Kapitulo 8

Unsaon Nako Pagkakitag Maayong mga Higala?

“Kon masuko ko, gusto kong duna koy kasultihan sa akong gibati. Kon maguol ko, gusto kong dunay mohupay nako. Kon malipayon ko, gusto kong isulti kana sa uban. Para nako hinungdanon kaayo ang mga higala.”—Brittany.

ANG bata nagkinahanglag kadula, samtang ang batan-on nagkinahanglag higala. Unsay kalainan sa kadula ug sa higala?

Ang kadula igo lang ikauban-uban, pero ang higala maoy usa nga may prinsipyo nga sama sa imoha.

 Ang Bibliya nag-ingon usab nga “ang tinuod nga higala mahigugma sa tanang panahon, ug maoy usa ka igsoon nga natawo alang sa panahon sa kasakit.” (Proverbio 17:17) Lagmit naghubit kana sa usa ka suod nga higala kay sa kadula lang!

Ang tinuod: Sa magkadako ka, nagkinahanglan kag mga higala nga

1. Maayog kinaiya

2. Dalayegon ug prinsipyo

3. Maayog impluwensiya

Pangutana: Unsay imong himoon aron makakita kag sama niini nga mga higala? Usa-usahon nato kinig hisgot.

Hiyas sa Tinuod nga Higala #1—Maayog Kinaiya

Kon unsay angay nimong mahibaloan. Dili tanan mahimong tinuod nga higala. Gani, ang Bibliya nag-ingon nga “adunay mga higala nga mahiligon sa pagdaot sa usag usa.” (Proverbio 18:24) Tingali daw sobra ra kana. Apan hunahunaa: May “higala” ka ba kaniadto nga namentaha nimo? O kaha nanglibak o namutang-butang nimo? Mawala gyod ang imong pagsalig sa ingon niana nga higala. * Hinumdomi nga ang importante dili kon unsa ka daghan ang imong higala kondili kon unsa sila ka maayong higala!

Kon unsay imong mahimo. Pagpilig higala nga sulondan ug kinaiya.

“Ang tanan maayog pagtamod  sa akong amigang si Fiona. Gusto kong maayo usab silag pagtamod nako. Gusto kong maayo kog dungog sama niya. Para nako dalayegon kana.”—Yvette, 17.

Sulayi kini.

1. Basaha ang Galacia 5:22, 23.

2. Pangutan-a ang imong kaugalingon, ‘Ang ako bang mga higala nagpasundayag ug “bunga sa espiritu”?’

3. Ilista ang ngalan sa imong kinasuorang mga higala. Dayon isulat ang kinaiya nga nagpaila kanila.

Ngalan Kinaiya

․․․․․ ․․․․․

Sugyot: Kon pulos dili maayong kinaiya ang imong mahunahunaan, tingali panahon na nga mangita kag laing higala!

Hiyas sa Tinuod nga Higala #2—Dalayegon ug Prinsipyo

Kon unsay angay nimong mahibaloan. Kon nagpangita gyod kag higala, tingali bisag kinsa na lay imong pilion. Ang Bibliya nag-ingon: “Siya nga may pakiglabot sa mga hungog mahisugamak sa kadaot.” (Proverbio 13:20) Ang terminong “hungog” wala magtumong sa tawong bugo o mubog grado. Hinunoa kini nagtumong sa tawong dili mamatig  katarongan ug imoral ug kinabuhi. Wala ka magkinahanglan niining matanga sa higala!

Kon unsay imong mahimo. Imbes makighigala kang bisan kinsa lang, magmapilion. (Salmo 26:4) Wala kini magpasabot nga magmapihigon ka. Ang pagkamapilion dinhi nagpasabot nga kita maniid ug maayo aron atong ‘makita ang kalainan sa usa nga matarong ug sa usa nga daotan, sa usa nga nag-alagad sa Diyos ug sa usa nga wala mag-alagad kaniya.’—Malaquias 3:18.

“Mapasalamaton ko nga gitabangan ko sa akong ginikanan sa pagpangitag mga higala—mga kaedad nako nga maayog espirituwalidad.”—Christopher, 13.

Tubaga kini nga mga pangutana:

Kon kauban ko sa akong mga higala, kulbaan ba ko nga basig ila kong pugson sa paghimog daotan?

□ Oo

□ Dili

Mahadlok ba kong mopailaila sa akong mga higala ngadto sa akong ginikanan kay basig dili sila makaangay kanila?

□ Oo

□ Dili

Sugyot: Kon oo ang imong tubag niining mga pangutanaha, pangitag mga higala nga taas ug moral nga sukdanan—kadtong mga sulondang Kristohanon.

