1. Amu jé bi too ndi na bia nyiñe fo’o melu ya asu’ulan?

YE Ô nga bialé mvuse 1914? Nge e ne nalé, wônaa ô lôteya ényiñe jôé ése ô nyiñe melu Kalate Zambe a loone na “melu ma su’ulan.” (2 Tim. 3:1) Môt ase ya be bia a lôô ane mam mese Yésus a nga jô a lat a melu ya asu’ulan ma tôéban. A nga kobô ajô bita, bemfumbale ya zaé, mimfô’ôsan mi si, akon, mbiasane metiñ a étibela’a bebo bisaé be Yéhôva ba ye tôbane je. (Mt. 24:3, 7-9, 12; Lc 21:10-12) Bia yene fe bôte be bili mefulu Nlômane Paul ô nga jôô me. (Fombô’ô nka’ale ô ne nlô ajô na “ Avale bôte ya den be né.”) Ajô te, bia bi ne bebo bisaé be Yéhôva bia yeme ne sañesañ na bia nyiñe ‘melu ya asu’ulan.’​—Mic. 4:1.

2. E ne mfi na bi bi biyalane ya minsili mivé?

² Bi ne jô jô na bia nyiñe memane ya ‘melu ma su’ulan.’ Amu jé? Amu angôndô ya abui éyoñ a lôteya nté ane melu ya asu’ulan me nga taté mbu 1914 azukui den. Mbôl asu’ulan e nto abime bebé ete, e ne nya mfi na bi bi biyalane ya beta minsili mi: Mam mevé ma ye bobane memane ya ‘melu ya su’ulan’? Yéhôva a yi na bi bo jé nté bia yange mam mete?

3. 1 Bethessalonicien 5:1-3 a liti na bôte ya meyoñ ba ye yôtane foé fé?

³ Lañe’e 1 Bethessalonicien 5:1-3. Paul a kobô ajô ‘môse Yéhôva.’ Môse Yéhôva a jôô wô éfus éte wo ye  taté éyoñ ba ye tyame “Beta Babylone,” nnye ate a ne safulu bivuse miñyebe, a wo ye man Harmaguédon. (Nli. 16:14, 16; 17:5) Ôsusua na môs ôte wo kui, meyoñ ya si nyi ma ye yôtane na “mvo’é a teke jame ya ko woñ.” (Bebible béziñ ba kôñelan éfus éte na: “Za avale mvo’é di! Za avale évôvoé di!”) Betebe ôsu ya émo be wô’ô kobô nalé éyoñ ba kômbô liti na meyoñ méziñe me lateya ngbwa. * Ve ñyôtan “mvo’é a teke jame ya ko woñ” Bible a jô wô wo ye bo aval afe. Amu jé? Amu wo ye bo na bôte be buni na betebe ôsu ya émo be kuiya na be soo nya mvo’é si ése. Ve éyoñ éte ébien, beta étibela’a a ye taté, a “njañane wo ye zu be be atemetem.”​—Mt. 24:21, Mfefé Nkôñelan.

4. (a) Mam mevé bi nji yem a lat a ñyôtane wu: “Mvo’é a teke jame ya ko woñ”? (b) Mam mevé bia yem a lat a ñyôtan ôte?

⁴ Ve bi nji yeme mam mese a lat a ñyôtan “mvo’é a teke jame ya ko woñ.” Bi nji yem jam da ye tindi bôte na be yôtane foé éte, nge ke aval ébien ba ye yôtane je. Ye ba ye bo de abui biyoñ fifiti, nge ke na ba ye yôtane je ve éyoñ jia aval môt ase a ye bo ngule ya wôk? Bi nji yem. Bia yeme ve na bi bia ye ke du’uban, amu Bible a liti ne fômelé na môta binam a vo’o soo mvo’é si va. Bia yange ñyôtan ôte amu avale Bible a jô, wo ye bo ndeme ya na “môse Yéhôva” ô ntele nseñ.

5. Aval avé 1 Bethessalonicien 5:4-6 a volô bia na bi tabe nkômesan asu “môse Yéhôva”?

⁵ Lañe’e 1 Bethessalonicien 5:4-6. Nlômane Paul wo liti bia avale bi ne yemelane na bi nto nkômesan asu “môse Yéhôva.” A jô na bi bo “teke ke ôyo aval ane ba bevo’o ba bo.” A jô fe na bi mombô. Bia liti na bia mombô éyoñ bia tebe mam me pôliti’i ya émo ji nya ôyabe. Nge bi nyoñe ngab a mam mete, wônaa bi nji selan a “bôte ya si nyo.” (Jean 15:19) Bia yeme na Éjôé Zambe étam nje é ne ngule ya soo mvo’é si va.

