A to tyia, mbia be mot be ne nye nyô, ataté abo si akui abôbône nlô. Nlô ô luu nye si, a ne angôndô ya nte’an, a ne fe étam, susu’a jam a ne ngule ya bo a ne na a titane minlo mia tyiñe nye mefefel. A to asup été amu a bili awu, a wome nyô a éfôsé. Ôsame a biya nye! Bemvôé bé a bivuvumane bié be li’iya nye étam. Bôte ba kpwe’ele nye, to’o bone be bongô. A nga buni na Yéhôva, Zambe wé a lumeya nye mvus, ve nalé a nji bo été.​—Job 2:8; 19:18, 22.

Môt ate a mbe Job. Zambe a nga kobô ajô dé a jô’ô na: “Môt a nji bo aval ane nye si nyô.” (Job 1:8) To’o mvuse mintete mimbu, Yéhôva a nga ke ôsu a jô na Job a ne zôsôa môt.​—Ézéchiel 14:14, 20.

Ye wo tôbane nju’u éziñ, ye ô maneya jañele biôme bi mo biôé? Nkañete Job ô ne volô wo nlem. Ô ne fe volô na ô tu’a yeme fulu mbo ésaé Yéhôva ase a yiane bi: fulu ya kabetane Yéhôva. Môt a liti na a kabetane Zambe éyoñ a wulu ba’aba’a a nye, a éyoñ a ke ôsu a bo nkômbane wé akusa bo minjuk. Nkañete Job wo zu volô bia na bi tu’a fase jam ete.

Abui mame da liti na Moïse a nga tili nkañete ya ényiñe Job ôbe mimbu mvus awu dé. Nsisime Yéhôva ô nga volô Moïse na a kañete mam me nga kui Job, to’o mam me nga bobane yôp été.

Atata’a ya nkañete wé, Job a mbe a nyiñe’e mevak été. A mbe nkukum, bôte bese be yeme’e nye a semé nye. A mbe a nyiñe’ Uz, tisone é mbe nord ya Arabie. A mbe a mvamane mizôzoé, a mbe a su’u a kamane bôte be nji be ngule ya kamane bebien. Job ba ngal be nga bi bon awôm. Nge ô vaa nalé, Job a mbe fe a nyane’ élate jé a Yéhôva. A mbe a va’a ngule ya ve Yéhôva nlem avak aval ane Abraham, Isaac, Jacob, a Joseph, bivuvumane bié bi mbe mfa’a si ôvok. Job a nga vu be, a mbe prêtre asu nda bôte jé, a bo a va’a metuna’a asu bone bé.​—Job 1:1-5; 31:16-22.

Tame ñhe yene jam da zu boban éyone ji. Mam méziñ ma bobane yôp été, ve Job a nji be ngule ya yeme me. Yéhôva a bo ékôane yôp été a Beéngele bé, Satan, éngele a ne éngana’a ve nyiine zañe jap. Yéhôva a yeme na Satan a vini zôsôa môte Job, ajô te a kate Satan abim avé a nye’e Job amu a kabetane nye. Satan a yalan awô’ô jam ete abé. A jô na: “Ye Job a ko Zambe woñ zesé? Ke ô bômaneya nye nka’ale, a nda bôte jé, a biôm bise a bili, mimfa’a mise?” Satan a vini bôte ba wulu ba’aba’a a Yéhôva. Éyoñe bôte ba kabetane Yéhôva, ba liti na Satan a ne nlaa minsos, a nji nye’e môt éziñ. Jôm éte nje Satan a jô na Job a nji kañe Yéhôva zesé. Nge be mane vaa Job biôme bise a bili a ye bene Zambe!​—Job 1:6-11.

Job a nji yeme jam da bobane yôp, ve Yéhôva a to ndi a Job: a ve nye fane ya liti na Satan a ne nlaa minsos. Yéhôva a kañese na Satan a mane vaa Job biôme bié bise. Ve Yéhôva a nji kañese na Satan a nambe Job émien. Mbia be mam ve taté na ba kui Job fifiti môse wuwua. Beyôme benyak a bijakas, mintômba a bechameau bé bese ba mane wu a beba’ale biyem ébañe jia. Môt a zu kate foé a jô na “nduane Zambe” (éko éziñ zo’oyañ), é maneya wôé betit. Nté a ngenane fe’e ne vema, a sili’i émiene jé ja lôt, mbia jam afe a zu boban. Bone bé awôm ba to be monyañe mvendé wop, éyoñe beta évuñulu a nga jimbi meku’u menyine ya nda, nda ve ku bone yôp, é mane wôé be!​—Job 1:12-19.

