1-2. (a) Jé Yéhôva a nga jô minlômane mi Yésus milal na mi bo, a be nga bo aya? (b) Jé bii yen ayé’é di?

MVUS abô’ô Pâque ya mbu 32 É.J., minlômane Pierre, Jacques a Jean mi nga yen évemba jam. Éyoñe be mbe beta nkôl éziñ, éko éziñ nkôle ya Hermon, be nga bi étua ñyenan. Kalate Zambe a jô na: “Asu [Yésus] e nga faé ane jôp, ngômesane jé é nga bo éfumulu ane éfufup.” (Mt. 17:1-4) Memane ya ñyenan ôte, minlôman mi nga wô’ô tyiñe Zambe é jô’ô na: “Nyina a ne Mone wom ma nye’e, ma yene nye mvaé. Vô’ôla’ane nye.” (Mt. 17:5) Mam minlômane mite mi nga bo binyiñe biap mvuse jam ete me nga liti na be nga vô’ôlô Yésus. Bia fe bia kômbô vu be.

² Ayé’é ya mvus, bi nga yene na e vô’ôlô Yésus a tinane na te bia bo mam méziñ. Ayé’é di ki, bia zu yene mam mebaé Yésus a nga jô na bia yiane bo.

3. Jé Matthieu 7:13, 14 a jô bia na bi bo?

³ Lañe’e Matthieu 7:13, 14. Yésus a kobô ajô mimbé mibaé mia kee bôte bevôm bebaé. Mbé ô ne “anen” a wu ô ne “tyôtyoé.” Yésus a nji kobô ajô ya mbé lale. Môt émien nnye a yiane tobe mbé é nyiin. Ntyi’an ôte ñwô wo dañe mfi ényiñe môt, amu fo’o ve mbé wua étam ñwô ô ne kee bôt ényiñe ya melu mese.

4. Kate’e avale zen é ne “ndam” é ne.

 ⁴ E ne mfi na bi kôme yeme nsela’ane a ne zañe mimbé mite mibaé. Abui bôte da ke nyiine mbé ô ne “anen” amu zen éte é ne “ndam.” Ve éngôngole jam é ne na abui bôte da tyi’i na da tabe zen éte a tôñe mam nkunda bôte ô ne zen éte wo bo. Ba kate wô’ô na zen éte é ne nyi Satan, a na ja kee bôt awu.​—1 Bec. 6:9, 10; 1 Jean 5:19.

5. Mam mevé bôte béziñ be nga bo asu na be yene zen é ne “tyôtyoé” a wulu été?

⁵ Zen é ne “tyôtyoé” ja selane nyi é ne “ndam.” Yésus a nga jô na tyôtyoé bôt nje ja kui na é nyiin été. Amu jé? Amu na éfuse ja tôé valé, Yésus a nga jô beyé’é bé na be tabe ntyel a bivuse bekulu mejô. (Mt. 7:15) Bôte béziñ ba jô na bi ne lañe betoyini miñyebe émo ji, a abui y’été da jô na da ye’ele benya mejôô. Mbôle miñyebe mi nto angôndô ya abui, abui bôte e nji beta yeme vôme be lum asu, a jam ete da te’e be nyul. Ba buni na be vo’o yene zene ja kee bôt ényiñ. Ve nya ajôô a ne na, be ne ngule ya yene je. Yésus a nga jô na: “Nge mia ba’ale mejô mam melu mese, wôna mi ne fo’o beyé’é bam; mia ye yeme benya mejôô, a benya mejôô ma ye bo mia beti.” (Jean 8:31, 32) Mbamba jam a ne na, ô nji tôñe nkunda bôt ôte; ô nga jeñe benya mejôô. Ô nga nyoñ éyoñe ya yé’é mejô me Zambe asu na ô yeme nkômbane wé. Ô nga tôñe fe miñye’elane mi Yésus. Ô nga yé’é abui mam. Ô nga yene na Yéhôva a yi na ô sa’ale miñye’elane ya évuse ñyebe, a na ô bo teke jeme mebô’ô me tyii a évus ékaña’a. Ô nga yene fe na e ne bo ayaé ya kandan a mbia mimboon, a tôñe memvinda me Yéhôva. (Mt. 10:34-36) Éko éziñ e nji be tyi’ibi asu dôé na ô bo mintyendane mite. Ve ô nji sili mo si, amu wo nye’e Yéhôva, a wo kômbô ve nye nlem avak. Ngo’o abime mevak Yéhôva a wô’ éyoñ a yene wo!​—Min. 27:11.

