ME NGA bialé mbu 1926 e mone tisone ya États Unis ba loone na, Crooksville. Pepa a Mema be nji be be kele bisulan, ve be nga jô bone bap bese muam na, be ke bisulan, e nda Zambe beméthodiste. Éyoñe me nga bi mimbu 14, Pasteur a nga dasé ma amu me mbe me kele bisulane môse sondô ôse.

A taté éyoñe te, minga Bengaa ba loone na, Margaret Walker a nga taté na a zu yé’é Kalate Zambe a nyia wom. Môs éziñ, nde me nga tyi’i na, ma fe ma zu yé’é a be. Mema a mbe a buni’i na, ma ye zu ndeñele ayé’é dé, nde a nga jô ma na me kui nseñ. Ve me nga ke ôsu a jeñ a mezene mese na, me wô’ô minlañe miap. Mvus abui minjoman, Margaret a nga sili ma na, “Ye wo yem éyôlé Zambe?” Me nga yalane nye na, “ke môt ase a yeme na, a ne jôé na Zambe.” Ane a nga jô ma na, “Kui kalate Besam 83:18,” ane me nga yene na éyôlé Zambe é ne Yéhôva. Nde me nga ke ji’a kate bemvôé bam na, “Éyoñe mia ye ke menda manane ngô’é nyi, kuiané Bekalate be Zambe benan e Besam 83:18, mia ye yen éyôlé Zambe été.” Mi lôô na, me nga taté na ma kañete mejô me Zambe été été.

Me nga yé’é Kalate Zambe a duban mbu 1941, ane me nga be’e mbe’e ya wulu ayé’é kalate ya akônda. Me nga jô nyia wom, a bobenyañe bam na, be fe be tabe ésulan; ane be nga yebe. Ve Pepa a nji be a nyoñe jame te ngap.

Be nga ve ma abui mimbe’e akônda, a me mbe me bili abui bekalate Bengaa be Yéhôva étune nda jam. A nga bo na, môs éziñ, Pepa ve liti bekalate bete ônyui a jô na, “Ye wo yene biôm bi? Ma yi na mia biôm bite mi dañe nseñ.” Nde me nga kôlô nda Pepa a ke jeñe vôme ya tabe, e Zanesville mone tisone ya Ohio, États Unis. Ve me mbe me kele jome bôte ya nda bôte jam, a ve be ngule nyôl.

Pepa a nga jeñ a mezene mese na, a tyili Mema bisulan. Môs éziñ, e koone na a kuiya nseñe na a ke ésulan, nde Pepa a nga dutu Mema a sô’ôlô nye nda été. Ane Mema a nga kui mbé ôvôk, na a ke ésulan. Me nga jô Mema na: “Te ko woñ. Émien a  ye kate mboane jame te.” Éyoñ éyoñ é lôteya, nde Pepa a nga jô’é na Mema a ke bisulan aval a nye’e.

Éyoñe sikôla beminisi a nga taté mbu 1943, Melebe be mbe be va’a ma, me nga volô ma na me yeme bo minkañete.

Mbu 1944, nté bita bi DeGaulle (deuxième guerre mondiale) bi nga too bi boba’an, be nga jô ma na, me ke bo bita. Be nga kee ma vôme bezimba be mbe be too, e tisone Columbus, ane be nga bo ma mimfaseban, a jalé fe abui mefep. Me nga kate fe bemasa bezimba na, me nji kômbô bo mone bezimba. Ane be nga jô’é ma. Ve mvuse bone melu, masa bezimba a nga beta zu koone ma nda, a jô na, “Corwin Robison, me bili kalate a ve ma ngule ya zu bi wo.”

Mvuse sondô ébaé, nde bi nga ke nda mejô. Nde masa ya nda mejô a nga jô ma na: “Nge ve ma ma, wo yiane tabe mimbôk ngumba nté ényiñe jôé. Ye ô bili jame ya jô?” Me nga yalane nye na: “A Masa ya nda mejô, me ne môt a Zambe, a mbé ôse ma koone môt, ô ne ma ane pospôden. A me kañeteya abui bôt mbamba foé ya Éjôé Zambe”. Masa ya nda mejô a nga jô betyi’i mejô na: “Mi nji bo va na mia tyik, nge mone ndômane nyi a ne môt a Zambe nge momo. Mi ne va na, mi yeme nge a yiane ke bezimba nge momo.” Mvuse bebé minute mewôm melal, nde masa ya nda mejô a nga tyi’i na, ma ye tabe mimbôk mimbu mitan e mone tisone ba loone na Ashland, e Kentucky.

