Basahon sa Bibliya Numero 10​—2 Samuel

Mga Magsusulat: Gad ug Natan

Dapit Gisulatan: Israel

Sinulat Nahuman: k. 1040 W.K.P.

Gikobrehang Panahon: 1077–k. 1040 W.K.P.

1. Sa unsang luyong-impormasyon mibukas ang Ikaduhang Samuel, ug sa unsang paagi ang talaan niini giugmad?

 ANG nasod sa Israel nasubo sa kapildihan sa Gilboa ug sa resultang pagsulong sa madaogong mga Pilistihanon. Ang mga lider sa Israel ug ang bulak sa batan-ong kalalakin-an niini nakalas. Niining kahimtang ang batan-ong “dinihogan ni Jehova,” si David nga anak ni Isai, bug-os milihok sa nasodnong talan-awon. (2 Sam. 19:21) Niana misugod ang basahon sa Ikaduhang Samuel, nga mahimong tawgon basahon ni Jehova ug ni David. Ang asoy niini puno sa aksiyon sa tanang matang. Gidala kita sa giladmon sa kapildihan ngadto sa kinapungkayan sa kadaogan, gikan sa kalisdanan sa nabahing nasod ngadto sa kauswagan sa nahiusang gingharian, gikan sa kabaskog sa kabatan-on ngadto sa kaalam sa abanteng panuigon. Nia ang suod talaan sa kinabuhi ni David samtang siya naningkamot sa pagsunod kang Jehova uban sa iyang tibuok kasingkasing. a Talaan kining mopahinabo sa pagsusi sa kasingkasing sa bahin sa kada magbabasa aron malig-on ang kaugalingong relasyon ug baroganan uban sa iyang Maglalalang.

2. (a) Sa unsang paagi ang basahon gitawag Ikaduhang Samuel? (b) Kinsa ang mga magsusulat, ug unsa ang ilang kalipikasyon, ug sa unsang rekord lamang sila mitinguha sa pagtipig?

² Sa aktuwal, ang ngalan ni Samuel wala hinambiti sa rekord sa Ikaduhang Samuel, ngalan nga gihatag sa basahon tungod kay kini bahin sa orihinal nga rolyo, o tomo, uban sa Unang Samuel. Sila manalagna Natan ug Gad, mihuman sa pagsulat sa Unang Samuel, mipadayon sa pagsulat sa tibuok Ikaduhang Samuel. (1 Cron. 29:29) Kalipikado kaayo sila niining katungdanan. Si Gad kuyog ni David sa dihang siya gigukod sa balaod sa Israel, ug ngadto sa kataposan sa 40-tuig nga pagmando ni David, siya sa gihapon aktibong nakig-uban sa hari. Si Gad mao ang gigamit sa paglitok sa kawalay kahimuot ni Jehova kang David sa dimaalamong pag-ihap sa Israel. (1 Sam. 22:5; 2 Sam. 24:1-25) Misapaw ug saylo pa sa panahon sa kinabuhi ni Gad mao ang kalihokan ni Natan nga manalagna, suod kauban ni David. Kini iyang pribilihiyo ang pagpahibalo sa hinongdanong tugon ni Jehova uban ni David, tugon sa gingharian nga walay kataposan. Siya kinsa sa kaisog ug ubos sa pagdasig ang mipunting sa dakong sala ni David uban ni Batseba ug sa silot niini. (2 Sam. 7:1-17; 12:1-15) Busa gigamit ni Jehova si Natan, kansang ngalan nagkahulogan “[Diyos] Mihatag,” ug si Gad, kansang ngalan nagkahulogan “Maayong Kalamposan,” sa pagrekord sa dinasig ug mapuslanong impormasyon sa Ikaduhang Samuel. Kining ligdong mga historyador wala manlimbasog sa pagtipig sa handomanan sa ilang kaugalingon, kay walay impormasyon ang gihatag maylabot sa ilang kagikanan o personal nga kinabuhi. Naningkamot lamang sila sa pagtipig sa rekord nga dinasig sa Diyos, sa kaayohan sa umaabot nga mga magsisimba ni Jehova.

3. Unsang panahon ang gikobrehan sa Ikaduhang Samuel, ug kanus-a nahuman ang pagsulat niini?

³ Ang Ikaduhang Samuel mipadayon sa asoy sa sibung kasaysayan sa Bibliya human sa kamatayon ni Saul, unang hari sa Israel, ug midala niini haduol sa kataposan sa 40-tuig nga pagmando ni David. Busa, ang gikobrehang panahon gikan sa 1077 W.K.P. ngadto sa mga 1040 W.K.P. Ang kamatuoran nga ang basahon wala morekord sa kamatayon ni David kusganong ebidensiya kini gisulat sa mga 1040 W.K.P., o una pa sa iyang kamatayon.

