Ang makapatugaw nga mga balita​—nga sagad ubanan ug grabe ka detalyadong mga video​—mabatonan 24/7 diha sa TV, cellphone, tablet, ug computer.

Ug ang mga bata nagtan-aw.

Unsay inyong buhaton aron dili maapektohan pag-ayo ang inyong mga anak sa makapatugaw nga mga balita?

•  Unsay epekto sa mga balita diha sa mga bata?

•  Sa unsang paagi matabangan ninyo ang inyong mga anak nga dili maapektohan pag-ayo sa mga balita?

•  Komosta kon ang inyong anak nakakita ug usa ka trahedya?

• Daghang bata ang matugaw sa mga trahedya nga ilang makita diha sa mga balita. Ang pipila ka bata dili tingali mosulti sa ilang gibati, pero basin naapektohan na sila pag-ayo sa trahedya nga ilang nakita diha sa balita. a Mosamot tingali ang ilang kabalaka kon ang ilang ginikanan nabalaka pod pag-ayo.

• Posibleng masaypag sabot sa mga bata ang ilang makita diha sa mga balita. Pananglitan, ang pipila nagtuo nga ang ilang nakita mahitabo sab sa ilang pamilya. Ug ang gagmayng bata nga magtan-aw sa gibalikbalik pagpakita nga video bahin sa makapatugawng hitabo maghunahuna tingali nga balikbalik ning nahitabo.

• Dili tingali masabtan sa mga bata kon ang kahimtang ingon ba gyod ka grabe sa gipakita diha sa balita. Basin dili nila maamgohan nga ang mga news agency maoy mga negosyo nga mokita kon daghan ang motan-aw sa ilang balita. Busa, pasobraan tingali ang balita aron ang mga tawo mainteres ug padayong motan-aw niana.

• Ayaw sila pasigeag tan-aw o paminaw ug makapatugaw nga mga balita. Wala ni magpasabot nga ang inyong mga anak dili angayng mahibalo sa mga panghitabo sa kalibotan. Pero dili maayo kon magsige silag tan-aw o paminaw ug makapatugaw nga trahedya nga gibalikbalik pagbalita.

  “Usahay kami sa akong bana detalyadong maghisgot sa usa ka balita, ug wala namo mahunahunai nga makapatugaw kaayo ni sa among mga anak nga makadungog namo.”​—Maria.

  Prinsipyo sa Bibliya: “Ang kabalaka . . . makapaluya.”​—Proverbio 12:25; footnote.

• Paminaw nga mapailobon, sulti nga may empatiya. Kon malisdan ang inyong anak sa pag-estorya bahin sa nahitabo, puwede nâ ninyong ipadrowing niya. Hisgoti ang mga kabalaka sa inyong anak gamit ang mga termino nga iyang masabtan, pero likayi ang paghisgot ug mga detalye bahin sa maong hitabo nga dili niya kinahanglang mahibaloan.

  “Morag morelaks ang among anak nga babaye human mi manglingkod ug maminaw niya. Pero dili makapakalma niya ang pag-ingon, ‘Ingon ani na ang kahimtang karon, ug kinahanglan tang maanad niini.’”​—Sarahi.

  Prinsipyo sa Bibliya: “Ang matag usa kinahanglang abtik sa pagpaminaw, hinay sa pagsulti.”​—Santiago 1:19.

• Tabangi ang inyong anak nga mahimong realistiko bahin sa mga balita. Pananglitan, kon dunay balita bahin sa pagpangidnap, maghunahuna tingali ang bata nga pirme na kanang mahitabo. Ipatin-aw sa inyong anak kon unsay inyong gihimo aron maseguro nga luwas sila. Dugang pa, hinumdomi nga ang usa ka trahedya sagad ibalita kay panagsa ra ning mahitabo​—dili tungod kay pirme ning mahitabo.

  “Tabangi ang inyong mga anak nga dili mabug-atan pag-ayo sa ilang gibati. Sagad, ang pagbati maoy resulta sa gihunahuna, busa kon tabangan nato ang atong mga anak sa pagpokus sa positibong mga butang, moarang-arang ang ilang gibati.”​—Lourdes.

  Prinsipyo sa Bibliya: “Ang kasingkasing sa maalamon maghatag sa iyang baba ug lawom nga pagsabot ug maghimo sa iyang sinultihan nga madanihon.”​—Proverbio 16:23.