1-2. Jé môt a yiane bo ôsusua na a duban?

 MIMBU mi tane mi ndôme lôte mi, bôt e lôte million jia be nga duban a bo Bengaa be Yéhôva. Abui ya be be é nga yé’é benya mejôô “aso [bongô],” ane Timothée, kristene ya ntete mimbu ôsu. (2 Tim. 3:​14, 15) Bevo’o ki be nga zu yé’é benya mejôô be ntoo benya bôtô. Minga éziñ a nga yé’é Kalate Zambe a Bengaa be Yéhôva, a nga duban a bili mimbu 97.

² Nge ô ne ñyé’é Kalate Zambe, nge ke na bebiaé bôé ba ke ôsu a ye’ele wo benya mejôô, ye ô bili nkômbane ya duban? Nge é ne nalé, yeme’e na ô bili mbamba nsôñan! Ve ôsusua na wo duban, wo yiane taté ve womiene ngumba be Yéhôva. Ayé’é di da ye volô wo na ô yeme jé ja tinane na, e ve womiene ngumba be Yéhôva. Da ye fe volô wo na ô yem amu jé ô nji yiane ko woñe ya ve womiene ngumba be Yéhôva a duban éyoñ ô ntoo nkômesane ya bo de.

E VE WOMIENE NGUMBA BE YÉHÔVA A TINAN AYA?

3. Bôte bevé Kalate Zambe a jô na be nga ve bebiene ngumba be Yéhôva?

³ E Kalate Zambe, môt a mbe a va’a émiene ngumba be Yéhôva a mbe a liti’i na a zu bo nkandan asu jam é ne étyi. Ayoñ Israël é mbe ayoñ é nga ve ébiene ngumba be Yéhôva. Ve bone be Israël béziñe be nga beta ve bebiene ngumba be  Yéhôva aval afe. Éve’an é ne na, Aaron a mbe a be’e “couronne ya étyi,”—a bili éfase or mfa’a ya ôsu. Éfase or éte é mbe é liti’i na a nga tobe na a zu bo ngum aval ésaé éfe asu Yéhôva, na a zu saé nye aval ane beta prêtre ya ayoñ Israël. (Lév. 8:9) Benaziréen fe be mbe be va’a bebiene ngumba be Yéhôva asu ngum aval ésaé. Éfia “Naziréen,” ja so éfia ya nkobô Hébreu é ne na nazir, nje ja tinane na, “Môt a ne nkandan,” nge ki “Môt a ne mvean.” Benaziréen be mbe be yiane tôñe mame méziñ Atiñe Moïse é mbe é jô’ô na be bo.—Nlañan. 6:​2-8.

4. (a) Amu jé bôte ba ve bebiene ngumba be Yéhôva be ne nkandan asu na be bo nkômbane wé? (b) Jé ja tinane na “e nyum” womiene mam? (Fombô’ô fe fôtô.)

⁴ Éyoñe wo ve womiene ngumba be Yéhôva, wo tyi’i na wo zu bo ñyé’é Yésus a na wo ye telé nkômbane Zambe ôsu ényiñe jôé ése. Nalé a tinane na wo yiane bo jé? Yésus a nga jô na: “Nge môt éziñ a kômbô tôñe ma, a nyumu’u émiene mam.” (Matt. 16:24) Bifia ya nkobô Grec be nga kôñelane na “nyumu’u émiene mam,” bi ne fe tinane na môt “a yiane yeme jô émiene na ma ben.” Éyoñ ô ntoo mbo ésaé Yéhôva, wo yiane bo nkômesane ya sa’ale jôm ése é ne ve Yéhôva nlem abé. (2 Cor. 5:​14, 15) Nalé a tinane na, ô nji yiane bo “mimboone ya minsôn,” aval ane mvite mame ya bisôk. (Gal. 5:​19-21; 1 Cor. 6:18) Ye avale metiñ éte da ye bo na ényiñ é bo wo ayaé? Momo, nge wo nye’e Yéhôva, a nge ô too metiñe mé mebun, wo ye yene na metiñe mete me ne mfi asu dôé. (Bsa. 119:97; Ésa. 48:​17, 18) Mojañ a ne jôé na Nicholas a jô na: “Ô ne yene memvinda me Yéhôva ane mimfine ya nda mimbôk mia kamane wo na ô kui nseñ a bo jôm ése wo kômbô bo, nge ki ane nka’ale wo  bômane vôme beñbweñbwem be ne asu na be bo te subu wo bebé a bo wo mbia jam.”