4. Alang sa unsang katarongan ang Ikaduhang Samuel dawaton isip bahin sa kanon sa Bibliya?

⁴ Alang sa samang katarongan nga gipahaluna maylabot sa Unang Samuel, ang basahon sa Ikaduhang Samuel dawaton ingon bahin sa kanon sa Bibliya. Ang pagkakasaligan niini luyo sa pagduda. Ang kaprangka niini, nga wala taboni bisan ang kasal-anan ug kapakyasan ni Haring David, kusganon sirkumstansiyal nga ebidensiya sa iyang kaugalingon.

5. Unsa ang kinakusgang katarongan sa pagdawat sa Ikaduhang Samuel isip dinasig nga Kasulatan?

⁵ Bisan pa, ang kinakusgang ebidensiya sa pagkakasaligan sa Ikaduhang Samuel makaplagan sa natumang mga tagna, labi na niadtong maylabot sa tugon sa Gingharian uban ni David. Ang Diyos misaad kang David: “Ang imong balay ug ang imong gingharian tinong malig-on hangtod sa panahon nga walay katinoan; ang imo mismong trono tukurong malig-on hangtod sa panahon nga walay katinoan.” (7:16) Si Jeremias, bisan sa kagab-ihon sa gingharian sa Juda, mihisgot sa pagpadayon niining saad sa balay ni David uban sa mga pulong: “Mao kini ang giingon ni Jehova, ‘Dili pagakabsan sa kaso ni David ug tawo sa paglingkod sa trono sa balay sa Israel.’” (Jer. 33:17) Kining tagna natuman, kay si Jehova sa ulahi mibangon gikan sa Juda kang “Jesu-Kristo, anak ni David,” klarong gipamatud-an sa Bibliya.—Mat. 1:1.

 KAUNDAN SA IKADUHANG SAMUEL

6. Unsa ang reaksiyon ni David pagkadungog sa balita sa kamatayon nila Saul ug Jonatan?

⁶ Sayong mga hitabo sa paghari ni David (1:1–4:12). Human sa kamatayon ni Saul sa Bukid Gilboa, usa ka Amalekanhong kagiw gikan sa gubat midali kang David sa Siklag uban sa report. Milaom nga makabaton ug pabor kang David, iyang gimaomao ang sugilanon nga siya mismo mikalas sa kinabuhi ni Saul. Inay sa kumendasyon, ang Amalekanhon nakadawat lamang sa ganti sa kamatayon, kay siya mikondenar sa iyang kaugalingon sa pagtestigo sa pagpatay sa “dinihogan ni Jehova.” (1:16) Ang bag-ong hari, si David, mikomposo karon ug awit nga masulub-on, “Ang Pana,” diin siya mibangotan sa kamatayon nila Saul ug Jonatan. Mituybo kini sa matahom kulba-hinam sa makapatandog pahayag sa hingaping gugma ni David kang Jonatan: “Ako nasubo alang kanimo, igsoon kong Jonatan, nakapahimuot gayod kaayo ikaw kanako. Mas kahibudnganan ang imong gugma kanako kay sa gugma sa kababayen-an. Giunsa pagkapukan sa mga gamhanan ug ang mga hinagiban sa gubat nahanaw!”—1:17, 18, 26, 27.

7. Unsang ubang hitabo mitimaan sa sayong bahin sa paghari ni David?

⁷ Sa direksiyon ni Jehova, si David ug ang iyang mga tawo milalin sa ilang panimalay sa Hebron sa teritoryo sa Juda. Dinhi ang mga tigulang sa tribo midihog kang David isip ilang hari sa 1077 W.K.P. Si Heneral Joab nahimong labing ilado sa mga tigpaluyo ni David. Bisan pa, isip ribal sa pagkahari sa nasod, si Isboset, anak ni Saul, gidihogan ni Abner, pangulo sa kasundalohan. Dunay matag panahong sangka taliwala sa duha ka nagkaatbang puwersa, ug gipatay ni Abner ang igsoon ni Joab. Sa kaulahian, si Abner mitipon sa kampo ni David. Ngadto kang David gidala niya si Mikal nga anak-babaye ni Saul, kang kinsa si David dugay na kanhi mibayad sa bugay. Bisan pa, sa pagpanimalos sa pagpatay sa iyang igsoon, si Joab nakakaplag ug okasyon sa pagpatay kang Abner. Labihang naguol si David niini, nga wala moako sa bisan unsang responsabilidad. Wala madugay human niana si Isboset mismo gipatay samtang siya “mitagpilaw sa kaudtohon.”—4:5.

