1-2. Jé bia yiane bo asu na Zambe a kañese ékaña’a jangan?

 JÉ JA so wo ôsimesan éyoñe wo wô’ô éfia “ékaña’a”? Éko éziñ wo simesane mojañ éziñ a ye’elane Yéhôva, a kutu’u meboñe si fefele énoñe jé. Nge ke na wo simesane bobejañ a besita ba yia Yéhôva bia ésulan.

² E bité bite bibaé, bôt bete bese ba ve Zambe ékaña’a. Ve, ye Yéhôva a ye fo’o kañese ékaña’a jap? A ne kañese je nge ja lu’an a nkômbane wé, a nge ba ve nye je a nye’an a ésemen ése. Bia nye’e Yéhôva angôndô ya abui. Bia yeme na a yian ékaña’a jangan, a bia ve ngule jangan ése na bi kañe Nye avale da yian.

3. Jé bii yen ayé’é di?

³ Ayé’é di, bia zu yen aval ékaña’a Yéhôva a mbe a sili’i bebo bisaé bé ya melu mvus, a bia zu fe yene mam mwom me tii a ékaña’a a sili bebo bisaé bé ya den. Nalé é volô môt ase ya be bia na a nyoñ éyoñe ya fas, asu na a yem aval avé a ne tu’a kañe Nye avale da yian. Bia zu fe yene mam ma bo na nya ékaña’a a soo bia mevak.

4. Aval avé bebo bisaé be Yéhôva ya melu mvus be nga liti na ba semé nye a na ba nye’e nye?

⁴ Bebo bisaé be Yéhôva ya melu mvus, aval ane Abel, Noé, Abraham, a Job, be nga liti na ba nye’e Yéhôva a na ba semé Nye. Aval avé? Be nga bo nye mewôk, be nga  tabe nye mebun, a be nga nyume fe bebiene abui mam asu na be bo nye ésaé. Kalate Zambe a nji kate bia mam mese be nga bo asu mfuban ékaña’a. Ve jam bia yem e ne na, be nga ve ngule jap ése na be ve Yéhôva duma, a na be kañe Nye aval da yian. Abui mimbu mvuse ya valé, Yéhôva a nga ve bone b’Israël atiñ a zene ya be Moïse. Nkobe metiñ ôte ô mbe ô bili memvinda me mbe me liti’i avale Yéhôva a yi na bebo bisaé bé be kañe Nye.

5. Jé é nga tyendé mvus awu a ñwômane Yésus?

⁵ Mvus awu a ñwômane Yésus, Yéhôva a nji beta jô bebo bisaé bé na be ke ôsu a tôñ Atiñe Moïse. (Bero. 10:4) Bekristene be mbe be yiane taté na ba tôñe mfefé atiñ, “metiñe me Krist.” (Beg. 6:2) Be mbe ve tôñ “atiñ” ete, sa ke éyoñe ba jeñe na be ba’ale bone be mam bese ya été nlô, ve éyoñe ba tôñ éve’ela Yésus a miñye’elane mié. Den, Bekristene fe ba ve ngule jap ése na be vu Krist asu na be ve Yéhôva nlem avak, ndemben “minlem [miap] mia ye wo’an”.​—Mt. 11:29.

6. Aval avé bi ne kôme bu’uban ayé’é di?

⁶ Nté bia zu ke ôsu a bindi ngab ése ya ékaña’a jangan, sili’i womiene na, ʻMintyendane mivé me boya mfa’a ôte?’ Ô ne fe sili womiene na, ʻYe me ne ngule ya tyendé mam méziñ ékaña’a ma ve Yéhôva?’ Ô ne vak amu mintyendan ô boya azukui den, ve wo yiane fe ye’elane Yéhôva na a liti wo mam mefe wo yiane beta tyendé ényiñe jôé.

7. Aval avé Yéhôva a yene meye’elane ma so bia nlem été?

⁷ Bia kañe Yéhôva éyoñe bia ye’elane Nye. Kalate Zambe a ve’e meye’elane mangan a mbamba encens be mbe be va’a tabernacle a temple. (Bs. 141:2) Encens ate a mbe a bili mbamba menyume me mbe me va’a Zambe nlem avak. Avale te da da, éyoñe meye’elane mangan ma so nlem été, Zambe a yene me “mvaé,” to’o bia belane bifia bi ne tyi’ibi. (Min. 15:8; Dt. 33:10) Bi bili mbamba beamu ya buni na Yéhôva a wô’ô mvaé éyoñe bia kate nye na bia nye’e nye, a éyoñe bia ve nye akiba. A yi na bi kate nye mam ma tyelé bia minleme yôp, minsôñane miangan, a mam bia yi. Ôsusua na bia ye’elane Yéhôva, bi ne taté nyoñ éyoñe ya fase mame bii jô nye meye’elan été. Éyoñe bia bo nalé, bia ve Ésaa wongan “encens” a dañ édima.