E ne ayaé ya yem avale mintaé Job a nga wôk, bi ne jô jô na bi se ngule ya yem abim mintaé a nga wôk. Job ve nyabe ngômesane jé, a mane tyi’i ésile ya nlô, a tabe asup été. Ane a nga jô na Yéhôva émien a nga ve, a émien a te nyoñ. Satan nnye a nga bo na Job a simesane na Zambe nnye a telé nye minjuk été. Ve Job a nji bene Zambe avale Satan a nga jô na a ye bo. A nga viane jô na: “Ébotan a jôé Yéhôva.”​—Job 1:20-22.

Satan ve zu wô’ô jam ete mbia ôlun. Ane a nga beta zu nyiin ékôane Yéhôva a nga bo a beéngele bé. Nde Yéhôva a beta taté na a se’e Job, amu a ke ôsu a kabetane nye akusa bo mewosane me Satan. Ve Satan a yalane na: “Ékôp j’abutan ékôp, ya, jôm ése môt a bili, a ye ve je ajô ényiñe jé. Ve tame same wo wôé éyoñe ji, a nambe nye bives a minsôn, wôna a ye bene wo asu dôé.” Satan a mbe a yeme’ na nge Job a fame beta ôkon a ye bene Zambe. Yéhôva a to ndi a Job, ajô te a jô’é na Satan a lume Job ôkon, ve a jô nye na a bo te wôé nye.​—Job 2:1-6.

Job a nga zu ñhe tebe été bia te jôô je abeñ ôsu. Tame tebe été minga wé. A bili mintaé ya awu bone bé awôm. Éyoñe ji, teke yem aval a bo, a yen ane minaté mia di nnôm vevee! Teke fe yeme vôm a kee nlô, a jô nnôme na: “Ye ô ngenan ô bii’ zôsô wôé? Bene’e Zambe, a wu.” Minga Job a ngenane teke taté kobô nye nalé môs éziñ. Job a jô nye na a kobô ane akut. Ve Job émien a kabetane Zambe. A nji bo abé a biyaé bié.​—Job 2:7-10.

Ye wo yeme fo’o na nkañete wu wo nambe wo? Te vuane na Satan a nji kobô ajô Job étam, a nga kobô ajô ya môta binam ase. A nga jô na: “Jôm ése môt a bili, a ye ve je ajô ényiñe jé.” Satan a kômbô jô na teke môta binam éziñ a ne kabetane Yéhôva! A jô na ô nji tu’a nye’e Zambe, a na, wo ye bene nye nge lume nye mvus asu na ô nyii womien. A ne ane Satan a jô na mia nye mia funan, wo fase ve ajô ya ényiñe jôé! Ye wo kômbô liti na Satan a ne nlaa minsos? Môt ase ya be bia a bili fane ya liti de. (Minkana 27:11) Éyoñe ji, bi tame ñhe zu yen nju’u Job a beta zu tôbane wô.

Kalate Zambe a jô na Job a mbe a bili bemvôé belal. Be nga wô’ô mbia jam a nga kui Job, ane be nga té dulu na ba zu jome nye a volô nye nlem. Be nga kate yeme nye be ngenane be za’a ôyap. Job a mbe a ye’e wu a mintaé, ékobe jé é maneya vine ne viuk, a li’iya ve beves ve ékôp. Éliphaz, Bildad, a Tsophar ba bo v’ane ba wô’ô Job mbia éngôngo, ba bôé ñyôn a kut asube minlô miap. Mvuse ya valé, ba ke tabe tyia a nye, be bebe’e nye ve a mis. Ba lôte ngumba sondô be fombô’ô Job, teke jô jam éziñ. Bi vo’o jô na ba volô Job nlem amu ba fombô nye ve a mis, teke sili nye nsili éziñ.​—Job 2:11-13; 30:30.

