Kapitulo 5

Unsay Akong Himoon Kon Nagminyo Pag-usab ang Akong Ginikanan?

ANG imong ginikanan tingali nalipay kaayo sa adlaw nga siya nagminyo pag-usab. Apan tingali ikaw wala! Ngano? Kay kana makagun-ob sa paglaom nga magkauli ang imong ginikanan. Sa laing bahin, ang pagminyo pag-usab mahimong sakit kaayo kon bag-o pang namatay ang usa ka minahal nga ginikanan.

Unsay imong gibati dihang nagminyo pag-usab ang usa sa imong ginikanan? Butangig ✔ kon hain niini ang imong gibati.

□ Malipayon

□ Walay kasegurohan

□ Gibudhian

□ Nangabugho sa akong ama-ama o ina-ina

□ Nakonsensiya kay suod na ko sa akong ama-ama o ina-ina

Kanang kataposang gihisgotan nga pagbati maoy tungod tingali sa imong gugma sa ginikanan nga wala na sa imong kiliran. Bisag unsa pay rason, ang mga pagbati nga gihisgotan sa ibabaw makatukmod nimo sa pagpahungaw sa imong kasakit sa dili maayong paagi.

 Pananglitan, basin imong lisod-lisoron ang kinabuhi sa imong ama-ama o ina-ina. Tingali mangita ka pa ganig paagi nga mag-away ang imong ginikanan ug ang imong ama-ama o ina-ina aron sila magbulag. Hinunoa, usa ka panultihon nagpasidaan: “Siya nga maghatag ug kagubot sa iyang pamilya makapanunod lang ug hangin”—sa ato pa, wala siyay makuha. (Proverbio 11:29, New International Version) Ayaw pag-iningon ana. Makasagubang ka sa imong kasakit sa maayong paagi. Aniay pipila ka pananglitan.

Problema 1: Pagpasakop sa Ama-ama o Ina-ina

Ang pagpasakop ngadto sa imong bag-ong ginikanan dili sayon. Kon sugoon ka, basin matental ka sa pagsingka, ‘Dili ka tinuod nako nga inahan/amahan!’ Tingali mobati ka nga nakabalos ka sa pagtubag ug ingon ana, apan magpakita kana nga dili ka hamtong.

Sa laing bahin, ang pagpasakop ngadto sa imong ama-ama o ina-ina nagpakita nga namati ka sa tambag sa Bibliya nga “magpahamtong sa imong panghunahuna.” (1 Corinto 14:20, The Holy Bible in the Language of Today, ni William Beck) Sa pagkatinuod, gipangabaga sa imong ama-ama o ina-ina ang responsibilidad sa tinuod nga ginikanan, ug busa angay nimo siyang tahoron.—Proverbio 1:8; Efeso 6:1-4.

Ang disiplina sa ama-ama o ina-ina sagad maoy pamatuod nga siya nahigugma ug nabalaka nimo. (Proverbio 13:24) “Ginadisiplina mi sa among ama-ama,” miingon ang 18-anyos nga si Yvonne, “apan responsibilidad man gyod kana sa amahan. Para nako, kon dili ko mamati sa iyang tambag mahimo kong ingrato, kay wala koy apresasyon sa iyang pagtagana namog materyal ug espirituwal nga mga panginahanglan.”

Bisan pa niana, tingali duna kay makataronganong mga reklamo. Kon mao, ipakita nga ‘hamtong’ ka pinaagi sa pagsunod sa giingon sa Colosas 3:13: “Magpadayon sa pag-antos  sa usag usa ug kinabubut-on nga magpasaylo sa usag usa kon ang usa adunay reklamo batok sa lain.”

Isulat sa ubos ang pipila ka maayong hiyas sa imong ama-ama o ina-ina.

․․․․․

Sa unsang paagi ang paghinumdom sa iyang maayong mga hiyas makatabang nimo sa pagtahod kaniya?

․․․․․

Problema 2: Pagtuon sa Pagpakig-angay

“Ang akong amahan kaduha naminyo pag-usab,” nahinumdom ang 24-anyos nga si Aaron. “Naglisod ko sa pagpakitag gugma sa matag bag-o nakong pamilya. Dili nako sila kaila, apan gisultihan ko nga kinahanglan gyod nako silang higugmaon. Naglibog ko sa akong kahimtang.”

Tingali makaatubang sab kag lisod nga mga situwasyon. Pananglitan, basin kinahanglang isakripisyo nimo ang imong pagkamagulang o ang imong pagkabugtong nga anak. Kon anak ka nga lalaki, tingali dugay-dugay ka nga nagsilbing morag padre de pamilya—usa ka responsibilidad nga gihuptan na sa imong ama-ama. O tingali sama kag gibati ni Yvonne. “Si Papa mapinasagdanon kang Mama,” siya miingon, “busa solo kaayo nako si Mama. Apan sa naminyo siya pag-usab, inatiman kaayo siya sa akong ama-ama. Kanunay silang mag-uban ug mag-estoryahanay, ug para nako iyang giilog si Mama gikan nako. Apan nakapaangay ra ko sa ulahi.”