6. Bia yi na bi volô bôte bevo’o mfa’a ôvé, a amu jé?

⁶ Nté biabebien bia mombô, bia yiane fe volô bôte bevo’o na be yeme mame Kalate Zambe a jô a lat a asu’ulane ya émo. Bia yiane bo de éyoñ ji amu, nge beta étibela’a a koone na môt a ngenane teke taté na a kañe Yéhôva, a maneya fo’o asu dé. Bia tu’a wô’ô amu jé ésaé nkañete jangan ja yiane boban avôl avôl. *

7. Yéhôva a yi na bi bo jé éyoñe ji?

⁷ Yéhôva a yi na bi belane mon éyoñ a li’iya na bi kañete a ayôñ ése. Môte ase ya be bia a yiane tu’a fas émien a yen nge a “ bulu bo ésaé Tate.” (1 Bec. 15:58) Yésus a nga kate bia jam bia yiane bo. Éyoñ a nga lañe mam mese ma ye bobane melu ya asu’ulan, a nga jô fe na: “Bôt ba ye . . . taté kate mbamba foé meyoñe mese.” (Mc 13:4, 8, 10; Mt. 24:14) Tame ve’ele bindi jame di: Éyoñ ése wo be’e ékpwaé na wo kui nkañete, wo jalé nkulan ajô ya Kalate Zambe.

8. Aval avé ésaé nkañete é ne ve nenenen?

⁸ Jé bi ne jô éyoñ bia yen aval ésaé nkañete ja bobane si se? Mbu ôse, abui bôt da kañese mbamba foé ya Éjôé Zambe. Tame ve’ele simesan avale tañe bekañete mbamba foé é ne ve nenenene si se. Mbu 1914, bekañete mbamba foé be mbe 5 155 mesi 43. Dene ki, bi ne million mwom a étun mesi 240. Ve to’o nalé ésaé jangan é ngenane teke man. Bia yiane ke ôsu a kate bôte na Éjôé Zambe étam nje é ne soo be mvo’é a mevak.​—Bs. 145:11-13.

9. Amu jé bia yiane kañete mbamba foé ya Éjôé?

⁹ Bia ye ke ôsu a kañete akekui Yéhôva a ye jô na abim ete e yianeya. Abim éyoñ évé é li’iya asu na bi kate bôt benya mejôô a lat a Yéhôva ba Yésus? (Jean 17:3) Bi nji yem. Jam bia yem e ne na, nté beta étibela’a a ngenane teke taté, bôt be nga’ane be bili éyoñe ya liti na ba kômbô nyiñe nnôm éto nge momo. (Mam. 13:48) Aval avé bi ne volô bôte bete nte ôsôé ô ngenane nné ane meboñ?

10. Aval avé Yéhôva a volô bia na bi kañete bôte benya mejôô?

¹⁰ Ékôane Yéhôva ja ve bia mam mese ma sili asu na bi ye’ele bôte benya mejôô. Ésulane ya zañe sondô ja yañele bia asu ésaé nkañete. Ésulan éte ja volô bia na bi yem mam bi ne jô éyoñ ôsu bia tôbane môt a éyoñ bia bo minjoman. Ja ye’ele fe bia aval bia yiane wulu meyé’é. Bi bili fe bikpwelé bia ye’ele bie bôt. Bikpwelé bite bia volô bia na bi yem . . .

•   avale bi ne taté minlañ a bôt,

• avale bi ne bo na be kômbô vô’ôlô bia,

• avale bi ne ve be ôzañ ya kee minlañ ôsu,

• avale bi ne ye’ele be Mejô me Zambe,

• avale bi ne bo na be ke anjeñe mefoé dangan, nge ke na be zu bisulan.

E ne été na e nji sili fo’o ve na bi bi bekalate bete. Bia yiane fe belane be. * Bi tame jô na ô ndeme mane laan mbamba minlañ a môt, ôsusua na mia nye mia kandan, ô ne ve nye tract nge ke nsoé kalate, mba’ate a ne lañe jam éziñ é ne mfi été ôsusua na mia nye mia beta yenan. Bi be’e mbe’e ya kañete ngon ése ya yôp a ayôñ ése.