Job émien nnye a taté na a kobô. A kañete be abim avé a yeneya njuk, a yo’é môs a nga bialé. A kañete be amu jé a wô’ô émien éngôngol. A buni na minju’u mié mia so be Zambe! (Job 3:1, 2, 23) Akusa bo Job a yi mvolane nlem, mbunane wé ô ngenane ngul. Ve éyoñe bemvôé bé ba yoé menyu map, Job a ji’a yeme na da to mfi na be jibe menyu.​—Job 13:5.

Éliphaz nnye a taté na a kobô, éko éziñ a ne nya môtô a Job. Mvuse ya valé bôte bebaé bevok ba nyoñe nkobô. Be fe ba kobô fo’o v’ane Éliphaz. Mame méziñe ba jô me nji bo minsos, amu ba ba’alane mam abui bôt e wô’ô jô a lat a Zambe. Ba jô na Zambe a foñôsô mbia be bôt, a botane bôte ba bo mvaé. Ve da mame ma kui be menyu ma liti na be nji wô’ô Job mintaé. Éliphaz a nga belane mfasane wé, éyoñ éte a nga tyi’i na, nge Zambe a foñôsô mbia be bôt amu a vini ékotekot, yeme na, minju’u Job a tôbane mie mi ne fonose Zambe. Mbôle Zambe a foñôsô Job, nalé a liti na Job a ne mbia môt.​—Job 4:1, 7, 8; 5:3-6.

Ve Job nnye a nji simesan ane be. A ben ôsimesan ôte. (Job 6:25) Be ki ba ke ôsu a yemete na Job a nga bo abé a solé de; jôme te nje mbia be mam ba bese ba kui nye. Éliphaz a jô na Job a ne mebun, a ne mbia môt, a na a nji ko Zambe bo. (Job 15:4, 7-9, 20-24; 22:6-11) Tsophar a jô Job na a vaa mbia mimboane mié, a na, a bo te ke ôsu a bo abé. (Job 11:2, 3, 14; 20:5, 12, 13) Jame Bildad a zu jô nde ñhe da zu tu’a balé Job nlem. A jô na bone be Job ba yian awu amu be nga bo abé a zen éziñ!​—Job 8:4, 13.

Bôte belale ba ba beta zu bo mbia jam mfe. Ba jô na Job a nji kabetane Yéhôva a nlem ôse a na, e kabetane Zambe a nji bo mfi éziñ! Éyoñ Éliphaz a taté na a kobô, a jô na a te wô’ôtane nsisim éziñ ô lôte nye fefel. Jam Éliphaz a jô da so be mbia nsisim, e ne fe mbia nsoul: Zambe “a nji tabe bebo bisaé bé ndi nlem; a ... yene minkoban e be beéngele bé.” Nalé a tinane na, teke môt éziñ a ne ve Zambe nlem avak! Mvuse ya valé Bildad a jô na Zambe a nji bisi nkabetane Job a kabetane nye, a ne zezé ane étum!​—Job 4:12-18; 15:15; 22:2, 3; 25:4-6.

Ye e kuiya na ô volô môt a tôbane beta njuk? A nji bo tyi’ibi. Mbia bemvôé be Job ba ye’ele bia abui a lat a mam bi nji yiane jô. Be nga jô Job abui mam, mevo’o me mbe été, mevo’o momo, ve teke môte wua ya bebe a nga liti na a wô’ô nye éngôngo nge loone nye a éyôlé jé! Be nji bisi na Job a mbe nlem ntya’an, be nji bo mbamba nlem a nye. * Ajô te nge môte wo volô nlem a ne éyôé, kele’ ôsu a nyoñe ngap a nye, bo’o mbamba nlem a nye. Volô’ô nye na a wônô mbunane wé a na a bo ayo’o nlem. Volô’ô fe nye na a tabe ndi a Yéhôva Zambe ya mvam, nyô a koo bôt éngôngo a nyô a ne zôsô. Nne Job a nga ye volô bemvôé bé nalé nge mbe be nga tôbane minjuk ane nye. (Job 16:4, 5) Ve jé Job a nga bo éyoñe mbia bemvôé bé bete be nga wosane nye be liti’i na a nji kabetane Yéhôva?

