1-2. De emwi ọyunnuan nọ sunu vbe ẹdẹ na do Ugie Pẹntikọst vbe ukpo 33 C.E.?

VBE owiẹ vbe ẹdẹ Sọnde vbe ukpo 33 C.E., vbe ẹdẹ e Pẹntikọst, erhuanegbe Jesu ni rrie odẹ 120 keghi si egbe koko vbe ughugha ọkpa vbe egedege ọkpa vbe Jerusalẹm. (Iwinna 1:13-15; 2:1) Vbene ọ te sẹ ẹdẹrriọ, Jesu keghi tama erhuanegbe ẹre wẹẹ, ne iran ghẹ kpa hin e Jerusalẹm rre, rhunmwuda Osanobua gha tue orhiọn nọhuanrẹn ọghẹe yan iran. (Iwinna 1:4, 5) Vbọ ghi sunu?

² “Vbe udemwurri, iran keghi họn ogbigbi ke odukhunmwu gha dee, ọ yevbe ọghe okpẹhoho ne ọ hoho, ọ keghi wa vuọn owa nii ne iran tota yi. Iran keghi bẹghe emwi eso ni yevbe aranmwẹ erhẹn” vbe uhunmwu iran. “Iran hia keghi wa vuọn ne orhiọn nọhuanrẹn.” (Iwinna 2:2-4) Erriọ ẹre Jehova ya tue orhiọn nọhuanrẹn ọghẹe yan iran vbe odẹ ọghe ọyunnuan. (Iwinna 1:8) Iran na, ọre emwa okaro ne Jehova ya orhiọn nọhuanrẹn hannọ zẹ * ne iran mieke na deba e Jesu kha vbe ẹrinmwi.

3. Vbọzẹe ne erhuanegbe Jesu ni si egbe koko vbe ẹdẹ e Pẹntikọst, ma na gha gbawawẹ yọ wẹẹ e Jehova hannọ iran zẹ?

³ Gia kha wẹẹ, u rre usun emwa ni si egbe koko vbe Jerusalẹm, vbe ẹghẹ ne Jehova na ya orhiọn nọhuanrẹn ọghẹe hannọ erhuanegbe Jesu zẹ, u i khian sẹtin mianmian emwi nọ sunu  vbe ẹdẹrriọ. U ghi ghee, emwi nọ yevbe aranmwẹ erhẹn rrọọ ruẹ uhunmwu, vbe ọ ma he kpẹẹ vba, u na suẹn gha zẹ urhuẹvbo ughughan! (Iwinna 2:5-12) U i khian zẹdẹ gbawawẹ yọ wẹẹ, e Jehova hannọ ruẹ zẹ nẹ. Sokpan inọta nọ ghi rrọọ ọre wẹẹ, odẹ ọkpa ẹre Jehova ya hannọ iran zẹ ighẹ emwa hia ni khian deba e Kristi kha ra? Ẹn o. Vbọ ya ima kha vberriọ?

4. Odẹ ọkpa ẹre Jehova ya zẹ erhuanegbe Jesu ni ghaa rrọọ vbe orre nokaro ra? Rhan otọ re.

⁴ Gia ziro yan ẹghẹ ne Jehova ya hannọ emwa zẹ. Yerre wẹẹ, odẹ orhunmwu 120 ẹre ọ ghaa rre ughugha nii, vbe ẹdẹ na do Ugie Pẹntikọst vbe ukpo 33 C.E. Sokpan ẹi re iran ọkpa ẹre Jehova hannọ zẹ vbe ẹdẹrriọ. Ọ vbe hannọ odẹ orhunmwu 3,000 ọvbehe zẹ vbe ẹdẹrriọ. Vbe ẹghẹ ne iran ya dinmwiamẹ, ẹre Jehova ya hannọ iran zẹ. (Iwinna 2:37, 38, 41) Sokpan ẹghẹ nii ghi gberra nẹ, ẹi re ẹghẹ idinmwiamẹ ọkpa ẹre Jehova ghi ya gha hannọ emwa zẹ. Ivbi e Sameria dinmwiamẹ nẹ, e Jehova ke hannọ iran zẹ. (Iwinna 8:14-17) Uhiẹn, eso vbe gha rrọọ ne Jehova hannọ zẹ, vbene iran te dinmwiamẹ, iran na ọre Kọniliọs vbe ẹgbẹe ọre.—Iwinna 10:44-48.

