1. Yéhôva a nga ve bia fili ya bo jé?

YÉHÔVA a nga ve bia fili ya nyoñe mintyi’an. A ye’ele bia avale bi ne nyoñe mbamba mintyi’an, a éyoñ mintyi’ane miangan mia lu’an a nkômbane wé, a volô bia na bi tôé mie. (Bs. 119:173) Bia nyoñe mbamba mintyi’an éyoñe bia tôñe miñye’elane ya Kalate Zambe.​—Beh. 5:14.

2. Jé é wô’ô viane bo é kui’ éyoñe bi maneya nyoñe ntyi’an?

² To’o éyoñ bi maneya kôme nyoñe mbamba ntyi’an, bi ne yen ayaé ya sondô jam bia te taté. Bi tame nyoñe bone bive’an: Ésoé ja tyi’i na ja zu mane lañe Kalate Zambe ase. A kôme taté na a bo de, ve mvuse bone besondô, a viane beta telé. Sita éziñ a tyi’i na a zu nyoñ ésaé nkpwa’a mefan, ve kom ése a jô ve na: ‘Ma tame beta yange mone jôm, mé bo de mbu wo zu.’ Bemvendé ba kôme mane kui tyiñe na ba zu ve ngule ya bo be jome’e bobejañe ya akônda, ve abui bengon da bele lôt, teke na ba te jome ve mojañe wua. Bité bite bi kusa selan, bôte bete bese ba bo aval ékobe jia. Ba nyoñe mintyi’an, ve teke tôé mie. Bekristene ya ntete mimbu ôsu fe be nga bo de. Bi tame zu yene jam éve’ela jap é ne ye’ele bia.

3. Ntyi’an ôvé Bekristene ya Corinthe be nga nyoñ, ve be nga viane bo aya?

³ Mbu 55 É.J., Bekristene ya Corinthe be nga nyoñ mbamba ntyi’an. Be nga wô’ô na bobenyañe baba ya Jérusalem a Judée ba wu azoé a étibela’a, a na mekônda méziñe ma tôkane moné mfa’a ya volô be. Mbôle  bobejañe ya Corinthe be mbe mvam a anyep, be’e fe be nga tyi’i na ba zu su’u bobejañe ya Jérusalem, ane be nga sili Paul avale be ne bo de. Nde Paul a nga kate be avale be bo, a telé fe Tite na nnye a kôane mimveane miap. (1 Bec. 16:1; 2 Bec. 8:6) Mvuse bone bengon, Paul a nga viane bi foé na bobejañe bete be nji lôme mimveane miap avale be nga jô. Ajô te, éyoñ be nga tôkane mimveane ya mekônda mevok, ane ve ane be be nji be nkômesan.​—2 Bec. 9:4, 5.

4. Avale 2 Becorinthien 8:7, 10, 11 a liti, Paul a nga ve Bekristene ya Corinthe melebe mevé?

⁴ Bekristene ya Corinthe be nga nyoñe fo’o mbamba ntyi’an, Paul a se’e se’e fe be amu mbunane wop a nkômbane woba ya liti fulu anyep. Ve e nga sili fe na a lebe be na be sondô jam be nga taté. (Lañe’e 2 Becorinthien 8:7, 10, 11.) Jam ete da ye’ele bia na to’o bitôtôlô Bekristen bi ne yen ayaé ya tôé mintyi’ane miap.

5. Bia zu jeñe biyalane ya minsili mivé?

⁵ Aval ane Bekristene ya Corinthe, bia fe bi ne kate tôé mintyi’ane miangan. Amu jé? Mbôle bi ne bebo mam abé, e ne kui na, bi yiane bo jame môse wu, bi nga viane jô na bi bo de éyoñ éfe. Jam éziñ é ne fe kui bia atemetem a bo na bi kate tôé ntyi’ane wongan. (Ec. 9:11; Bero. 7:18) Jé é ne volô bia na bi nyoñ mbamba mintyi’an? A nge nalé a sili, aval avé bi ne yemelan nge bia yiane sôane ntyi’an éziñ bi nga nyoñ, nge ke tyendé wô? A jé é ne volô bia na bi sondô jam bi nga taté?

6. Amu jé é ne sili na bi tyendé mintyi’ane miangan miziñ?

⁶ Mintyi’ane miziñ mi ne mi bi nji yiane ve’ele tyendé. Ane ngaka’a bi nga bo na bia zu kañe Yéhôva, nge ke nyu bi nga bo môse bi nga luk. (Mt. 16:24; 19:6) Ve bi ne ngule ya sôane mintyi’ane miziñ, nge ke tyendé mie. Amu jé? Amu abui mam da tyendé ényiñ. Jé é ne volô bia na bi nyoñe mbamba mintyi’an?