6. Melebe mevé Besam 119:9, 10, 45, 133 a ve bia asu na bi ke ôsu a wulu zen é ne tyôtyoé?

⁶ Jé é ne vôlô bôte be nto zen é ne tyôtyoé na be ke ôsu a wulu été? Bi tame nyoñ éve’an. Mesi méziñ, minjoñe mia kee bôte minkôl mi bili minka’ale fefele ésala’a, ba loone mie na begarde-fou. Minka’ale mite mia kamane bemetua na be ku ébé été. Be nga futi mie valé asu mvo’é bedutu bemetua. Mia volô be na be bo teke wulu bemetua bap nkôm ésala’a, a na be bo teke ku ébé. Teke ndutu metua éziñ a ne wô’ô abé amu minka’ale mite mia kamane nye na a ku ébé, a juk nge wu. Memvinda me Yéhôva bia koone me Bible me ne ane minka’ale mite. Ma volô bia na bi ke ôsu a wulu zen é ne tyôtyoé.​—Lañe’e Besam 119:9, 10, 45, 133.

7. Aval avé bisoé bia yiane yene zen é ne tyôtyoé?

⁷ A bisoé, ye mi wô’ô wô’ôtane biyoñe biziñ ve ane memvinda me Yéhôva me ne angôndô ya adit? Nde Satan a yi na mi simesane nalé. A yi na mi dañe fombô mame bôte be ne zene é ne ndam ba bo. E ne yené ve ane ba bu’uban ényiñ. Satan a ne belane mame bongô besikôlô bevo’o ba bo a mame mia yen Internet, a bo na mi simesane na mia sube mbamba be mam béziñ. A yi na mi simesane na memvinda me Yéhôva ma  kamane mia na mi sambe ényiñ. * Ve te mia vuane jame di: Satan a nji yi na bôte be ne zen é ne ndam be yeme jame dé kui be memane ya dulu dap. Ve Yéhôva nye a kôme bia liti mbamba be mam bese bii bi nge bi kele ôsu a wulu zene ya ényiñ.​—Bs. 37:29; És. 35:5, 6; 65:21-23.

8. Jé nkañete Olaf ô ne ye’ele bisoé?

⁸ Bi tame zu yene jame nkañete ésoé Kristen éziñ é ne jôé na Olaf ô ne ye’ele bia. * Bongô ya aba sikôlô dé be mbe be tindi’i nye na a bo mvine mame ya bisôk. Éyoñ a nga kate be na Bengaa be Yéhôva be nji bo avale mam ete amu ba tôñe miñye’elane ya Bible, bobebinga béziñe ya aba sikôlô dé be nga jô na ba zu jeñe mezene mese asu na  be jô’ôbô a nye, ve Olaf a nga tebe ne bip. Minju’u mié mi nji su’u valé. Olaf a jô na: “Beye’ele bam be mbe be tindi’i ma na me bo beta besikôlô asu na bôte be semé ma. Be mbe be jô’ô na nge me teke bo de, ma ye ke bi mbamba ényiñ.” Jé é nga volô Olaf na a bo teke ku melam mete mese? A jô na: “Me mbe me bili mbamba bemvôé akônda été. Be mbe be nto ane bibu’a ya nda bôte jam. Me nga taté fe na ma yé’é Kalate Zambe édo’ été. Nté me mbe me kele’e ôsu a yé’é mejô me Zambe, nde fe me mbe me tu’a yemete ndi nleme jam na me ne fo’o benya mejôô été. Ane me nga nyoñe ntyi’ane na ma zu ve mamien ngumba be Yéhôva, a baptizôban.”