5. Zẹvbe nọ rre ebe 2 Kọrinti 1:21, 22, vbọ sunu vbe Jehova gha ya orhiọn nọhuanrẹn hannọ ọmwa zẹ?

⁵ Gi ima vbe ziro yan emwi eso nọ sunu vbe Jehova gha ya orhiọn nọhuanrẹn hannọ ọmwa zẹ. E Jehova gha hannọ ọmwa zẹ, ọ sẹtin kpa ọmwa nii odin. Ọ ghi gha nọ egbe ẹre wẹẹ, ‘Vbọzẹe ne Jehova na zẹ mwẹ?’ Eso i vbe roro ẹre vberriọ. Vbe nọ rhirhi gha ye hẹ, ẹmwẹ ne ukọ e Pọl tae ya ima rẹn emwi nọ sunu daa ọmwaikọmwa ne Jehova hannọ zẹ. Ọ keghi kha wẹẹ: “Wa keghi ya e Kristi yi, Osanobua keghi yi uwa ama * [ọghe] imẹ ẹre ọ yan rẹn vbekpa nọ na rhie orhiọn nọhuanrẹn nọ ve ne uwa. Nene orhiọn nọhuanrẹn ẹre a ya zẹ osẹe yọ wẹẹ, emwi ne Osanobua ve emwa rẹn re, gha sẹ ima obọ.” (Ẹfis 1:13, 14) Ọna rhiema wẹẹ, orhiọn nọhuanrẹn ẹre Jehova ya so igiẹ yọ ma etẹn na hannọ zẹ wẹẹ, irẹn gele hannọ iran zẹ. Nọnaghiyerriọ, ma gha sẹtin kha wẹẹ orhiọn nọhuanrẹn ọre “ama [ra osẹ]” ne emwa na hannọ zẹ mwẹ nọ ya iran mwẹ ilẹkẹtin wẹẹ,  te iran khian gha rre ẹrinmwi vbe etẹbitẹ.—Tie 2 Kọrinti 1:21, 22.

6. De emwi nọ khẹke ne emwa na hannọ zẹ ru, ne arrọọ etẹbitẹ vbe ẹrinmwi mieke na sẹ iran obọ?

⁶ E Jehova gha hannọ ọmwa zẹ, ọni rhiema wẹẹ arrọọ ọghe etẹbitẹ vbe ẹrinmwi gha wa sẹ ọre obọ ra? Ẹn o. Ẹmwata nọ wẹẹ, emwa na hannọ zẹ yaro yọ wẹẹ ẹrinmwi ẹre iran rrie. Sokpan te ọ khẹke ne iran kọ ẹmwẹ ibude na ye orhiọn: “Wa ne etẹn mwẹ, wa kakabọ hia ne uwa ya vbene uwa miẹn ọnrẹn hẹ ighẹ utiemwẹ ne Osanobua tie uwa, kevbe ne ọ na hannọ uwa zẹ, khian ọghe etẹbitẹ. Rhunmwuda, wa ghaa ru ẹre vberriọ, ẹi mwẹ wa ma mu sọe.” (2 Pit 1:10) Rhunmwuda ọni, emwa na hannọ zẹ ghaa hoo ne arrọọ etẹbitẹ vbe ẹrinmwi sẹ iran obọ, iran ghi da imudiase ọghe iran yi ya sẹ ufomwẹ.—Fil 3:12-14; Hib 3:1; Arhie 2:10.

7. De vbene ọmwa ya rẹn wẹẹ a hannọ irẹn zẹ?

⁷ Sokpan, de vbene ọmwa ya rẹn wẹẹ a hannọ irẹn zẹ? Ẹmwẹ ne Pọl gbẹn gie Ivbiotu e Kristi na hannọ zẹ ni ghaa rre Rom, rhie ewanniẹn ye inọta na. E Pọl keghi tama iran wẹẹ: “Rhunmwuda, orhiọn ne Osanobua rhie ne uwa, ma ya uwa khian ọviẹn, ne ọ gha ya uwa gha fian afianma, sokpan, te orhiọn nii ya uwa khian ivbi Osanobua, vbekpa ẹtin nene orhiọn ne a gha da tie Osanobua wẹẹ, ‘Evbavba! Erha mwẹ!’ Orhiọn Osanobua keghi deba orhiọn ima tae wẹẹ ivbi Osanobua ma khin.” (Rom 1:7; 8:15, 16) Ọna rhiema wẹẹ, orhiọn nọhuanrẹn ẹre Jehova ya so igiẹ yọ ma etẹn na hannọ zẹ wẹẹ, irẹn gele hannọ iran zẹ.—1 Tẹs 2:12.