8. Aval avé bi ne ve Yéhôva Zambe duma?

⁸ Bia kañe Yéhôva éyoñe bia ve nye duma. (Bs. 34:1) Bia ve Yéhôva duma éyoñe bia kate bôte bevo’o mbamba mefulu mé a mimboone mié. Bii kui na bi bo de nge nleme wongan ô ne njalan a mvean akéva. Éyoñe bia nyoñ éyoñe ya bindi mvame Yéhôva, a mbamba be mam bese a boya asu dangan, bi vo’o jembane beamu ya ve nye akiba môs éziñ. Ésaé nkañete ja ve bia beta fane ya ve “metuna’a ya ékaña’a be Zambe biyoñe bise, e ne na, ébuma ya biyaé [biangan].” (Beh. 13:15) Avale bia yiane nyoñ éyoñe ya tu’a fase mam bia zu jô ôsusua na bia ye’elane Yéhôva, avale te fe, ôsusua na bia kañete mbamba foé, bia yiane nyoñ éyoñe ya fase mam bia zu jô. Bia yi na “metuna’a ya ékaña’a” jangan me bo ma ma dañe mvaé. Jôme te nje bia kobô a nleme wongan ôse éyoñe bia kañete bôte bevo’o benya mejôô.

9. Aval ane bone b’Israël ya melu mvus, bibotane bivé bia bi éyoñe bia tabe bisulan? Kate’ aval avé ntabane bisulan ô nga volô wo.

 ⁹ Bia kañe Yéhôva éyoñe bia tabe bisulan. Yéhôva a nga jô bone b’Israël na: “Befam bôé bese ba ye kui asu Yéhôva Zambe wôé vôm a ye top ngum mbu mekui mela.” (Dt. 16:16) Be mbe na ba li’i menda map a mefube map teke môt a ba’ale me. Ve Yéhôva a nga ka’ale be na: “Teke môt a ye kômbô si jôé, éyoñ wo ye kôlô si a ke tebe asu be Yéhôva Zambe wôé.” (Nk. 34:24) Mbôle bone b’Israël be mbe be too Yéhôva mebun, be mbe be li’i biôme biap, a ke tabe beta bisulan be mbe be bo’o mbu ôse. Nalé a mbe a soo be abui bibotan; be mbe be tu’a wôk atiñe Zambe, be tuka’a bindi mvame jé, a be mbe fe be lôte’e mbamba éyoñ a bebo bisaé be Yéhôva bevok. (Dt. 16:15) Bia bi fe avale bibotan ete den, éyoñe bia nyume biabebiene mam asu na bi ke tabe bisulan. Tame ve’ele simesan abime meva’a Yéhôva a wôk éyoñe bi ne nkômesane ya ve mbamba bone biyalan ésulan.

10. Amu jé ñyiane bia ô ne nya mfii asu ékaña’a bia ve Yéhôva?

¹⁰ Bia kañe Yéhôva éyoñe bia yia bia a bobejañ a besita nsamba. (Bs. 28:7) Bone b’Israël be mbe be yene’e ñyiane bia ane beta ngabe ya ékaña’a jap. Njô bôte David a nga tobe Belévite 288 asu na be bo be yia bia temple. (1 Mka. 25:1, 6-8) Den, bia fe bi ne liti na bia nye’e Yéhôva éyoñe bia yia bia ya ékaña’a. Jame da dañe mfi e nji bo na bi bi abeñe tyiñ. Bi tame nyoñ éve’an: Éyoñe bia kobô, “bia bese bia kolô ôbak mimfa’ abui,” ve nalé a vo’o kamane bia na bi ve biyalan ésulan, nge kañete bôte mejô me Zambe. (Jc. 3:2) Avale te fe, nge bia simesane na bi bili abé tyiñ, nalé a nji yiane kamane bia na bi yia Yéhôva bia ya ékaña’a.