5. (a) Aval avé ô ne ve womiene ngumba be Yéhôva? (b) Nsela’ane mbé a ne zañ e ve womiene ngumba be Yéhôva a nduban? (Fombô’ô fe fôtô.)

⁵ Aval avé wo ve womiene ngumba be Yéhôva? Wo bo de éyoñe wo ka’ale nye meye’elan été na wo ye kañe ve nye étam, a na wo ye telé nkômbane wé ôsu ényiñe jôé ése. Nya ajôô a ne na, wo ka’ale Yéhôva na wo ye ke ôsu a nye’e nye “a nleme wôé ôse a ényiñe jôé ése a ôsimesane wôé ôse a ngule jôé ése.” (Marc 12:30) Éyoñe wo ve womiene ngumba be Yéhôva, wo bo de vôm ô ne étam, jam éte da bobane fo’o ve zañe mia Yéhôva. Ve ndubane ki, wo bo wô mengana bôt été. Wo liti bôte bese na ô nga ve womiene ngumba be Yéhôva. Ngaka’a wo bo Yéhôva na wo ve womiene ngumba be nye é nji bo jôme wo yiane nyoñ éngbwemese. Nsôñane wôé wo yiane bo na ô tôé ngaka’a éte, a nde Yéhôva a yi na ô bo nalé.—Eccl. 5:​4, 5.

AMU JÉ WO YIANE VE WOMIENE NGUMBA BE YÉHÔVA?

6. Jé ja tindi môte na a ve émiene ngumba be Yéhôva?

⁶ Nye’ane wo nye’e Yéhôva ñwô wo dañe tindi wo na ô ve womiene ngumba be nye. Nye’an ôte ô nji bo ane nkaba’a mimbop. Ve mbôka’a ya nye’an ôte ô ne nya ñyemane wo yeme Yéhôva, a mbamba ñwô’ane wo “wô’ô mame ya nsisim.”—Éyoñ ô nga yem avale môte Yéhôva a ne, nalé a nga tindi wo na ô tu’a nye’e nye. (Col. 1:9) Ayé’é Kalate Zambe dôé é nga liti wo na (1) Yéhôva a ne vevea Zambe, (2) na Bible a ne Kalate Zambe, a na (3) Yéhôva  a belan ékôane jé asu na a tôé nsôñane wé.

7. Jé bia yiane bo ôsusua na bia ve biabebiene ngumba be Zambe?

⁷ Bôte ba ve bebiene ngumba be Yéhôva ba yiane yeme mintene miñye’elane ya Kalate Zambe, a tôñe memvinda me Zambe binyiñe biap. Ba ve fe ngule jap ése asu na be kate bôte bevo’o mame be nga yé’é. (Matt. 28:​19, 20) Nye’ane ba nye’e Yéhôva ô nga yaé, a be nga bi nkômbane ya kañe ve nye étam. Nga nne wo fe ô nga bo nalé? Nge wo nye’e Yéhôva a nleme wôé ôse, wo ye ke ve womiene ngumba be nye a duban amu wo kômbô ve môt a bo wo ayé’é nge ke bebiaé bôé nlem avak. Wo ye ke de bo amu na bemvôé bôé fe be nga bo de.

8. Aval avé fulu mvean akiba é ne volô wo na ô nyoñe ntyi’ane ya ve womiene ngumba be Yéhôva? (Besam 116:​12-14)

⁸ Éyoñe wo simesane mbamba be mame bese Yéhôva a bo asu dôé, nleme wo jaé wo a mvean akiba, a wo ye bi nkômbane ya ve womiene ngumba be nye. (Lañe’e Besam 116:​12-14.) Kalate Zambe a loone Yéhôva na Nyu a ve “mbamba mvean ase a das ése bi ne teke ayeñ.” (Jacq. 1:17) Beta mvean a dañe mimveane mise Yéhôva a nga ve bia, a ne metuna’a me Mone wé Yésus. Tame ve’ele simesan, ntañ ô nga ve wo fane ya bi mbamba élat a Yéhôva. Ntañ wo ve fe wo fane ya nyiñe nnôm éto. (1 Jean 4:​9, 10, 19) E ve womiene ngumba be Yéhôva a ne zene jia ya liti nye na wo ve nye akiba asu beta nye’ane wé, a asu bibotane bivo’o bise a nga ve wo. (Deut. 16:17; 2 Cor. 5:15) Kalate Bu’uban ényiñ nnôm éto!, nlô ajô 46, abeñe 4, a tu’a ngôné mejô mete. Nlô ajô ôte, bia koone fe vidéo a ne minute milal, a too nlô ajô na, Bo’o mimvean asu Zambe.