8. De vbene 1 Jọn 2:20, 27 ya gi ima rẹn wẹẹ, ẹi re ọmwa ẹre ọ khian tama emwa na hannọ zẹ wẹẹ, a hannọ iran zẹ nẹ?

⁸ E Jehova gha hannọ ọmwa zẹ nẹ, ọmwa nii i gbawawẹ hiehie deghẹ ẹrinmwi ẹre irẹn rrie. (Tie 1 Jọn 2:20, 27.) Ẹmwata nọ wẹẹ, iko ẹre Jehova loo ya maa eguọmwadia re hia emwi, ke emwa na hannọ zẹ kevbe emwa ni khian yin agbọn na. Sokpan, ẹi re ọmwa ẹre ọ khian tama emwa na hannọ zẹ wẹẹ, e Jehova hannọ iran zẹ nẹ. Ẹtin nọ sẹ ehia nọ re orhiọn nọhuanrẹn, ẹre Jehova loo ya gi iran rẹn wẹẹ, irẹn hannọ iran zẹ nẹ!

9. E Jehova gha hannọ ọmwa zẹ, de afiwerriẹ nọ rhiegbe ma vbe arrọọ ọghẹe, zẹvbe nọ rre ebe Ẹfisọs 1:18?

⁹ Nibun sẹ vbe eguọmwadia Osanobua ni rrọọ vbe ẹdẹnẹrẹ, ma rẹn vbene ọ ye hẹ, vbe Jehova gha hannọ ọmwa zẹ, rhunmwuda e Jehova ma hannọ iran zẹ. Uhunmwu otagbọn na ẹre Osanobua yi ne emwa nagbọn, ne iran gha rrọọ vbe etẹbitẹ, ẹi re ẹrinmwi. (Gẹn 1:28; Psm 37:29) Sokpan, e Jehova keghi zẹ emwa eso vbe agbọn na ne iran gha rrie ẹrinmwi. Rhunmwuda ọni, e Jehova gha hannọ ọmwa zẹ nẹ, iziro ọghe ọmwa nii ghi wa fiwerriẹ fẹfẹfẹ, ọ ghi do yaro ye arrọọ ọghe etẹbitẹ vbe ẹrinmwi.—Tie Ẹfisọs 1:18.

10. A gha wẹẹ, a ‘dọlegbe biẹ’ ọmwa, vbe a yae kha? (Vbe ya ghee evba gbẹn ye ototọ kuẹi.)

¹⁰ E Jehova gha ya orhiọn nọhuanrẹn hannọ ọmwa zẹ, ọni rhiema wẹẹ te a ‘dọlegbe biẹ’ ọmwa nii. * Jesu vbe gi ima rẹn wẹẹ, ọmwa ne Jehova ma ya orhiọn nọhuanrẹn ọghẹe zẹ, i khian sẹtin rẹn vbene ọ gele ye hẹ vbe a gha ‘dọlegbe biẹ’ ọmwa, ẹi mwẹ vbene a khian rhan otọre sẹ hẹ.—Jọn 3:3-8.

11. De vbene iziro ọghe emwa ya fi werriẹ hẹ, vbe Jehova gha hannọ iran zẹ nẹ?

¹¹ De vbene iziro ọghe emwa ya fi werriẹ hẹ, vbe Jehova gha hannọ iran zẹ nẹ? A te miẹn wẹẹ e Jehova hannọ iran zẹ, iran te yaro yọ wẹẹ, te iran khian gha rre agbọn na vbe etẹbitẹ vbe ẹghẹ ne Jehova khian ya wabọ emwi  dan hia hin agbọn na rre, ọ ghi ya uhunmwu otagbọn na khian e paradais. Ọ gha kẹ, iran te vbe gha muẹn roro, vbene iran khian ya gbe ọbokhian ne emwa iran ni wulo, vbe iran gha rhiọ kpaegbe vbe odaro. Sokpan vbe Jehova ghi hannọ iran zẹ nẹ, iziro ọghe iran na fi werriẹ. Vbọzẹe? Ẹi re te ẹmwẹ agbọn na khan iran, ra te iran ghi suẹn gha roro ẹre wẹẹ, ẹrinmwi ẹre ọ khian maan ne iran sẹ. Iran i vbe roro ẹre wẹẹ, arrọọ ọghe etẹbitẹ vbe agbọn na i khian gha rhiẹnrhiẹn. Nọghayayerriọ, te Jehova loo orhiọn nọhuanrẹn ọghẹe ya fi iziro ọghe iran werriẹ, ẹre ọ si ẹre ne iran na ghi yaro yọ wẹẹ, ẹrinmwi ẹre iran rrie.

