1. Aval avé nsisim ôkôlôt ya émo ô ne kamane bia na bi bo éjote nyul?

AMU jé e nji bo tyi’ibi na bi tôñe mam bia yé’é Kalate Zambe? Amu wua a ne na, asu ya na bi bo mam me ne zôsôô, bia yiane bo éjote nyul; bia yeme ke na ba to’é ki fulu éte si. “Melu me asu’ulane” ma, bôte ba “nye’e bebien,” be ne ‘ôzañ akum, a mebun,’ be ne fe “te jôô bebien.” (2 Tim. 3:1-3) Éyoñ ba wumulu bôt be ne ôkôlôt, bebo bisaé be Yéhôva be ne wôk mboon ôte abé, ve é ne kui na be kômbô be, nge ba yene ve ane fulu éte ja soo be mbamba be mam. (Bs. 37:1; 73:3) Kristen éziñ é ne tem é nga sili ébiene na: ‘Mfi ôvé ma bi bi nge ma telé miñyiane mi bôte bevo’ ôsu? Nge ma yene mamien ane “môt a dañe tyôtyoé” éyoñ ése, nga bôt ba ye su’ulane biasé ma?’ (Luc 9:48) Nge bia vu nsisim ôkôlôt ya émo ji, nalé a ne ndaman élate jangan, a bo na nye’ane wo yiane yéné zañ jangan ô bo momo. Ve bia ye bi abui bibotan nge bia yé’é mbamba bive’ela bebo bisaé be Yéhôva bia  koone bie Kalate Zambe, a jeñe na bi vu bie.

2. Bive’ela bebo bisaé be Yéhôva ya melu mvus bi ne volô bia aya?

² Nge bia kômbô vu bebo bisaé be Yéhôva ya melu mvus, bia yiane tu’a yemelane mbamba be mam be nga bo. Jé é nga volô be na be bi ngul élat a Yéhôva, na be yené mvaé mise mé, a na, be bo ngule ya bo nkômbane wé? E ne nya mfii na bi yé’é mam mete.

3, 4. (a) Yéhôva a belane jé na a ye’ele bia? (b) Amu jé e di bidi ya nsisim a nji su’u ve na bi bi ñyeman?

³ Kalate Zambe, bekalate bangan, menjeñe mefoé mangan, télé wongan, a bisulan, bia ve bia mbamba melep, a bia yañele bia étua ya abeñ. Ve kalate Jean 4:34, Yésus a nga liti na, e di bidi ya nsisim a su’u ke ve na bi bi ñyeman. Nalé a tinane fe aya? Yésus a nga jô na: “Bidi biam bi ne na, me bo mam môt a nga lôme ma a nye’e, a mane fe ésaé jé.”

⁴ Yésus a liti valé na, e di bidi ya nsisim a tinane na bi bo nkômbane Yéhôva. Aval avé nkômbane Yéhôva ô ne ane bidi? Fo’o ve aval ane mbamba bidi bia ba’ale menyôle mangan, aval ete fe, éyoñ bia bo nkômbane Yéhôva, bia yemete minleme miangan a mbunane wongan asu ényiñe ya melu mese. Nga é jaéya kui na, ô bulane nkañete ô wô’ô mvaé a too ke na, éyoñ ô kelek, nyul é mbe wo nte’an?

5. Ébotan évé môt a ne fek a bi?

⁵ Môt a liti na a ne fek éyoñ a tôñe metiñe me Yéhôva. (Jc. 3:13) Bia bi abui bibotan éyoñ bia jeñ a ngul ése na bi bo de. Bible a jô na: “Biôm bise ô ne ngule ya kômbô, te ke jôm é ne funane [fek]. . . . [Fek é] ne élé ya ényiñ be ba bese b’abi [je] : a môt ase a ba’ale [je] a [bi avak].” (Min. 3:13-18) Yésus fe a nga jô na: “Nge mi ayeme mam ma, [mia ye bi avak] nge mi abo me.” (Jean 13:17) Asu na ava’a dap é libii, beyé’é be Yésus be nga yiane ke ôsu a tôñe miñye’elane mié. Be nji bo nye mewô’ô ve môs ôte. Ve be nga ke ôsu a tôñe miñye’elane mié ényiñe jabe ya môs ôse.