11. Amu jé be nga té ayé’é Bible ya nkol?

¹¹ Yéhôva a volô fe bebo bisaé bé na be bo ésaé nkañete tyi’ibi a zene ya ayé’é Bible ya nkol (Online Bible Study Lessons e jw.org^®.) Amu jé be nga taté na ba ye’ele bôte Kalate Zambe nkol? Amu ngon ése, bizu’u bi bôte ya si se ba ke internet amu ba kômbô yé’é Mejô me Zambe. Miñye’elane ba koone mie anjeñe mefoé dangan mi ne tindi be na be taté na ba yé’é Bible. A nde fe na, sa ke môt ase bia tôbane nye nkañete nnye a yebe ayé’é tyi’ibi. Nge da kui na ô tôban avale môt ete, liti’i nye ngabe ya anjeñe mefoé dangan éte, nge ke lôme’e nye lien a ne kee nye wôé. *

12. Aval avé môt a ne yé’é Bible nkol?

¹² Minlô mejô ya meyé’é mete mi: “Bible a Môt a nga bôndé nye (“The Bible and Its Author”), Bôte Bible a dañe kobô be (“The Bible’s Main Characters”), a “Mbamba foé bia koone nye Bible été” (“The Bible’s Message of Hope”). Minlô mejô mite mia liti môt:

• Aval avé Kalate Zambe a ne volô nye

• Za a ne Yéhôva, Yésus , a beéngele

• Amu jé Zambe a nga té môta binam

• Amu jé bia tôbane minjuk a vôme Satan a so

Minlô mejô mite mia liti fe môt aval avé . . .

• Yéhôva a ye mane vaa minjuk a awu si va,

• Yéhôva a ye wômôlô bewu, a

• fole bijôé ya émo ji a Éjôé Zambe.

13. Ye meyé’é ya nkol ma fole ma bia bo a bôt? Timi’in.

¹³ Meyé’é ya nkol ma fole ki meyé’é bia bo a bôt. Yésus a nga ve bia mvome ya bo bôte beyé’é. Nsôñane wongan ô ne na bôte ba ke anjeñe mefoé dangan be yé’é Bible nkol, na be nye’e Mejô me Zambe, a na be bi nkômbane ya tu’a yeme Zambe. Nde’ete bôte bete be ne su’ulane kañese ayé’é. Memane ya ayé’é ese ya nkol, ba jô môte na nge a yi, a ne sili ñye’ele Bible. Nalé a volôya na bôte 230 be sili ayé’é Bible môs ôse e si ése. Ve be vo’o kôme yaé nsisim nge be bili ki ngume môte wo bo be ayé’é.

14. Matthieu 28:19, 20 a liti na bia yiane ve ngule ya bo jé, a amu jé?

¹⁴ Lañe’e Matthieu 28:19, 20. Éyoñ bia wulu meyé’é, bia yiane jeñe na bi “bo beyé’é . . . , a ye’ele [bôt] mejô mese [Yésus a nga] jô.” Bia yiane liti bôte mfi  ya tebe ngame Yéhôva a su’u Éjôé jé. Nalé a tinane na bi volô be na be yeme mfi ya tôñe miñye’elane ya Bible ényiñe jap, a na be ve bebiene ngumba be Yéhôva a duban. Mam mete étam mme me ne volô be na be nyiñe môse Yéhôva.​—1 P. 3:21.

15. Bi nji yiane jañele éyoñ na bia bo jé, amu jé?

¹⁵ Avale bi maneya yene mvus, éyoñ é li’iya angôndô ya étun. Ajô ete, bi nji yiane ke ôsu a yé’é a môt a too ke na da kôme yené na môt ate a nji bi nkômbane ya bo ñyé’é Yésus. (1 Bec. 9:26) Bi nji bi éyoñe ya jañele! Abui bôt e ngenane e yiane wô’ô mbamba foé ôsusua na môse Yéhôva wo kpwaan.