Besondô bebaé me nga taté tabe nda mimbôk ya Columbus e Ohio, be nga fete ma étune nda ngumba môs. Me nga ye’elane Yéhôva a jô nye na: “A Yéhôva, me nji bi ngule ya tabe étune nda ji mimbu mitan. Nde me bo aya?”

Môs ô nga tôé valé, beba’ale mimbôk be nga kuli ma atan. Bia nsa’a môt bi mbe nsamba, nde bi nga tebe vôme vundu a mbe, bi fombô’ô vundu yat. Ane mone mimbô’ô ate a nga sili ma na, “A mon étune môt, jé wo bo va?” Ane me nga yalane nye na, “Me ne Ngaa Yéhôva.” Nye ma na, “Ô ne jé aah, nde amu jé ô ne va?” Ane me nga jô nye na, “Bengaa be Yéhôva be nji bo bita a ba wôé ke bôt.” Nye ve jô ma na, “Ba futi wo mimbôk amu wo wôé ke bôt. Bôt bevo’o ki ba ke mimbôk amu ba wôé bôt. Ye nalé a ne zôsô?” Ane me nga yalane nye na, “Teké’é fo’o.”

Nde a nga jô ma na, “Me nga lôte mimbu 15 nda mimbô’ô fe, me mbe me lañe bekalate benan.” Éyoñe me wô’ôya de, ane me nga ye’elane Yéhôva a jô nye na, “A Yéhôva, volô ma na, me bo na môt nyi a bo ngame jam.” Ataté éyoñe te, Paul mone mimbô’ô ate a nga jô ma na, “Nge mone mimbô’ô  wua ya nda mimbô’ô nyi a nambe wo, za’a kate ma. Ma ye yem avale ma ye bo nye.” Nde nté ôse me nga tabe mimbôk, me nji bi ajô éziñ a mimbô’ô 50 mi mbe nda mimbô’ô éte.

Éyoñe bemasa bezimba be nga lôme ma nda mimbôk ya Ashland, me nga koone bitôtôlô bi bobejañe wé. Be nga volô bia na, bi ke ôsu a subu Yéhôva bebé. Be mbe be va’a bia nlañane ya Kalate Zambe sondô ase, a bi mbe bi kômesane minsili a biyalan asu bisulan. Bi mbe bi kele étune nda ya nda mimbôk é mbe é bili abui binoñ. Mojañ éziñ, a mbe a ta’a ésaé nkañete. A nga jô ma na: “A Robison, wo ô be’e mbe’e ya énoñe ji a ji. Énoñ ése ba ve wo é ne vôm wo yiane kañete. Wo yiane kañete môt ya énoñ ése, ôsusua na mone mimbô’ô ya énoñe te a kôlô.” Avale te nde ésaé nkañete é mbe nta’an.

Bita bi DeGaulle bi nga mane mbu 1945, ve me nga tabe mimbôk mon éyoñ e mvuse ya valé. Nlem ô mbe ô tyele ma yôp, amu me nji be me yeme été bôte ya nda bôte jam be mbe be tele nsisim. Ve éyoñe me kuiya mimbôk, jôm éziñ é nga ve ma nlem mevak. Bôte zangbwal ya nda bôt jam be mbe be nga tabe bisulan, a kale jam jia é mbe é dubaneya akusa bo étibela’a Pepa.

Éyoñe bita ya Corée bi nga taté mbu 1950, be nga jô ma na me beta nyiine bezimba. Ane be nga kee ma vôm bezimba be to. Éyoñe be keya ba fase ma, ane mone bezimba a nga jô ma na, “Wo dañe bôte bese ya nsamba wôé.” Ane me nga yalane nye na, “Nalé a ne mvo’é, ve ma ye ke ke bezimba.” Me nga kate nye bifia bi ne 2 Timothée 2:3 bi ajô na, “Me nto mone bezimba Krist.” Éyoñ a kuya évôl ôbe nté, ane a nga jô ma na, “Ô ntoo ñhe ve ke.”

Mvuse ya valé, me nga ke tabe mon ésulan be wô’ô bo asu bôte ba kômbô ke Béthel ntôka’ane ya melu melal e Cincinnati, Ohio. Mojañ Milton Henschel a nga jô bia na, ba yi abui bôt e Béthel. Me nga jalé afebe da ve ma ngule ya ke saé e Béthel, ane bôte ya Béthel be nga kañese. Me nga taté na ma saé e Brooklyn ngone muam ya mbu 1954, a me nga saé wé ayap éyoñ.

Me mbe me bela’ane minsini a ve jôm ja kuli bekalate zo’oyañ a bewofis. Ma me mbe me wulu’u mam mese me afombô beminsini ya Béthel, me kôme fe mengôñ. Me nga saé fe vôm ba bo mintôka’ane e tisone New York.