8. Giunsa pagpalambo ni Jehova ang pagmando ni David ibabaw sa tibuok Israel?

⁸ Si David hari sa Jerusalem (5:1–6:23). Bisan pa siya nagmando na isip hari sa Juda sulod sa pito ka tuig ug unom ka bulan, si David karon nahimong dimalalis nga magmamando, ug ang mga hawas sa mga tribo midihog kaniyang hari ibabaw sa tibuok Israel. Kini ang iyang ikatulong pagdihog (1070 W.K.P.). Usa sa unang mga buhat ni David isip magmamando sa tibuok gingharian mao ang pagbihag sa kuta sa Sion sa Jerusalem ubos sa gilikosan trinserang mga Jebusehanon, nga mipugwat kanila agi sa tunil sa tubig. Unya gihimo ni David ang Jerusalem nga kabiserang siyudad. Gipanalanginan si David ni Jehova sa kasundalohan, mihimo kaniyang mas bantogan ug mas bantogan pa. Bisan si Hiram, bahandianong hari sa Tiro, mipadala kang David sa bililhong sidro ug usab obrero sa pagtukod ug balay sa hari. Midaghan ang panimalay ni David, ug gipalambo ni Jehova ang iyang paghari. Dunay duha pa ka engkuwentro batok sa magubatong mga Pilistihanon. Una niini, gisulong ni Jehova ang kaaway alang kang David sa Baalperasim, mihatag kaniya sa kadaogan. Ikaduha, gihimo ni Jehova ang laing milagro sa “dinahunog sa martsa sa tumoy sa mga kahoykahoy nga morales,” mipasabot si Jehova nanguna sa Israel sa pagparot sa kasundalohan sa mga Pilistihanon. (5:24) Lain talagsaong kadaogan sa mga puwersa ni Jehova!

9. Hubita ang hitabo maylabot sa pagdala sa Arka sa Jerusalem.

⁹ Midalag 30,000 ka tawo uban kaniya, si David miadto sa pagkuha sa arka sa tugon sa Baale-juda (Kiriatiarim) pa Jerusalem. Samtang kini gidala uban sa dakong musika ug kasadya, ang karong gikargahan niini mikiling, ug si Usa, nga milakaw sa tapad, mikawhat sa paglig-on sa sagradong Arka. “Niana ang kasuko ni Jehova misilaob batok kang Usa ug gipatay siya sa matuod nga Diyos didto alang sa dimatahaong buhat.” (6:7) Ang Arka gidala sa balay ni Obed-edom, ug sulod sa sunod tulo ka bulan, datong gipanalanginan ni Jehova ang panimalay ni Obed-edom. Human sa tulo ka bulan si David mianha sa pagkuha sa arka sa hustong paagi sa nahabilin sa panaw. Uban sa masadyaong hugyaw, musika, ug sayaw, ang Arka gidala sa kabisera ni David. Gipahungaw ni David ang iyang dakong kasadya sa pagsayaw sa atubangan ni Jehova, apan ang iyang asawa si Mikal wamahimuot niini. Miinsister si David: “Ako nagsaulog sa atubangan ni Jehova.” (6:21) Ingon sangpotanan si Mikal mipabiling walay anak hangtod sa iyang kamatayon. b

10. Unsang tugon ug saad ni Jehova ang sunod miabot sa atong pagtagad?

¹⁰ Tugon sa Diyos uban ni David (7:1-29). Miabot kita karon sa usa sa labing hinongdanong hitabo sa kinabuhi ni David, direktang konektado sa sentral nga tema sa Bibliya, ang pagbalaan sa ngalan ni Jehova pinaagi sa Gingharian ubos sa gisaad nga Binhi. Kining hitabo mitungha tungod sa tinguha ni David sa pagtukod ug balay alang sa arka sa Diyos. Nagpuyo sa matahom nga balay sa sidro mismo, gipasabot niya kang Natan ang iyang tinguha sa pagtukod ug balay alang sa arka sa tugon ni Jehova. Pinaagi ni Natan, gipasaligan-usab ni Jehova si David sa Iyang mahigugmaong-kalolot sa Israel ug milig-on uban kaniya sa tugon nga molungtad sa tanang panahon. Bisan pa, dili si David apan ang iyang anak mao ang motukod sa balay alang sa ngalan ni Jehova. Dugang pa, si Jehova mihimo sa mahigugmaong saad: “Ug ang imong balay ug ang imong gingharian tinong malig-on hangtod sa panahon nga walay katinoan; ang imo mismong trono tukurong malig-on hangtod sa panahon nga walay katinoan.”—7:16.

11. Uban sa unsang pag-ampo gipahayag ni David ang pasalamat?

¹¹ Gidaog sa kaayo ni Jehova, ingon sa gipahayag  niining tugon sa Gingharian, gipahungaw ni David ang iyang pasalamat sa tanang mahigugmaong-kalolot sa Diyos: “Unsang nasod sa yuta ang susama sa imong katawhan Israel, nga gilukat sa Diyos alang sa iyang kaugalingon isip usa ka katawhan ug sa pagtudlo sa iyang kaugalingon sa usa ka ngalan ug sa pagbuhat alang kanila sa dako ug makadasig-kahadlok nga mga butang? . . . Ug ikaw mismo, O Jehova, nahimong ilang Diyos.” (7:23, 24) Sa kamainiton miampo siya alang sa pagbalaan sa ngalan ni Jehova ug alang sa balay ni David nga tukurong malig-on sa atubangan Niya.

