igiọdu na ne Ivbiotu e Kristi hia. Ọ wẹẹ: “Wa gha daa ne emwa hia, wa gha hoẹmwẹ ivbi iyayi ne iho uwa.” (1 Pita 2:17) Ọna rhiema wẹẹ, te ọ khẹke ne ima gha tuẹ emwa hia ọ gha khọn rẹn wẹẹ, otọ ẹvbo ọvbehe ẹre iran ke rre. Ma ghaa tuẹ emwa ọvbehe, te ima rhiẹre ma wẹẹ ima hoẹmwẹ iran.

Ukọ e Pọl keghi tama etẹn vbe iko e Rom wẹẹ: “Wa gha rhan obọ miẹn egbe . . . zẹ vbene Kristi rhan obọ miẹn uwa.” (Rom 15:⁠7) Ọ mwẹ etẹn eso ni wa gha rhie igiọdu ne Pọl. E Pọl ma mianmian iyobọ ne iran ru ne irẹn hiehie. Deghẹ ọmwa vbe Pọl ghaa gualọ igiọdu, inu ghi nọ ne ima vbe ẹdẹnẹrẹ ni werriẹ aro daa isievẹn ọghe Esu ne oghian ima?​—⁠Kọl 4:11; Arhie 12:​12, 17.

Otuẹ sẹtin mu ọmwa orhiọn sotọ sokpan e Baibol ya ima rẹn wẹẹ, ọ mwẹ odẹ ọvbehe ne otuẹ na vbe ru ekpataki.

Ọ ghi bu ẹghẹ ne a khian ya biẹ Jesu vbe agbọn, Osanobua keghi gie odibo ọkpa gie Meri. Odibo nii keghi tama e Meri wẹẹ: “Ọfunmwegbe nọ nuẹn. Nọyaẹnmwa yaba ruẹ.” Otuẹ na keghi kpa e Meri odin rhunmwuda ọ ma rẹn emwi nọ demu. Evba nii ẹre odibo nii na tama e Meri wẹẹ: “Ghẹ mu ohan Meri, Osanobua ru ruẹ ẹse nẹ.” Ọ keghi tama e Meri wẹẹ, Osanobua mwamwa rẹn nẹ wẹẹ, wẹ ne Meri ẹre ọ khian hanmwa Mẹzaia biẹ. Orhiọn e Meri keghi sotọ, ẹre ọ na kha wẹẹ: “Ọguọmwadia ọre I khin, gi ẹre gele sẹ vbe egbe mwẹ vbe ne u khare na.”​—⁠Luk 1:​26-38.

Ukpamuyọmọ nọ hiunsi ẹre odibo nọ do gie uhunmwu nii wa gha mwẹ, ọrheyerriọ, ọ ma ya aro tila Meri rua rhunmwuda ọmwa nọ ma gba nọ. Irẹn ẹre ọ ka tuẹ Meri. Vbe ima miẹn ruẹ vbe igiemwi esi na? Ọ khẹke ne ima gha tuẹ emwa vbe ẹghẹ hia, ma vbe gha rhie igiọdu ne iran. Ifiẹmwẹ kherhe ne ima ya tuẹ etẹn sẹtin ya iran gha mwẹ ilẹkẹtin wẹẹ, ọkpa vbe usun eguọmwadia e Jehova ẹre iran gele khin.

E Pọl keghi do rẹn etẹn nibun vbe avbe iko ni rre Asia Mainọ kevbe Europe. Ọ wa gio tuẹ iran nibun.  A hae eni etẹn eso vberrriọ ye ugan vbe ebe Rom uhunmwu ẹnrẹn 16. Ọ ya unu kaẹn ọtẹn nokhuo ọkpa ne a tie ẹre Fibi. Ọ na tama etẹn wẹẹ: “Wa rhan obọ miẹn ọnrẹn vbe eni Nọyaẹnmwa zẹ vbene ọ khẹke emwa Osanobua, wa ghi ru iyobọ ne ọ rhirhi nọ uwa re nẹẹn. Ọ vbe gio otuẹ Priska kevbe Akuila. Ẹi re Pọl ọkpa ẹre ọ gie na tuẹ iran. Etẹn ni rre Asia Mainọ kevbe Europe vbe gio otuẹ iran. E Pọl vbe gio otuẹ etẹn eso ne ima ma zẹdẹ rẹn vbe ẹdẹnẹrẹ vbe na ghee Ẹpaonetọs. Ọ vbe gie na tuẹ Trifaena kevbe Trifosa, ikhuo ni rhiegba ye iwinna Enọyaẹnmwa. E Pọl wa gele gio otuẹ etẹn nikpia kevbe etẹn nikhuo.​—⁠Rom 16:​1-16.