Ma nye’e bisulane ya Béthel aval ane filiya ya mame tyé, a ayé’é ya Nkume mmombô a bete, a ésaé ya kañete mbamba foé a akônda. Mam mete me ne fo’o ma, nda bôte Bengaa be Yéhôva ése ja yiane bo kom ése. Éyoñe bebiaé a bone ba bo filiya nsamba,  éyoñe ba bo ayé’é ya nda bôt nsamba, éyoñe ba tabe bisulane ya akônda nsamba, a éyoñe ba ke nkañete nsamba, nda bôt ése ja ye wulu ba’aba’a Yéhôva.

Me nga bi abui bemvôé e Béthel a akônda. Bevo’o ya été be ne miñwo’an a ba ye ke yôp. Ba bevok be nji bo miñwo’an. Ve jame da, bebo bisaé be Yéhôva bese be ne bebo mam abé to’o ba ya Béthel. Nge ma bi mejô a mojañ éziñ, me wô’ô jeñe kom ése na bi beta tabe mvo’é. Ma simesan éfuse ya Matthieu 5:23, 24, a avale bi ne kôm ajô te. A nji bo tyi’ibi ya jô na, “Jamé’é ma” ve jame da, abui mejô da kômeban ve a bone bifia bite.

Éyoñe ji é nto ma ayaé ya kañete menda menda amu me nto nnôm, ve jame da, me nji telé nkañete. Me nga yé’é nkobô Chinois mon abim, a me bili meva’a éyoñe ma kañete bechinois njoñe njoñ. Mame tyé méziñ, me ne ve bôt, bekalate mefoé 30 nge 40.

Me nga ke ke bo njoman e Chine! A nga bo na môs éziñ, abeñe mona minga é nga muñ é fombô’ô ma vôm ba kuane bibuma. Nde ma fe me nga muñ, a ve nye Nkume mmombô a bete a Réveillez-vous! nkobô Chinois. A nga nyoñe be a kate fe ma na jôé dé é ne Katie. Mvuse ya valé a mbe a ntoo na, vôm ase Katie a yene ma, a zu laane ma. Nné ane me kate nye ane ba loon ébuma éziñe nkobô Engilis nye ke a ba’alan. Me kate nye ane ba loon élo’o éziñ a beta ba’alan. Me nga timine fe nye bifuse ya Kalate Zambe; ane a nga nyoñe kalate ba loone na, Kalate Zambe a ye’ele. Mvuse besondô nde a nga jañe ma mis.

Éyoñe bengone be lôteya, mona minga mfe a nga beta zu lôte vôm ba kuane bibuma, nde me nga ve nye bekalate mefoé ane a nga kañese. Sondô a nga tôñe valé, ane a nga zu ve ma téléfône wé a jô ma na, “Kobô’ô a Chine.” Nde me nga yalane nye na, “Me nji yeme môt éziñ e Chine.” Nde a nga yemete ma na me nyoñe téléfône, nde me nga jô na, “Allo, ma me ne Robison.” Nde me nga wô’ô tyiñ e téléfôn é jô’ô na, “Robby, me ne Katie, me bulaneya Chine.” Nde me nga jô na, “E Chine aah?” Katie nye’e na “Ôwé. A Robby ye wo yeme fo’o mona minga a te wo ve téléfône le? A ne monyañe wom. Ô nga ye’ele ma mbamba be mam. Nde ñhe ma yi na, ô ye’ele fe nye aval ô nga ye’ele ma.” Me nga jô nye na, “A Katie ma ye bo abime me bili ngule ya bo. Akiba amu wo te bo na me yeme vôm ô ne.” Mvuse ya valé nde me nga kobô mone monyañe Katie ôbe nté. Vôm ase bobebinga bete, be ne éyoñ ji, me too ndi na ba ke ôsu a yé’é na be yeme Yéhôva.

Me nga bo Yéhôva ésaé mimbu 73, a ma wô’ô mvaé amu a nga volô ma na, me bo teke bo bita a na, me wulu ba’aba’a a nye, éyoñe me nga to mimbôk. Nde fe, bobejañ a bekale bam be nga kate ma na, be nga bi ngule nlem, éyoñe be nga yen ane ma jibi étibela’a Pepa. Mema, bobenyañe bam a bekale bam besaman, be nga su’ulane duban. Ja’a Pepa a nga tyendé abim éziñ, a mbe a kele bisulane biziñ ôsusua na a wu.

Nge Zambe a kañese, bôte ya nda bôte jam a bemvôé bam be wuya b’aye beta nyiñe mfefé si. Tame simesan abime mevak bia ye bi na, bia kañe Yéhôva nnôm éto a bôte bia nye’e! *— Fombô’ô ayemé.