9. Jé bôte ba kômbô ke ôsu a wulu zen é ne tyôtyoé ba yiane bo?

⁹ Satan a yi na bi kôlô zene ya ényiñ, a na bi ke koone nkunda bôte ô ne njalan zen é ne ndam, nje “ja ke vôm bôt ba jañ.” (Mt. 7:13) Ve bii ke ôsu a wulu zen é ne tyôtyoé nge bia vô’ôlô Yésus, a ba’ale na zen éte jé soo bia nya mvo’é. Éyoñe ji, bia zu yene jam afe Yésus a nga jô na bia yiane bo.

10. Jé Yésus a nga jô na bia yiane bo e Matthieu 5:23, 24?

¹⁰ Lañe’e Matthieu 5:23, 24. Yésus a nga kobô ajô jam éziñ é mbe angôndô ya mfi asu Bejuif be mbe be vô’ôlô’ô nye. Tame ve’ele simesan. Môt a te so Temple na a zu ve beprêtre tit asu metuna’a. Nge Temple été valé, môt ate a simesane na monyañe wé a bili nye ajô, a yiane li’i jôm a te zu ve metuna’a, éyoñe te a “ke.” Amu jé? Ye jam éziñ é ne mfi a lôte metuna’a ba ve Yéhôva? Yésus a nga jô ne ngeññ na: “Taté late monyoñe ñbwa.”

11. Kate’e mame Jacob a nga bo asu na a kôm ajô a monyañe wé.

¹¹ Nkañete Jacob ô ne ve bia abui miñye’elan éyoñe da sili na bi kôm ajô a mojañ nge ke sita éziñ. Éyoñe Jacob a nga kôlô nlam a nga bialé, a ke nyiñe si fe tañe bebé mimbu 20, Zambe a nga lôm éngele na a kate Jacob na a bulane nlame wé. (Met. 31:11, 13, 38) Ve jam ete e nji be tyi’ibi. Ésaü, monyañ mvendé wé, a mbe a kômbô’ô wôé nye. (Met. 27:41) Jacob a nga “dañe ko woñ, a fô’ôban” amu a mbe a simesa’ane na monyañe wé a ngenan a ba’ale’e nye ziñe nlem. (Met. 32:7) Jé Jacob a nga bo asu na a kôm ajô a monyañe wé? Jam ôsu, a nga kate Yéhôva jam ete meye’elan été. Jame baa, a nga lôm Ésaü abui biôm. (Met. 32:9-15) Jame lale, Éyoñe ba monyañe wé be nga yenan a mis, a nga liti nye ésemé. A nga kumbu si mise me Ésaü sake éyoñe jia, nge bibaé, ve biyoñe zangbwal! Mboon ôte ô nga liti na Jacob a sili émiene si a na a semé monyañe wé. Nalé a nga bo na be beta late ngbwa.​—Met. 33:3, 4.

12. Jé nkañete Jacob ô ne ye’ele bia?

¹² Mame Jacob a nga bo éyoñ a nga ke tôbane monyañ wé, a aval a nga bo éyoñe ba nye be nga tôban me ne ve bia abui miñye’elan. Jacob a nga sili Yéhôva mvolan a éjote nyul. Mvuse ya valé, a nga bo mam ma lu’an a meye’elane mé. A nga bo mame me mbe ve volô nye na a kôm ajô a monyañe wé. Éyoñe ba nye be nga tôban, a nji sañetan a nye  asu na be yeme za a bili mekua nge momo. Nsôñane wé ô mbe fo’o ve na a beta soo mvo’é zañe ba monyañe wé. Aval avé bi ne vu Jacob?

13-14. Jé bia yiane bo éyoñe mojañ a wô’ô bia ôlun?

¹³ Nge bia kômbô wulu zene ya ényiñ, bia yiane late ngbwa a bobejañ. (Bero. 12:18) Jé ô ne bo nge wo yene na monyoñ a wô’ô wo ôlun? Aval ane Jacob, ye’ela’ane Yéhôva. Ô ne sili nye na a volô mia na mi kôm ajô ete.

¹⁴ Wo yiane fe nyoñ éyoñe ya fas avale môte ô ne. Ô ne sili womien minsili mi: ‘Ye me wô’ô jia kañese bikobe biam, a ji’a sili njaman a éjote nyul ése asu na mvo’é é boban? Yéhôva ba Yésus ba wô’ôtan aya éyoñe ba yen ane ma jeñe na me ke kôm ajô a mojañ nge ke sita éziñ?’ Biyalane ya minsili mite bi ne ve bia éva’a ya tôñe mejô me Yésus, a ke yene monyañe wongan asu na bi kôm ajô. Nge bi bo de, wônaa bia tôñ éve’ela Jacob.