Ẹi mwẹ ọyẹnmwẹ ma gha sẹ etẹn na rhunmwuda vbene Pọl ya gio otuẹ iran. Ọ sẹ nọ gha ya ahoẹmwọmwa ne iran mwẹ daa egbe wegbe sayọ. Otuẹ nii wa rhie igiọdu ne etẹn nii, ọ vbe ya iran deziẹn vbe odẹ ọghe orhiọn. Vbene ẹmwata, otuẹ vberriọ, nọ rhiema wẹẹ ma mwẹ ẹmwẹ etẹn ima vbe ekhọe keghi ya akugbe ọghe eguọmwadia Osanobua wegbe sayọ.

Ọ mwẹ asẹ ọkpa ne Pọl la oko sẹ Puteoli. Evba ẹre ọ ghi ke kpa gha rrie Rom. E Pọl ghi sẹ Rom, etẹn eso na do tuẹ ọre. E Pọl ghi beghe iran vbe umọdia, “ọ na kpọnmwẹ Osanobua, orhiọn keghi la ẹre iwu.” (Iwinna 28:​13-15) Ma gha muẹnmuẹn ogiẹ daa ọmwa ra ma na fieghe obọ daa re, otuẹ vbe nọ. Otuẹ vberriọ sẹtin rhie ẹrhiọn ye ọmwa ne iro han rẹn iwu.

Ọ mwẹ ẹghẹ ne etẹn eso ya gha yin uyinmwẹ ọghe emwa ni rre uwu agbọn, rhunmwuda ọni, e Jems keghi rhie adia nọ khẹke ne iran. (Jems 4:⁠4) Gi ima rhie aro tua ẹmwẹ ne Jems ya suẹn ibude ne ọ rhie ne iran:

“E Jems ne ọguọmwadia Osanobua, kevbe ọghe Nọyaẹnmwa Jesu Kristi; ọre ọ gbẹn ebe na rre. I tuẹ emwa Osanobua hia ni tagha gba uhunmwu otọ agbọn hia.” (Jems 1:⁠1) Yerẹro wẹẹ, te Jems ka tuẹ etẹn nii, ọ ke rhie ibude ne iran. Ọna ẹre ọ zẹe ne etẹn nii na ya ekhọe hia miẹn adia nii yi rhunmwuda, e Jems ya unu kaan rẹn wẹẹ, ọguọmwadia Osanobua ẹre irẹn vbe khin. Ọna rhie ma wẹẹ, otuẹ sẹtin kie ẹkpotọ ye adia ra ibude ne a rhie ne ọmwa.

Ọ ma khẹke ne otuẹ ọghe ima gha re ọghe ukpunu. Ahoẹmwọmwa ẹre ọ khẹke ne ọ gha gua ima kpa ya tuẹ emwa ọvbehe, ọ gha khọnrẹn wẹẹ emwa i gbọyẹmwẹ yọ. (Mat 22:39) Ọtẹn nokhuo ọkpa vbe Ireland keghi lae Ọgua Arriọba vbe iko khian ghi wa suẹn. Zẹ vbene ọ wa ya khirhi lae uwu Ọgua Arriọba, ọtẹn nokpia ọkpa keghi muẹnmuẹn ogiẹ daa re, ọ na kha wẹẹ: “Ọbokhian. U wa hia ne u na rrie iko vbe ẹrẹna.” Ọtẹn nokhuo nii keghi tota.

Uzọla eso ghi gberra nẹ, ọtẹn nokhuo nii keghi tama ọtẹn nokpia nii wẹẹ, “Ọ mwẹ ọlọghọmwa eso ne I la gberra vbe asẹ na. Ima khian te rrie iko vbe ẹdẹrriọ rhunmwuda ẹko ma zẹdẹ gha rhiẹnrhiẹn mwẹ. Ii khian ghi ye emwi nibun rre ne a tae vbe iko vbe ẹdọ, sokpan, I ma mianmian otuẹ nii. Ọ keghi wa mu mwẹ orhiọn sotọ. U ru ẹse.”

Ọtẹn nokpia nii ma te rẹn wẹẹ, otuẹ nii gha biẹ ọmọ esi. Ọtẹn nọkpia nii keghi kha wẹẹ, I ghọghọ wẹẹ I tuẹ ọre vbe ẹdẹrriọ. Ẹko keghi wa rhiẹnrhiẹn ọnrẹn ye ẹmwẹ ne ọtẹn nokhuo nii khare.

Solomọn keghi kha wẹẹ: “Rhie igho ruẹ ye ẹki urria ne a do, u gha miẹn ere vbọ ẹdọkpai-khẹdọkpa.” (Asan 11:⁠1) Ma gha gele gha mwẹ ọghọ, ma na gha ya ekhọe hia tuẹ etẹn ne a gba ga, te ima mu uyi ye iran egbe, ma tobọ ima vbe gha sọyẹnmwẹ. Nọnaghiyerriọ, ma ghẹ mianmian wẹẹ, otuẹ wa gele ru ekpataki.