1, 2. (a) Aval avé Bengaa be Yéhôva ba yene Kalate Zambe? (b) Éfase Kalate Zambe évé wo dañe nye’e?

BENGAA BE YÉHÔVA ba nye’e Kalate Zambe. A ve mbamba miñye’elan mia volô bia minlem, a ve fe bia ndi nlem. (Bero. 15:4) Bi nji yene Kalate Zambe ane mejô me bôt, ve “aval ane me ne fo’o été, mejô me Zambe.”​—1 Bet. 2:13.

² Teke vaa nge beté, môt ase ya be bia a bili éfase Kalate Zambe a nye’e. Abui ya be bia da nye’e da lañe bekalate ya mbamba mefoé, mbe bete ba volô na bi yene mbamba mefulu Zambe a bili, a zene ya ényiñe Mone wé a nga nyiñ. (Jn. 14:9) Bôte bevo’o ba nye’e ba lañe minkulane mejô aval ane kalate Nlitan, nnye ate a liti “mam me aye fo’o ji’a boban.” (Nli. 1:1) Za ya be bia a nji voleban nlem, éyoñ a lañe kalate Besam, nge nyoñe miñye’elan mia so e kalate Minkana? Kalate Zambe a ne fo’o asu avale môt ése.

3, 4. (a) Ôsimesan ôvé bi bili mfa’a ya bekalate bangan? (b) Bekalate bevé bi bili asu avale bôt éziñ?

³ Amu bia nye’e Kalate Zambe, bia nye’e fe bekalate bangan ba timine nye. Éve’an é ne na, bia nye’e bidi ya nsisim bia nyoñ a zene ya bekalate, minsoé bekalate, bekalate mefoé, a bekalate bese bevok. Bia yeme na, biôm bite bise bia so be  Yéhôva, a bia volô bia na, bi tabe vevee nsisim, bi bo ndu, a “mvo’é mfa’a ya mbunan.”​—Tt. 2:2.

⁴ Nge ô vaa bekalate Bengaa be Yéhôva ba kuli asu bôte bese, bi bili fe mingumba bekalate mia fombô avale bôt éziñ. Bekalate bézin be nga tiliban asu na be volô bongô, ba bevo’o be nga tiliban asu na be volô bebiaé bap. Abime bekalate éziñ a ba ya anjeñe mefoé, be nga tiliban asu bôt be nji bo Bengaa. Bekalate bete bese, ba liti fo’o bia na, Yéhôva a tôéya ngaka’a a nga bo na a ye “bo meyoñe me bôte mese ésulan bidi ya biôm bi ne avoñ.”​—És. 25:6.

5. Bi ne tabe ndi na Yéhôva a nye’e jé?

⁵ É ne été na, abui ya be bia da kômbô nyoñ abui éyoñe na be lañe Kalate Zambe, a bekalate ba timine nye. Bi ne tabe ndi na, éyoñe bia “yeme belan éyoñ” jangan na bi lañe Kalate Zambe, bi bo’o fe ayé’é étam dangan éyoñ ése, Yéhôva a yene ngule bia ve angôndô ya mvaé. (Beép. 5:15, 16; Mfefé Nkôñelan) Bia kôme yeme na, bia vo’o ke bo ngule ya mane lañe bekalate bese ba ve bia éyoñ ése. Ve jame da, bia yiane tabe ntyel a jam éziñ. Jam avé?

6. Jé é ne bo na bi bo teke yene mfi ya bekalate béziñe Yéhôva a ve bia?

⁶ Bi ne simesane na, mam bekalate béziñ ba jô me nji fombô bia. Ôsimesane te ô ne bo na, bi bo teke yene mfi ya bidi ya nsisim ba ve bia. Jé bi ne bo nge bia yene na, éfus éziñ ya Kalate Zambe é nji tu’a tôban a été bi tele? Nge ke na, bi nji bo nsamba ya bôt b’ôsu kalate bia lañ a sôñ. Ye bia bo ayé’é ya avale bekalate te biwôs, nge na, ye bia nyoñ éyoñe ya yé’é be? Nge bi bo ayé’é ya bekalate bete biwôs, bi ne bo na bia bebien bi sup mbamba miñye’elane mia to ve volô bia. Aval avé nde bi ne sa’ale ôlame te? Môt ase ya be bia a yiane yeme na, Zambe nnye a ve bia bidi ya nsisim bise bi bili. A zene ya nkulu mejô Ésaïe, Yéhôva Zambe a jô na: “Me ne Yéhôva Zambe wôé, nyô a ye’ele wo a ne w’aye yen mvolan.” (És. 48:17) Bi tame zu yene melebe melal me ne volô bia na, bi yeme nyoñe miñye’elane mia so bifuse bise ya Kalate Zambe, a avale bekalate bese bi bili.

