Kon nagkaubos ang imong grado sa math, maghunahuna tingali ka nga magtuon pag maayo. Kon dili na kaayo ka maayo sa sports, maghunahuna tingali ka nga nagkinahanglan kag dugang praktis. Pero niining mga situwasyona, basig nagkinahanglan ra kag saktong tulog. Sayra kon ngano.

•  Nganong importante ang pagtulog?

•  Nganong dugay ka makatulog?

•  Unsay imong himoon aron sakto kag tulog?

•  Ang giingon sa ubang batan-on

 Ang mga eksperto nag-ingon nga ang mga batan-on kinahanglang matulog ug 8 hangtod 10 ka oras kada gabii. Nganong importante nga sakto kag tulog?

•   Ang pagtulog makapaabtik sa hunahuna. Ang pagtulog gitawag ug “pagkaon para sa utok.” Makatabang ni nimo nga mouswag sa eskuylahan, sa sports, ug sa imong katakos sa pagsulbad sa mga problema.

•   Ang pagtulog makatabang sa pagbaton ug positibong hunahuna ug pagbati. Sagad ang mga tawo nga kulang ug tulog kalit rang mausab ang pagbati, maguol o ma-depress, ug magkaproblema sa ilang pagpakiglabot sa uban.

•   Ang pagtulog makatabang nimo nga dili magduka samtang nagdrayb. Usa ka pagtuon sa United States nag-ingon nga ang pagkaduka maoy sagad nga rason nga madisgrasya ang mga drayber nga nag-edad ug 16 hangtod 24 kon itandi sa mga drayber nga nag-edad ug 40 hangtod 59.

•   Ang pagtulog makaayo sa panglawas. Ang pagtulog makatabang sa imong lawas sa pagmentinar ug sa pag-ayo sa imong mga selula, tisyu, ug kaugatan. Ang saktong tulog makatabang pod nga malikayan ang sobrang katambok, diabetes, ug stroke.

 Bisan pa sa mga kaayohan nga atong gihisgotan, daghang batan-on ang kulang ug tulog. Pananglitan, ang 16 anyos nga si Elaine miingon:

 “Gipangutana sa among maestra ang tibuok klase kon unsang orasa mi matulog. Daghan ang miingon nga mga 2:00 a.m. Ang uban miingon nga mga 5:00 a.m. Usa lang ka estudyante ang miingon ug 9:30 p.m.”

 Unsay posibleng mga rason nga dugay kang matulog?

 Pagpakig-uban sa mga higala. “Dali ra kaayong magpulaw ug mausik ang panahon, ilabina sa mga gabii dihang manuroy mi sa akong mga higala.”​—Pamela.

 Mga buluhaton. “Ganahan kong matulog, pero maglisod kog tulog ug sayo kay busy kaayo ko.”​—Ana.

 Gadyet. “Dugay kong matulog tungod sa akong cellphone. Dili ko makapugong sa paggamit niini bisag naghigda na ko.”​—Anisa.

•   Susiha ang imong panglantaw bahin sa pagtulog. Ang Bibliya nag-ingon: “Mas maayo pa ang usa ka hakop nga pahulay kay sa duha ka hakop nga kahago ug paggukod sa hangin.” (Ecclesiastes 4:6) Ang pagtulog usa ka kinahanglanon, dili usa ka luho. Kon wala kay tulog, dili ka makatrabahog tarong ug dili kaayo ka mag-enjoy dihang maglingawlingaw.

•   Sayra ang kinadak-ang rason kon nganong kulang kag tulog. Pananglitan, gabii na ba kaayo mo manguli sa imong mga higala? Daghan ba kaayo kag homwork ug mga buluhaton sa balay? Dugay ka bang matulog tungod sa imong cellphone o makamata ba ka tungod ani?

 Hunahunaa: Ang pagbuntog sa imong kinadak-ang babag nagkinahanglag paningkamot, pero maayo gyod ang mga resulta niini. “Ang mga plano sa kugihan moresulta gyod ug kalamposan,” nag-ingon ang Proverbio 21:5.

 Apan hinumdomi nga kon unsay epektibo sa usa ka tawo posibleng dili epektibo sa lain. Pananglitan, ang uban miingon nga ang pagtagpilaw (short nap) sa udto o hapon nakatabang nga mas maayo ang ilang tulog sa gabii. Pero lahi ang epekto niini sa uban kay dugay na hinuon silang makatulog sa gabii. Sayra kon unsay maayo para nimo. Makatabang ang mosunod nga mga sugyot:

•   Paggahin ug panahon nga marelaks. Kon relaks na ka sa dili pa ka mohigda, lagmit mas dali kang makatulog.

   “Mas maayo kon sayo kang mahuman sa imong mga buluhaton aron dili na ka mabalaka niini dihang matulog na ka.”​—Maria.

•   Paghimog kausaban. Imbes magpakontrol sa imong kahimtang, i-adjust ang imong eskedyul aron makatulog kag sakto.

   “Kinahanglan kong matulog ug walo ka oras kada gabii. So kon kinahanglan kong momata ug mas sayo kay sa naandan, akong kuwentahon kon unsang orasa ko kinahanglang matulog.”​—Vincent.

•   Sunda gyod ang imong eskedyul. Ang imong lawas mosunod sa eskedyul sa pagtulog ug pagmata kon imo ning anaron. Ang mga eksperto nagsugyot nga matulog ka sa samang oras kada gabii ug momata sa samang oras kada adlaw. Sulayi kini sulod sa usa ka bulan, ug makita nimo nga mas maayo ang imong bation.

   “Kon matulog ka sa samang oras kada gabii, abtik ang imong hunahuna pagkasunod adlaw. Kini makatabang nimo nga mahimong mas epektibo sa bisan unsang buluhaton.”​—Jared.

•   Magmabalanse sa imong pagpakig-uban sa mga higala. Ang Bibliya nag-ingon nga ‘magpugong sa kaugalingon,’ ug mapadapat sab ni diha sa imong paglingawlingaw.​—1 Timoteo 3:2, 11.

   “Kinahanglan nakong menosan ang akong pagsuroysuroy sa gabii. Kon dili nako limitahan ang akong panahon para sa paglingawlingaw, seguradong kulang na pod kog tulog!”​—Rebecca.

•   “Patuloga” pod ang imong cellphone! Mga usa ka oras sa dili pa ka matulog, likayi ang pag-Internet o pag-text sa imong mga higala. Gani, ang mga eksperto nagpasidaan nga ang kahayag nga gikan sa cellphone, TV, o tablet mas makapalisod nimo sa pagtulog.

   “Gusto sa mga tawo nga makontak ka bisan unsang orasa. Pero aron makapahulay kag tarong, kinahanglan nimong ipadaplin ang imong cellphone.”​—Julissa.