Minlañe mi mia taté, e zu koone Job émien a te’eya. A meme na biyoñe biziñ a nga kobô teke fas, a kobô mejô me môt a kateya ényiñ. (Job 6:3, 26) Bi ne yeme wô’ô nye. Mejô mé ma liti na a bili benya mintaé nlem. Ma liti fe na a nji tu’a yeme jam da kui nye. Mbôle Job a nda bôte jé ba tôbane minju’u fifiti a atemetem, Job a buni na Zambe nnye a be’e ayemé ya mbia be mam bete bese. Job a nji be a yeme’e beta be mam béziñ ya nju’u wé, ajô ete nde mam méziñ a jô me nji bo été.

Akusa bo nalé, Job a mbe a bili beta mbunan. Mbunane wé ôte wo yené e mam a nga jô nté be mbe be laan, a nga kobô mbamba bifia, betotyi, bifia bi ne bia mfi den. A nga kobô ajô ya bitétéa bi Zambe, a nga ve nye duma avale môte mfe a mbe ki ngule ya bo a amu a nga bili nsisime Zambe. Éve’an é ne na a nga jô na Yéhôva a “tyelé si nyô momo yôp.” * (Job 26:7) Job a nga kobô fe ajô ya ndi nleme jé a lat a melu ma zu, ndi nlem abui bebo bisaé be Yéhôva befe be mbe be bili. A mbe a yeme’e na nge môt a wu Zambe a ye simesane nye, a ye bo ôjeja’a ya beta yene nye, a na, a ye wômôlô nye.​—Job 14:13-15; Behébreu 11:17-19, 35.

Jé bi ne ñhe jô a lat a mfi ya kabetane Yéhôva? Éliphaz a bemvôé bé bebaé be nga yemete na Zambe a nji bisi éyoñe môt a kabetane nye. Ye Job a mbe tyiñ a be? Momo! Job a nga jô na Yéhôva a nye’e môt a kabetane nye. A mbe a too ndi a Yéhôva, nde a nga jô na: “Zambe a ye yeme zôsô wom.” (Job 31:6) Job a nga yeme fe na mbia bemvôé bé be nga kômbô jeñe nye mintañete. Nalé a nga tindi Job na a kobô ayap. Mvuse ya valé be nji be ngule ya kô’ôlane jam éziñ, bese belale be nga fete menyu map.

Job a nga yeme na, e kabetane Yéhôva a ne jam a yiane bo môs ôse ya ényiñe jé. Ajô te a nga kamane fatan ényiñe jé a mimboane mié. Éve’an é ne na, a mbe a sa’ale aval évus ékaña’a ese, a mbe mbamba nlem a bôte bevok a nyoñe’e fe be a éjijin ése; a mbe a bili mbamba ntaban, a ba’ale fe nda alu’u jé mfuban. Nge ô vaa mam mete mese, a nga kabetane nya Zambe Yéhôva a nlem ôse. Ajô te Job a mbe ngule ya jô a nlem ôse na : ‘Akekui ma ye wu, ma ye ke ôsu a kañe Zambe wom ngumba ngumba.’​—Job 27:5; 31:1, 2, 9-11, 16-18, 26-28.

Aval ane Job, ye wo yene na e kabetane Yéhôva a ne mfi? E ne fo’o tyi’ibi ya yalane na ôwé, ve Job a mbe a yeme’ na, e jô ve biyaé bi anyu na bia kabetane Yéhôva a nji bo susu’a jam bia yiane bo. Bia liti na bia kabetane Yéhôva a nlem ôse éyoñe bia bo nye mewôk, a bo mbamba be mam môs ôse to’o minjuk été. Nge bia nyiñe nalé bia ye ve Yéhôva nlem avak, a wo’o Satan, nsiñe Yéhôva ôsone nyul avale Job a nga bo den a nto abui mimbu. Mbamba zene ya vu Job le!

Ve nkañete Job ô nji su’u valé. A nga vuane jam e mbe nya mfii, a nga jeñ a mezene mese na a liti na a ne zôsô. A nga yiane melep a mvolan asu ya na a yene mam ane Zambe a yene me. A mbe fe a ngenan a wô’ô mintaé, e nyul a nlem, a mbe fo’o a yii mvolane nlem. Jé Yéhôva a nga bo Job, môt a mbe a bili beta mbunan a kabeta’ane fe Yéhôva? Nlô ajô ôfe ya nkañete wu wo kobô ajô ete.