7. Jé bia yiane sili Yéhôva, a amu jé?

⁷ Sili’i Yéhôva fe’e jé. Jacques a nga tili na: “Nge fe’e ja jembane môt éziñe ya be mia, a jaké’é je Zambe, nye a ve bôte bese tyi’ibi tyi’ibi.” (Jc. 1:5, Mfefé Nkôñelan) Bi ne jô na bia bese bi wô’ô jembane fek biyoñ biziñ. Ajô te ye’elane Yéhôva éyoñ ése wo kômbô nyoñe ntyi’an, a éyoñ wo kômbô sôane nge tyendé ntyi’an ô nga nyoñ. Nge ô bo de, Yéhôva a ye volô wo na ô nyoñe mbamba mintyi’an.

8. Jé bia yiane bo ôsusua na bia nyoñe ntyi’an?

⁸ Vunu’u bekalate bangan. Jeñe’ ôsimesane Yéhôva Bible été, lañe’e bekalate Tin ékôane ja kuli, laane fe a bôte be ne ve wo mbamba melep. (Min. 20:18) Bia yiane tu’a bo de éyoñ bia kômbô tyendé asu ésaé, éyoñ bia kômbô ke nyiñe si fe, nge ke asu na bi tyik abime sikôlô bia zu bo mfa’a ya bo ngule ya toñe biabebien nté bia ke ôsu a kañe Yéhôva.

9. Amu jé da sili na bi bo zôsôô éyoñ bia nyoñe mintyi’an?

⁹ Fase’e jame da tindi wo na ô nyoñe ntyi’an. Yéhôva a kôme yem mam ma tindi bia na bi bo jame si jame ka. (Min. 16:2) A yi na bi bo zôsôô mam mese bia bo. Ajô te bi nji yiane jeñe na bi du’u biabebien nge ke bôte bevok éyoñ bia nyoñe ntyi’an éziñ. Amu medu’ane me ne bo na bi yen ayaé ya sondô jam bia te taté. Bi tame jô na ésoé ja tyi’i na ja nyoñ ésaé nkpwa’a mefan ya éyoñ ése. Mvuse mon éyoñ a nga kate jalé mewolo,  a jañele ñhe ava’a dé ésaé nkañete. Éko éziñ éyoñ a nyoñe ntyi’an ôte, a mbe a jô’ô na a kômbô ve Yéhôva nlem avak. Ve da viane yené éyoñe ji ve ane a nga nyoñe wô asu na a ve bebiaé bé nge ke bôte befe nlem avak.

10. Jé é ne volô bia na bi tyendé mbia mboan éziñ?

¹⁰ Bi tame jô na ñyé’é Bible a tyi’i na a telé nyuane sika. A ve ngule na a telé, a kôme fe bo bo sondô jia nge ke ébaé teke mfa’a sika anyu. Ve mvuse ya valé, a beta ku. A zu ndeñ a ndum éte valé ne ndeñendeñe, akekui a su’ulane tyi sika nya ntyiane! Amu jé? Amu a nye’e Yéhôva, a amu a kômbô ve nye nlem avak.​—Beco. 1:10; 3:23.

11. Amu jé bia yiane kôme bi mingume minsôñan?

¹¹ Jeñe’e na ô bi mingume minsôñan. Éyoñ wo kôme yeme jam wo sôñ, wo ye bo ngule ya sondô de tyi’ibi. Ye wo te tyi’i na wo lañe Kalate Zambe mban? Nge ô nji bi ngume nta’ane mam, wo ye ke tu’a tôé nsôñane wôé. * Bi tame jô na bemvendé ya akônda ba te tyi’i na ba zu bo be jome’e bone mintômba mi Yéhôva mban, ve teke kui na be bo de. Ba ye tôé nsôñane wop nge ba taté nyoñ éyoñe ya fase minsili mi: Ye bi maneya fo’o taté yemelane bobejañ bese ba dañe yi mvolan? Ye bi maneya tak mimôse bia ye ke jome be?

12. Jé é ne sili na bi bo biyoñ biziñ, a amu jé?

¹² Yeme’e minné miôé. Teke môt éziñe ya be bia a ne bi éyoñ a ngule ya mane bo mam mese a kômbô bo. Ajô te te ka’a womien mimbe’e mi ne lôte wo nkôñ. Nge wo yene na ntyi’an éziñe wo lôte wo nkôñ, ô ne tyendé wô, nge ke sôane wô mone jôm. (Ec. 3:6) Bi tame jô na wo kômbô tyendé ntyi’an éziñ nge ke sôane wô, tame yene mam metan me ne volô wo na ô sondô mfefé jam wo zu taté le.