YE Ô NTOO NKÔMESANE YA VE WOMIENE NGUMBA BE YÉHÔVA A DUBAN?

9. Amu jé môt a nji yiane ve émiene ngumba be Yéhôva amu na ba tindi nye?

⁹ Ô ne simesane na ô nji bo nkômesane ya ve womiene ngumba be Yéhôva a duban. Éko éziñ ô ngenan ô yiane bo mintyendane miziñ ényiñe jôé asu na ô tôñe memvinda me Yéhôva, nge ki na é ngenan é sili wo abim éyoñ éziñ asu na ô tu’a bi ngule mbunan. (Col. 2:​6, 7) Beyé’é Kalate Zambe bese ba yaé ki nsisim avale da, nde fe bisoé bise bia ve bibiene ngumba be Yéhôva a dubane bi nji bo ôkala wua. Jeñe’e na ô yeme mintyendan ô ngenan ô yiane bo. Ve éyoñe wo bo de, te ve’ele ve’e womien a môt mfe.—Gal. 6:​4, 5.

10. Jé ô ne bo nge wo yene na ô ngenane te bo nkômesane ya ve womiene ngumba be Yéhôva a duban? (Fombô’ô fe nka’ale ô ne na “ Asu ba be nga yaé benya mejôô été.”)

¹⁰ To’o wo yene na ô ngenane te bo nkômesane ya ve womiene ngumba be Yéhôva, kele’e ôsu a bo mintyendane mia sili asu na ô tôé nsôñan ôte. Ye’elane Yéhôva na a volô wo na ô bo mintyendane mia sili ényiñe jôé. (Philip. 2:13; 3:16) Ô ne tabe ndi na a ye wô’ô meye’elane môé, a na a ye volô wo.—1 Jean 5:14.

AMU JÉ BÔTE BÉZIÑE BE WÔ’Ô KO WOÑE YA VE BEBIENE NGUMBA BE YÉHÔVA A DUBAN?

11. Aval avé Yéhôva a ye volô bia na bi ke ôsu a wulu ba’aba’a a nye?

¹¹ Bôte béziñe be ntoo nkômesane ya ve bebiene ngumba be Yéhôva a duban, ve be ngenane be yeme mebo si. Éko éziñe ba ko woñe ya bo mbia nsem a tebe feñ éyoñe be maneya duban. Nge wo ko avale woñ éte, tabe’e ndi na Yéhôva a ye ve wo jôm ése wo yi asu “na [ô] bi ntabane Yéhôva a kañese, a wu wo ve nye nleme mvaé mimfa’a  mise.” (Col. 1:10) A ye fe ve wo ngule ya bo mame me ne zôsô, amu a zuya a volô abui bôte na é bo zôsô. (1 Cor. 10:13) Jôme te nje bia yene dene na, bôte ba tebe feñ ékôane bekristene be ne tyôtyoé. Yéhôva a volô bebo bisaé bé na be ke ôsu a wulu ba’aba’a a nye.

12. Jé bi ne bo asu na bi bo te bo mbia minsem?

¹² Môt ase a be’e metyi ya abé a ne kômbô bo mbia jam. (Jacq. 1:14) Ve womiene wo yiane tobe jame wo ye bo éyoñe wo ye tebe meve’ele été. Nya ajôô a ne na, womiene wo ye tyi’i avale wo ye belan ényiñe jôé. Bôte béziñe ba simesane na môt éziñ a vo’o kui na a jôé asimesane dé a mimboone mié. Ve jam éte é ne minsos. Ô ne yé’é na wo jôé mbia minkômbane miôé. Ajô te, to’o éyoñ ô tele meve’ele été, ô ne tyi’i na wo bo ki jam é ne abé. Mame méziñe me ne volô wo na ô bo te bo nsem. Éve’an é ne na, ô ne ye’elane Yéhôva môs ôse a bo mbamba nta’ane mam asu na ô yé’é Kalate Zambe mban. Ô ne fe tabe bisulan, a kobô bôte bevok ajô ya mbunane wôé. Éyoñe wo bo mame mete mban, wo ye kui na ô wulu ba’aba’a a Yéhôva. A te ve’ele vuane na Yéhôva a ye volô wo.—Gal. 5:16.