12. Unsang gubat ang giaway ni David, ug unsang kalolot ang iyang gipakita sa balay ni Saul?

¹² Gipalapad ni David ang dominyo sa Israel (8:1–10:19). Bisan pa, si David wala biyai sa pagmando sa kalinaw. Awayon pa ang mga gubat. Gisulong ni David ang mga Pilistihanon, mga Moabihanon, mga Sobanhon, mga Siryanhon, ug mga Edomhanon, gipalapad ang utlanan sa Israel ngadto sa ordenado-Diyos nga limite. (2 Sam. 8:1-5, 13-15; Deut. 11:24) Unya iyang giliso ang iyang pagtagad sa balay ni Saul aron nga alang kang Jonatan, mahimong ikapahayag niya ang mahigugmaong-kalolot sa nahabilin. Si Siba, suluguon ni Saul, midapit sa iyang pagtagad sa anak ni Jonatan, si Mepiboset, nga bakol. Dihadiha, gisugo ni David nga ang tanang kabtangan ni Saul itunol kang Mepiboset ug ang iyang yuta ugmaron ni Siba ug sa iyang mga suluguon sa pagtaganag pagkaon sa balay ni Mepiboset. Si Mepiboset, hinoon, mokaon sa lamesa ni David.

13. Sa unsang dugang kadaogan gipakita ni Jehova siya uban ni David?

¹³ Sa dihang ang hari sa Amon namatay, ang mga embahador gipadala ni David kang Hanun nga iyang anak uban sa mga pulong sa mahigugmaong-kalolot. Ang mga mananambag ni Hanun, bisan pa, miakusar kang David sa pagpadalag mga espiya sa yuta, ug busa ilang gipakaulawan sila ug gipapauling katunga-hubo. Nasuko niining insulto, gipadala ni David si Joab uban sa iyang kasundalohan sa pagpanimalos sa panamastamas. Mibahin sa iyang puwersa, sayon ra niyang gipildi ang mga Amonhanon ug ang mga Siryanhon nga mitungas sa pagtabang kanila. Ang mga Siryanhon migrupo usab sa ilang mga puwersa, aron lamang pildihon sa makausa pa sa kasundalohan ni Jehova ubos sa mando ni David ug namatyan sa 700 ka karetero ug 40,000 ka mikabayo. Nia ang dugang ebidensiya sa pabor ug panalangin ni Jehova kang David.

14. Unsang sala ang nahimo ni David kang Batseba?

¹⁴ David nakasala kang Jehova (11:1–12:31). Sunod tingpamulak gipadala usab ni David si Joab sa Amon sa paglikos sa Raba, samtang siya mismo mipabilin sa Jerusalem. Usa ka gabii gikan sa ibabaw sa iyang atop, nakita niya ang maanyag nga Batseba, asawa ni Uria nga Hetihanon, samtang siya naligo. Gidala siya sa iyang balay, siya nakigrelasyon uban kaniya, ug siya nagmabdos. Gisulayan ni David ang pagtabon pinaagi sa pagpapauli kang Uria gikan sa panggubatan sa Raba ngadto sa iyang balay sa pagpalagsik sa iyang kaugalingon. Bisan pa si Uria midumili sa pagpahimuot sa iyang kaugalingon ug makigrelasyon sa iyang asawa samtang ang Arka ug ang kasundalohan “mipuyo sa mga balongbalong.” Sa ka desperado gibalik ni David si Uria kang Joab uban sa sulat nga miingon: “Ibutang si Uria sa atubangan sa nagpungasing gubat, ug kamong mga tawo mosibog luyo kaniya, aron siya mapukan ug mamatay.” (11:11, 15) Niining paagi si Uria namatay. Human sa panahon sa pagbangotan ni Batseba, dihadiha gidala siya ni David sa iyang balay, diin siya nahimong iyang asawa, ug ang ilang anak, lalaki, natawo.

15. Giunsa paglitok ni Natan ang matagnaong hukom kang David?

¹⁵ Daotan kini sa mga mata ni Jehova. Iyang gipadala si manalagna Natan kang David uban sa mensahe sa paghukom. Gisuginlan ni Natan si David mahitungod sa datong tawo ug sa pobreng tawo. Ang usa dunay daghang hayopan, apan ang usa may usa ra ka bayeng karnero, nga paborito sa panimalay ug “ingon sa usa ka anak-babaye kaniya.” Bisan pa, sa dihang panahon na sa kumbira, ang datong tawo mikuha, dili sa karnero sa iyang kaugalingong hayopan, apan sa bayeng karnero sa pobreng tawo. Nasuko sa pagkadungog niini, mituaw si David: “Ingon nga si Jehova buhi, ang tawong mibuhat niini angay patyon!” Mibalik ang mga pulong ni Natan: “Ikaw mismo mao ang tawo!” (12:3, 5, 7) Unya iyang gilitok ang matagnaong hukom nga ang mga asawa ni David lugoson sa publiko sa laing lalaki, nga ang iyang balay hampakon sa sulodnong away-away, ug ang iyang anak ni Batseba mamatay.

