U Ka Rẹn Ra?
Ilele ọghe Uhi e Mozis ẹre a gele ya gha ru adọlọ vbe ẹzọ gha rhiegbe ma vbuwe ẹkpo Ivbi Izrẹl nẹdẹ ra?
UGBẸNSO ẹre a ya gha ru adọlọ. Vbe igiemwi, ebe Diuteronomi 24:14, 15 khare wẹẹ: “Ghẹ mu ọguọmwadia ne ovbiogue ne u rhie vbe iwinna ru, ọre ovbi Izrẹl nọ ra avbe orhunmwuyẹn ni rre uwa ẹvbo . . . Adeghẹ u ma ha ẹre nẹẹn, ọ gha viẹ bu e Nọyaẹnmwa gha khian, a ghi bu abe gbuẹ.”
Emwi vbenian sunu daa orhunmwu ọkpa nọ gbe ezọbu, vbe orre nogie ihinrọn, Ọ Te Sẹ Ẹghẹ Kristi. Odẹ ẹghẹ na, ẹre a ya miẹn emwi ne ọmwa gbẹn ye ebunbunmwẹhẹn ra usọnmwẹ akhe, ya rinmwian e gọvina, nọ mwẹ itohan daa irẹn rhunmwuda ẹwu ne a miọn re. Ọkpẹn ẹvbo ne a tie ẹre Ashdod ẹre a na miẹn evbagbẹn na. Ughaghe te a gu ọmwa nọ gbe ezọbu na gbẹn ọnrẹn. Ọ gha kẹ, ọmwa nọ gbe ezọbu na, ma sẹtin rhọ emwi okọ sẹ omwa nọ khẹke, vbe ẹdẹ ne a miọn ẹwu. Ọna ọre ẹmwẹ nọ ya rinmwian e gọvina: “Ikpẹdẹ eso nọ gberra, vbe imẹ ne ọguọmwadia ruẹ ghi rhọ emwi okọ fo nẹ, e Hoshayahu ne ovbi e Shobay na do miọn mwẹ ẹwu mwẹ. . . . Avbe ihua mwẹ ne ima gba miẹn ẹsọn gha sẹtin sẹ osẹ yọ wẹẹ . . . ẹmwata ẹre I tae. I ma miẹn eke ne I na rri abe vbe ẹmwẹ na. . . . Sokpan deghẹ u ghi mu ukpa mu uwerhẹn ghee ẹmwẹ na nẹ gọvina, u na bẹghe ẹre wẹẹ, ẹmwẹ ẹwu ne a miọn mwẹ re ma kaan ruẹ, lahọ ye mwẹ itohan daa mwẹ! I rẹn wẹẹ, u i khian wa hunwan ne ọguọmwadia ruẹ gha ghogho khian vbene i na mwẹ ẹwu ne I khian mu yọ.”
Ọtokha ọkpa ne a tie ẹre Simon Schama keghi kha wẹẹ: “Okha na, ya ima rẹn wẹẹ, ọmwa nọ gbe ezọbu na, khiẹ ye ẹwu ne a miọn re, ẹre ọ zẹe ne ọ na rinmwian e gọvina nọ ru iyobọ ne irẹn. Ọ ma fo ye evba. Ọ khọ wẹẹ, ọmwa nọ gbe ezọbu na rẹn ilele kevbe uhi ni rre ebe Lẹvitikus kevbe Diuteronomi ni gbikhaẹn ye obọ atosi ne a ya mu ivbiogue.”