6. Amu jé bia yiane bo mbane ya belane fe’e jangan?

⁶ E ne fe nya mfii dene na, bi bo mbane ya tôñe melebe me Yéhôva. Bi tame nyoñ éve’an: nkôme bemetua a ne bi bityé a ñyeman. Ve nalé a ye ke volô jôm nge a nji belane bityé bite a ñyeman ôte. To’o a jaéya zu a kôme bemetua, a yiane ke ôsu a belane ñyemane wé na a tu’a yeme bo ésaé jé. Éko éziñ ane nkôme bemetua nyi, bia fe bi nga bi bibotane biziñ melu mvus amu bi nga bo mam bi nga yé’é Bible. Ve meva’a mangan ma ye libi vengevenge ve nge bia ke ôsu a tôñe melebe me Yéhôva môs ôse.

7. Nté bia zu kee ayé’é ôsu, jé môt ase ya be bia a yiane bo?

⁷ Bi tame ñhe zu yene bité biziñ bi ne sili na bi bo éjote nyul, a aval avé bebo bisaé be Yéhôva ya melu mvus be nga bo éyoñ be nga tebe avale bité ete. Asu na bi wôn, bi nji yiane su’u ve na bi bi ñyeman. Ajô te, nté ayé’é da zu ke ôsu, tuka’a fase womien, a yen nge wo yiane sôan abo dulu dôé, mvuse ya valé, bo’o de teke yange.

8, 9. Aval avé kalate Mam Minlôman 14:8-15 a liti bia na Paul a mbe éjote nyul? (Fombô’ô fôtô ya atata’a.)

⁸ Nkômbane Zambe ô ne na “bôte bese be nyiñ, a [na] be zu yem benya mejôô.” (1 Tim. 2:4) Wo yene bôte be ngenane teke yeme benya mejôô aya? Paul a mbe fo’o a kele’ besynagogue na, a ke kañete Bejuif be mbe be nga yeme nya Zambe abim éziñ, ve a nga kañete fe bôte be mbe be kañe’ bezambe befe. Môs éziñ, bôte bete be nga telé Paul aval été é mbe ve bo na, a jañele fulu éjote nyule jé.

⁹ Éyoñ Paul a taté’ ésaé missionnaire jé, bôte ya Lycaonie be nga nyoñe ba Barnabas ane bezambe bap; be nga buni na Barnabas nnye a ne Zeus, Paul ki Hermès. Ye jam ete e nga bete be nlô nga? Ye be nga yene de ane ma’ane ya étibela’a be nga tôbane je bitisone bibaé be nga taté kañete? Ye be nga ve’e ve’e fe’e na, duma ba ve be le é ne volô na be kañete bôte bete tyi’ibi? Momo! Été été, be nga nyabe biyé biap a jeñe na be tup, be yôta’ane na: “Jé mia bo ji, ke bia fe bi ne [bebo mam abé] ane mia.”​—Mam. 14:8-15, Mfefé Nkôñelan.

10. Amu jé Paul ba Barnabas be nga jô na ba be bôte ya Lycaonie be ne avale da?

¹⁰ Éyoñ Paul ba Barnabas ba jô na be’e fe be ne bebo mam abé, nalé a nji tinane na, ba be bôte ya Lycaonie ba kañe Zambe avale da. Be mbe minlômane mi Yéhôva asu ngum aval ésaé. (Mam. 13:2) Zambe a nga ve fe be nsisime wé na be bi ndi nleme ya ke nyiñe yôp. Ve to’o nalé, Paul ba Barnabas be mbe be yeme’e na, bôte ya Lycaonie fe be ne bi mvom éte nge ba yebe mbamba foé.