12. Zẹvbe nọ rre ebe 1 Pita 1:3, 4, de aro ne etẹn na hannọ zẹ ya ghee afiangbe nọ khẹ iran vbe odaro?

¹² Ọmwa ne Jehova hannọ zẹ sẹtin gha roro ẹre wẹẹ, iran ma sẹ nọ gha miẹn ukpamuyọmọ vberriọ. Sokpan, ẹghẹ ọkpa i rrọọ nọ khian ya gbawawẹ yọ deghẹ e Jehova gele hannọ irẹn zẹ. Ẹghẹ ke ẹghẹ nọ ya muẹn roro avbe afiangbe nọ khẹ irẹn vbe odaro, ọ ghi wa gha ghọghọ.—Tie 1 Pita 1:3, 4.

13. De aro ne emwa na hannọ zẹ ya ghee arrọọ ọghe iran vbe uhunmwu otagbọn na?

¹³ Te ọna ghi rhiema wẹẹ emwa na hannọ zẹ hoo ne iran rherhe wu ra? Ẹmwẹ ne ukọ e Pọl tae rhie ewanniẹn ye inọta na. E Pọl keghi ya ikinnegbe ọghe emwa na hannọ zẹ gie ibọkpọ ra okhogbo. Ọ keghi kha wẹẹ: “Ọmwa vbene ima na ye, rre uwu okhogbo agbọn na, te ima gha ye gha khiẹkhiẹ egbe ba ẹmwẹ oya ne a rri ima re, ẹi re rhunmwuda ighẹ ma hoo ne a mu ikinnegbe ọghe agbọn mwa na fua, sokpan ma hoo ne a ya ọghe ẹrinmwi yọ mwa, vbene a gha na miẹn wẹẹ, arrọọ ghi rhie emwi ne ọ sẹtin wu gbe re.” (2 Kọr 5:4) Ẹi re wẹẹ te agbọn na khan iran ra te iran hoo ne iran rherhe wu. Nọghayayerriọ, iran keghi sọyẹnmwẹ arrọọ, iran vbe hoo ne iran gha loo arrọọ ọghe iran hia ya ga e Jehova, ke iran kevbe ẹgbẹe ọghe iran. Vbọrhirhighayehẹ, ẹghẹ ọkpa i rrọọ ne iran ya mianmian afiangbe nọkhua nọ khẹ iran vbe odaro.—1 Kọr 15:53; 2 Pit 1:4; 1 Jọn 3:2, 3; Arhie 20:6.

14. Vbọsiẹ ne ọmwa i khian na rhunmwuda usun emwi na sunu yi vbe okhuẹn na gha roro ẹre wẹẹ, a ya orhiọn nọhuanrẹn hannọ irẹn zẹ nẹ?

¹⁴ Egbọre, u zẹdia roro ẹre deghẹ ọkpa vbe usun emwa ne Jehova ya orhiọn nọhuanrẹn hannọ zẹ ẹre u khin. Ọ ghaa yerriọ, mu avbe inọta ne kpataki na roro: Ọmwa nọ wa hoo nọ ru ahoo ọghe Jehova ẹre uwẹ khin ra? Ọmwa nọ wa zọghaẹ vbe iwinna ikporhu iyẹn nọ maan ẹre uwẹ khin ra? Ọmwa nọ tie Evbagbẹn Nọhuanrẹn vbe ẹghẹ hia kevbe nọ hoo nọ gha mwẹ irẹnmwi nọ dinmwi ọghe Osanobua ẹre uwẹ khin ra? (1 Kọr 2:10) Uwẹ ghee ẹre wẹẹ te Jehova wa fiangbe iwinna ikporhu iyẹn nọ maan ọghuẹ ra? Ọmwa nọ wa hoo nọ ru iyobọ ne emwa ya rẹn e Jehova ẹre uwẹ khin ra? Uwẹ vbe bẹghe odẹ ughughan ne Jehova ya ru iyobọ nuẹn ra? Ọ gha re ‘ẹẹn’ ọre ewanniẹn ne u zẹ ye avbe inọta na, te ọni ghi rhiema wẹẹ, ọmwa na hannọ zẹ ẹre u khin ra? Ẹn o. Vbọ ya ima kha vberriọ? Rhunmwuda, eguọmwadia Osanobua hia sẹtin gha mwẹ egbe iziro vbenian, ke emwa na hannọ zẹ kevbe emwa ni khian yin agbọn na. E Jehova gha vbe sẹtin ya orhiọn nọhuanrẹn ọghẹe ru iyobọ ne ọguọmwadia ọghẹe nọ rhirhi gha khin, ọre ẹrinmwi ẹre ọ rrie, ra uhunmwu otagbọn na ẹre ọ khian gha ye. Adeghẹ u zẹdia gbawawẹ deghẹ ọkpa vbe usun emwa na hannọ zẹ ẹre u gele khin, ọni rhiema wẹẹ u i re ọre, rhunmwuda, emwa ne Jehova ya orhiọn nọhuanrẹn hannọ zẹ i gbawawẹ yọ hiehie. Te ọ wa dewuarorua ma iran wẹẹ, ẹrinmwi ẹre iran rrie!