7. Amu jé bia yiane lañe Kalate Zambe a ôsimesane ya na, bia kômbô nye yem?

⁷ Lañe Kalate Zambe a ôsimesane ya na, wo kômbô nye yem. Kalate Zambe a jô ne sañesañe na, “ntilan ôse ô ne soane be Zambe ô ne fe mvolan.” (2 Tim. 3:16) É ne fo’o été na ôsusua, bifuse biziñ ya Kalate Zambe, bi nga tiliban asu môte wua, nge ki asu nsamba bôt. Jôme te nje da sili na, bi lañe Kalate Zambe a ôsimesane ya na bia kômbô nye yem. Mojañ éziñ a jô na: “Éyoñ ése ma lañe Kalate Zambe, ma jeñe na me ba’ale ôsimesane na, me ne nyoñ abui miñye’elan mi so’o éfuse ma te lañ.” A beta kô’ôlane na: “Ôsimesane te wo tindi ma na, me tu’a yemelan to’o jôm ma buni na ma yem.” Ôsusua na bia lañe mejô me Zambe, bia bo mvo’é éyoñe bia ye’elane Zambe na, a yoé bia nlem a ve fe bia fek, ndemben bia ye kôme yene ñye’elane Yéhôva a kômbô ve bia été.​—Esd. 7:10; lañe Jacques 1:5.

8, 9. (a) Éyoñe bia lañe Kalate Zambe, minsili mivé bi ne sili bia bebien? (b) Jé nkobe mefulu bemvendé, wo ye’ele bia mfa’a Yéhôva?

⁸ Sili’i womien minsili. Éyoñe wo lañ éfuse Kalate Zambe éziñ, tame nyoñ éyoñe ya si’ibi, a sili womien avale minsili di: ‘Jé vôm ma lañe nyi, a ye’ele ma mfa’a Yéhôva? Aval avé me ne futi jôm ma te yé’é e mimboan ényiñe jam?  Aval avé me ne belane ñye’elane te asu na me volô bôte befe?’ Nge bia sili bia bebien aval minsili te, bia ye yé’é, a yem abui mam nlañane wongan ya Kalate Zambe. Tame fas avale mefulu mvendé ya akônda ja yiane bi. (Lañe 1 Timothée 3:2-7.) Amu abui ya be bia é nji bo bemvendé ya akônda, bi ne taté simesane na éfuse te é nji dañe fombô bia. Ve nge bia fas avale bi ne yalane minsili ya atata’a ya abeñe di, bia ye yene na nkobe mefulu wu, ô ne volô môt ase ya be bia abui mezen.

⁹ Jé vôm ma lañe nyi a ye’ele ma mfa’a Yéhôva? Yéhôva a nga ve bia bese nkobe mefulu bemvendé. Nalé a liti bia na, Yéhôva a yi na bôte ba wulu akônda be bi angôndô ya mbamba mefulu. Yéhôva a yi na bemvendé be ve Bekristen bevo’o mbamba éve’ela. Ba ye yalane mise me Yéhôva, avale ba belan akônda “a nga kus a metyi [me Mone wé,” MN]. (Mam. 20:28) Yéhôva a yi na, nlem ô bômbô bia si ne mieññ e mo bemvendé émien a nga telé. (És. 32:1, 2) Ajô te, nkobe mefulu bemvendé wo liti bia na Yéhôva a kôme fo’o nyoñe ngap a bia.

10, 11. (a) Éyoñe bia lañe nkobe mefulu bemvendé ba yiane bi, aval avé bi ne futi mam bia yé’é mboan ényiñe jangan? (b) Aval avé bi ne belane mam mete na, bi volô bôte befe?

¹⁰ Aval avé me ne futi jôm ma te yé’é e mimboan ényiñe jam? Môt a bili éto akônda été, a yiane bo a nyoñ éyoñe ya fas émien a zene ya nkobe mefulu mvendé ja yiane bi, a jeñe na a yemelan bevôm a ne tyendé. Mojañ a “kômbô éto évék [mvendé MN],” a yiane tu’a fase mefulu mete, ndemben a ye jeñ a mezene mese na a bi me. (1 Tim. 3:1, Mfefé Nkôñelan) Kristen ése é ne ngule ya nyoñe miñye’elan mia so nkobe mefulu ô ne bifuse bite. A mefulu ya été me ne mam Yéhôva a jô na, Bekristen bese be bo. Éve’an é ne na, bia bese bia yiane semé asimesane bôte bevok, bi yeme fe nyiñ a be. (Beph. 4:5; 1 P. 4:7) Éyoñe bemvendé ba liti na be ne mbamba “bive’ela ya mbam,” bia fe bi ne yé’é na bi bo mam ane be, a “vu mbunane wop.” ​—1 P. 5:3; Beh. 13:7.