11. Aval avé bi ne vu fulu éjote nyule Paul éyoñ bia kañete?

¹¹ Aval avé bi ne vu fulu éjote nyule Paul? Jam ôsu, bi nji yiane kañese na môt a wumulu bia éyoñ bia te bo mbamba ésaé, a too ke na Yéhôva nnye a te volô bia na bi bo je. Môt ase ya be bia a yiane sili émiene na: ‘Ma yene bôte ma kañete aya? Ye e ne bo na ma fe ma biasé mingume mi bôte ya vôm me too?’ Ekôane Yéhôva ja yiane mese’esa amu é nga tu’a fase miñyiane mi bôte ya si ése, mfa’a ya kañete be mbamba foé nkobô wop. Jam éte é ne sili na, bi yé’é nkobô abui bôte da biasé, a metume ya vôm ba kobô nkobô ôte. Bengaa ba kañete avale vôm ete be nji yiane ve’ele simesane na, ba dañe bôte ba nyiñe wôé. Ve ba yiane jeñe na, be tebe été bôte bete, a yen avale be ne bo na, benya mejôô be nambe be minlem.

12. Aval avé Épaphras a nga liti na a telé miñyiane mi bôte bevo’o ôsu?

¹² Bia liti fe na bi ne éjote nyul éyoñ bia ye’elan asu bobejañ, amu be’e fe be “ñyoñeya aval étôto’o mbunan ete aval ane bia.” (2 P. 1:1) Épaphras a nga bo de. Kalate Zambe a kobô ajô dé ve biyoñ bilal. Éyoñ Paul a mbe mimbô’ô Rome, a nga tili Bekristene ya Colosse ajô Épaphras a jô’ô na: “A sôngan amu ajô denan biyoñ bise meye’elane mé été.” (Beco. 4:12) Épaphras a mbe a kôme’ yem miñyiane mi bobejañ, a nyoñe’ fe ngab a be.  Akusa bo a mbe mimbô’ô ba Paul, a nga ke ôsu a simesane miñyiane miabe ya nsisim. (Phm. 23) A nji su’u ve na a simesane be, a nga volô fe be. Nga nalé a liti na a mbe a telé’ miñyiane mi bôte bevo’o ôsu? Te bia biasé ngule ya meye’elan, e dañedañ éyoñ bia ye’elan asu bobejañ bi tote’ be biyôlé.​—2 Bec. 1:11; Jc. 5:16.

13. Aval avé bi ne vu Épaphras éyoñ bia ye’elan?

¹³ Ye wo simesane môt éziñ ô ne tote meye’elane môé? Abui bobejañ da vu Épaphras, amu ba ye’elan asu Bekristene ya mekônda map a asu menda me bôt ma tôban avale meve’ele da sili na, be nyoñe beta mintyi’an. Abui bobejañ da ye’elane fe be tote’ môé Bekristene me ne nlô ajô ya jw.org ô ne na, “Témoins de Jéhovah emprisonnés en raison de leur foi (par pays).” (Vôm a ne ntilane na, SALLE DE PRESSE > VEILLE JURIDIQUE.) Bia yiane fe ye’elan asu bobejañ ba te bi awu, nge ba ba te bi mbia ébubua, nge ba ba nyiñe vôm bita bi né, nge ke asu ba be ne azoé. Bobejañ béziñ ba yiane fo’o na bi bo bi ye’ela’an asu dap. Éyoñ bia tote be meye’elane mangan, bia liti na bi nji dañe fase ve ajô dangan, ve na, bia simesane fe bôte bevok. (Beph. 2:4) Yéhôva a vô’ôlô avale meye’elan ete.

14. Amu jé Yéhôva a ne éve’ela ja dañ mfa’a ya vô’ôlô bôte bevok?

¹⁴ Bia liti fe na bi ne éjote nyul éyoñ bia nyoñ éyoñe ya vô’ôlô bôte bevok. Jacques 1:19 a jô na, bia yiane ‘bo avôle ya vô’ôlô.’ Yéhôva émien a ne éve’ela ja dañ mfa’a ôte. (Met. 18:32; Jos. 10:14) Tame yen mam ô ne yé’é minlañ ba Moïse bia koone mie kalate Nkôlan 32:11-14. (Lañek.) Akusa bo a mbe a yeme’e na Moïse a vo’o ye’ele nye jôm, Yéhôva a nga ve nye fane ya kate nye jam é mbe nye nlem. Bôte tañ aya ba nyoñe nju’u ya vô’ôlô môt a ne ndiman, éyoñ éte ba su’ulane fe bo aval a jô? Ve Yéhôva nye a nyoñ éyoñe ya vô’ôlô jam ése mbo ésaé wé a kômbô kate nye.