16. (a) Unsang kahulogan ang gihatag sa mga ngalan sa ikaduhang anak ni David kang Batseba? (b) Unsa ang pangataposang sangpotanan sa pagsulong sa Raba?

¹⁶ Sa sinserong kasubo ug paghinulsol, si David hayag nga miangkon: “Ako nakasala batok kang Jehova.” (12:13) Matuod sa pulong ni Jehova, ang anak sa panapaw namatay human sa pito ka adlaw nga pagkasakit. (Sa ulahi, si David may laing anak kang Batseba; siya ginganlan Solomon, ngalan gikan sa gamot nga nagkahulogan “kalinaw.” Bisan pa, si Jehova misugo pinaagi ni Natan nga tawgon usab siya Jedidia, nagkahulogan “Hinigugma ni Jah.”) Human sa iyang makatay-og-kalag nga kasinatian, gipatawag ni Joab si David sa pag-adto sa Raba, diin ang pangataposang asdang andam na. Kay mibihag na sa abiyo sa tubig sa siyudad, si Joab matinahurong mihatag sa hari sa kadungganan sa pagbihag sa siyudad mismo.

17. Unsang sulodnong gubot misugod sa pagsamok sa panimalay ni David?

¹⁷ Sulod-panimalay nga kalisdanan ni David (13:1–18:33). Misugod ang gubot sa panimalay ni David sa dihang si Amnon, usa sa mga anak ni David, lalom nga nahigugma kang Tamar, igsoon-babaye sa iyang katunga-igsoon si Absalom. Nagpasakitsakit si Amnon ug mihangyong ang matahom nga Tamar ipadala sa pag-atiman kaniya. Iyang gilugos siya ug unya hilabihang midumot kaniya, ug gipapahawa sa kaulaw. Miplano si Absalom sa pagpanimalos, mihulat  sa iyang panahon. Mga duha ka tuig sa ulahi, miandam siya ug kumbira diin si Amnon ug ang tanan ubang anak sa hari gidapit. Sa dihang ang kasingkasing ni Amnon hubog na sa bino, wala siya makabantay ug gipatay sa sugo ni Absalom.

18. Pinaagi sa unsang lansis si Absalom gipasig-uli sa kahininginlan?

¹⁸ Nahadlok sa kasuko sa hari, si Absalom mikagiw sa Gesur, diin siya mipuyong daw-hininginlan sa tulo ka tuig. Sa kasamtangan, si Joab, ang pangulo sa kasundalohan ni David, milaraw sa pagpasig-uli nila David ug Absalom. Mihikay siya sa maalamong babaye sa Tekoa sa pagsugilon sa tinumotumong situasyon atubangan sa hari maylabot sa pagpanimalos, paghingilin, ug pagsilot. Sa dihang gipakanaog sa hari ang hukom, gibutyag sa babaye ang matuod nga katarongan alang sa iyang presensiya, nga ang kaugalingong anak sa hari si Absalom hininginlan sa Gesur. Nakaamgo si David nga giplano kini ni Joab apan mihatag permiso alang sa iyang anak sa pagpauli sa Jerusalem. Duha ka tuig pa una ang hari mikonsentir sa pagpakigkita kang Absalom nawong-sa-nawong.

19. Unsang daotang laraw karon ang gihikyad, ug uban sa unsang resulta kang David?

¹⁹ Walay sapayan sa mahigugmaong-kalolot ni David, si Absalom sa wala madugay daotang milaraw sa pagsakmit sa trono gikan sa iyang amahan. Si Absalom talagsaon ka guwapo taliwala sa tanang isog nga kalalakin-an sa Israel, ug kini midugang sa iyang ambisyon ug garbo. Matag tuig ang tinupi sa iyang labong buhok motimbang ug mga 2.3 ka kilo. (2 Sam. 14:26, nota sa ubos) Pinaagi sa lainlain malansisong maniobra, gisugdan ni Absalom pagkawat ang kasingkasing sa mga tawo sa Israel. Sa kaulahian, ang daotang laraw nahikyad. Nakabaton sa permiso sa iyang amahan sa pag-adto sa Hebron, didto gipahibalo ni Absalom ang iyang rebelyosong katuyoan ug miawhag sa suporta sa tibuok Israel sa iyang pag-alsa batok kang David. Samtang ang dakong gidaghanon mipanon sa kiliran sa iyang rebeldeng anak, si David mikagiw gikan sa Jerusalem uban sa pipila ka maunongong tigpaluyo, lakip kang Itai nga Getihanon, nga mipahayag: “Ingon nga si Jehova buhi ug ingon nga ang akong ginoong hari buhi, sa bisan unsang dapita nga adto ang akong ginoong hari, bisan sa kamatayon o sa kinabuhi, didto usab ang imong ulipon!”—15:21.