¹¹ Aval avé me ne belane ñye’elane te asu na me volô bôte befe? Bi ne belane nkobe mefulu bemvendé ba yiane bi asu na,  bi volô bôte bia be be bia yé’é mejô me Zambe. Bi ne volô be na be yene nsela’ane a ne zañe bemvendé Bengaa be Yéhôva, a betebe ôsu ya bamiñyebe. Éyoñe bia lañe nkobe mefulu bemvendé ba yiane bi, bi ne simesane ngul ésaé bemvendé ya akônda ba bo asu dangan. Éyoñe bia simesane nju’u ba nyoñ asu dangan, nalé a bo na bi “semé e ba ba wu nju’u ésaé e zañe [jangan, MN].” (1 Bet. 5:12, Mfefé Nkôñelan) Abime bia ye liti na bia semé bemvendé ba saéane bia a nlem ôse, abime te fe nde ñhe bia ye bi mevak.​—Beh. 13:17.

12, 13. (a) Bi ne jeñe biyalane ya avale minsili avé bekalate bangan été? (b) Va’a éve’an ja liti aval avé biyalane bia so minsili bia te yen, bi ne volô na bi ji’a nyoñ miñye’elan bi nji be bi yeme ôsusua?

¹² Kôme’e vun. Bi ne belane bekalate bangan asu na, bi yene biyalane ya minsili mi:

• Za a nga tili éfase Kalate Zambe ji?

• Vôme mbé a éyoñ évé kalate nyi a nga tiliban?

• Beta be mam bevé be nga boban éyoñe kalate ate a nga tiliban?

Biyalan bia so minsili mite bi ne bo na, bi ji’a nyoñe miñye’elan bi nji be bi yeme ôsusua.

¹³ Évé’an éfe ja so bia kalate Ézéchiel 14:13, 14. Bia lañ été na: “Éyoñ si éziñ j’abo me abé vôm j’asep étom, a m’asame je wo wom, a bu’u ntume fembé ya été, a lôme je mfumbale ya zaé, a tyi’i bôt a betit été; ja’ane bôt ba bela, Noé, Daniel, a Job, be to été, b’aye nyii ve minsisime miap bebien amu zôsô wop, nalé Tate Yéhôva a jô.” Éyoñe bia kôme vune vôme nyi, bia zu koone na éfuse ji é nga tiliban bebé mbu 612 Ô.É.J. (Ôsusua éyoñe jangan). E zia biyoñ éte, e zu koone na Noé a Job be wuya ayap. Yéhôva a mbe a ngenan a simesa’ane na be nga wulu ba’aba’a a nye. Ve Daniel a mbe a ngenan a vee éyoñe te. Éko éziñe Daniel a mbe a ndôme bi mimbu 20, éyoñe Yéhôva a nga jô nye na a ne zôsô ane Noé ba Job. Ñye’elan ôvé bi ne nyoñ été? Yéhôva a yem, a se’e fe bebo bisaé bé bese ba wulu ba’aba’a a nye, to’o ba be ngenane bongô.​—Bs. 148:12-14.

14. Aval avé bekalate ba tili asu bongô ba volô be, a aval avé bôte bevo’o be ne yene mfi ya été? (Fombô’ô fôtô ya atata’a ya ayé’é di.)

¹⁴ Avale bia yene mfi ya yé’é bifuse bise ya Kalate Zambe, nde fe bi ne yene mfi ya di bidi ya nsisim bise bi bili. Bi tame nyoñe bone bive’an. Bekalate asu bongô. Mimbu mi ndôme mane mi, abui bekalate é nga tiliban asu bongô. ^[1] Bekalate beziñ ya été ba volô be na, be bo teke vu bongô be sikôlô bevok nge ke na, be dañe minju’u bisoé bia tôbane mie. Aval avé môt ase ya be bia a ne yene mfi ya lañe bekalate bete? Éyoñe bia lañe be, bia yem avale minju’u bone bangan ba wulu ba’aba’a a Yéhôva ba tôbane de. Nalé a bo na, bi yem avale bi ne ngule ya volô be, a ve be ngule nyôl.