15. Aval avé bi ne vu Yéhôva mfa’a ya semé bôte bevok?

¹⁵ Môt ase ya be bia a yiane kôme sili émiene na: ‘Nge Yéhôva a nyoñ éyoñe ya vô’ôlô asimesane môta binam, aval a nga bo a Abraham, Rachel, Moïse, Josué, Manoach, Élie, a Ézéchias, ngumane ke zezé môta binam ane ma? Nga ma fe ma yiane jeñe na me semé bobejañ bese, na me vô’ôlô ôsimesane wop, a na me kañese wô éyoñ nalé a sili? Za ya akônda dam nge ke nda bôte jam a yiane na me nyoñ éyoñe ya vô’ôlô nye? Jé me ne bo asu dé? Éyoñ évé ma ye bo de?’​—Met. 30:6; Bm. 13:9; 1 Bb. 17:22; 2 Mka. 30:20.

16. David a nga bo aya éyoñ Schimeï a nga soñe nye?

¹⁶ Fulu éjote nyul ja volô fe na bi yeme jôé biabebien éyoñ môt a jeñe bia mintañete. (Beép. 4:2) Bia koone mbamba éve’ela mfa’a ôte e kalate 2 Samuel 16:5-13, Mfefé Nkôñelan. (Lañek.) Schimeï, évuvumane Njôô bôte Saül, é nga ta David ba bebo  bisaé bé ngume môs, é lume’e be mekok. David a nga jibi jam ete akusa bo a mbe ngule ya yaa. Jé é nga volô David na a bi nlem? Same lale a zu bia faé éfufup.

17. Jé é nga volô David na a jôé émien, a aval avé bi ne vu nye?

¹⁷ Atata’a (suscription) ya Same lale da liti na, David a nga tili sam ate “éyoñ a nga mate [nge ke tup] Absalom, mone wé.” Bifuse bibaé bia taté bia lu’an a mam me ne kabetôlô 16 ya kalate Samuel baa. Wônaa Besam 3:4 ki, a ngôné ndi nleme David a jô’ô na: “M’ayôn a loene Yéhôva a tyiñe jam, A lôme me éyalan j’aso nkôle wé ô ne étyi.” Bia fe bia yiane ye’elan éyoñ ba soñe bia. Nge bi bo de, mbamba nsisime Yéhôva a ye volô bia na bi jibi. Ye ô tele été éziñe ja sili na ô jôé womien, a na, ô jamé môt a vañe jeñe wo mintañete? Ye ô too fo’o ndi na Yéhôva a yene nju’u ôte, a na a ye botane wo?

18. Mfi ôvé bia bi éyoñ bia ke ôsu a tôñe metiñe me Yéhôva?

¹⁸ Bia bi abui bibotan éyoñ bia bo mame Zambe a nye’e. Jôm ete nje Minkana 4:7 a jô na “ñyemane mam [nge ke fek] ô ne jame ya ôsu.” Fek é tii fo’o a ñyeman, ve mam môt a bo mme ma dañe liti na a ne fek, sa ke ñyeman a bili. Befui ba ye’ele bia fek. Ba kômesane bidi asu melu ma zu. (Min. 30:24, 25) Krist a bo mam ma ve Ésaa nleme mvaé éyoñ ése, amu a bili ‘fe’e Zambe.’ (1 Bec. 1:24; Jean 8:29) Zambe a nji yi ve na bi nyoñe mbamba mintyi’an, ve a yi fe na bi bo avale bia te tyik. A botane bôte ba ba’ale fulu éjote nyul, a ba ba bo mam a nye’e. (Lañe’e Matthieu 7:21-23.) Nde ñhe, jeñe’ a ngul ése na, ô ba’ale mbamba fulu ate. Da sili fo’o abui éyoñ a ôjibi na bi tôñ metiñe me Yéhôva, ve nge bia bo de, da ye yené na bi ne éjote nyul, a bia ye bu’ubane bibotane nnôm éto a nnôm éto.