11. Avale kalate Besam 48:13 a liti, amu jé e ne mfi na bi bo nta’ane mam asu na bi bo ayé’é ya nda bôt?

¹¹ Bia kañe Yéhôva éyoñe bia yé’é mejô mé, a ye’ele me bone bangan. Sabbat a mbe a va’a bone b’Israël fane ya wo’on a bisaé bi mo, a tu’a bindi mame ya nsisim. (Nk. 31:16, 17) Bebo bisaé be Yéhôva bete be mbe fe be bili fane ya ye’ele bone bap mam a lat a Yéhôva a mvame Jé. Den, bia fe bi ne bo nta’ane mam asu na bi bi éyoñe ya lañe Kalate Zambe a yé’é nye. Jam ete e ne ngabe ya ékaña’a bia ve Yéhôva, a nalé a volô bia na bi subu Nye bebé. (Bs. 73:28) Éyoñe bia yé’é a bibu’a ya nda bôte jangan nsamba, nalé a volô bone bangan na be bi ngul élat a Yéhôva, Ésaa wongane ya yôp.​—Lañe’e Besam 48:13.

12. Jé bi ne yé’é a lat a avale Yéhôva a mbe a yene’ ésaé be mbe be bo’ok asu tabernacle a biôme ya été?

¹² Bia kañe Yéhôva éyoñe bia lôñ a ba’ale Meba m’Éjôé. Kalate Zambe a jô na Yéhôva a mbe a yene’ ésaé nlôñan tabernacle a nkômane biôme bi mbe été ane ésaé é ne étyi. (Nk. 36:1, 4) Dene fe, Yéhôva a yen ésaé nlôñane Meba m’Éjôé a menda mefe ékôane Yéhôva ja belane me asu ékaña’a ane ésaé é ne étyi. Bobejañ a besita béziñ ba lôt abui éyoñ asu na be bo bisaé bite. Bia nye’e mbamba ésaé ba bo asu na be su’u Éjôé Zambe. Ba nyoñe fe ngab ésaé nkañete. Bevo’o ya été be ne bi nsôñane ya bo bekpwa’a mefan. Bemvendé be ne  liti na ba su’u ésaé melôñ éyoñe ba bo teke vañe dibe bobejañ a besita bete zen éyoñe ba kômbô nyoñ ésaé nkpwa’a mefan. To’o bia yem ésaé melôñ nge momo, bia bese bi ne ngule ya nyoñe ngap bisaé bia boban asu na menda bia belane me asu ékaña’a me bo mfuban a na me libi.

13. Aval avé bia yiane yene mimveane bia bo asu na bi su’u bisaé ya Éjôé?

¹³ Bia kañe Yéhôva éyoñe bia su’u ékôane jé a mimveane miangan. Bone b’Israël be nji be be yiane tebe Yéhôva ôsu minsoé mi mo. (Dt. 16:16) Môt ase a mbe a yiane ve jôm a bili. Éyoñe be mbe be bo’o de, be mbe be liti’i na ba ve Yéhôva akiba asu mbamba be mam bese a mbe a bo’ok asu dap. Aval avé bi ne liti Yéhôva na bia nye’e nye, a na bia ve nye akiba asu mbamba be mam bese a ve bia? Jame da e ne éyoñe bia bo mimvean asu na bi su’u bisaé bia boban akônda dangan, a bi bia boban si ése. Nlômane Paul ô nga jô na: “Nge nkômesan ô ne été, da nyoñeban mvo’é, abime môt a bili, sa abim a nji bi.” (2 Bec. 8:4, 12) Yéhôva a vak a abim ese bi ne ngule ya ve nye.​—Marc 12:42-44; 2 Bec. 9:7.

14. Bela’ane Minkana 19:17 na ô liti avale Yéhôva a yene mvolane bia ve bobejañe be tele minju’ été.

¹⁴ Bia kañe Yéhôva éyoñe bia volô bobejañe be tele minju’ été. Yéhôva a nga ka’ale bone b’Israël be mbe be volô’ô minzôzoé mi bôte na, é liti be mvame jé. (Dt. 15:7, 10) Ôwé, éyoñ ése bia volô mojañe nge ke sita éziñ a tele minju’ été, Yéhôva a yene ve ane nge bia te kôlé nye jôm. (Lañe’e Minkana 19:17.) Éve’an é ne na, éyoñe Bekristene ya Philippe be nga lôme Paul atôm éyoñ a mbe nda mimbôk, a nga loone de na “metuna’a ya nyoñeban, Zambe a yene me mvaé.” (Beph. 4:18) Tame ve’ele simesane bôte ya akônda dôé, a sili womiene na: ʻZa me ne ngule ya volô?’ Yéhôva a wô’ô mvaé éyoñ a yen ane bia belan éyoñe jangan, ngule jangan, atyeñe mboone mam dangan, a biôme bi mo biangan, asu na bi volô bôte be tele minju’ été. A yene mboon ôte ane ngabe ya ékaña’a bia ve Nye.​—Jc. 1:27.