20, 21. (a) Unsang hitabo nahitabo sa pagkagiw ni David, ug sa unsang paagi ang tagna ni Natan natuman? (b) Sa unsang paagi ang maluibong Ahitopel midangat sa iyang kataposan?

²⁰ Samtang mikagiw gikan sa Jerusalem, nahibaloan ni David ang pagluib sa usa sa iyang labing sinaligang mananambag, si Ahitopel. Miampo siya: “Himoa, palihog, nga kaboangan ang tambag ni Ahitopel, O Jehova!” (15:31) Sila Sadok ug Abiatar, mga saserdote nga maunongon kang David, ug si Husai ang Arkihanon gipabalik sa Jerusalem sa pagpaniid ug pagreport sa kalihokan ni Absalom. Sa kasamtangan, sa kamingawan, nahinagbo ni David si Siba, suluguon ni Mepiboset, nga mireport nga ang iyang agalon karon midahom nga ang gingharian iuli sa balay ni Saul. Samtang si David milabay, si Simei, sa balay ni Saul, mibalikas ug mibato kaniya, apan gipugngan ni David ang iyang mga tawo sa pagpanimalos.

²¹ Balik sa Jerusalem, sa suhestiyon ni Ahitopel, ang mangingilog nga Absalom nakigrelasyon uban sa mga puyopuyo sa iyang amahan “sa atubangan sa tibuok Israel.” Katumanan kini sa matagnaong hukom ni Natan. (16:22; 12:11) Usab, si Ahitopel mitambag kang Absalom sa pagdalag puwersa sa 12,000 ka lalaki ug gukdon si David sa kamingawan. Bisan pa, si Husai, kinsa nakabaton na sa kumpiyansa ni Absalom, mirekumenda sa laing kurso. Ug ingon sa giampo ni David, napakyas ang tambag ni Ahitopel. Ingon ni Judas, ang pakyas nga Ahitopel mipauli ug naghikog. Sekretong gitaho ni Husai ang mga plano ni Absalom sa mga saserdote Sadok ug Abiatar, nga, sa baylo, mihatod sa mensahe kang David sa kamingawan.

22. Uban sa unsang kasubo ang kadaogan ni David gisubhan?

²² Kini mipahinabo kang David sa pagtabok sa Jordan ug sa pagpili sa dapit sa gubat sa kalasangan sa Mahanaim. Didto iyang gikatag ang iyang puwersa ug misugo kanila sa lumong pagtratar kang Absalom. Ang mga rebelde miantos sa makapadugmok nga kapildihan. Samtang mikagiw si Absalom sa usa ka mula latas sa bagang kalasangan, nasangit ang iyang ulo sa ubos nga mga sanga sa dakong kahoy, ug didto siya mibitay. Nakakaplag kaniya niining kapit-os, gipatay siya ni Joab, sa waypagtagad sa sugo sa hari. Ang dakong kasubo ni David sa pagkadungog sa kamatayon sa iyang anak gibanaag sa iyang pagbangotan: “Anak ko Absalom, anak ko, anak ko Absalom! O maayo pa unta ako ang namatay, ako mismo, inay kay kanimo, Absalom anak ko, anak ko!”—18:33.

23. Unsang kahikayan mitimaan sa pagbalik ni David ingon hari?

²³ Pangataposang hitabo sa paghari ni David (19:1–24:25). Si David mipadayon sa mapait nga pagbangotan hangtod si Joab miawhag kaniya sa pagpadayon sa iyang hustong puwesto isip hari. Karon iyang gitudlo si Amasa nga pangulo sa kasundalohan puli kang Joab. Samtang siya mipauli, giabiabi siya sa katawhan, lakip kang Simei, kansang kinabuhi giluwas ni David. Si Mepiboset usab mianha sa pagpakiluoy sa iyang kaso, ug gihatag kaniya ni David ang susamang panulondon uban ni Siba. Sa makausa pa, ang tibuok Israel ug Juda nahiusa ubos ni David.