15. Amu jé Bekristen be ne benya bôtô, ba yiane lañe bekalate ba fombô bongô?

¹⁵ Bekalate bete ba liti abui minju’u bongô ba tôbane de. Ve minju’u mite mi nji fombô fo’o ve be étam. Bia bese bi bili na bi kamane mbunane wongan, bi yeme bi minlem miangan, bi sa’ale mbia nkômbane ya bo ane bôte bevok, bi sa’ale mbia mewoso a mimvôman. Bia koone mam mete mese a ma mevok, e bekalate ba fombô bisoé. Ye Bekristen be ne benya bôtô, ba yiane wô’ô ôson ya lañe bekalate ba fombô bongô? Momo! To’o bekalate bete be nga tiliban aval é ne volô bongô na be wô’ô miñye’elan  tyi’ibi, miñye’elan mite mi bili mbôka’a e Kalate Zambe été. Nde ñhe, bia bese bi ne yene mfi ya lañe be.

16. Bekalate bangan ba volô bone bangan na be bo jé éfe?

¹⁶ Nge ô vaa na bekalate bangan ba volô bongô na be dañe minju’u ba tôbane mie, ba volô fe be na be yaé nsisim a subu Yéhôva bebé. (Lañe Ecclésiaste 12:1, 13.) To’o Bekristen be ne benya bôtô be ne yene mfi ya été. Bi tame nyoñ éve’an, Réveillez-vous! ya ngone nyini ya mbu 2009, a bili nlô ajô na, “Les jeunes s’interrogent . . . Comment trouver du plaisir à lire la Bible?” (Nne me ne bo aya asu na, me nye’e ma lañe Kalate Zambe?) Nlô ajô te wo ve abui melep. Ô bili fe vôm ô ne tyi’i bitun, a ba’ale bitun bite e Kalate Zambe wôé été. Ye benya bôtô fe be ne yene mfi ya lañe nlô ajô te? Nga fam a nyia mon a bili mimbu 24, a nga tili na: “Kom ése ma yen ayaé ya lañe Kalate Zambe. Me nga futi miñye’elane ya nlô ajô te mboan, a ma belane melebe me nga yen été. Éyoñe ji, me mbili nta’ane ya lañe Kalate Zambe. Me nto ngule ya yen éyoñe ji avale bekalate bese ya Kalate Zambe, ba lu’an aval ane bone bekilisi ba ke ba ba’atan a bo abeñ éyé. Me nga nye’e ma lañe Kalate Zambe a lôte avale me mbe be nye’e ma lañe nye ôsusua.”

17, 18. Aval avé bi ne yene mfi éyoñe bia lañe bekalate be nga tiliban asu bôte be nji bo Bengaa? Va’a éve’an.

¹⁷ Bekalate asu bôte be nji bo Bengaa. A taté mbu 2008, bi nga bi meva’a ya taté na bia belane Nkume mmombô a bete asu ayé’é. Kalate mefoé ate a ne asu Bengaa be Yéhôva. Ve jé bi ne jô mfa’a ya bekalate mefoé ba fombô bôte be nji bo Bengaa? Ye Bengaa fe be ne yene mfi ya lañe be? Bi tame nyoñ éve’an. Tame simesane na, môs éziñ, ôsusua na nkañete ya mengana bôt wo taté, ô nga yene môte wo te bañete a nyiin Aba Éjôé. Teke fo’o selan, wo wô’ô mevak. Nté nkañete ya mengana bôt wo lôt, wo simesane môte wo te bañete. Wo kôme baa alo. Mvuse nkañete te, nleme wôé ô ne njalan a mevak a miñye’elane wo te nyoñ.

¹⁸ Bi ne wô’ôtan avale da éyoñe bia lañe bekalate mefoé be nji bo asu Bengaa be Yéhôva. Bi tame nyoñ éve’an, Nkume mmombô a bete a ne asu bôte be nji bo Bengaa, a belan avale bifia bôte bete be ne wô’ô tyi’ibi. Bi ne fe jô avale da mfa’a ya abui minlô mejô mi ne anjeñe mefoé dangan jw.org. Minlô mejô mite mi ne fulasi na, “Questions bibliques” a “Questions fréquentes.” Éyoñe bia lañe mam mese bia koon été, bia tu’a wô’ô benya mejô. A fe na, bi ne yé’é mimfefé mezene ya ye’ele bôte benya mejôô. Réveillez-vous! fe a yemete kom ése ñyemane bi bili na nya Zambe a ne, a volô fe bia na bi yé’é avale bi ne kamane mbunane wongan.​—Lañe 1 Pierre 3:15.

19. Aval avé bi ne ve Yéhôva akéva amu bekalate a ve bia?

¹⁹ É ne fo’o été na, mbôle bi ne “azoé e minsisim,” Yéhôva a ve bia abui bidi na bi jalé ñyiane te. (Mt. 5:3, Mfefé Nkôñelan) Ñkelan ôsu a belane bekalate bese bi bili. Bia ye liti na, bia ve Yéhôva akéva amu a ye’ele bia asu mfi wongan.​—És. 48:17.