15. Vbọ ya ima rẹn wẹẹ, ẹi re emwa hia ne orhiọn nọhuanrẹn loo, ẹre ọ rrie ẹrinmwi?

¹⁵ Igiemwi ọghe eguọmwadia e Jehova nibun  rre uwu e Baibol ne orhiọn nọhuanrẹn ọghe Jehova wa gha loo; sokpan, iran ma gha rre usun emwa na ya orhiọn nọhuanrẹn hannọ zẹ. Vbe igiemwi, e Jehova keghi loo orhiọn nọhuanrẹn ya dia e Devid. (1 Sam 16:13) Orhiọn nọhuanrẹn ẹre ọ ru iyobọ nẹẹn ya gha mwẹ irẹnmwi nọ dinmwi ọghe Jehova. Orhiọn nọhuanrẹn ẹre ọ vbe dia re ya gbẹn abọ eso vbe Baibol. (Mak 12:36) Ọrheyerriọ, ukọ e Pita keghi kha wẹẹ, “e Devid tobọ ẹre ma hin odukhunmwu gha rrie ẹrinmwi.” (Iwinna 2:34) Vbe Baibol ghi guan kaan e Jọn ne Baptist, ọ na kha wẹẹ, “orhiọn nọhuanrẹn gha hin yan rẹn.” (Luk 1:13-16) Jesu khare wẹẹ, ọmwa rhọkpa i rrọọ vbe agbọn na nọ sẹ e Jọn ne Baptist, sokpan, ọ na vbe kha wẹẹ, e Jọn ne Baptist i khian gha rre usun emwa ni rrie ẹrinmwi. (Mat 11:10, 11) Ẹmwata nọ wẹẹ, e Jehova wa loo orhiọn nọhuanrẹn ọghẹe ya ru iyobọ ne Devid kevbe Jọn ne Baptist, ne iran sẹtin fian emwi nibun gbua, sokpan e Jehova ma hannọ iran zẹ, ne iran gha rrie ẹrinmwi. Te ọna ghi rhiema wẹẹ, amuẹtinyan ọghe iran ma wegbe sẹ vbe ọghe emwa ni khian deba e Kristi kha vbe ẹrinmwi ra? Ẹn o. Emwi nọ rhiema ọre wẹẹ, e Jehova gha huẹn iran kpaegbe ne iran mieke na sọyẹnmwẹ arrọọ etẹbitẹ vbe Paradais vbe uhunmwu otagbọn na.—Jọn 5:28, 29; Iwinna 24:15, NW.

16. De emwi ne eguọmwadia Osanobua nibun sẹ vbe ẹdẹnẹrẹ yaro yi?

¹⁶ Nibun sẹ vbe eguọmwadia e Jehova ni rre agbọn na vbe ẹdẹnẹrẹ i rrie ẹrinmwi. Te iran yevbe Ebraham, e Sera, e Devid, e Jọn ne Baptist kevbe eguọmwadia e Jehova nibun ni ghaa rrọọ vbe ẹghẹ nẹdẹ. Emwi ne iran yaro yi ọre arrọọ etẹbitẹ vbe uhunmwu otagbọn na vbe ototọ Arriọba Osanobua.—Hib 11:10.

17. De inọta ne ima khian ziro yan vbe ako iruẹmwi nọ ghi lele ọna?

¹⁷ Emwa na hannọ zẹ eso ye gu ima rre agbọn na vbe ẹdẹnẹrẹ, rhunmwuda ọni, inọta eso sẹtin de rre. (Arhie 12:17) Vbe igiemwi, de aro nọ khẹke ne emwa na hannọ zẹ ya gha ghee egbe iran? Adeghẹ ọtẹn ọkpa vbe iko ruẹ na suẹn gha re vbe eka, ọ na vbe gha wọn vbe ayọn na ghae vbe Ugie Ayere, de obọ nọ khẹke ne u ya muẹn? Ọ khẹke nọ gha kpokpo ruẹ vbe orhiọn, deghẹ emwa ni kha wẹẹ, iran rre usun emwa na hannọ zẹ na gha muan yọ ra? Ako iruẹmwi nọ ghi lele ọna gha rhie ewanniẹn ye avbe inọta na.