24. Unsang dugang kaugmaran nahitabo nga milangkit sa tribo ni Benjamin?

²⁴ Bisan pa, dugang gubot ang moabot pa. Si Seba, usa ka Benjaminhon, mideklara sa iyang kaugalingon nga hari ug miliso sa daghan palayo kang David. Si Amasa, nga gisugo ni David sa pagtigom ug mga tawo sa pagpukgo sa rebelyon, gitagbo ni Joab ug sa maluibon gipatay. Gipangulohan karon ni Joab ang kasundalohan ug gigukod si Seba ngadto sa siyudad ni Abel sa Betmaaka ug gilikosan kini. Gisunod ang tambag sa maalamong babaye sa siyudad, gipatay sa mga pumuluyo si Seba, ug si Joab misibog. Tungod kay gipatay ni Saul ang mga Gabaonhon ug ang sala-dugo wala pa kapanimasli, miabot ang tulo ka tuig nga gutom sa Israel. Aron pagwagtang sa sala-dugo, pito ka anak sa  panimalay ni Saul gipatay. Sa ulahi, sa gubat usab batok sa mga Pilistihanon, ang kinabuhi ni David giluwas sa iyang pag-umangkon si Abisai. Nanumpa ang iyang mga tawo nga siya dili na paubanon pa sa pagpanggubat uban kanila “aron dili nimo mapalong ang lampara sa Israel!” (21:17) Tulo sa iyang gamhanang lalaki talagsaong milihok sa pagpatay sa Pilistihanong mga higante.

25. Unsa ang gipahayag sa mga awit ni David ang sunod girekord?

²⁵ Niining punto, ang magsusulat misukip sa talaan uban sa awit ni David kang Jehova, susama sa Salmo 18 ug mipahayag sa pasalamat alang sa kaluwasan “gikan sa kamot sa tanang kaaway niya ug gikan sa kamot ni Saul.” Malipayong gipahayag niya: “Si Jehova mao ang akong bato ug ang akong kuta ug ang akong Manluluwas. Ang Usa nga nagbuhat sa dakong buhat sa kaluwasan alang sa iyang hari ug nagpakitag mahigugmaong-kalolot sa iyang dinihogan, kang David ug sa iyang kaliwatan hangtod sa panahon nga walay katinoan.” (22:1, 2, 51) Misunod ang kataposang awit ni David, diin siya miangkon, “Ang espiritu ni Jehova namolong pinaagi kanako, ug ang iyang pulong diha sa akong dila.”—23:2.

26. Unsa ang gipahayag maylabot sa gamhanang mga lalaki ni David, ug sa unsang paagi iyang gipakita ang pagtahod sa ilang dugo-kinabuhi?

²⁶ Balik sa kasaysayanhong rekord, atong makaplagang gilista ang gamhanang kalalakin-an nga iya ni David, tulo kanila talagsaon. Kini sila nalangkit sa insidenteng nahitabo sa dihang usa ka bantayan sa mga Pilistihanon gitukod sa Betlehem, lungsod puloy-anan ni David. Gipahayag ni David ang tinguha: “O unta ako makainom sa tubig gikan sa atabay sa Betlehem diha sa ganghaan!” (23:15) Niana, tulo ka gamhanang lalaki mipugos sa ilang dalan pa kampo sa Pilistihanon, mikalos ug tubig sa atabay, ug gidala kini balik kang David. Apan si David midumili sa pag-inom niini. Hinonoa, iya kining gihuwad sa yuta, miingon: “Dimakataronganon sa akong bahin, O Jehova, nga akong buhaton kini! Imnon ko ba ang dugo sa mga tawong miadto sa risgo sa ilang kalag?” (23:17) Kaniya ang tubig tugbang sa dugo-kinabuhing girisgo nila niini. Sunod gilista ang 30 ka gamhanang lalaki sa iyang kasundalohan ug ang ilang bayanihong buhat.

27. Unsang pangataposang sala ang gihimo ni David? Sa unsang paagi ang resultang peste nahunong?

²⁷ Sa kaulahian, si David nakasala sa pag-ihap sa katawhan. Nangaliyupo sa Diyos alang sa kaluoy, gipapili siya sa tulo ka silot: pito ka tuig nga gutom, tulo ka bulan sa militar nga kapildihan, o tulo ka adlaw nga peste sa yuta. Mitubag si David: “Pasagdi nga mahulog kita, palihog, sa kamot ni Jehova, kay dagaya ang iyang kaluoy; apan ayaw ako pasagdi nga mahulog sa kamot sa tawo.” (24:14) Ang peste sa tibuok nasod mikalas sa 70,000 ka tawo, nahunong lang sa dihang si David, sumala sa instruksiyon ni Jehova pinaagi ni Gad, mipalit sa giukanan ni Arauna, diin siya mihalad sa halad sinunog ug halad komunyon kang Jehova.