Sama kang Yvonne, sa unsang paagi makapaangay ka? Ang Bibliya nag-ingon: “Ipaila ang inyong pagkamakataronganon sa tanang tawo.” (Filipos 4:5) Ang orihinal nga pulong nga gihubad ug “pagkamakataronganon”  nagkahulogan ug “pagkamapahiuyonon” nga nagtumong sa tinamdan sa usa ka tawo nga dili moinsistir sa tanan niyang katungod. Unsaon nimo pagpadapat kanang tambaga? (1) Ayaw pagsigeg hunahuna sa nangagi. (Ecclesiastes 7:10) (2) Magmakig-angayon sa imong ama-ama o ina-ina ug sa iyang mga anak. (1 Timoteo 6:18) (3) Ayaw sila isipa nga laing tawo.

Hain sa ibabaw ang angay pa nimong pauswagon? ․․․․․

Problema 3: Dili Patas nga Pagtratar

“Mas pinangga sa akong ama-ama ang iyang mga anak kay kanako ug sa akong magulang nga babaye,” miingon si Tara. “Iyang palitan sila ug bisan unsang pagkaon nga ilang gusto ug mangabang ug salida nga ilang gustong tan-awon. Himoon niya ang tanan para lang sila malipay.” Kana nga pagtratar makapasakit sa buot. Unsay makatabang? Sabta kon nganong lahi ang pagbati sa ama-ama o ina-ina ngadto sa iyang humablos kon itandi sa iya mismong anak. Tingali dili tungod kay kadugo sila kondili tungod kay dugay na silang nag-ubanay. Kay bisag ikaw gani suod man sa imong tinuod nga ginikanan kay sa imong ama-ama o ina-ina.

Apan dunay dakong kalainan ang patas nga pagtratar ug ang  makataronganong pagtratar. Ang mga tawo lainlaig kinaiya ug mga panginahanglan. Busa imbes mabalaka pag-ayo nga dili patas ang pagtratar kanimo, tan-awa kon siya ba naningkamot sa pagtagana sa imong mga panginahanglan.

Unsay imong mga panginahanglan nga gitagana sa imong ama-ama o ina-ina?

․․․․․

Sa imong hunahuna, unsay imong mga panginahanglan nga wala itagana kanimo?

․․․․․

 Kon nagtuo ka nga wala ka tagan-i sa pipila nimo ka panginahanglan, matinahorong ipakigsulti kana sa imong ama-ama o ina-ina.

Pagpailob Mapuslanon!

Sagad, daghang tuig ang gikinahanglan sa pag-ugmad sa pagsalig hangtod nga ang mga membro sa bag-ong pamilya komportable na sa usag usa. Nianang panahona makapahiangay na sila sa ilang lainlaing mga batasan ug mga prinsipyo. Busa pailob lang! Ayaw pagdahom nga panggaon ka diha-diha o nga magkahiusa dayon mo ingong pamilya.

Sa naminyo pag-usab ang iyang inahan, gibakikawan si Thomas. Ang iyang inahan dunay upat ka anak, ug ang lalaki nga iyang giminyoan dunay tulo. “Kami mag-awayay, maglalisay, magkagubot, ug maglain ang buot,” miingon si Thomas. Unsay nakatabang kanila? “Pinaagi sa pagsunod sa mga prinsipyo sa Bibliya, ang mga kabingkilan nahusay.”

SA SUNOD NGA KAPITULO

Komosta kon ang imo mismong mga igsoon ang makapalagot nimo?

TEKSTO

“Mas maayo pa ang kataposan sa usa ka butang kay sa sinugdan niini. Mas maayo pa ang mapailobon kay sa mapahitas-on sa espiritu.”—Ecclesiastes 7:8.

SUGYOT

Ang pagpuyo uban sa imong bag-ong mga igsoon makapukawg kaibog. Busa ayaw paghunahunag mga butang nga makapukawg kailibgon, ug paneguroa nga ang imong pamesti ug paggawi dili makatental.

NAHIBALO KA BA . . . ?

Ang imong mga igsoon sa ama-ama o ina-ina tingali naglisod pod sa pagpaangay sa inyong bag-ong pamilya.

ANG AKONG PLANONG HIMOON!

Magpakita kog dugang pagtahod sa akong ama-ama o ina-ina pinaagi sa paghinumdom sa iyang maayong nahimo sa pamilya (isulat ang duha ka maayong butang nga iyang nahimo): ․․․․․

Kon dili ko tagdon sa mga anak sa akong ama-ama o ina-ina, akong sundon ang prinsipyo sa Roma 12:21 pinaagi sa pagbuhat niini: ․․․․․

Kon unsay akong gustong ipangutana sa akong ginikanan o ama-ama o ina-ina bahin niini: ․․․․․

UNSAY IMONG HUNAHUNA?

● Unsa pod kahay gikabalak-an sa imong ama-ama o ina-ina o sa iyang mga anak kon mag-ipon na kamo?

● Nganong importante nga bukas kag hunahuna bahin sa imong bag-ong pamilya?

[Blurb sa panid 38]

“Ang ikaduhang kaminyoon ni Mama natapos sa diborsiyo. Apan hangtod karon suod gihapon ko kaayo sa mga anak sa akong ama-ama kaniadto. Nagpasalamat gyod ko nga nahimo silang bahin sa akong kinabuhi.”—Tara

[Hulagway sa panid 39]

Ang paghiusa sa duha ka pamilya nahisamag pagsagol sa tubig ug semento—nagkinahanglan kinig panahon ug paningkamot, apan ang resulta mahimong lig-on ug durableng produkto