13. Jé é ne volô bia na bi bi ngule ya tôé mintyi’ane miangan?

¹³ Ye’elane Yéhôva asu na a ve wo ngule ya bo avale wo te tyik. Zambe a ne ve volô wo na ô “kômbô” a na ô “bo” jame wo te tyik. (Beph. 2:13) Nde ñhe, ja’é Yéhôva mbamba nsisim asu na a ve wo ngule ja sili wo. Kele’ ôsu a bo mbane meye’elane to’o wo yen éyoñ é lôtô’ô. Yésus a nga jô na: ‘Kelané ôsu a ja’é, wôna mia ye nyoñe mbamba nsisim.’​—Luc 11:9, 13.

14. Aval avé melebe ya Luc 14:28 me ne volô bia na bi sondô ésaé jangan?

¹⁴ Bii’ ngume nta’ane mam. (Lañe’e Luc 14:28.) Môt a vo’o sondô ésaé jé nge a nji bi ngume nta’ane mam, a nge a tôñe ki wô. Aval ete da da éyoñe wo nyoñe ntyi’an, kôme’e mane tili mam mese ô ne bo asu na ô tôé wô. Nge jame wo kômbô bo é ne ôbe ayaé, te jeñe na ô bo de éyoñe jia jia, yene’e aval ô ne kabe de mengabe mengap, nalé a ye volô na ô yene nsôle ya ésaé jôé. Paul a nga lebe Bekristene ya Corinthe na môt ase a naane mone jôme nda jé “môs ôsu ya sondô” ase, a lôte na be yange sutane bo de éyoñ a ntoo valé. (1 Bec. 16:2) Éyoñ bia kandé ngul ésaé mengabe mengap, nalé a volô na bi bo teke dañe wô’ô je adit.

15. Jam avé afe bia yiane bo asu na bi tôé mintyi’ane miangan?

¹⁵ Éyoñ wo nyoñ éyoñe ya tili minsôñane  miôé vôm éziñ, ô ne tôé mie tyi’ibi. (1 Bec. 14:40) Bemvendé be ne tobe môte wua ya be be na a bo a tili’i mintyi’ane mise ba nyoñ, biyôlé bi bôte ba ye bo mam ba tyik, a môse ba ye bo de. Éyoñ bemvendé be bili avale nta’ane mam ete, da ye bo tyi’ibi na be tôé mintyi’ane miap. (1 Bec. 9:26) Ô ne fe jeñe na ô ta’a ényiñe jôé ébien aval ete. Ô ne mane tili mam mese wo kômbô bo môs, ô taté’é a ma ma dañe mfi. Avale nta’ane mam ete e ne volô wo na ô sondô jame wo taté, a na ô bo bo abui mam afe.

16. Jé éfe bia yiane bo asu na bi tôé minsôñane miangan, a aval avé Beromain 12:11 a su’u ôsimesan ôte?

¹⁶ Kele’e ôsu a ve ngu. E nji bo tyi’ibi ya tôñe ngume nta’ane mam a sondô jam bia taté. (Lañe’e Beromain 12:11.) Jôm ete nje Paul a nga lebe Timothée na a ke ôsu a ve ngule ya bo mbamba ñye’ele. Melebe me Paul mete ma fombô fe minsôñane mife ya nsisim.​—1 Tim. 4:13, 16.

17. Aval avé Beéphésien 5:15, 16 a ne volô bia na bi sondô jam bia taté?

¹⁷ Yeme’e belan éyoñe jôé. (Lañe’e Beéphésien 5:15, 16.) Jô’ô na: ‘Ma ye taté awolo si, awolo ka,’ a taté’é ve awolo éte ébien. Te yange “mbamba éyoñ” amu jôme wo loone na mbamba éyoñ é ne bo te kui môs éziñ. (Ec. 11:4) Te kañese na zezé mam é mane di wo ngul a éyoñ wo yiane bo je benya mame. (Beph. 1:10) Tobe’e éyoñ wo yeme na bôte ba ye ke dañe ndeñele wo. Liti’i bôte nta’ane mame wôé. Dimi’i téléfône wôé, fombô’ô bekalate ba lôme wo internet a beréseaux sociaux fo’o ve éyoñ ô maneya jôme wo bo. *

18-19. Jé é ne volô bia na bi tôé minsôñane miangan to’o bia tôbane minjuk?

¹⁸ Simesa’ane ma’ane wo ye bi. Bi ne ve’e ma’ane mete a ava’a môt a too dulu a bi éyoñ a kuiya vôm a too a kelek. Nge wo kômbô kui vôme wo ke, wo yiane kee dulu dôé ôsu to’o da sili na ô nyoñe zene fe amu njoñ ô ne abé nge ke ntyi’an. Aval ete fe, nge bia simesane ma’ane mintyi’ane miangan mia ye soo bia, bia ye ke sulu mo si to’o bia tôbane minju’u miziñ.​—Beg. 6:9.

¹⁹ Mbamba mintyi’an mi nji ve’ele bo tyi’ibi ya nyoñ, e tôé mie a ne fe ngum ajô afe. Ve Yéhôva a ne ve bia fek a ngule ya sondô jam bi nga taté.