15. Aval avé Beéphésien 4:2, 3 a ne volô bia na bi kôm ajô a mojañ?

¹⁵ Tame ve’ele simesane jam e nga ye kui nge Jacob a nga ye ke tôbane monyañe wé a mebun nlem. Be nga ye fo’o kandane besañesañ été! Ajô te, éyoñe bia ke yene mojañ asu na bi kôm ajô, bia yiane de bo a éjote nyul ése. (Lañe’e Beéphésien 4:2, 3.) Minkana 18:19 a jô na: “Ndutane monyañ éyoñ a wô’ôya abé, a nyoñane beta nlam a ne ngu, nyoñan nlam ô ne tyi’ibi; A avale mesengan ete e ne aval ane mimfeta’a ya beta ôlem.” Éyoñe bia sili monyañe wongan njaman a éjote nyul ése, bi ne kui na bi nyiine “beta ôlem” wé.

16. Jam avé afe bia yiane bo, a amu jé?

¹⁶ Bia yiane fe kôme fase mejô bii jô monyañe wongan, a avale bii jô nye me. Éyoñ ô maneya kômesan, kele’e yene monyoñ a nsôñane ya kôm élat é ne zañe jenan. Atata’a, a ne lume wo mbia bifia. Nalé a ne bo na ô wô’ ôlun, ô ne fe kômbô liti na ô nji bi mekua. Ve ye nalé é bo na mvo’é é beta so? Momo. Te vuane na e late ngbwa a monyoñ a ne  mfi adañe na be yeme za a ku ajô nge momo.​—1 Bec. 6:7.

17. Jé nkañete Gilbert wo ye’ele bia?

¹⁷ Mojañ Gilbert a nga ve ngule na a bo avale môte da yeme jeñe mvo’é. A jô na: “Bia ébu’a ya nda bôte jam éziñ bi mbe angôndô ya abé. Me nga bo mimbu mibaé me jeñe’e na me laan a nye évôvoé été asu na bi kôm ajô.” Jé éfe Gilbert a nga bo? “Ôsusua na ma ke yene nye, me mbe me ye’ela’ane Yéhôva. Me nga nyoñe fe ntyi’ane na, to’o a jô ma avale mbia bifia avé, ma ye ke wô’ô ôlun. E mbe e sili’i na me bo nkômesane ya jamé. Me nga jeñe na me bo teke liti na ma ma kabe ajô, amu me mbe me yeme’e na mbe’e wom ô ne ve na me beta soo mvo’é zañe jangan.” Ye a nga kui na a kôm ajô ete? Gilbert a jô na: “Den, mone môte ya nleme wom a bôô si ne mieññ, amu bia bibu’a ya nda bôte jam bise bia nyiñe mvo’é été.”

18-19. Nge môt éziñ a wô’ô bia abé, jé bia yiane ve ngule ya bo, a amu jé?

¹⁸ Jé ô ne bo nge wo te bo jame da bo monyoñe nlem abé? Tôñe’e melebe Yésus a nga ve asu na ô late ngbwa a monyoñ. Ye’ela’ane Yéhôva, a tabe’e ndi na mbamba nsisime wé a ne volô wo na ô kôm ajô ete. Nge ô bo de, wé bi mevak, a wé tu’a liti na wo bo Yésus mewôk.​—Mt. 5:9.

¹⁹ Bia ve Yéhôva akéva amu a ve bia mbamba meleb a zene ya be Yésus Krist, “nlô ya akônda.” (Beép. 5:23) Bia yiane nyoñe ntyi’ane ya ‘vô’ôlô nye,’ aval ane nlômane Pierre, Jacques, a Jean. (Mt. 17:5) Ayé’é di, bia te yen aval avé bi ne kôm ajô a monyañe wongan nge a wô’ô bia abé. Nge bia tôñe melebe mete a ke ôsu a wulu zene ya ényiñ, bii bi abui bibotane den, a abui meva’a nnôm éto melu ma zu.