15. Nya ékaña’a a sili ngul a éyoñ, ve amu jé jam ete e nji bo adit?

¹⁵ Nya ékaña’a a sili éyoñ a ngul. Ve, jam ete e nji bo adit. (1 Jean 5:3) Amu jé bia jô nalé? Amu bia kañe Yéhôva mbôle bia nye’e nye. Tame simesan éyoñe mon a kômbô ve ésaa wé jôm éziñ. Éko éziñ a ne lôt abui mewolo, a fase’e aval avé a ne bi jôm é wô’ô ve ésaa nlem avak. Mon ate a vo’o jôban éyoñ ése a te lôt na a bo jam ete. A nye’e ésaa wé, a ne fe meva’a ya ve nye das éte. Avale te da da, mbôle bia nye’e Yéhôva, bi ne meva’a ya belan éyoñe jangan a ngule jangan asu na bi su’u nya ékaña’a.

16. Behébreu 6:10 a liti na Yéhôva a yene ngule bia ve asu na bi kañe nye aya?

¹⁶ Mbamba bebiaé be ne teke yemete bone bap na môt ase ya be be a ve be avale dase da. Ba yeme na mon ase a ne avale dé, a na bité biap bia selan. Avale te da da, Ésaa wongan ya yôp a kôme yem été môt ase ya be bia a tele. Éko éziñ ô bili ngule ya bo abui mam a lôte bôte bevok. Nge ke na ô vo’o bo mame bôte bevo’o ba bo, éko éziñ amu ô nto  nya môtô, ôkon éziñ, nge ke mimbe’e ya nda bôt. Te ve’ele bili atek. (Beg. 6:4) Yéhôva a vo’o vuan ésaé jôé. Nté ôse wo ve ngule ya bo ésaé Yéhôva avale da yian a amu wo nye’e nye, Yéhôva é wô’ô ékaña’a wo ve nye mvaé. (Lañe’e Behébreu 6:10.) Yéhôva a yene to’o minsôñan ô bili nlem été. A yi na ô vak a mam ô ne ngule ya bo asu na ô kañe nye.

17. (a) Jé ô ne bo nge wo yene na mam méziñ ya ékaña’a wo ve Yéhôva ma kate wo? (b) Aval avé melebe ya nka’ale ô ne na “ Kô’ôla’an ava’a dôé” me nga volô wo?

¹⁷ Jé bi ne bo nge bia yen ayaé ya bo mam méziñ me tii a ékaña’a jangan, aval ane ayé’é Bible a ésaé nkañete? Bii yene na, nté ôse bia ve ngule ya bo mam mete, bii tu’a bu’uban abui bibotan. Bi ne ve’e ékaña’a jangan a môt a belan éko mezik. Nge a teke belane je mban, a ne kate kui na a bôme mezik a je. Ve tame simesane jam e ne bobane nge a tyi’i na a bôme mezik été môs ôse. A ne taté na a bo de fo’o ve bone minutan. Ane éyoñe ja lôt, a ne kô’ôlane minutane mife. Éyoñ é yen ane mbane wé wo bo na a tu’a yeme bôme mezik, é bo a yange’e éyoñ éte a ôjeja’a ôse. Ye ô lôô nja ô ne zañ éve’an éte a ékaña’a jangan?

18. Aval avé bia tôé nsôñane ya ényiñe jangan, a bibotane bivé bia bi?

¹⁸ Bia kôme fo’o tôé nsôñane ya ényiñe jangan éyoñe bia kañe Yéhôva a nlem ôse. Nalé a bo na bi nyiñe meva’a été, na ényiñe jangan é bi ngume nsôñan, a na bi bi ndi nleme ya kañe Yéhôva nnôm éto. (Min. 10:22) Bia ko ki jôm éziñ woñ, amu bia yeme na Yéhôva a ne étyi teke suu bebo bisaé bé étam éyoñe ba tôbane minjuk. (És. 41:9, 10) Bi bili fo’o mbamba beamu ya nyiñe meva’a été nté bia kañe Ésaa wongan ya nye’an, nnye ate a “yiane nyoñe duma a ékaña’a” ja so be bitétéa bié bise!​—Nli. 4:11.