NGANONG MAPUSLANON

28. Unsang klarong pasidaan ang unod sa Ikaduhang Samuel?

²⁸ Daghan ang makaplagan sa Ikaduhang Samuel nga mapuslanon sa modernong magbabasa! Halos ang tanan tawhanong pagbati gipintal dinhi sa mga kolor sa labing bug-os nga intensidad, niadtong sa matuod kinabuhi. Busa, gipasidan-an kita sa klarong termino sa malaglagong resulta sa ambisyon ug pagpanimalos (3:27-30), sa sayop nga kaibog sa kapikas sa kaminyoon sa lain (11:2-4, 15-17; 12:9, 10), sa aksiyong maluibon (15:12, 31; 17:23), sa gugmang gipasukad sa pagbati lamang (13:10-15, 28, 29), sa dalidaling paghukom (16:3, 4; 19:25-30), ug sa dipagtahod sa mga buhat sa debosyon sa lain.—6:20-23.

29. Unsang maayo kaayong panig-ingnan sa hustong paggawi ug aksiyon ang makaplagan sa Ikaduhang Samuel?

²⁹ Bisan pa, ang kinadak-ang kaayohan gikan sa Ikaduhang Samuel makaplagan sa positibong kiliran, pinaagi sa pagpatalinghog sa daghan maayo kaayong panig-ingnan sa hustong paggawi ug aksiyon. Si David modelo sa iyang ekslusibong debosyon sa Diyos (7:22), sa iyang kamapaubsanon atubangan sa Diyos (7:18), sa iyang pagbayaw sa ngalan ni Jehova (7:23, 26), sa iyang hustong panlantaw sa kalisdanan (15:25), sa iyang sinserong paghinulsol sa sala (12:13), sa iyang kamatinumanon sa iyang saad (9:1, 7), sa iyang kabalanse ubos sa pagsulay (16:11, 12), sa iyang kanunay nga pagsalig kang Jehova (5:12, 20), ug sa iyang lalom nga pagtahod sa kahikayan ug sa pagtudlo ni Jehova (1:11, 12). Dikahibudngan si David gitawag “tawong uyon sa kasingkasing [ni Jehova]”!—1 Sam. 13:14.

30. Unsang mga prinsipyo ang gipadapat ug giilustrar sa Ikaduhang Samuel?

³⁰ Ang pagpadapat sa daghang prinsipyo sa Bibliya makita usab sa Ikaduhang Samuel. Apil niini mao ang prinsipyo sa responsabilidad sa komunidad (2 Sam. 3:29; 24:11-15), nga ang maayong intensiyon wala mousab sa kinahanglanon sa Diyos (6:6, 7), nga ang pagkaulo sa teokratikong kahikayan ni Jehova tahoron (12:28), nga ang dugo isipong sagrado (23:17), nga ang tabon-sala kinahanglanon sa sala-dugo (21:1-6, 9, 14), nga ang maalamong tawo mahimong mosumpo sa kalaglagan sa daghan (2 Sam. 20:21, 22; Eccl. 9:15), nga ang kamaunongon sa organisasyon ni Jehova ug sa mga hawas niini huptan “bisan sa kamatayon o sa kinabuhi.”—2 Sam. 15:18-22.

31. Sa unsang paagi gitagana sa Ikaduhang Samuel ang pasiunang dan-ag sa Gingharian sa Diyos, ingon sa gimatud-an sa Kristohanon Gregong Kasulatan?

³¹ Labing importante sa tanan, ang Ikaduhang Samuel mipunting sa unahan ug mihatag sa masilakon pasiunang dan-ag sa Gingharian sa Diyos, nga iyang tukuron sa mga kamot sa “anak ni David,” si Jesu-Kristo. (Mat. 1:1) Ang panumpang gihimo ni Jehova kang David maylabot sa kapermanente sa iyang gingharian (2 Sam. 7:16) gisitar sa Buhat 2:29-36 may reperensiya kang Jesus. Nga ang tagna, “Ako mismo mahimong iyang amahan, ug siya mismo mahimong  akong anak” (2 Sam. 7:14), sa matuod mipunting sa unahan kang Jesus sumala sa gipakita sa Hebreohanon 1:5. Gimatud-an usab kini sa tingog ni Jehova nga namolong gikan sa langit: “Kini ang Anak ko, ang hinigugma, nga akong giuyonan.” (Mat. 3:17; 17:5) Sa kaulahian, ang tugon sa Gingharian uban ni David gihisgotan ni Gabriel sa iyang mga pulong kang Maria maylabot kang Jesus: “Kining usa mahimong dako ug pagatawgon Anak sa Hataas Uyamot; ug ihatag ni Jehova nga Diyos kaniya ang trono ni David nga iyang amahan, ug siya magamando ingon hari ibabaw sa balay ni Jacob hangtod sa kahangtoran, ug ang iyang gingharian walay kataposan.” (Luc. 1:32, 33) Kamakapahinam ang saad sa Binhi sa Gingharian samtang ang matag lakang sa kaugmaran niini mibukhad sa atubangan sa atong mga mata!

[Mga footnote]

[Mga Pangutana sa Pagtuon]