13. Mbamba éve’ela mbé Joseph a nga li’i bia?

¹³ Nge wo nyoñ éyoñe ya fase jame wo ye bo ôsusua na wo tebe meve’ele été, da ye bo tyi’ibi asu dôé na ô ke ôsu a wulu ba’aba’a a Yéhôva. Kalate Zambe a kobô ajô bôte béziñe be nga bo nalé akusa bo be mbe be be’e metyi ya abé ane bia. Éve’an é ne na, minga Potiphar a nga jeñ abui biyoñe na a jô’ôbô a Joseph. Teke vaa nge beté na Joseph a mbe a yeme’e jam a yiane bo. Kalate Zambe a jô na, “a nga ben” ane a nga yalane nye na: “Me ne ngule ya bo beta mbia jame nyina aya, a bo Zambe abé?” (Mett. 39:​8-10) Nya ajôô a ne na, Joseph a mbe a yeme’e jam a mbe a yiane bo ôsusua na minga ate a jeñe na a ve’ele nye, a nalé a nga volô Joseph na a ji’a nyoñe ntyi’ane ya bo jam é ne zôsô éyoñ a nga tebe meve’ele été.

14. Aval avé bi ne yé’é na bia sa’ale mame me ne abé?

¹⁴ Aval avé ô ne vu Joseph? Éyoñe ji nje ñhe ô ne tyi’i jame wo ye bo éyoñe wo ye tebe meve’ele été. Yé’é na wo sa’ale mame mese Yéhôva a vini été été, a te ve’ele kañese na me zu wo ôsimesan. (Bsa. 97:10; 119:165) Nge wo bo nalé, wo ye bo nsem  éyoñe wo ye tebe meve’ele. Wo ye bo ô nga yem avale wo ye yalan. Wo ye fe bo ô ntoo nkômesan.

15. Aval avé môt a ne liti na a jeñe Yéhôva a “nleme ôse?” (Behébreu 11:6)

¹⁵ Éko éziñe wo yeme na ô yeneya benya mejôô, a wo kômbô kañe Yéhôva a nleme wôé ôse. Ve wo simesane na ô ngenane te bo nkômesane ya ve womiene ngumba be Yéhôva a duban. Ô ne nyoñ éyoñe ya bindi nkañete Njô bôte David. Ô ne fe de’ele Yéhôva mo ô jô’ô nye na: “A Zambe, fase’e ma, a yem nleme wom: Ve’ele’e ma, a yem asimesane dam; A yen nge zen éziñ é ne abé é ne be ma, A wulu ma zene ya nnôm éto.” (Bsa. 139:​23, 24) Avale meye’elan éte da liti na wo jeñe Yéhôva a na wo bo mame ma sili asu na ô ve womiene ngumba be nye a duban. Yéhôva a botane bôte ba “jeñe nye a nlem ôse” aval éte.—Lañe’e Behébreu 11:6.

SUBU’U YÉHÔVA BEBÉ

16-17. Aval avé Yéhôva a ne dutu bôte be nga yaé benya mejôô été be nye? (Jean 6:44)

¹⁶ Yésus a nga jô na Yéhôva nnye a dutu beyé’é bé. (Lañe’e Jean 6:44.) Tame fas avale mbamba jam éte, a aval avé jam éte da fombô wo. Yéhôva a yene jôm éziñ é ne abeñe be môt ase a nga dutu be nye. A yen avale môt éte ane “jôme jé émien,” nge ki “jôme jé é ne édima.” (Deut. 7:6.) Nde fe Yéhôva a yene wo nalé.

¹⁷ Éko éziñ ô ne ésoé é nga yaé benya mejôô été. Ô ne wô’ôtane na wo kañe Yéhôva amu na bebiaé bôé ba kañe nye, sake amu na Yéhôva émiene nnye a nga dutu wo be nye. Ve Kalate Zambe a jô na: “Suba’ané Zambe bebé, a a ye subu mia bebé.” (Jacq. 4:8; 1 Minl. 28:9) Éyoñe wo nyoñe ntyi’ane ya subu Yéhôva bebé, nnye fe a ye subu wo bebé. Yéhôva a nji yene wo fo’o ve ane ébu’a ya nda bôte si nda bôte ka, a dutu môt ase—to’o nyu a nga yaé benya mejôô été. Éyoñ avale môt éte da nyoñe ntyi’ane ya subu Yéhôva bebé, a yalan avale bia te yene kalate Jacques 4:8.—Fombô’ô fe 2 Bethessalonicien 2:13.

18. Jé bia ye yen ayé’é da zu? (Besam 40:8)

¹⁸ Éyoñe wo ve womiene ngumba be Yéhôva a duban, wo liti na wo vu Yésus. A nga ve émiene ngumba be Ésa wé asu na a bo jam ése a nga yi na a bo. (Lañe’e Besam 40:8; Héb. 10:7) Ayé’é da zu, bia ye yene mame me ne volô wo na ô ke ôsu a wulu ba’aba’a a Yéhôva, to’o éyoñ ô maneya duban.