16. Nlitan 18:2, 4, 5, 8 a liti na nya mbo ésaé Yéhôva ase a yiane bo jé? (Fombô’ô fe ayemé.)

¹⁶ Lañe’e Nlitan 18:2, 4, 5, 8. Bifuse bi bia liti jam afe Yéhôva a yi na bebo bisaé bé be bo. Nya mbo ésaé Yéhôva ase a yiane tu’a fas émien asu na a yemelan nge a ngenan a tii a évuse ñyebe mfa’a éziñ. Éko éziñ ôsusua na a bo Ngaa, mojañ éziñ a nga taté be mbuni ya évuse ñyebe. Éyoñ éziñ a mbe a tabe’e bisulane ya ñyebe ôte a nyoñe fe ngab a mame ya été. E ne fe bo na a mbe a va’a bemoné asu na a su’u mame ya ñyebe ôte. Ôsusua na aval môt ete da duban, a yiane taté mane tyi’i minkañe mise a évuse ñyebe. A yiane tili kalate, a ve nye betebe ôsu ya nnôma ñyebe wé, nge ke ba ya bikôane bife ya Beta Babylone *, asu na a tu’a timine be na a kôlôya évuse ñyebe.

17. Kristen ja yiane sa’ale aval ésaé avé, amu jé?

¹⁷ Mbo ésaé Yéhôva ase a yiane kôme vé mis a yemelan nge asu ésaé dé é nji bi nkañ éziñ a Beta Babylone. (2 Bec. 6:14-17) A nji yiane saé asu nda zambe éziñe ya Beta Babylone. Nde fe na, nge masa wé a jô nye na a bo beta ésaé asu wofise ya évuse ñyebe, mbo ésaé Yéhôva a nji yiane kañese. Nge a nji bi masa, Ngaa Yéhôva é nji yiane ke jeñe bisaé bewofise ya Beta Babylone nge ke kañese ésaé éziñe wôé. Amu jé bia nyoñ avale ngul été éte? Amu bi nji kômbô nyoñe ngab a minseme ya évuse  ñyebe, nge ke a bedo’otene ya été, mbe bete Zambe a yen abé.​—És. 52:11. *

18. Aval avé mojañ éziñ a nga tôñe miñye’elane ya Kalate Zambe a lat a asu ésaé?

¹⁸ A nto abui mimbu den, entrepreneur éziñ a nga sili mvendé ya akônda éziñ nge a ne bo mon ésaé melôñ nda zambe éziñ ya tisone mojañ a nga too. Môt ate a mbe a yeme’e na mojañ ate a wô’ô jaé ben a saé’ menda me zambe. Ve a nji be a bili môte mfe a ne bo asu ésaé éte. Mojañ a nga ben amu a tôñe miñye’elane ya Bible. Sondô a nga tôé valé, kalate mefoé ya tison éte a mbe a ngôné’é kafinda mfe a bômôlô’ô kôlôs nda zambe éte. Tame ve’ele simesane na mojañ a nga ye feñelan a kañese ésaé éte, yeme na fôtô wé nnye a nga ye kui kalate mefoé ate. Ngo’o abim ôson ete! Tame fe simesane jam Yéhôva a nga ye wô’ôtan.

19-20. (a) Jé bia te yen ayé’é di ? (b) Mam mevé mefe bia yiane beta yen?

¹⁹ Kalate Zambe a liti na bia yange éyoñe ji ve na meyoñ me yôtane na “mvo’é a teke jame ya ko woñ.” Nte’e na Yéhôva a kômeya mane kate bia na môta binam a vo’o soo nya mvo’é si va. Jé bia yiane bo ôsusua na ba yôtan foé nyi a ôsusua na mbia nta’ane mame nyi a lôt? Yéhôva a yi na bi bo ayôñ ésaé nkañete, a na bi jeñ a ngul ése na bi bo bôte beyé’é. Bia yiane fe jeñe na bi bo teke fulane mam a évuse ñyebe. Nalé a tinane fe na bi nji yiane nyoñe ngab a bikôane bi tii a évuse ñyebe, nge ke kañese mesu m’ésaé ma bo na bi su’u Beta Babylone a zen éziñ.

²⁰ Bi ngenane bi yange mam mefe memane ya ‘melu ma su’ulan.’ Yéhôva a nji yi na bi yange bi ba’a mo. Jé bi ngenane bi yiane bo, a aval avé bi ne beta kômesan asu mam ma yange bia melu ma zu? Bia ye bi biyalane ya minsili mite ayé’é ya sondô a zu.