 Hiyas sa Tinuod nga Higala #3—Maayog Impluwensiya

Kon unsay angay nimong mahibaloan. Ang Bibliya nag-ingon: “Ang dili maayong kauban makadaot sa maayong pamatasan.” (1 Corinto 15:33, Today’s English Version) Ang batan-ong si Lauren miingon: “Ang akong mga eskolmet makighigala lang nako kon mosunod ko sa ilang ipahimo. Kay wala man koy higala, nagsunod-sunod na lang ko nila aron makaangay sila nako.” Nakita ni Lauren nga  kon mosunod ka sa sukdanan sa uban, mahisama kag piyon sa chess nga iduso-duso lang sumala sa ilang gusto. Ayaw pagminantinil ug mga higalang sama niana!

Kon unsay imong mahimo. Ayaw pakighigala niadtong mamugos nimo sa pagsunod sa ilang pagkinabuhi. Kon dili ka na makighigala nila, tingali modiyutay ang imong higala, apan mogaan ang imong pamati ug makapangita kag mas maayong higala nga maayog impluwensiya nimo.—Roma 12:2.

“Ang akong suod nga amigong si Clint buotan ug masinabtanon, busa nadasig gyod ko niya.”—Jason, 21.

Pangutan-a ang imong kaugalingon:

Gisundog ko ba ang pagpamesti, pagpanulti, o paggawi sa akong mga higala aron lang sila mapahimut-an?

□ Oo

□ Wala

Tig-adto ba ko sa kuwestiyonableng mga lugar nga dili nako adtoan kon dili pa tungod sa akong mga higala?

□ Oo

□ Dili

 Sugyot: Kon oo ang imong tubag sa mga pangutana sa panid 62, pangayog tambag sa imong ginikanan o sa ubang hamtong. Kon Saksi ni Jehova ka, mahimo usab kang moduol sa ansiyano ug sultihi siya nga gusto kang magpatabang sa pagpilig higala nga maayog impluwensiya nimo.

BASAHA ANG DUGANG PA BAHIN NIINI NGA ULOHAN DIHA SA TOMO 2, KAPITULO 9

SA SUNOD NGA KAPITULO

Ang imo ba konohayng higala—o tingali ang imong kasingkasing—nanental nimo sa paghimog daotan? Sayra kon sa unsang paagi nimo kini masuklan!

[Footnote]

TEKSTO

“Adunay higala nga mounong labaw pa kay sa usa ka igsoon.”—Proverbio 18:24.

SUGYOT

Kon magtinarong ka, seguradong ikay higalaon niadtong naningkamot nga magtinarong. Sila ang labing maayong higalaon!

NAHIBALO KA BA . . . ?

Ang Diyos walay pinalabi, apan mapilion kaayo siya sa kon kinsay iyang dawaton ingong ‘dinapit sa iyang tolda.’—Salmo 15:1-5.

ANG AKONG PLANONG HIMOON!

Kini ang akong himoon aron makakita kog maayong higala: ․․․․․

Ang pipila sa gulang-gulang pa nako nga gusto nakong makaila: ․․․․․

Kon unsay akong gustong ipangutana sa akong ginikanan bahin niini: ․․․․․

UNSAY IMONG HUNAHUNA?

● Unsang mga kinaiya sa usa ka higala ang imong gipangita, ug ngano?

● Unsang mga kinaiya ang kinahanglan nimong ugmaron aron mahimo kang maayong higala?

[Blurb sa panid 60]

“Dihang gidid-an ko sa akong ginikanan sa pagpakigkuyog sa pipila nako ka higala, nakaingon ko sa akong kaugalingon nga sila lang ang akong gustong ikauban. Apan husto ang tambag sa akong ginikanan, ug sa gipamalandong ko kinig maayo, nakaamgo ko nga duna pa diay daghang mas maayong mga higala.”—Cole

[Kahon sa panid 61]

Sulayi Kini nga mga Sugyot

Pakigsulti sa imong ginikanan bahin sa panaghigalaay. Pangutan-a sila kon kinsay ilang mga higala sa batan-on pa sila. Nagmahay ba sila sa ilang gipiling mga higala? Kon mao, ngano? Pangutan-a sila kon sa unsang paagi makalikay ka sa mga problema nga ilang naagian.

Ipailaila sa imong ginikanan ang imong mga higala. Kon mahadlok kang mopailaila kanila, pangutan-a ang imong kaugalingon, ‘Ngano man?’ Duna ba silay diperensiya nga nahibalo kang dili maangayan sa imong ginikanan? Kon duna, angay kang mag-amping sa pagpilig higala.

Pamatig maayo. Magmahunahunaon sa kaayohan ug sa mga problema sa imong higala.—Filipos 2:4.

Magmapinasayloon. Walay tawong hingpit. “Kitang tanan mangapandol sa makadaghan.”—Santiago 3:2.

Hatagig panahon ang imong higala. Dili kinahanglang magsige kag uban-uban niya. Ang tinuod nga higala mounong gayod nimo.—Ecclesiastes 4:9, 10.

[Hulagway sa panid 63]

Kon mosunod ka sa mga sukdanan sa uban, mahisama kag piyon sa chess nga iduso-duso lang sumala sa ilang gusto